Η στροφή του πρωθυπουργού της Αλβανίας Έντι Ράμα στο ζήτημα των Ανοικτών Βαλκανίων οδήγησε στην ψύχρανση των σχέσεων με τον πρόεδρο της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς – δήλωσε στη σερβική ‘Danas’ ο Σκέλζεν Μαλίτσι, φιλόσοφος, δημοσιολόγος και αναλυτής του Κοσσυφοπεδίου.
Να υπενθυμίσουμε ότι πριν από δύο ημέρες ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα δήλωσε ότι η πρωτοβουλία των Ανοικτών Βαλκανίων «ολοκλήρωσε τον σκοπό της» και ότι πρέπει να επικεντρωθούμε στη διαδικασία του Βερολίνου, τονίζει το δημοσίευμα.
Αυτή η πρωτοβουλία, της οποίας οι κύριοι υποστηρικτές ήταν ο Βούτσιτς και ο Ράμα, ξαφνικά τέθηκε σε αδράνεια, είπε ο ψυχολόγος Ζάρκο Κόρατς στο Danas, χωρίς καν να έχει ενημερωθεί ο Βούτσιτς.
«Αν και η «στροφή» του Ράμα προκάλεσε έκπληξη στο κοινό, λόγω της γρήγορης και απροσδόκητης χαλάρωσης και ίσως της κατάρρευσης του πολυετούς εγχειρήματος δημιουργίας στενών προσωπικών αλλά και διακρατικών σχέσεων (εγγύτητα που, παρεμπιπτόντως, είναι συχνά υπερβολική και λανθασμένα αποκαλούμενη «αδελφική»), αυτό που συνέβη, από την πλευρά του Αλβανού πρωθυπουργού, και αντικειμενικά, ήταν μια λογική και κατάλληλη αντίδραση στην τρέχουσα κρίση στην περιοχή – πιστεύει ο συνομιλητής της Danas, Σκέλζεν Μαλίτσι, πρώην πολιτικός σύμβουλος του Έντι Ράμα.
Τους τελευταίους μήνες, ο Ράμα ήταν ο μόνος σχετικός περιφερειακός πολιτικός, προσθέτει, που προσπάθησε να αποτρέψει εποικοδομητικά την επικίνδυνη χιονοστιβάδα επιδείνωσης των σχέσεων και τις απειλές πολέμου που προκλήθηκαν στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο και προφανώς κατευθύνονταν από την Πρίστινα και το Βελιγράδι, όπου αντικρουόμενες πολιτικές εφαρμόστηκαν σε δύο άξονες.
«Το πρώτο κομμάτι ήταν η έκφραση μιας προφανώς δέσμευσης αρχών για την ολοκλήρωση του δεκαετούς διαλόγου με τη μορφή συμφωνίας για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Σερβίας, επιπλέον, η επίσημη αποδοχή κατ’ αρχήν της (ημι)ιστορικής Συμφωνίας της Αχρίδας, ανακοινώθηκε με βάση τη γαλλογερμανική, ή σπάνια εναρμονισμένη, ενιαία πλατφόρμα της ΕΕ.
Από την άλλη πλευρά, κατά την εφαρμογή της Συμφωνίας της Αχρίδας, όχι μόνο η Πρίστινα και το Βελιγράδι δούλευαν για τις συνήθεις εντάσεις και εμπόδια για να κερδίσουν χρόνο και να ασκήσουν εσωτερικές προεκλογικές πολιτικές, αλλά χύθηκε και η ίδια βενζίνη στο έδαφος, κάτι που έφερε η κρίση ασφαλείας στα πρόθυρα μιας ανοιχτής ένοπλης σύγκρουσης» – εξηγεί ο Μαλίτσι.
Ο Ράμα είπε στον Κούρτι ότι η πολιτική του απειλεί την ειρήνη και την ασφάλεια ολόκληρης της περιοχής…
Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, στην πρώτη φάση της παρατεταμένης κρίσης, ο Ράμα απευθύνθηκε επικριτικά στον Αλμπίν Κούρτι, προειδοποιώντας τον ότι θα πρέπει να απέχει από το να τροφοδοτεί εντάσεις και να επιβάλλει πεισματικά το κράτος δικαίου στο Βόρειο Κοσσυφοπέδιο με αστυνομικά μέτρα πολύ περιορισμένου βεληνεκούς. Ενθάρρυνε πολύ επικίνδυνες αντιδράσεις από τους επαναστατημένους Σέρβους και εξτρεμιστικές ομάδες.
«Γίναμε μάρτυρες κρίσεων ασφαλείας που έπρεπε να σβήσουν με επέμβαση και τραυματισμό στρατιωτών της KFOR. Ο Ράμα δεν επέκρινε τον Κούρτι ως μεγαλύτερο αδερφό που υπερασπίζεται το υψηλότερο, κοινό συμφέρον των Αλβανών, ούτε προήλθε από μια πατερναλιστική ανάγκη να παρέμβει σε θέματα για τα οποία η κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου είναι κυρίαρχη. Ο Ράμα είπε στον Κούρτι ότι η πολιτική του απειλεί την ειρήνη και την ασφάλεια ολόκληρης της περιοχής» – τονίζει ο συνομιλητής του Danas.
Όμως, η θέση του Ράμα να ενεργεί προς τα ευρύτερα συμφέροντα της περιοχής, σημειώνει, επηρέασε έμμεσα και ρητά και τον Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ειδικά όταν οι σερβικές ειδικές μονάδες συνέλαβαν τρεις αστυνομικούς του Κοσσυφοπεδίου, αλλά και γενικά τον τρόπο που αντιμετώπισε την κρίση, χρησιμοποιώντας την για περαιτέρω να αυξήσει τις εντάσεις, να αυξήσει τη μαχητική ετοιμότητα του σερβικού στρατού και την ανοιχτή αμφισβήτηση και κατεδάφιση της Συμφωνίας της Aχρίδας, ρίχνοντας την ευθύνη στον Κούρτι.
Τα τρία βήματα δεν είναι ίδια με τα έξι
Ο Ράμα συνειδητοποίησε ότι τα Ανοικτά Βαλκάνια δεν λειτουργούν πλέον, ότι εκτός από το αρχικό μειονέκτημα που δεν μπήκαν σε αυτό όλες οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, – έγινε ένα λάθος κατασκεύασμα, τρεις πυλώνες δεν είναι ίδιοι με τους έξι. Το έργο δεν μπορεί πλέον να διατηρηθεί ακόμη και στη δίδυμη εγγύτητα με τον Βούτσιτς, γιατί ο Βούτσιτς δεν είναι στη γραμμή, ίσως δεν ήταν ποτέ, κάτι που δικαιολογούσε την ύπαρξη των περικομμένων Ανοιχτών Βαλκανίων, λέει.
Γιατί ο Ράμα πίστευε για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, σχεδόν δέκα χρόνια, ότι, παρά τις αντιφάσεις, ο Βούτσιτς ενδιαφέρεται ουσιαστικά για τα συμφέροντα της περιοχής και ότι εξακολουθεί να είναι στρατηγικά προσανατολισμένος προς τη Δύση και την ΕΕ, ενώ διατηρεί μόνο τακτικά σχέσεις συμφερόντων με Ρωσία και Κίνα; θέτει το ερώτημα ο Μαλίτσι.
«Νομίζω ότι ο Ράμα κόλλησε στον Βούτσιτς γιατί αντικειμενικά, στρατηγικά και τακτικά, είναι το κλειδί και ο πυλώνας της ασφάλειας και της σταθερότητας της περιοχής στη δημιουργία ομαλών σχέσεων μεταξύ Αλβανών και Σέρβων ως λαών, δηλαδή ξεκινώντας από τη Σερβία και την Αλβανία ως ένα παράδειγμα για μια σύνδεση συμφερόντων, ανοίγει το δρόμο και για τις άλλες τέσσερις χώρες, στις οποίες Σέρβοι και Αλβανοί έχουν ένα συνδυασμό τοπικών και περιφερειακών συμφερόντων και ότι αυτή η σχετική διασυνοριακή οικονομική, πολιτιστική και άλλα είδη συνεργασίας θα πρέπει να ριζώσει πλήρως στο μοντέλο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, λέει ο Κοσοβάρος διανοούμενος.
Ο Ράμα δεν είναι η Αλβανία όπως ο Βούτσιτς δεν είναι η Σερβία
Ο Ράμα δεν εγκατέλειψε τα Ανοικτά Βαλκάνια, προσθέτει, αλλά τα επέστρεψε στη λεκάνη της ζωής και των διαδικασιών ενδιαφέροντος στις οποίες μπορεί να είναι πιο λειτουργικά γιατί θα έχει Ευρωπαίους τιμονιέρηδες, καθώς και την εβδομήντα χρόνια εμπειρία μιας μεγάλης οικογένειας εθνών και δηλώνει ότι ενώθηκε παρά τις μεγάλες διαφορές στα συμφέροντα, για χάρη της ειρήνης και της ευημερίας όλων.
«Ο Ράμα είναι οραματιστής ακόμα και όταν κάνει λάθος, γιατί ξέρει τι θέλει και πού οδηγεί ο δρόμος που έχει ακολουθήσει η Αλβανία και πού πρέπει να στοχεύσει ολόκληρη η περιοχή. Φυσικά, ο Ράμα δεν είναι η Αλβανία, όπως και ο Βούτσιτς δεν είναι η Σερβία. Αυτό ισχύει και για άλλους «ηγέτες», ο Κούρτι δεν είναι το Κοσσυφοπέδιο, ακόμη λιγότερο ο Ντόντικ – Βοσνία-Ερζεγοβίνη κλπ…
Απλώς ο Έντι Ράμα και ως οραματιστής και ως πολύ ρεαλιστής πολιτικός υπολογίζει καλύτερα και πιο επιτυχημένα την επιλογή εξόδου από κρίσεις και κλεισίματα σε μυθικές και εθνικιστικές αφηγήσεις και πρακτικές – καταλήγει ο συνομιλητής του Danas.
The Hellenic Information Team