Γράφει ο Levent Kenez
Εθνικιστικές και ισλαμιστικές ομάδες ξεκίνησαν εκστρατεία για να εμποδίσουν την ετήσια Θεία Λειτουργία της Κοίμησης της Θεοτόκου, που διοργανώνει το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης στις 15 Αυγούστου στη Μονή Σουμελά, στην Τραπεζούντα. Επικεφαλής της εκστρατείας είναι στενοί συνεργάτες του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ενώ εθνικιστικές και ισλαμιστικές ενώσεις προσφέρουν επίσης την υποστήριξή τους.
Φέτος θα γίνει η 10η λειτουργία από το 2010. που ξεκίνησε, μια κίνηση που ήταν ευθυγραμμισμένη με μια σειρά μεταρρυθμίσεων σχετικά με τα δικαιώματα των μειονοτήτων, αναπόσπαστο μέρος της επιδίωξης της κυβέρνησης Ερντογάν για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση εκείνη την εποχή.
Λόγω της αναστήλωσης του μοναστηριού της Παναγίας Σουμελά μεταξύ 2015 και 2019, υπήρξε παύση τεσσάρων ετών στην τέλεση της λειτουργίας, που επαναλαμβάνεται για άλλη μια φορά το 2020.
Ο απόστρατος ναύαρχος Cihat Yaycı, ο οποίος ηγείται του Τουρκικού Κέντρου Ναυτιλίας και Παγκόσμιας Στρατηγικής, έχει ξεκινήσει εκστρατεία για την ανάκληση της άδειας που εκδόθηκε από το γραφείο του Νομάρχη της Τραπεζούντας για την τελετή. Στις 3 Αυγούστου ένα tweet από τον επίσημο λογαριασμό του κέντρου περιείχε υποτιμητική γλώσσα που απευθύνεται στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο Α’, τον πνευματικό ηγέτη των Ανατολικών Ορθοδόξων Χριστιανών σε όλο τον κόσμο, μαζί με ισχυρισμούς ότι η διοργάνωση της τελετής παραβιάζει τη Συνθήκη της Λωζάνης, μια διεθνή συμφωνία που υπογράφηκε το 1923 και καθιέρωσε την ειρήνη μεταξύ της Τουρκίας και των Συμμάχων Δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένων των συνόρων με την Ελλάδα, μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Σε ένα tweet από μια δεξαμενή σκέψης με επικεφαλής τον Cihat Yaycı, ο Βαρθολομαίος αναφέρεται ως ο «Σκοτεινός Ιερέας», συνοδευόμενος από ένα hashtag που υποστηρίζει την ακύρωση της τελετής.
Επισημαίνεται ότι την 15η Αυγούστου εορτάζεται η επέτειος της οθωμανικής κατάκτησης της Τραπεζούντας το 1461 και στο κείμενο υποστηρίζεται ότι η λειτουργία θα ερμηνευόταν ως ασέβεια προς τους Οθωμανούς προγόνους της χώρας. Ισχυρίζεται ότι ο στόχος της λειτουργίας είναι είτε να σβήσει είτε να αμφισβητήσει την ιστορία της κατάκτησης της Τραπεζούντας, προωθώντας έτσι την αφήγηση ότι αυτά τα εδάφη ανήκαν αρχικά στην Ελλάδα.
Η ανακοίνωση ανέφερε περαιτέρω ότι «Ο σκοπός αυτής της τελετής είναι να εξαλείψει τη μνήμη της κατάκτησης της Τραπεζούντας ή, τουλάχιστον, να ρίξει μια σκιά πάνω της, προωθώντας έτσι τις φιλοδοξίες της Μεγάλης Ιδέας».
Η Μεγάλη Ιδέα είναι ένα εθνικιστικό σχέδιο που στοχεύει στη σύσταση ενός ελληνικού κράτους σύμφωνα με τα πρώην σύνορα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Ο Yaycı είναι μεταξύ των στενών συνεργατών του προέδρου Ερντογάν. Ήταν μαζί με τον Ερντογάν κατά τη διάρκεια μιας αποτυχημένης απόπειρας πραξικοπήματος στις 15 Ιουλίου 2016 και ακούστηκε να ψιθυρίζει στον Ερντογάν κατά τη διάρκεια της τηλεοπτικής ομιλίας του προέδρου στο CNNTürk εκείνο το βράδυ. Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, ο Yaycı έπαιξε κρίσιμο ρόλο στην εκκαθάριση των αντιπάλων του Ερντογάν και των φιλοΝΑΤΟϊκών αξιωματικών από τον στρατό. Είναι επίσης ο κατασκευαστής του λογισμικού που ονομάζεται «Fetometer», το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την αναγνώριση μελών του κινήματος Γκιουλέν, μιας ομάδας που επικρίνει τον Ερντογάν.
Ωστόσο, σύμφωνα με το λογισμικό που ανέπτυξε ο ίδιος, ο Yaycı έλαβε επίσης μια βαθμολογία που υποδηλώνει τη σχέση του ιδίου με το κίνημα.
Είναι επίσης ένθερμος υποστηρικτής ενός αμφιλεγόμενου δόγματος που ονομάζεται “Γαλάζια Πατρίδα“, το οποίο βασίζεται στα συμφέροντα της Τουρκίας στη Μεσόγειο.
Ο Külünk λειτούργησε ως ένας από τους βασικούς πράκτορες που παρείχαν χρήματα σε μια δεξιά συμμορία που ονομάζεται Osmanen Germania στη Γερμανία για να αγοράσει όπλα, να οργανώσει διαδηλώσεις και να στοχεύσει επικριτές του Τούρκου ηγέτη. Συμμετείχε επίσης στην υποστήριξη της Ένωσης Διεθνών Δημοκρατών (UID), η οποία λειτουργεί ως το μακρύ χέρι του Ερντογάν στην Ευρώπη.
Ο Metin Külünk, ο οποίος ηγήθηκε της ένοπλης πτέρυγας των IBDA-C τη δεκαετία του 1980, εμφανίζεται να περπατά με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν.
Ο Külünk στις 6 Αυγούστου εξέφρασε τις ανησυχίες του στο Twitter, τονίζοντας την ανάγκη επανεξέτασης της άδειας για την λειτουργία στην Παναγία Σουμελά. Επισήμανε την πιθανή εμπλοκή των ελληνικών υπηρεσιών πληροφοριών και τις μη ρεαλιστικές φιλοδοξίες που συνδέονται με το γεγονός, προτρέποντας να είμαστε προσεκτικοί.
«Η εξαιρετικά ώριμη διπλωματική μας στάση ενθάρρυνε όσους επιδιώκουν να υπονομεύσουν την Τουρκία μέσω της Ελλάδας. Επιπλέον, υπάρχουν πρόσφατες ενδείξεις ότι, σε συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, αυτοί [οι Έλληνες] δραστηριοποιούνται ολοένα και περισσότερο στην περιοχή του Τσεσμέ, καταβάλλοντας μεγάλες προσπάθειες για να μας εμποδίσουν να έχουμε πρόσβαση ακόμη και στις δικές μας ακτές», έγραψε ο Külünk.
Ο ριζοσπαστικός ισλαμιστής Μεχμέτ Μετινέρ, πρώην βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος και πρώην σύμβουλος του προέδρου Ερντογάν, έκανε retweet τις αναρτήσεις του Yaycı με ένα μήνυμα που στόχο είχε να προσελκύσει την προσοχή του Ερντογάν στο περιεχόμενο.
Ο Ντογάν Μπεκίν, βουλευτής της Κωνσταντινούπολης που εκπροσωπεί το ακροδεξιό ισλαμιστικό Νέο Κόμμα Ευημερίας (Yeniden Refah Partisi), κυβερνητικού εταίρου της κυβέρνησης, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο κοινοβούλιο τη Δευτέρα εξέφρασε την αντίθεσή του στην τέλεση της λειτουργίας στο μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά την ημέρα που εορτάζεται η 562η επέτειος της άλωσης της Τραπεζούντας, υποστηρίζοντας ότι αυτό δεν θα μπορούσε να είναι τυχαίο. Σύμφωνα με τον Μπεκίν, οι ενέργειες του Βαρθολομαίου, τον οποίο ανέφερε ως «λεγόμενο» οικουμενικό πατριάρχη, ισοδυναμούσαν με de facto παραβίαση των όρων της Συνθήκης της Λωζάνης. Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με τη συνθήκη, καταργήθηκαν τα προνόμια του Ελληνικού Πατριαρχείου και θα έπρεπε να χρησιμοποιείται μόνο ο τίτλος του «Αρχιεπισκόπου».
Μέχρι στιγμής, η κυβέρνηση δεν φαίνεται να αντιμετωπίζει με σημαντικό βαθμό ανησυχίας τα αιτήματα για ακύρωση της τελετής.
Σε μια δήλωση στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu, ο Koray Koçhan, ο δήμαρχος της Ματσούκας, της επαρχίας του Νομού Τραπεζούντας όπου βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά, ανέφερε ότι οι προετοιμασίες, υπό τον συντονισμό του Νομάρχη της Τραπεζούντας, έχουν ολοκληρωθεί για την επερχόμενη τελετή.
Ο Koçhan τόνισε ότι έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλιστεί η ομαλή εξέλιξη της τελετής. «Όλες οι ρυθμίσεις έχουν ολοκληρωθεί για την αντιμετώπιση των προβλημάτων ασφάλειας, διαμονής, μεταφοράς και πιθανών προβλημάτων υγείας των συμμετεχόντων. Τα ιδρύματά μας συνεργάστηκαν για να εξασφαλίσουν ένα ειρηνικό και ασφαλές περιβάλλον για την τελετή, με στόχο την αποφυγή οργανωτικών ζητημάτων. Όπως κάθε χρόνο, οι φετινοί καλεσμένοι που έρχονται στη Σουμελά θα μπορούν να κάνουν τις τελετές τους χωρίς να αντιμετωπίσουν κανένα πρόβλημα», είπε.
Ο Koçhan διευκρίνισε ότι δεν έχουν ληφθεί έκτακτα μέτρα σε σχέση με το τελετουργικό, λέγοντας: «Όπως και τα προηγούμενα χρόνια, οι συμμετέχουσες ομάδες θα συγκεντρωθούν για να πραγματοποιήσουν τις δραστηριότητές τους εδώ. Λαμβάνουμε τις απαραίτητες προφυλάξεις εντός του ιστορικού κτηρίου για να διασφαλίσουμε την ασφάλεια των επισκεπτών μας. Με αυτόν τον τρόπο, οι επισκέπτες μας μπορούν να συμμετέχουν στις δραστηριότητές τους ειρηνικά και με ασφάλεια πριν αναχωρήσουν. Αναμένουμε περίπου 300 με 400 άτομα να παρευρεθούν φέτος».
Κατά τη διάρκεια της τελετής στην Παναγία Σουμελά, εκτός από τους προσκεκλημένους, οι τουρίστες δεν επιτρέπεται να εισέλθουν στο μοναστήρι.
Πηγή: nordicmonitor.com