«Έχει έναν αέρα εξουσίας και περισυλλογής εκπληκτικό για ένα βρέφος», έγραφε σε μία επιστολή στη σύζυγό του ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, αναφερόμενος στην τότε δίχρονη πριγκίπισσα Ελισάβετ. Είχε μόλις παραθερίσει στο κάστρο Μπαλμόραλ, παρατηρώντας με ενδιαφέρον τη μεγαλύτερη από τις δύο κόρες της οικογένειας. Τίποτα, όμως, δεν προμήνυε το σχεδόν αιώνιο πάντρεμα της μικρής τότε Ελισάβετ με την εξουσία και το καθήκον. Εξάλλου, βασιλιάς θα γινόταν ο θείος της και εκείνη θα απολάμβανε μία ανέμελη ζωή ως μέλος της ευρύτερης βασιλικής οικογένειας. Ο έρωτας του Εδουάρδου Η΄ με μία κοινή θνητή και η επιλογή μίας άσωτης ζωής άλλαξε τον ρου της ιστορίας και τη ζωή της Ελισάβετ.
Στο ίδιο μέρος, στο κάστρο Μπαλμόραλ, πάνω από εννιά δεκαετίες μετά τη συγγραφή της επιστολής αυτής, η Ελισάβετ θα άφηνε την τελευταία της πνοή. Ο προσωπικός της γιατρός Σερ Χιού Τόμας δεν έφυγε από το πλευρό της, επιβλέποντας τις τελευταίες ώρες, κατά τις οποίες πιθανότατα την επισκέφτηκε η στενή οικογένεια και φίλοι. Ήταν δική της επιλογή να παραμείνει εκεί, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι το τέλος πλησιάζει. Εκεί, στο «πιο αγαπημένο της μέρος σε ολόκληρο τον κόσμο». Στους κήπους του, άλλωστε, οργάνωνε πικ νικ με την οικογένειά της, έκανε βόλτες με τα ατελείωτα σκυλιά της, ο σύζυγός της ήταν υπεύθυνος για το μπάρμπεκιου και εκείνη έπλενε τα πιάτα. Εκεί που πιθανότατα παρέμενε Λίλιμπετ και αποτίναζε τον ρόλο της Βασίλισσας, επιτρέποντας στον εαυτό της να έρθει σε επαφή με αυτόν της μητέρας, της συζύγου και της γιαγιάς.
Τι ακολουθεί τον θάνατο της 96χρονης μονάρχη
Στη Βρετανία από χθες, αφού ανακοινώθηκε ο θάνατος της βασίλισσας Ελισάβετ, οι σημαίες σε όλα τα κυβερνητικά κτήρια και τις δημόσιες υπηρεσίες, όπως και στα ανάκτορα, κυματίζουν μεσίστιες. Ο ιστότοπος της βασιλικής οικογένειας άλλαξε φόντο σε μαύρο.
Σήμερα, περί τις 10:00, ο νέος βασιλιάς της χώρας, ο μέχρι τώρα πρίγκιπας Κάρολος, θα ανακηρυχθεί επισήμως μονάρχης του Ηνωμένου Βασιλείου από το Συμβούλιο Ενθρόνισης. Από εδώ και πέρα θα αποκαλείται βασιλιάς Κάρολος ο Γ΄, ενώ η σύζυγος του Καμίλα Πάρκερ Μπόουλς θα φέρει τον τίτλο της «βασιλικής συζύγου».
Όλοι οι άντρες του Συμβουλίου κατά την διάρκεια της τελετής υποχρεούνται να φορούν πρωινό κοστούμι με μαύρες ή σκούρες γραβάτες. Στη συνέχεια αναμένεται ο νέος βασιλιάς να απευθύνει το πρώτο του διάγγελμα στο βρετανικό λαό.
Αργότερα θα συνεδριάσει το κοινοβούλιο για να αποτίσει φόρο τιμής στην βασίλισσα και να εγκρίνει το μήνυμα συλλυπητηρίων. Κατόπιν οι εργασίες του θα ανασταλούν για 10 ημέρες. Στις 15:30 η πρωθυπουργός της χώρας Λιζ Τρας και τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου της θα μεταβούν στο παλάτι του Μπάκιγχαμ για ακρόαση με τον νέο βασιλιά.
Αύριο Σάββατο η σορός της βασίλισσας, κατά μία εκδοχή, αναμένεται να μεταφερθεί με το βασιλικό τραίνο από το Μπαλμόραλ στο παλάτι του Μπάκιγχαμ. Ωστόσο, κατ’ άλλες πληροφορίες θα μεταφερθεί οδικώς στο παλάτι του Χόλιγουντ στο Εδιμβούργο και την επομένη στον καθεδρικό ναό της πόλης, τον Άγιο Τζάιλς, όπου θα τελεστεί λειτουργία παρουσία του βασιλιά.
Ο βασιλιάς Κάρολος Γ΄ θα έχει ήδη ξεκινήσει περιοδεία σε όλες τις χώρες του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως ορίζει το πρωτόκολλο. Πρώτος του σταθμός θα είναι η Σκοτία, κατόπιν θα μεταβεί στην Βόρεια Ιρλανδία και έπειτα στην Ουαλία.
Μεθαύριο Κυριακή η σορός της βασίλισσας, σύμφωνα πάντα με το δεύτερο σενάριο, θα μεταφερθεί με αεροσκάφος της RAF (της Πολεμικής Αεροπορίας) στο στρατιωτικό αεροδρόμιο Νόρθχολντ του δυτικού Λονδίνου και από εκεί οδικώς στο παλάτι του Μπάκιγχαμ.
Την Δευτέρα, πάνω σε κιλλίβαντα, συνοδεία στρατιωτικής πομπής και συγγενών, η σορός θα μεταφερθεί από το παλάτι του Μπάκιγχαμ στο Κοινοβούλιο όπου θα παραμείνει για τριήμερο λαϊκό προσκύνημα. Δέκα ημέρες μετά το θάνατο της, θα τελεστεί η κηδεία της βασίλισσας. Η ημέρα αυτή, κατά την οποία θα κηρυχθεί εθνικό πένθος, θα είναι επίσημη αργία.
Κατά πληροφορίες η σορός της βασίλισσας θα μεταφερθεί στις 10:50 από το κοινοβούλιο στο Αβαείο του Γουέστμινστερ όπου θα πραγματοποιηθεί μεγαλοπρεπής πολιτειακή κηδεία παρουσία ξένων ηγετών. Πριν από την τελετή, θα τηρηθεί δύο λεπτών σιγή σε όλη τη χώρα.
Αργότερα, η σορός θα μεταφερθεί στο κάστρο του Ουίνδσορ όπου περί τις 16:00 θα λάβει χώρα τελετή στο Παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, όπου είχε τελεστεί επίσης η κηδεία του πρίγκιπα Φιλίππου.
«Η Γέφυρα του Λονδίνου έπεσε» – Σε εφαρμογή το Επιχείρηση Μονόκερως
Η τελευταία δημόσια εμφάνιση της βασίλισσας πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 6 Σεπτεμβρίου, όπου υποδέχθηκε την Λιζ Τρας ώστε να τη διορίσει ως πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας. Αν και ευδιάθετη και προσήνης στις φωτογραφίες, ήταν φανερά καταβεβλημένη. Μονάχα δύο 24ωρα αργότερα, μία ανακοίνωση που προκάλεσε ανησυχία και την βασιλική οικογένεια να σπεύδει στο πλευρό της προετοίμασε τους Βρετανούς για τα χειρότερα. Πράγματι, ακούστηκε η φράση «η Γέφυρα του Λονδίνου έπεσε». Δεν είναι άλλο από το σύνθημα που παραπέμπει ευθέως στον θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ, σηματοδοτώντας την επιχείρηση που τέθηκε και σε εφαρμογή. Το 1952, η κωδική ονομασία του θανάτου του πατέρα της Ελισάβετ Γεώργιου ΣΤ’ ήταν «Hyde Park Corner», με στόχο ο όλος χειρισμός της υπόθεσης να γίνει με διακριτικότητα.
Δεδομένου, όμως, ότι η Ελισάβετ πέθανε στη Σκωτία και το Κάστρο Μπαλμόραλ μπήκε μπροστά η λεγόμενη Επιχείρηση Μονόκερως. Αυτή περιλαμβάνει την άμεση αναστολή των εργασιών στο κοινοβούλιο της Σκωτίας και τη διαχείριση εκατοντάδων χιλιάδων επισκεπτών στο Μπαλμόραλ και το Εδιμβούργο, που επιθυμούν να αποτίσουν τα σέβη τους. Η σορός της αναμένεται να μεταφερθεί στο Holyroodhouse όπου θα αναπαυθεί και στη συνέχεια θα μεταφερθεί στον Καθεδρικό Ναό του St Giles στο Royal Mile στο Εδιμβούργο. Έπειτα, η σορός με το φέρετρό θα μεταφερθεί στον σταθμό Waverley στο Εδιμβούργο, ούτως ώστε να μεταφερθεί με το Βασιλικό Τρένο στον σταθμό St. Pancras στο Λονδίνο. Εάν αυτό δεν καταστεί δυνατό, το φέρετρο θα μεταφερθεί στο Λονδίνο με αεροπλάνο, το οποίο θα υποδεχτούν η πρωθυπουργός και επίλεκτοι υπουργοί.
Παράλληλα, ακολουθούνται και τα βήματα του σχεδίου «Γέφυρα του Λονδίνου». Στο πλαίσιο αυτού, πρώτα ενημερώθηκε η νέα πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας Λιζ Τρας, από τον ίδιο τον υπασπιστή της βασίλισσας. Στη συνέχεια οι κυβερνήσεις της Κοινοπολιτείας, οι ηγέτες κρατών και τελευταία ανακοινώθηκε δημοσίως. Βρισκόμαστε ακόμα στην χθεσινή ημέρα του θανάτου της, με την κωδική ονομασία «D-Day». Η σημερινή είναι η D+1 και ούτω καθεξής μέχρι την ημερα της κηδείας της. Ο επίσημος ιστότοπος της Βασιλικής Οικογένειας μαύρισε. Όλες οι ιστοσελίδες του gov.uk έχουν ένα μαύρο μπάνερ. Κάθε ανάρτηση στο Twitter από κυβερνητικούς λογαριασμούς θα πρέπει να έχει την έγκριση επικοινωνιολόγου. Η παραδοσιακή τελετή αλλαγής φρουράς έξω από τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ ακυρώθηκε, ενώ σχετική πινακίδα που ενημερώνει για το θάνατο της βασίλισσας τοιχοκολλήθηκε. Σύμφωνα επίσης με το πρωτόκολλο, στις συναντήσεις μέχρι την κηδεία, οι υπουργοί θα πρέπει να φορούν πρωινά φορέματα ή κοστούμια με μαύρες ή σκούρες γραβάτες και θα ζητηθεί να μη συνοδεύονται από τους/τις συζύγους τους. Το Κοινοβούλιο θα συνεδριάσει για να εκδώσει συλλυπητήριο μήνυμα και τα μέλη του θα αποτίσουν φόρο τιμής στην εκλιπούσα – όλες οι κοινοβουλευτικές συνεδριάσεις θα αναβληθούν για δέκα ημέρες. Ο νέος μονάρχης θα φιλοξενήσει τον πρωθυπουργό και το υπουργικό συμβούλιο για ακρόαση. Δύο ημέρες μετά το θάνατο της Βασίλισσας, οι διοικήσεις της Σκωτίας, της Ουαλίας και της Βόρειας Ιρλανδίας θα κάνουν την επίσημη ανακήρυξη του νέου μονάρχη.
Η κηδεία της βασίλισσας θα πραγματοποιηθεί δέκα μέρες μετά τον θάνατο της στο Αββαείο του Γουεστμίνστερ, ενώ πριν από την κηδεία η σορός της θα τεθεί λαϊκό προσκύνημα στο Παλάτι του Γουεστμίνστερ, το οποίο θα είναι ανοιχτό 23 ώρες την ημέρα για όσους θελήσουν να αποτίσουν φόρο τιμής. Η σορός της βασίλισσας θα τοποθετηθεί στην Αίθουσα του Θρόνου, στο Μπάκιγχαμ.Την τρίτη ημέρα μετά τον θάνατό της, θα ξεκινήσει η περιοδεία του νέου βασιλιά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η περιοδεία αρχίσει από το Γουεστμίνστερ στη Βουλή, όπου θα δεχθεί συλλυπητήρια από τους βουλευτές. Ακολουθούν το Εδιμβούργο και το κοινοβούλιο της Σκωτίας. Στη Σκωτία θα γίνει λειτουργία στον καθεδρικό του St. Giles. Την επόμενη ημέρα ο νέος βασιλιάς θα επισκεφτεί τη Βόρεια Ιρλανδία, όπου θα δεχθεί και πάλι συλλυπητήρια από τα τοπικά κοινοβούλια.
Σε πρόβα πάντως έχει τεθεί και η «Επιχείρηση Λιοντάρι» που είναι στην ουσία η πρόβα της μεταφοράς του φέρετρου της Ελισάβετ από το Μπάκιγχαμ στο Γουεστμίνστερ. Εκεί η σορός θα εκτεθεί σε λαϊκό προσκύνημα. Αυτό προβλέπεται να γίνει την έκτη με ένατη ημέρα από τον θάνατο της βασίλισσας.
Η κηδεία της βασίλισσας θα γίνει δέκα ημέρες μετά το θάνατό της. Θα είναι η «Ημέρα Εθνικού Πένθους», και οι εργοδότες μπορούν να επιτρέψουν στο προσωπικό τους να μην εργαστεί εκείνη την ημέρα. Η βασίλισσα θα μεταφερθεί στο Αβαείο του Γουεστμίνστερ. Θα τηρηθεί δύο λεπτών σιγή σε όλο το έθνος το μεσημέρι. Θα ακολουθήσει τελετή στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου στο Κάστρο Γουίνσδορ και η βασίλισσα θα ταφεί στη βασιλική κρύπτη, στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου στη βασιλική κρύπτη στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, δίπλα στον σύζυγο της Φίλιππο.
Μετά την απώλεια του Φιλίππου έχασε τις δυνάμεις της
Ο θάνατος της βασίλισσας Ελισάβετ στα 96 της χρόνια ήταν αναμενόμενος. Όχι λόγω της ηλικίας της. Η μητέρα της, άλλωστε, πέθανε έχοντας κλείσει τα 102. Μετά την απώλεια του συζύγου της, όμως, η άτρωτη βασίλισσα έχασε τις δυνάμεις της. Κάποιοι ισχυρίζονται ακόμα και τη θέλησή της να ζήσει. Ανέθεσε τα καθήκοντά της στα υπόλοιπα μέλη της βασιλικής οικογένειας και “τακτοποίησε” λογαριασμούς ετών, όταν σε ανακοίνωσή της για τα 70 χρόνια στο θρόνο έδωσε το πράσινο φως η Καμίλα να πάρει τον τίτλο της «βασιλικής συζύγου» όταν θα έφτανε η στιγμή ο Κάρολος να γίνει βασιλιάς. Και χθες, ο Κάρολος έγινε αυτομάτως ο νέος βασιλιάς με το όνομα Βασιλιάς Κάρολος ο τρίτος. Ακριβώς όπως και όταν ο Γεώργιος ΣΤ’ πέθανε στον ύπνο του στο Σάντριγχαμ τις πρώτες πρωινές ώρες της 6ης Φεβρουαρίου 1952, η πριγκίπισσα Ελισάβετ έγινε αμέσως βασίλισσα, ενώ βρισκόταν σε ταξίδι στην Κένυα με τον σύζυγό της Φίλιππο. Όταν συνέβη, όσοι ήταν δίπλα στον Κάρολο –ακόμα και οι στενότεροι συγγενείς του- ασπάστηκαν το χέρι του και ορκίστηκαν την πίστη τους.
Στην πρώτη ανακοίνωσή του νέου Βασιλιά μετά τη διαδοχή εξέφρασε την απέραντη θλίψη του. «Ο θάνατος της πολυαγαπημένης μου μητέρας, της βασίλισσας, είναι μια στιγμή υπέρτατης θλίψης για εμένα και όλα τα μέλη της οικογένειάς μου. Η απώλειά της θα γίνει βαθιά αισθητή σε όλη τη χώρα, την κοινοπολιτεία και για αμέτρητους ανθρώπους.Ανακούφιση τόσο για τον ίδιο όσο και για την οικογένειά του προσφέρουν ο σεβασμός και η στοργή που απολάμβανε η μητέρα του καθ’ όλη τη διάρκεια της βασιλείας της». Η επιλογή του ονόματός του είναι μονάχα το πρώτο βήμα σε μία μακρά διαδικασία. Αναμένεται να ανακηρυχθεί επίσημα Βασιλιάς στο St James’s Palace στο Λονδίνο από το τελετουργικό σώμα γνωστό ως Συμβούλιο Προσχώρησης. Σε αυτό μετέχει μία ομάδα ανώτερων βουλευτών, πρώην και νυν- καθώς και κάποιοι δημόσιοι υπάλληλοι, αλλά και ο Δήμαρχος του Λονδίνου.
Στην ανακήρυξη της Ελισάβετ, το 1952, 200 άτομα συμμετείχαν. Τυπικά ο αριθμός μπορεί να φτάσει μέχρι τα 700, αλλά κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί. Το αξιοπερίεργο είναι ότι ο Βασιλιάς παραδοσιακά δεν παρευρίσκεται στην τελετή. Αρχικά θα ανακοινωθεί ο θάνατος της βασίλισσας Ελισάβετ από τον Λόρδο Πρόεδρο του Privy Council, ο οποίος είναι ο βουλευτή Penny Mordaunt και θα διαβαστεί μεγαλόφωνα μια διακήρυξη. Αυτή εκφράζει την αμέριστη πίστη και συμπαράσταση στο νέο βασιλιά.Το Συμβούλιο Προσχώρησης συνεδριάζει για δεύτερη φορά, παρουσία του βασιλιά πια. Ακολουθεί η δήλωση του, μία παράδοση που χρονολογείται στις αρχές του 18ου αιώνα. Σε αυτήν δίνει όρκο στην Εκκλησία της Σκωτίας. Τέλος, θα λάβει χώρα η δημόσια διακήρυξη που θα ονοματίζει τον Κάρολο ως νέο Βασιλιά σε ένα μπαλκόνι πάνω από το Friary Court στο St James’s Palace. Ένας αξιωματούχος θα φωνάξει: «Ο Θεός σώζει τον βασιλιά». Περίεργο, μιας και από το 1952 ακούγεται μονάχα η λέξη “βασίλισσα”. Θα ακολουθήσουν χαιρετισμοί με κανονιοβολισμούς στο Χάιντ Παρκ, στον Πύργο του Λονδίνου και από πλοία του πολεμικού ναυτικού, και η διακήρυξη που αναγγέλλει τον Κάρολο ως Βασιλιά θα διαβαστεί στο Εδιμβούργο, το Κάρντιφ και το Μπέλφαστ.
Το συμβολικό κορυφαίο σημείο της προσχώρησης θα είναι η στέψη, όταν ο Κάρολος στέφεται επίσημα Βασιλιάς. Η στέψη θα πραγματοποιηθεί τουλάχιστον έξι μήνες αργότερα λόγω του πένθους και της προετοιμασίας που απαιτείται. Η βασίλισσα Ελισάβετ είχε ανέβει στον θρόνο τον Φεβρουάριο του 1952, αλλά στέφθηκε τον Ιούνιο του 1953. Όσο για το μέρος; Δεν θα αλλάξει μία παράδοση 900 έτων, με την τελετή να γίνεται στο Αβαείο του Γουέστμινστερ από τον Αρχιεπίσκοπο του Καντέρμπουρι. Είναι η σειρά του Καρόλου να νοιώσει στο κεφάλι του το βάρος του στέμματος του Αγίου Εδουάρδου που χρονολογείται από το 1661. Ζυγίζει περίπου 2,23 κιλά. Σε ένα ντοκιμαντέρ του BBC με θέμα την ημέρα της ενθρόνισης της βασίλισσας, η Ελισάβετ είχε γκρινιάξει για το πόσο βαρύ ήταν το στέμμα και για το πόσο «απαίσια» και κακοτράχαλη ήταν η διαδρομή με την άμαξα προς το Αβαείο του Γουέστμινστερ. Η κυβέρνηση θα αποφασίσει πάντως ποιοί θα παρευρεθούν στη στέψη, μιας και το κράτος πληρώνει για την τελετή.