Εκτενής ανταπόκριση από την Κωνσταντινούπολη και το Μόναχο αναφέρεται στο μεταναστευτικό ζήτημα, τον τρόπο που το διαχειρίζεται η Ελλάδα αλλά και τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζει η Τουρκία σε αυτό το πλαίσιο.
Σύμφωνα με την Sueddeutsche Zeitung, (κείμενο Raphael Geiger und Tobias Zick):
Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται αξιοσημείωτη αύξηση των μεταναστών που φτάνουν στα ελληνικά νησιά με σκάφη. Ο ειδικός σε θέματα μετανάστευσης Gerald Knaus τάσσεται υπέρ μιας νέας συμφωνίας μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης.
Το σημείο καμπής σε αυτή την κατάσταση φαινόταν να είναι η τραγωδία της Πύλου, όπου ένα ψαροκάικο γεμάτο μετανάστες βυθίστηκε στα ανοιχτά των ελληνικών ακτών τον Ιούνιο, με αποτέλεσμα πολλά θύματα. Ορισμένοι επιζώντες κατηγόρησαν την ελληνική ακτοφυλακή ότι πιθανώς προκάλεσε την ανατροπή και ότι ανταποκρίθηκε πολύ αργά για να διασώσει τους ναυαγούς.
Η πίεση της ΕΕ στην Αθήνα αυξήθηκε μετά από αυτό το περιστατικό, με τον επικεφαλής της ευρωπαϊκής συνοριακής υπηρεσίας Frontex, Hans Leijtens, να απαιτεί έρευνα για το περιστατικό και καταγγελίες για παράνομες απωθήσεις από Έλληνες συνοριακούς αξιωματούχους.
Ως απάντηση σε αυτή την πίεση ή ίσως ως μια πραγματική αλλαγή στην πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης, φαίνεται να υπάρχει μια αμβλύνουσα προσέγγιση απέναντι στους μετανάστες.
Ορισμένοι οργανισμοί, όπως το Aegean Boat Report, έχουν αναφέρει παύση των πρακτικών επαναπροώθησης από τα ελληνικά νησιά, αν και ορισμένοι συνεχίζουν στην ανοιχτή θάλασσα σε μειωμένο αριθμό.
Ταυτόχρονα, ο αριθμός των ατόμων που φτάνουν στα ελληνικά νησιά του Αιγαίου από την Τουρκία έχει αυξηθεί πρόσφατα, με αρκετές εκατοντάδες να φτάνουν κάποιες ημέρες από τα μέσα Αυγούστου και έκτοτε.
Ενώ η κατάσταση είναι ακόμη διαχειρίσιμη, υπάρχει αυξανόμενη νευρικότητα στην Αθήνα και στην υπόλοιπη Ευρώπη, με αρκετές εγκαταστάσεις υποδοχής να πλησιάζουν στα όρια της δυναμικότητάς τους.
Ο ειδικός σε θέματα μετανάστευσης Gerald Knaus προτρέπει την ΕΕ να συνάψει μια νέα συμφωνία με την Τουρκία, καθώς αντιλαμβάνεται τόσο κινδύνους όσο και ευκαιρίες στην παρούσα κατάσταση. Δεδομένων των πρόσφατων προσπαθειών της Αθήνας και της Άγκυρας για συμφιλίωση, ο Knaus υποστηρίζει ότι η ΕΕ πρέπει να προσφέρει μια ελκυστική συμφωνία στον Πρόεδρο Erdogan.
Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει ετήσια δέσμευση για υποδοχή ορισμένου αριθμού Σύριων προσφύγων από την Τουρκία, ποσοστώσεις για νόμιμη εργατική μετανάστευση Τούρκων πολιτών στις χώρες της ΕΕ και διευκολύνσεις έκδοσης θεωρήσεων.
Σε αντάλλαγμα, η Τουρκία θα συμφωνούσε να πάρει πίσω όλους τους μετανάστες που περνούν παράτυπα τα χερσαία ή θαλάσσια σύνορα προς την Ελλάδα και να τους παράσχει μια δίκαιη διαδικασία ασύλου στο έδαφός της υπό την επίβλεψη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Ωστόσο, η προθυμία της Άγκυρας να συμμετάσχει σε μια νέα συμφωνία με την ΕΕ παραμένει αβέβαιη. Η κατάσταση είναι περίπλοκη, με την Τουρκία να γίνεται λιγότερο φιλόξενη στους πρόσφυγες, ιδίως Σύρους και Αφγανούς, οι οποίοι αντιμετωπίζουν πλέον προκλήσεις με την εγγραφή τους και τις άδειες παραμονής.
Ο ισλαμιστής Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν (Erdogan) εξάλλου υποσχέθηκε ότι ένα εκατομμύριο Σύροι θα επιστρέψουν οικειοθελώς στην πατρίδα τους. Η κυβέρνησή του έχει επίσης προωθήσει ενεργά την κατασκευή πόλεων στο συριακό έδαφος για τους παλιννοστούντες. Ωστόσο, είναι σαφές ότι υπό την ηγεσία του, οι Σύροι στην Τουρκία έχουν περιορισμένες προοπτικές για το μέλλον.
Μεταξύ άλλων επισημαίνεται ότι πολλοί Τούρκοι δεν εμπιστεύονται τους πρόσφυγες και υπάρχει ευρέως διαδεδομένη η πεποίθηση ότι οι μετανάστες τυγχάνουν καλύτερης μεταχείρισης από τα θύματα του σεισμού. Ο Τούρκος Πρόεδρος βρίσκεται σε προεκλογική εκστρατεία, με τις κρίσιμες δημοτικές εκλογές να πλησιάζουν, ιδιαίτερα στην Κωνσταντινούπολη, όπου οι πρόσφυγες αναμένεται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο.
- Ο πρωταρχικός του στόχος είναι να μειώσει τον αριθμό τους, είτε ενθαρρύνοντας την επιστροφή τους στις χώρες καταγωγής είτε διευκολύνοντας το ταξίδι τους στην Ευρώπη εάν επιλέξουν να φύγουν.
Σημειώνεται ακόμα ότι ο Erdogan έχει ιστορία στην εργαλειοποίηση των μεταναστών προκειμένου να εξυπηρετήσει τους στόχους του, επιτρέποντάς τους να κινηθούν προς τα ελληνικά νησιά μέχρι να κάνει μια προσφορά η Ευρώπη.
Αυτό συνέβη πριν από τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας το 2015/16 και πιο πρόσφατα στις αρχές του 2020 όταν χιλιάδες μετανάστες μεταφέρθηκαν στα ελληνικά σύνορα. Ακριβώς όπως χρησιμοποίησε το δικαίωμα αρνησικυρίας του όσον αφορά στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ο Erdogan βλέπει τους μετανάστες ως εργαλείο μόχλευσης κατά της Ευρώπης όταν αυτό εξυπηρετεί τα συμφέροντά του.
Εν κατακλείδι σημειώνεται ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε σχέδια για συνάντηση με τον Erdogan τον Δεκέμβριο, τονίζοντας τη σημασία της συνεργασίας με την Τουρκία για τη μείωση του αριθμού των μεταναστών που φτάνουν στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.
hellasjournal.com