Αν υπάρχει μία κοινή απαίτηση της νέας παραγωγικής γενιάς στην Ελλάδα σήμερα από τα πολιτικά αφηγήματα είναι ο ρεαλισμός και ο δίκαιος λόγος. Αν υπάρχει μία κοινή ανάγκη αυτή είναι η ανάγκη της εμπιστοσύνης. Και αν υπάρχει ένα κοινό αίσθημα το καλοκαίρι αυτό του 2023, αυτό είναι το αίσθημα της αισιοδοξίας.
Το παραγωγικό μοντέλο της ελληνικής οικονομίας αλλάζει. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος η χώρα μας κατέγραψε ένα ρεκόρ 20ετίας στις άμεσες ξένες επενδύσεις (FDI), οι οποίες έφτασαν 7,22 δισ. δισεκατομμύρια ευρώ. Ένα ρεκόρ που σε πρώτη και τελευταία ανάγνωση αποτελεί μόνο θετικό σημάδι για την ελληνική οικονομία γιατί δείχνει αδιαμφισβήτητα το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών να επενδύσουν στην Ελλάδα σε τομείς αιχμής. Αυτή η επιτυχία συνδέεται άμεσα με τη μείωση της ανεργίας από 17% το 2019 σε 10,8%, καθώς και τη δημιουργία περίπου 300.000 νέων θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Παράλληλα, η Ελλάδα εξάγει σήμερα περισσότερο, ως ποσοστό του ΑΕΠ, από την Ιταλία, την Ισπανία και τη Γαλλία, ενώ φέτος οι εξαγωγές μας μπορεί να φτάσουν τα 100 δισ. ευρώ με ένα σημαντικό ποσοστό από αυτές να αφορά τεχνολογικά προϊόντα.
Διαβάσαμε διάφορες απόψεις στο πλαίσιο του αντιπολιτευτικού λόγου σχετικά με την ποιότητα των άμεσων ξένων επενδύσεων, γιατί πολλές από αυτές αφορούν στην αγορά ακινήτων ή την αγορά ξένων μετοχών. Τις οποίες επενδύσεις καλώς και αξιολογούμε γιατί αυτός είναι και ο μόνος τρόπος για να σχεδιάζουμε στοχευμένες πολιτικές και να προσελκύουμε περισσότερες επενδύσεις στους κλάδους που αναμένουμε να φέρουν προστιθέμενη αξία για τη χώρα μας – στην τεχνολογία, στα logistics, στη μεταποίηση, στην πρωτογενή παραγωγή και άλλα πεδία. Είναι όμως όντως τέτοιες οι επενδύσεις μας, ώστε να απαξιώνεται αυτή η εθνική προσπάθεια για εξωστρέφεια και αναβάθμιση που μας έφερε στις πρώτες θέσεις των ταχύτερα αναπτυσσόμενων οικονομιών σήμερα;
Κι όμως, η τεχνολογία είναι εδώ και είναι παντού. Το γεγονός ότι ξένοι τεχνολογικοί κολοσσοί, πολυεθνικές εταιρείες στων οποίων το ραντάρ δεν βρισκόμασταν ποτέ, ξένες νεοφυείς εταιρείες, επιλέγουν την Ελλάδα ανάμεσα στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες ως επενδυτικό προορισμό είναι μία επιτυχία που δεν κεφαλαιοποιείται σε ένα και δύο χρόνια. Και είναι μόνο η αρχή πάνω στην οποία αν χτίσουμε με παράλληλες πολιτικές στην παιδεία και την κοινωνία μπορεί να αλλάξει τελείως την προοπτική της χώρας μας για ανάπτυξη.
Δεν είναι τυχαίο το δημοσίευμα του Bloomberg μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο για την Ελλάδα που «τα παίζει όλα για όλα στην τεχνολογία». Η Google, η Microsoft, η Amazon, η Digital Realty, και άλλοι τεχνολογικοί γίγαντες έχουν ανακοινώσει ήδη επενδύσεις μεγάλης κλίμακας αλλάζοντας τελείως την εγχώρια αγορά των data centers, η οποία αποτιμήθηκε πρόσφατα ότι θα φθάσει τα 1,21 δισ. δολάρια μέχρι το 2028, ενώ συνολικά επενδύσεις στις τηλεπικοινωνίες και τις υποδομές ύψους περίπου 5 δισ. ευρώ βρίσκονται σε εξέλιξη για την αναβάθμιση της χωρητικότητας και συνδεσιμότητας στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την Endeavor Greece, 138 ξένες εταιρείες έχουν ιδρύσει στην χώρα μας hubs τεχνολογίας. Ανάμεσά τους στη Θεσσαλονίκη ξεχωρίζουν το κέντρο ψηφιακής καινοτομίας (CDI) της φαρμακοβιομηχανίας Pfizer, το διεθνές κέντρο ψηφιακού μετασχηματισμού και ψηφιακών δεξιοτήτων του αμερικάνικου τεχνολογικού ομίλου Cisco, ο κόμβος καινοτομίας της Accenture, το νέο κέντρο πληροφορικής και λογισμικού του ομίλου Deutsche Telekom.
Στην Αθήνα, είδαμε το Innovation Lab του τραπεζικού κολοσσού JP Morgan, είδαμε την εξαγορά της πατρινής εταιρείας Accusonus από την μητρική της Facebook (Meta), είδαμε την εξαγορά της εταιρείας αγροτεχνολογίας Augmenta από την CΝH Industrial. Στα Ιωάννινα την TeamViewer, την P&Ι, την Best Secret και πολλά άλλα παραδείγματα σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, το κάθε ένα από αυτά με ξεχωριστό ενδιαφέρον.
Τι έχει αλλάξει και είμαστε πλέον αξιόπιστοι συνομιλητές στα επενδυτικά φόρουμ; Η Ελλάδα έχει αλλάξει. Και έχει αλλάξει πολύ. Η ελληνική δημοσιονομική πολιτική, η μείωση της φορολογίας, η κατά 99% ψηφιοποίηση του κράτους που έρχεται, η αυξημένη αποτρεπτική ικανότητα στις εξωτερικές απειλές, η ανθεκτικότητα που έχει επιδείξει η Ελλάδα στις πρωτοφανείς κρίσεις είναι παράγοντες που βοηθούν τις επενδύσεις. Υπάρχει ξεκάθαρη ψήφος εμπιστοσύνης στο κυβερνητικό έργο και τις προοπτικές της χώρας για ανάπτυξη. Και επιτέλους μετά από 13 χρόνια, η Ελλάδα θα ενταχθεί στην επενδυτική βαθμίδα, η οποία είναι αναγκαία για την ισχυροποίηση της εθνικής μας οικονομίας.
Είναι αρκετά όλα αυτά για να συνεχιστεί η πρόοδος της χώρας μας; Η απάντηση είναι ξεκάθαρα όχι.
Οι προκλήσεις
Η πρόκληση της προσέλκυσης συγκεκριμένων FDI είναι μπροστά μας και το μόνο σίγουρο είναι ότι η Νέα Δημοκρατία έχει ήδη σχέδιο για να το πετύχει. Όχι για να μην έχουμε επενδύσεις σε real estate – πολλές από αυτές είναι μάλιστα προϋπόθεση για όσες αναφέρθηκαν παραπάνω. Αλλά για να έχουμε άλλες τόσες και περισσότερες εκεί που μπορούμε. Και εκεί πρέπει να εστιάσουμε πια την δημόσια συζήτηση. Στις απαραίτητες αλλαγές στην Παιδεία που ήδη έχουν ξεκινήσει και πρέπει να υλοποιηθούν ώστε να έχουμε κατάλληλο και επαρκές ανθρώπινο δυναμικό να στελεχώσει την νέα Ελλάδα. Στις νέες πρωτοβουλίες ενίσχυσης του επιχειρηματικού και οικονομικού αλφαβητισμού στην ελληνική εκπαίδευση. Στο upskilling και reskilling των δεξιοτήτων παντού. Στην αντιστοίχιση προσφοράς και ζήτησης εργασίας. Στη διασύνδεση της έρευνας, της εκπαίδευσης και της κατάρτισης με τις ανάγκες της κοινωνίας και της αγοράς εργασίας. Στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων μέσα από την καινοτομία.
Η Ελλάδα δυνάμωσε και αυτό είναι μόνο η αρχή. Συνεχίζουμε Σταθερά, τολμηρά, μπροστά.
Η Έρη Τόκα είναι Δρ. Μηχανολόγος Μηχανικός, Αν. Γραμματέας Παραγωγικών Τομέων ΝΔ