ΙΝFOGNOMONPOLITICS
Welt: Αλγερία, το άγνωστο προγεφύρωμα του Πούτιν στην Αφρική
Στενές οι σχέσεις Μόσχας-Αλγερίου
Εμπορικό εμπάργκο κατά της Ισπανίας, πολεμικά σχέδια κατά του Μαρόκου και διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με τη Γαλλία: η Αλγερία ακολουθεί σκληρή γραμμή όταν πρόκειται για τα πολιτικά της συμφέροντα.
Στις αρχές Φεβρουαρίου, το Αλγέρι απέσυρε με συνοπτικές διαδικασίες τον πρεσβευτή του από το Παρίσι για δύο μήνες – σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τον γαλλικό επαναπατρισμό μιας Αλγερινής ακτιβίστριας, η οποία θα αντιμετώπιζε μακρά ποινή φυλάκισης στην πατρίδα της, σημειώνει η Welt.
Ο εμπορικός αποκλεισμός της Ιβηρικής χερσονήσου ισχύει από τον περασμένο Ιούνιο. Οι απώλειες για την ισπανική οικονομία φέρονται να ανέρχονται σε ένα δισεκατομμύριο ευρώ, σύμφωνα με δημοσιεύματα τοπικών μέσων ενημέρωσης. Το υπόβαθρο για το σκληρό μέτρο είναι η αλλαγή πολιτικής πορείας της Μαδρίτης στην υπόθεση της Δυτικής Σαχάρας. Η Ισπανία υποστηρίζει τη θέση του Μαρόκου, του αρχέγονου εχθρού της Αλγερίας, με το οποίο πολεμά εδώ και δεκαετίες για την περιοχή της ερήμου.
Για το Μαρόκο, η Δυτική Σαχάρα αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της επικράτειάς του. Η Αλγερία, από την άλλη πλευρά, επιθυμεί ένα ανεξάρτητο κράτος της Σαχάρα και βρίσκεται στο πλευρό του Μετώπου Πολισάριο, το οποίο πριν από δύο χρόνια ανακάλεσε την κατάπαυση του πυρός με το Μαρόκο που ίσχυε από το 1991.
“Η Αλγερία αισθάνεται ισχυρή αυτή τη στιγμή”, λέει ο Moχάμεντ Στατού, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Ραμπάτ. “Προμηθεύει φυσικό αέριο στην Ευρώπη και κερδίζει πολλά χρήματα από αυτό. Επιπλέον, έχει έναν ισχυρό σύμμαχο, δηλαδή τη Ρωσία”.
Από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, τα έσοδα της Αλγερίας από τα ορυκτά καύσιμα έχουν εκτοξευθεί στα ύψη. Όχι μόνο λόγω της μεγάλης ζήτησης από την Ευρώπη, η οποία ήθελε να ανεξαρτητοποιηθεί από το ρωσικό φυσικό αέριο. Το 2022, η βορειοαφρικανική χώρα αποκόμισε κέρδη άνω των 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την εξαγωγή πετρελαίου, αλλά κυρίως φυσικού αερίου. Το 2021, το ποσό ήταν 34 δισεκατομμύρια δολάρια και 20 δισεκατομμύρια το προηγούμενο έτος. Για φέτος, η χώρα στοχεύει να διπλασιάσει τις εξαγωγές φυσικού αερίου.
Συνεργασία στο Σαχέλ
Ο πρόεδρος της Αλγερίας Αμπντελματζίντ Τεμπούν, ο οποίος εξελέγη το 2019 με την υποστήριξη του στρατού, έχει εντείνει τις σχέσεις με τις παγκόσμιες δυνάμεις Κίνα, αλλά κυρίως με τη Ρωσία, μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Το Αλγέρι απολαμβάνει παραδοσιακά καλές σχέσεις με τη Μόσχα που χρονολογούνται από τη σοβιετική εποχή.
Τα περισσότερα όπλα του αλγερινού στρατού προέρχονται από τη Ρωσία. Αλλά η νέα συνεργασία υπερβαίνει τη “φιλία αδελφικών εθνών” του παρελθόντος. Είναι κυρίως ο πόλεμος στην Ουκρανία που έφερε την Αλγερία και τη Ρωσία λίγο πιο κοντά. Τα δύο κράτη συνδέονται με μια στρατηγική εταιρική σχέση με μακροπρόθεσμους στόχους.
Η Αλγερία αποτελεί βάση της ρωσικής ηγεμονίας στην Αφρική, που αποτελεί στόχο της εξωτερικής πολιτικής του Κρεμλίνου. Σύμφωνα με την ισπανική δεξαμενή σκέψης Instituto Coordenadas, υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι το αλγερινό καθεστώς θέλει να διευκολύνει τη δημιουργία ρωσικών στρατιωτικών βάσεων στο Σαχέλ.
Οι μισθοφόροι της διαβόητης ομάδας Βάγκνερ δραστηριοποιούνται ήδη σε πολλές αφρικανικές χώρες. Στο Μάλι και την Μπουρκίνα Φάσο, πολεμούν ριζοσπαστικούς ισλαμιστές για λογαριασμό και των δύο κυβερνήσεων. “Είναι γνωστό ότι η Αλγερία το έχει καταστήσει αυτό δυνατό με την πολιτική της επιρροή”, λέει ο Στατού. “Η Αλγερία είναι η ίδια ένας τόπος Wagner”.
Σε αντάλλαγμα, η Ρωσία προσφέρει πολιτική υποστήριξη στην Αλγερία ως περιφερειακή δύναμη και στο ζήτημα της Δυτικής Σαχάρας. Και από άλλες απόψεις, επίσης, αλληλοβοηθούνται όπου είναι δυνατόν. Για παράδειγμα, η Ρωσία υποστηρίζει την αίτηση της Αλγερίας να γίνει μέλος των BRICS, ενός φόρουμ που προορίζεται ως εναλλακτικό μοντέλο της G7, στην οποία μέχρι στιγμής ανήκουν η Βραζιλία, η Ρωσία, η Ινδία, η Κίνα και η Νότια Αφρική. Επομένως, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η Αλγερία απείχε πάντοτε από τις ψηφοφορίες του ΟΗΕ που καταδίκαζαν τη ρωσική εισβολή και τις προσαρτήσεις στην Ουκρανία.
Σε μια βόλτα για ψώνια στη Ρωσία
Η ρωσοαλγερινή συνεργασία προκαλεί σοβαρή ανησυχία στους πολιτικούς στην Ευρώπη, αλλά και στις ΗΠΑ. “Δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να ωραιοποιηθεί: Η αυξανόμενη σχέση της Αλγερίας με τη Ρωσία αποτελεί απειλή για κάθε έθνος σε όλο τον κόσμο”, δήλωσε η Ρεπουμπλικανή βουλευτής Λίζα ΜακΚλέιν τον Σεπτέμβριο, όταν δόθηκε στη δημοσιότητα επιστολή που υπέγραψε η ίδια και άλλοι 26 βουλευτές προς τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν. “Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να στείλουν ένα σαφές μήνυμα στον κόσμο ότι η υποστήριξη του Βλαντιμίρ Πούτιν και των βάρβαρων πολεμικών προσπαθειών του καθεστώτος του δεν θα γίνει ανεκτή”.
Η Αλγερία δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται. Η χώρα έχει ήδη αγοράσει πάνω από το 80% των όπλων της από τη Ρωσία τα τελευταία τρία χρόνια, γεγονός που την καθιστά τον τρίτο μεγαλύτερο πελάτη μετά την Ινδία και την Κίνα.
Και ο πρόεδρος Αμπντελματζίντ Τεμπούν θέλει ακόμη περισσότερα. Κατά τη διάρκεια της επίσημης επίσκεψής του στη Μόσχα που έχει προγραμματιστεί για τον Μάιο, θέλει να μιλήσει με τον Πούτιν για νέες παραδόσεις όπλων. Πρόκειται για περίπου 17 δισεκατομμύρια δολάρια που θέλει να δαπανήσει η Αλγερία για ρωσικό στρατιωτικό εξοπλισμό τα επόμενα δέκα χρόνια. Επίσης, στην ατζέντα της συνάντησης: η ανάπτυξη των βιομηχανιών όπλων και η πυρηνική ενέργεια.
Ο Λευκός Οίκος γνωρίζει την αυξανόμενη ρωσική επιρροή στην Αλγερία. Ωστόσο, δεν θέλουν να προκαλέσουν “ρήξη”, όπως γράφει το Αραβικό Κέντρο στην Ουάσιγκτον. Εξάλλου, η Αλγερία είναι εδώ και καιρό κεντρικός εταίρος στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας στην Αφρική. Το Αλγέρι διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στις επιχειρήσεις πληροφοριών και αντιτρομοκρατικών επιχειρήσεων που κατευθύνθηκαν κατά της τρομοκρατικής οργάνωσης Αλ Κάιντα στο Ισλαμικό Μαγκρέμπ (AQIM) και αργότερα κατά του Ισλαμικού Κράτους (IS).
Όμως, οι συμφωνίες του Αβραάμ το 2020 έθεσαν οριστικό τέλος στις άλλοτε καλές σχέσεις μεταξύ Αλγερίου και Ουάσινγκτον. Εκείνη την εποχή, το Μαρόκο ήταν μία από τις συνολικά πέντε αραβικές χώρες που εξομάλυναν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ.
Για το βασίλειο, η συμφωνία περιελάμβανε την επίσημη αναγνώριση της Δυτικής Σαχάρας από τις ΗΠΑ ως μαροκινό έδαφος σε αντάλλαγμα. Για την Αλγερία, αυτό ισοδυναμούσε με μια διπλή γροθιά: ειρήνη με τον “σιωνιστικό εχθρό” και ταπείνωση για τον “επαναστατικό απελευθερωτικό αγώνα του Πολισάριο”.
Το Ιράν παρεμβαίνει
“Η Αλγερία είναι δεκαετίες πίσω στη ρητορική της”, λέει ο αναλυτής Στατού. “Ακούγεται ακόμα σαν να είναι από την εποχή του αγώνα για την ανεξαρτησία της δεκαετίας του 1950 και του 1960”.
Η σημερινή στάση αναμονής της Αμερικής θα μπορούσε σύντομα να αλλάξει. Διότι στο πέρασμα της Ρωσίας, το Ιράν παίζει ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στην περιοχή. Σύμφωνα με αναφορές των μυστικών υπηρεσιών, η Τεχεράνη και η συμμαχική της λιβανέζικη πολιτοφυλακή Χεζμπολάχ εκπαιδεύουν μαχητές του Πολισάριο στην έρημο της Αλγερίας και προμηθεύουν επίσης όπλα στους Σαχραουί. Αυτά λέγεται ότι περιλαμβάνουν ιρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη όπως αυτά που χρησιμοποιήθηκαν στην Ουκρανία. Ένας απεσταλμένος του Πολισάριο λέγεται ότι το επιβεβαίωσε αυτό στον πρόεδρο της Μαυριτανίας Mοχάμεντ Ουλντ Γκαζουάνι τον Οκτώβριο.
Λίγο αργότερα, ο Ισπανός ευρωβουλευτής Αντόνιο Λοπέζ-Ιστουρίζ (ΕΛΚ) κατέθεσε γραπτή ερώτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να μάθει ποια μέτρα θα έπαιρναν οι Βρυξέλλες για να αποτρέψουν τη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών και την κλιμάκωση της σύγκρουσης στη Δυτική Σαχάρα. Προς το παρόν, ωστόσο, δεν φαίνεται ότι η ΕΕ θα εμπλακεί κατά του Ιράν στη Σαχάρα και το Σαχέλ.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στο Αλγέρι στα μέσα Μαρτίου, ο Επίτροπος Εξωτερικών Υποθέσεων Ζοζέφ Μπορέλ ζήτησε πράγματι να βρεθεί λύση στον εμπορικό περιορισμό με την Ισπανία. Ωστόσο, δεν έγινε καμία αναφορά στην απειλή της ιρανικής επέκτασης. Τελικά, πιθανότατα οι ΗΠΑ και το Ισραήλ – ο νέος εταίρος του Μαρόκου – θα είναι αυτοί που θα πολεμήσουν τις ιρανικές πολιτοφυλακές στην Αλγερία, αν τα χειρότερα έρθουν.
Πηγή: capital.gr