To θέμα της στρατιωτικής και αμυντικής συνεργασίας Κύπρου – Γαλλίας παρά το ότι δεν βρίσκεται στην ατζέντα της σημερινής συνάντησης του Προέδρου Χριστοδουλίδη με τον Γάλλο ομόλογο του Εμανουέλ Μακρόν, αναμένεται πως θα θιχτεί στο πλαίσιο της συζήτησης των διμερών σχέσεων.
Η συνεργασία στον αμυντικό και στρατιωτικό τομέα, επί του παρόντος περιορίζεται σε κοινές ασκήσεις, χωρίς να έχει προχωρήσει η πολιτική συμφωνία για μόνιμη παρουσία της Γαλλίας στη Κύπρο με τη χρήση της ναυτικής βάσης στο Μαρί, κοντά στη Λεμεσό.
Δεν έχει υπάρξει διαφοροποίηση ως προς την πρόθεση, αλλά οι σχεδιασμοί δεν προχώρησαν κυρίως για οικονομικούς λόγους, αλλά και λόγω προβλημάτων που σχετίζονται με την ευρύτερη γεωπολιτική κατάσταση.
Ωστόσο η παρουσία της γαλλικής εταιρείας πετρελαιοειδών TOTAL στην κυπριακή ΑΟΖ, καθιστά την γαλλική στρατιωτική παρουσία σχεδόν επιβεβλημένη, για προφανείς λόγους που αφορούν την προστασία των γαλλικών συμφερόντων. Η συνεργασία σε θέματα άμυνας, περιλαμβάνει και την πτυχή των εξοπλισμών, καθώς η Γαλλία υπήρξε σταθερός προμηθευτής της Κυπριακής Δημοκρατίας, ακόμα και την περίοδο που βρισκόταν σε ισχύ το αμερικανικό εμπάργκο. Επί του παρόντος βρίσκεται σε εξέλιξη η υλοποίηση του συμβολαίου για αγορά επιθετικών ελικοπτέρων, ενώ ανοικτό είναι το θέμα της προμήθειας δύο πλοίων ανοικτής θαλάσσης.
Η στενή συνεργασία και το σύμφωνο αμοιβαίας στρατιωτικής συνδρομής που έχουν υπογράψει Ελλάδα και Γαλλία, μπορεί να μη δεσμεύει ή να μην αφορά ευθέως τη Κύπρο, αλλά δημιουργεί συνθήκες πιο στενής συνεργασίας, για λόγους που δεν χρειάζεται να εξηγηθούν καθώς είναι αυτονόητοι.
Η «βάση» που δεν θα είναι βάση
Η Γαλλία λαμβάνοντας υπόψη τις ευαίσθητες ισορροπίες στην ανατολική Μεσόγειο αλλά και την εύθραυστη «ομαλότητα» στη Τουρκία, δεν επιθυμεί να δώσει την εντύπωση ότι θα χρησιμοποιήσει κυπριακό έδαφος ως στρατιωτική βάση. Γάλλος υπουργός Άμυνας Σεμπαστιάν Λεκορνού όπως και ο προκάτοχος του Λε Ντριάν, θεωρεί ως πολύτιμη τη στρατιωτική παρουσία της χώρας του στην ανατολική Μεσόγειο, η οποία επί του παρόντος διασφαλίζεται από τις περιπολίες του αεροπλανοφόρου Charles de Gaulle. Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν τέθηκε θέμα γαλλικής βάσης, αλλά η συμφωνία Παρισίων – Λευκωσίας αφορά τη χρήση της Ναυτικής Βάσης της Εθνικής Φρουράς «Ευάγγελος Φλωράκης», κοντά στη Λεμεσό, από πλοία του στόλου της Γαλλίας. Μάλιστα, επειδή οι προδιαγραφές του λιμανιού της βάσης δεν ανταποκρίνονταν στις ανάγκες των πλοίων της Γαλλίας, είχαν ξεκινήσει εργασίες διεύρυνσης και εμβάθυνσης, αλλά και εκσυγχρονισμού των υποδομών. Η βάση δεν επρόκειτο να παραχωρηθεί στους Γάλλους, και ο διοικητής της, αν υλοποιηθεί το σχέδιο, θα είναι αξιωματικός της Διοίκησης Ναυτικού της Κυπριακής Εθνικής Φρουράς.
Ο Μακρόν είχε δώσει στίγμα
Για τη σημασία αυτής της συνεργασίας είχε μιλήσει ο ίδιος ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν μετά από συνάντησή του με τον τέως Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη στο περιθώριο της Συνόδου των MED7 στη Λευκωσία. O κ. Μακρόν, μεταξύ άλλων, είχε αναφέρει: «Ειδικότερα, η Κύπρος αποτελεί έναν ενδιάμεσο σταθμό για το γαλλικό ναυτικό και ιδιαίτερα για το αεροναυτικό συγκρότημα που σχηματίστηκε γύρω από το αεροπλανοφόρο ’Charles de Gaulle’. Υπολογίζω πολύ σε αυτή τη συνεργασία που απεικονίζει τη φιλοδοξία μιας κυρίαρχης Ευρώπης, η οποία εξασφαλίζει τα μέσα για να προφυλάξει τον εαυτό της. Αυτή η συνεργασία αποτελεί για μένα ένα σημαντικό στοιχείο του ευρωπαϊκού σχεδιασμού άμυνας, τον οποίο έχουμε ενισχύσει πολύ στη διάρκεια του τελευταίου χρόνου. Ευχαριστώ τις κυπριακές αρχές για τον στρατηγικό δεσμό που δημιουργήσαμε και η τελευταία συνάντηση μάς επέτρεψε να ανοίξουμε πολλές προοπτικές για να εντατικοποιήσουμε περισσότερο τη σχέση ανάμεσα στις δύο χώρες μας».
Επίσης ο πρώην βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάθιου Πάλμερ σε συνέντευξή του είχε κάνει επίσης αναφορά στη συνεργασία Κύπρου – Γαλλίας, λέγοντας πως «στην περιοχή βρίσκονται 10 αμερικανικά πολεμικά πλοία, 130 πολεμικά αεροπλάνα και περίπου 9.000 Αμερικανοί στρατιώτες. Οι ΗΠΑ, δεν θέλουν βάση στην Κύπρο, όπως η Γαλλία». Είναι προφανές πως ΗΠΑ και Γαλλία, ως μέλη του ΝΑΤΟ με συμφέροντα στην κυπριακή ΑΟΖ, αλληλοενημερώνονται και συντονίζονται, κάτι που προκύπτει και από τις κοινές ασκήσεις που πραγματοποιούν στην Ανατολική Μεσόγειο με συμμετοχή της Κύπρου της Ελλάδας και του Ισραήλ.
Κυπριακό και μεσολαβητής
Στο επίκεντρο της συνάντησης Αναστασιάδη – Μακρόν στο Παρίσι, αναμενόταν να βρεθεί η πρόταση της Λευκωσίας για διορισμό μεσολαβητή της ΕΕ για το Κυπριακό. Η Γαλλία στηρίζει την προσπάθεια, η οποία ωστόσο δεν πρέπει να συγκρούεται με τους χειρισμούς που γίνονται από τον ΟΗΕ. Η Γαλλία ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ αλλά και μέλος της ΕΕ, μπορεί να διασφαλίσει την συνέργεια μεταξύ των δύο οργανισμών.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, αύριο θα συναντηθεί με την ηγεσία της εταιρείας TOTALγια να συζητηθεί η εξέλιξη των ερευνών στη Κυπριακή ΑΟΖ, οι οποίες παρά την επιβράδυνση συνεχίζονται σε συνεργασία με την ιταλική εταιρεία ΕΝΙ.