Η Βόνιτσα είναι μια μικρή, παραλιακή κωμόπολη της Αιτωλοακαρνανίας, την οποία συνήθως προσπερνάτε στον δρόμο για τη Λευκάδα. Ωστόσο αξίζει να σταθείτε για λίγες ώρες ή ακόμα και να την επιλέξετε ως προορισμό. Εξάλλου απέχει μόλις 20 χιλιόμετρα από τη Λευκάδα (και την Πρέβεζα), οπότε αποτελεί καλή λύση για ήρεμες διακοπές, αλλά και ιδανική βάση για μονοήμερες εξορμήσεις στις γύρω περιοχές.
Πριν την είσοδό σας στη Βόνιτσα θα σας καλωσορίσει η Κουκουμίτσα. Ένα τοσοδούλι, γεμάτο πεύκα, νησί, με μόνο κτίσμα πάνω του το εκκλησάκι του Αγίου Νεκταρίου. Το προσεγγίζετε από μια πλακόστρωτη γέφυρα με καμάρες. Η Κουκουμίτσα είναι το τέλειο μέρος για έναν ήσυχο περίπατο, για μια μοναχική βουτιά, αλλά και για να απολαύσετε το ηλιοβασίλεμα.
Συνεχίζοντας τον δρόμο σας θα βγείτε στο κέντρο της Βόνιτσας, στρίψτε όμως δεξιά και κατηφορίστε προς το μικρό λιμανάκι της, εκεί όπου οι ντόπιοι ψαράδες αράζουν τα λιγοστά τους καΐκια. Περπατήστε κατά μήκος της προβλήτας και σταθείτε για λίγο να χαζέψετε τα ήρεμα νερά του Αμβρακικού: αν έχετε υπομονή θα δείτε και θαλάσσιες χελώνες να κολυμπούν ακριβώς μπροστά σας.
Αριστερά, πάνω σε έναν κατάφυτο λοφίσκο, δεσπόζει το ενετικό κάστρο της Βόνιτσας, το οποίο έχει αγνάντι σε όλον σχεδόν τον κόλπο. Χτίστηκε τον 11ο αιώνα, επί Κομνηνών, όταν το Βυζάντιο παραχώρησε στους Βενετούς το δικαίωμα να χτίσουν οχυρό και να εκμεταλλευτούν εμπορικά το λιμάνι. Αλλά την τελική του μορφή –αυτή που βλέπουμε σήμερα– την πήρε κατά τον 18ο αιώνα.
Μια βόλτα στο κάστρο με τη δύση του ήλιου είναι από τις καλύτερες εμπειρίες στη Βόνιτσα. Αν η ανηφόρα σας φαίνεται μεγάλη για να ανέβετε, κάντε έναν χαλαρό περίπατο στον γύρω λόφο, στο δάσος με τους πανύψηλους ευκαλύπτους, έχοντας συντροφιά τη θάλασσα. Στην πορεία θα συναντήσετε τον παλιό πέτρινο ναό της Παναγίας, αλλά και μέρος της οχύρωσης, η οποία φτάνει μέχρι την ακροθαλασσιά. Εσείς, βέβαια, θα περάσετε από την καμάρα των τειχών και θα συνεχίσετε, μέχρι να φτάσετε πάλι στο λιμάνι. Εκεί θα καθίσετε σε κάποιο από τα καφέ ή τα ταβερνάκια, για γαριδάκι Αμβρακικού και τσιπουράκι, αγναντεύοντας το μπλε.
Αυτά είναι όλα όσα πρέπει να κάνετε, εάν περάσετε από εδώ οδεύοντας για τη Λευκάδα. Ωστόσο, αν επιλέξετε να παραθερίσετε στη Βόνιτσα, δεν θα χάσετε: θα έχετε τη δυνατότητα να κάνετε ήρεμες, ξεκούραστες διακοπές, μακριά από τη φασαρία και την πολυκοσμία. Όχι ότι η Βόνιτσα είναι ερημική –έχει όμως λιγότερο τουρισμό από τις γύρω διάσημες περιοχές και πιο χαλαρούς ρυθμούς. Το σεργιάνι λ.χ. στα στενά της, με τα φροντισμένα σπίτια με τα ολάνθιστα μπαλκόνια και τους νοικοκυραίους να πίνουν τον καφέ τους στις αυλές, δεν έχει καμία σχέση με το στρίμωγμα στα δρομάκια των νησιών.
Η βόλτα εδώ είναι χαλαρή: δύο μέρες αρκούν για να βγάλετε από πάνω σας το άγχος της Αθήνας και να γίνετε κι εσείς ένας από τους ντόπιους. Να πίνετε τον καφέ χωρίς καμιά έγνοια στο μπαλκόνι, να παίρνετε την ψάθα σας και να κατηφορίζετε στη μεγάλη παραλία δεξιά του λιμανιού, περνώντας στο μεταξύ από το μανάβικο της γειτονιάς για φρέσκα φρούτα –τα οποία θα απολαύσετε μετά τις βουτιές ελαφρώς αλμυρά, καθώς θα έχουν πλυθεί στο θαλασσινό νερό. Έχει βέβαια κι άλλες παραλίες η περιοχή, όπως π.χ. του Σωτήρα μετά την Κουκουμίτσα ή αυτή της Παναγιάς, η οποία βρίσκεται μεν κάπως πιο μακριά, όμως διαθέτει καθαρά, ρηχά νερά και καταπράσινο φόντο. Επίσης, μπορείτε εύκολα να πάτε για μπάνιο στις διάσημες παραλίες της Λευκάδας, επιστρέφοντας το απόγευμα στην ηρεμία της Βόνιτσας.
Ασφαλώς, οι ομορφιές της Βόνιτσας δεν εξαντλούνται στο κάστρο και στις παραλίες, καθώς τριγύρω της, σε σχετικά μικρές αποστάσεις, βρίσκονται κι άλλα πράγματα που αξίξει να ανακαλύψετε. Όπως τη λίμνη Βουκαριά, ας πούμε –η οποία επικοινωνεί με τη θάλασσα μέσω μιας μικρής διώρυγας, αποτελώντας σημαντικό υγροβιότοπο, με πλήθος σπάνιων πουλιών. Μαζί με τη λίμνη Σαλτίνη, κοντά στο αεροδρόμιο του Ακτίου, είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000.
Άλλες δύο ενδιαφέρουσες λίμνες απέχουν μόλις 1,5 χιλιόμετρο νοτιοδυτικά της κωμόπολης, έχοντας δημιουργηθεί σε φυσικό βύθισμα του εδάφους, ενδιάμεσα σε καλαμιές και σε πλούσια, καταπράσινη φύση. Η μεγαλύτερη από λέγεται λίμνη Κομήτη και πήρε το όνομά της λόγω του κυκλικού της σχήματος, καθώς μοιάζει λες και δημιουργήθηκε από πτώση μετεωρίτη. Η μικρότερη είναι ιδιαιτέρως εντυπωσιακή, με τέλειο κυκλικό σχήμα και ακόμα μεγαλύτερο βύθισμα. Εδώ βρίσκουν καταφύγιο διάφορα υδρόβια και παρυδάτια πουλιά, όπως νανοβουτηχτάρια, πρασινοκέφαλες πάπιες, μικροτσικνιάδες, καρδερίνες, ψευταηδόνια κ.ά.
Αν είστε πεζοπόροι, τέλος, στο χωριό Μοναστηράκι –περίπου 10 χιλιόμετρα από τη Βόνιτσα– θα βρείτε μονοπάτι που οδηγεί στον καταρράκτη Σεπετό, καθώς και στην κοντινή νεραϊδοσπηλιά με τους σταλακτίτες. Εσείς που δεν είστε μυημένοι στο σπορ, πάλι, μπορείτε να δείτε τον καταρράκτη από ψηλά, στην είσοδο του χωριού.