Οι υδρίτες μεθανίου, γνωστοί και ως μεθανυδρίτες ή κλειθρίτες, είναι στερεές κρυσταλλικές δομές που σχηματίζονται από μόρια νερού και μεθανίου.
Σε αυτές τις δομές, τα μόρια μεθανίου παγιδεύονται μέσα σε ένα «κλουβί» μορίων νερού, δημιουργώντας μια ένωση που μοιάζει με πάγο.
Αυτοί οι υδρίτες σχηματίζονται σε συνθήκες χαμηλής θερμοκρασίας και υψηλής πίεσης, όπως στα βαθιά θαλάσσια περιβάλλοντα ή στις περιοχές μόνιμου παγετού.
Όταν θερμαίνονται ή μειώνεται η πίεση, οι υδρίτες αποσυντίθενται, απελευθερώνοντας το μεθάνιο που περιέχουν.
Οι υδρίτες μεθανίου θεωρούνται μια δυνητικά σημαντική πηγή ενέργειας για το μέλλον, καθώς τα παγκόσμια αποθέματά τους εκτιμάται ότι υπερβαίνουν κατά πολύ τα γνωστά αποθέματα φυσικού αερίου.
Ωστόσο, η εξόρυξη και αξιοποίησή τους παρουσιάζει τεχνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις, καθώς η απελευθέρωση μεθανίου, ενός ισχυρού αερίου του θερμοκηπίου, μπορεί να επηρεάσει το κλίμα.
Στην Ελλάδα, υπάρχουν ενδείξεις για την παρουσία υδριτών μεθανίου, ιδιαίτερα στη θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης και στο Καστελλόριζο.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η ελληνική υφαλοκρηπίδα-ΑΟΖ περιέχει σημαντικά αποθέματα υδριτών μεθανίου, τα οποία θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντική πηγή ενέργειας στο μέλλον.
Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για την εκτίμηση της ποσότητας και της δυνατότητας αξιοποίησής τους.
Η Ελλάδα διαθέτει σημαντικά αποθέματα υδριτών. Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Hydramed, η ελληνική υφαλοκρηπίδα περιέχει τα μεγαλύτερα αποθέματα υδριτών μεθανίου στην Ευρώπη.
Οι υδρίτες αυτοί εντοπίζονται σε θαλάσσια βάθη που υπερβαίνουν τα 1.500 μέτρα και βρίσκονται μέσα σε γεωλογικούς σχηματισμούς κάτω από τον βυθό της θάλασσας, με πάχη που φτάνουν έως και το 1 χιλιόμετρο.
Περιοχές με ιδιαίτερο ενδιαφέρον περιλαμβάνουν τη δυτική Ελλάδα, από τη Λευκάδα έως τη νότια Κρήτη, όπου υπάρχουν ενδείξεις για σημαντικές συγκεντρώσεις υδριτών μεθανίου.
Ειδικότερα, δυτικά των νήσων Λευκάδας και Κεφαλλονιάς έχουν χαρτογραφηθεί περιοχές με πάχη υδριτών που ξεπερνούν το 1 χιλιόμετρο.
Επιπλέον, στα ανοιχτά του Ακτίου και νότια της Κέρκυρας, υπάρχουν αποθέματα υδριτών που, εφόσον αναπτυχθεί η κατάλληλη τεχνολογία για την εκμετάλλευσή τους, θα μπορούσαν να καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες της Ελλάδας για πολλές δεκαετίες.
Η ύπαρξη υδριτών μεθανίου στο Αιγαίο Πέλαγος αποτελεί αντικείμενο επιστημονικού ενδιαφέροντος και έρευνας.
Σύμφωνα με τον Τούρκο καθηγητή Χακάν Τσιφτσί, υπάρχουν ενδείξεις για την παρουσία υδριτών αερίου σε ορισμένες περιοχές του Αιγαίου.
Επιπλέον, στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένων περιοχών νότια του Καστελλόριζου και νοτιοανατολικά της Κρήτης, έχουν εντοπιστεί υδρίτες μεθανίου σε μεγάλα θαλάσσια βάθη άνω των 300 μέτρων.
Οι υδρίτες μεθανίου είναι μία από τις αναδυόμενες καθαρές πηγές ενέργειας του 21ου αιώνα.
Τα πιθανά αποθέματα υδριτών υπολογίζονται περίπου 100 φορές μεγαλύτερα από τα συνολικά αποθέματα φυσικού αερίου.
Τα παγκόσμια αποθέματα υδριτών μεθανίου εκτιμώνται σε τετράκις εκατομμύρια (10¹⁵) κυβικά μέτρα, ποσότητα που υπερβαίνει κατά πολύ τα γνωστά αποθέματα φυσικού αερίου.
Συγκεκριμένα, υπολογίζεται ότι τα αποθέματα υδριτών είναι τουλάχιστον 100 φορές μεγαλύτερα από τα μέχρι σήμερα γνωστά αποθέματα φυσικού αερίου παγκοσμίως.
Ωστόσο, παρά το τεράστιο αυτό δυναμικό, η εμπορική αξιοποίηση των υδριτών μεθανίου παραμένει πρόκληση λόγω τεχνικών και περιβαλλοντικών δυσκολιών.
Η εξόρυξή τους απαιτεί προηγμένες τεχνολογίες και προσεκτική διαχείριση για την αποφυγή περιβαλλοντικών επιπτώσεων, καθιστώντας την αξιοποίησή τους πιο περίπλοκη σε σύγκριση με το συμβατικό φυσικό αέριο.
Η ακριβής διάρκεια κάλυψης των παγκόσμιων ενεργειακών αναγκών από αυτά τα αποθέματα είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια, καθώς εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως:
Τεχνική δυνατότητα εξόρυξης: Η τεχνολογία για την ασφαλή και οικονομικά βιώσιμη εξόρυξη υδριτών μεθανίου βρίσκεται ακόμη σε πειραματικό στάδιο.
Ρυθμός κατανάλωσης ενέργειας: Οι παγκόσμιες ενεργειακές ανάγκες μεταβάλλονται διαρκώς, επηρεάζοντας την εκτίμηση της διάρκειας κάλυψης.
Περιβαλλοντικές επιπτώσεις: Η εκμετάλλευση υδριτών μεθανίου ενδέχεται να έχει σημαντικές περιβαλλοντικές συνέπειες, οι οποίες πρέπει να ληφθούν υπόψη.
Συνεπώς, ενώ τα αποθέματα υδριτών μεθανίου είναι τεράστια, η πραγματική τους συμβολή στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών θα εξαρτηθεί από την πρόοδο της τεχνολογίας εξόρυξης, τις παγκόσμιες ενεργειακές πολιτικές και την εξέλιξη της ζήτησης ενέργειας.
Τι έλεγε ο Αντώνης Φώσκολος το 2017
Τον Αύγουστο του 2017, ο καθηγητής Αντώνης Φώσκολος είχε δηλώσει στην κυριακάτικη εφημερίδα «Νέα Σελίδα» του Ηλία Λιβάνη ότι, το ελληνικό υπέδαφος είναι πλούσιο και σε υδρίτες.
Οι υδρίτες, είχε πει, είναι στερεοποιημένο φυσικό αέριο «και η Ελλάδα διαθέτει τρεις φορές τα κοιτάσματα της Ρωσίας.
»Μόνο οι Κινέζοι [σ.σ. 2017] έχουν την τεχνολογία να τους εξορύξουν, ενώ τώρα [2017] την αναπτύσσουν και οι Ιάπωνες.
»Εκεί οφείλεται το μεγάλο ενδιαφέρον της Κίνας για τη χώρα μας».
Ο καθηγητής Φώσκολος υπολόγιζε το 2017 ότι τα κοιτάσματα υδριτών αρκούν για 150 χρόνια.
«Εάν προχωρήσουμε και στους υδρίτες, τότε η Ελλάδα θα τροφοδοτεί με ενέργεια μέχρι το 2200».
Ο ομότιμος καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης και ομότιμος ερευνητής της Γεωλογικής Υπηρεσίας του Καναδά δήλωνε το 2017 ότι, εάν η Ελλάδα εκμεταλλευτεί τα υποθαλάσσια κοιτάσματα φυσικού αερίου και τους υδρίτες «Θα ζήσουμε ένα νέο χρυσό αιώνα του Περικλή αρκεί οι πολιτικοί μας να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων», κατέληγε.
Ο καθηγητής εκτιμούσε το 2017 ότι τα ελληνικά κοιτάσματα ανέρχονται συνολικά σε 70 δισ. βαρέλια.
«50 δισ. είναι το φυσικό αέριο και 20 δισ. το πετρέλαιο», εξηγούσε και συνέχιζε:
«Η αξία αυτών των κοιτασμάτων με τιμές [του 2017, δηλαδή πριν οκτώ χρόνια] κυμαίνεται μεταξύ 3 και 3,5 τρισ. δολάρια».
Από αυτά το ελληνικό Δημόσιο δικαιούται το 20%, δηλαδή 600 δισ., και ένα ακόμα 5% οι Περιφέρειες (Τοπική Αυτοδιοίκηση).
«Δεν είναι όμως αυτά τα μοναδικά έσοδα για το ελληνικό κράτος. Υπολογίζω», έλεγε πριν 8 χρόνια, «ότι θα δημιουργηθούν περισσότερες από 400.000 νέες θέσεις εργασίας.
»Ένας μέσος μισθός σε πετρελαϊκή εταιρεία είναι 4.000 ευρώ τον μήνα.
»Το κράτος φορολογεί τους μισθούς, άρα έχει να εισπράττει και από εκεί».
Ο καθηγητής Φώσκολος υπολόγιζε με τιμές του 2017 το συνολικό όφελος του ελληνικού Δημοσίου στο 1,1 τρισ. δολάρια. Τα κοιτάσματα αυτά αρκούν για 40 χρόνια.
Σε σημερινές [Μάρτιος 2025] τιμές:
20 δισ. βαρέλια πετρέλαιο: 1,45 τρισεκατομμύρια δολάρια.
50 δισ. βαρέλια φυσικό αέριο: 942,5 δισεκατομμύρια δολάρια.
Άθροισμα: 2.393.300.000.000 δολάρια ή ή 2,4 τρισ. δολάρια.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτοί οι υπολογισμοί είναι προσεγγιστικοί και βασίζονται σε υποθέσεις για την ενεργειακή ισοδυναμία και τις μελλοντικές τιμές του φυσικού αερίου.
Οι πραγματικές αξίες μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς, τις διακυμάνσεις των τιμών και άλλους παράγοντες.
Τι δήλωνε ο Αντώνης Φώσκολος το 2019
Δύο χρόνια μετά, τον Ιούλιο του 2019, ο Αντώνης Φώσκολος δήλωνε, πάλι στην κυριακάτικη εφημερίδα «Νέα Σελίδα», ότι, δυτικές δυνάμεις γνώριζαν για την ύπαρξη υδρογονανθράκων νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης, όπως και νότια της Ρόδου, από το 1968.
Όπως εξηγούσε τον Ιούλιο του 2019 ο «πατέρας των ελληνικών υδρογονανθράκων», από το 1968 Αμερικανοί και Ολλανδοί και από το 1978 οι Γάλλοι, πραγματοποίησαν επιστημονικές έρευνες στη Μεσόγειο σχετικές με την περίοδο αποξήρανσής της (πριν 5,9 – 5,4 εκ. χρόνια).
Έκαναν και γεωτρήσεις και από τα δείγματα που πήραν κατάλαβαν ότι υπήρχαν κοιτάσματα φυσικού αερίου.
Οι έρευνες αυτές είχαν διάρκεια από το 1968 έως το 2013 και συμμετείχαν επίσης Ισπανοί, Ιταλοί και Γερμανοί πανεπιστημιακοί.
Εντοπίστηκαν από τους ίδιους ερευνητές και τα υποθαλάσσια ηφαίστεια που έβγαζαν φυσικό αέριο.
Αναφορικά με την Τουρκία, ο Αντώνης Φώσκολος δήλωνε το 2019 ότι οι Τούρκοι δεν έχουν τη δυνατότητα και την παιδεία για να πραγματοποιήσουν υποθαλάσσιες γεωτρήσεις.
Υπενθύμιζε δε ότι «την Οθωμανική Αυτοκρατορία τη διέλυσαν στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες», η Total, η Shell, η BP.
Ρόλο κλειδί στην περιοχή, έλεγε το 2019, έχει το Ισραήλ, το οποίο απειλείται ευθέως από τους ρωσικής κατασκευής S-400 της Τουρκίας, μην αποκλείοντας το 2019 ότι εάν κλιμακωθούν και άλλο τα γεγονότα «είμαστε στην αρχή του διαμελισμού της Τουρκίας».
Ο Αντώνης Φώσκολος αποκάλυψε, μιλώντας στην εφημερίδα το 2019, ότι ακόμα μεγαλύτερα κοιτάσματα, ακόμα και από αυτά νότια της Κρήτης, βρίσκονται νότια της Ρόδου, στη θαλάσσια περιοχή που συναντιέται η ελληνική ΑΟΖ με την αιγυπτιακή και κυπριακή, για αυτό και η Τουρκία δεν αναγνωρίζει επήρεια, δηλαδή ΑΟΖ, στο Καστελλόριζο και διεκδικεί ως δική της τη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Ρόδου – Κρήτης και Κύπρου.
Τα κοιτάσματα αυτά τα έχουν εντοπίσει εδώ και πολλά χρόνια Νορβηγοί επιστήμονες, αλλά οι ελληνικές κυβερνήσεις στις οποίες είχαν απευθυνθεί δεν ανταποκρίθηκαν.
Φυσικό Αέριο:
Το φυσικό αέριο είναι ένα φυσικό καύσιμο, άχρωμο και άοσμο, που αποτελείται κυρίως από μεθάνιο (CH₄) σε ποσοστό περίπου 70-90%.
Εκτός από το μεθάνιο, περιέχει μικρότερες ποσότητες άλλων υδρογονανθράκων, όπως αιθάνιο (C₂H₆), προπάνιο (C₃H₈) και βουτάνιο (C₄H₁₀), καθώς και αέρια όπως διοξείδιο του άνθρακα (CO₂), άζωτο (N₂) και υδρόθειο (H₂S).
Στην Ελλάδα, το φυσικό αέριο αποτελείται κατά περίπου 85% από μεθάνιο, με το υπόλοιπο 15% να περιλαμβάνει αιθάνιο, βουτάνιο, προπάνιο, άζωτο και άλλα αέρια.
Το φυσικό αέριο εξάγεται από υπόγειες κοιλότητες και θεωρείται το πιο φιλικό προς το περιβάλλον ορυκτό καύσιμο λόγω των ιδιοτήτων του.
Είναι ελαφρύτερο από τον αέρα, με ειδικό βάρος περίπου 0,59.
Λόγω της υψηλής του θερμογόνου δύναμης και της καθαρής καύσης του, το φυσικό αέριο χρησιμοποιείται ευρέως για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τη θέρμανση και ως καύσιμο σε βιομηχανικές διεργασίες και οικιακές εφαρμογές.
tribune