Η δεύτερη μεγάλη αεροπορική τραγωδία μέσα σε έξι εβδομάδες, που στοιχίζει τη ζωή σε υψηλόβαθμους συμμάχους που συνδέονται με την Τουρκία, μοιάζει με δυσοίωνη σύμπτωση, ωστόσο μία δεύτερη ανάγνωση του τραγικού περιστατικού οδηγεί σε άλλου τύπου συμπεράσματα, όπως τονίζει το ρωσικό Tsargrad.
Ο θάνατος του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου της Λιβύης, λίγες μόλις ώρες μετά την παράταση της στρατιωτικής εντολής της Τουρκίας στη χώρα, εγείρει άβολα ερωτήματα.
Ενώ η Άγκυρα επιμένει επίσημα ότι επρόκειτο για τεχνική βλάβη, οι ειδικοί εξετάζουν άλλα ενδεχόμενα: από εσωτερικό λιβυκό σαμποτάζ μέχρι ενέργειες εξωτερικών δυνάμεων δυσαρεστημένων με την αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας στην περιοχή.
Επίσης γεννάται το εύλογο ερώτημα… μπορεί να σχέση έχει η Ρωσία με αυτό;
Η πτώση του μοιραίου Falcon του Αρχιστράτηγου Al Haddad
Στο αεροσκάφος επέβαιναν οκτώ άτομα, συμπεριλαμβανομένων πέντε υψηλόβαθμων Λίβυων στρατιωτικών αξιωματούχων:
- Αντιστράτηγος Mohammed Ali Ahmed al-Haddad (Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Λιβυκών Ενόπλων Δυνάμεων).
- Υποστράτηγος Al-Fituri Griebel (Αρχηγός του Επιτελείου των Χερσαίων Δυνάμεων).
- Ταξίαρχος Mahmoud al-Katiwi (Διευθυντής Στρατιωτικής Παραγωγής).
- Mohamed al-Asawy Diab (Σύμβουλος του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου).
- Mohamed Omar Ahmed Mahjoub (φωτογράφος της υπηρεσίας τύπου του Γενικού Επιτελείου).
Το ταξίδι του Λίβυου Αρχιστράτηγου στην Άγκυρα και το προκαταρκτικό πόρισμα
«Μοιάζει με χτύπημα μέσω φορητής εκρηκτικής συσκευής»
Ωστόσο, ένας βετεράνος της Wagner PMC και δημιουργός του καναλιού Condottiero στο Telegram πιστεύει ότι αυτό που συνέβη μοιάζει με έκρηξη ή πλήγμα από φορητό σύστημα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή είναι η δεύτερη μεγάλη αεροπορική καταστροφή τις τελευταίες έξι εβδομάδες που σχετίζεται άμεσα με τα στρατιωτικά συμφέροντα της Τουρκίας στο εξωτερικό: στις 11 Νοεμβρίου 2025, ένα στρατιωτικό μεταγωγικό αεροπλάνο C-130 της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας συνετρίβη στη Γεωργία κοντά στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν.
Το αεροπλάνο διαλύθηκε στον αέρα και δεν εκπέμφθηκε σήμα κινδύνου.
Και οι 20 επιβαίνοντες (όλοι Τούρκοι στρατιωτικοί) σκοτώθηκαν.
Tsargrad: Ισραηλινό ίχνος στην πτώση του μοιραίου Falcon στην Άγκυρα
Όπως υπενθυμίζει η ρωσική ιστοσελίδα Tsargdrad, η Τουρκία «πασχίζει να κερδίσει μια υψηλότερη θέση στην παγκόσμια ιεραρχία».
Αυτό αποδεικνύεται από τις πολυάριθμες δηλώσεις του Erdogan, συμπεριλαμβανομένης της πρότασής του πριν από μερικά χρόνια να συμπεριληφθεί η Τουρκία στα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ως «έκτο μέλος» που θα εκπροσωπεί τα συμφέροντα του υπόλοιπου κόσμου.
Ο… «ακτιβισμός» της Άγκυρας είναι επίσης εμφανής στην παρουσία τουρκικών στρατευμάτων σε άλλες χώρες, στην εμπλοκή της στη συριακή σύγκρουση, στα γεγονότα στο Karabakh και στις σκληρές αντι-ισραηλινές δηλώσεις της, σημείωσε ο Vladimir Shapovalov, πολιτικός επιστήμονας και μέλος του συμβουλίου της Ρωσικής Ακαδημίας Πολιτικών Επιστημών:
«Η επιθυμία της Τουρκίας να ενισχύσει τη θέση της προκαλεί αναμφίβολα αντιδράσεις. Αυτό περιλαμβάνει εκείνους που δεν ενδιαφέρονται για μια τέτοια ενίσχυση, εκείνους που πρόκειται να χάσουν από αυτήν και εκείνους με τους οποίους η Τουρκία βρίσκεται σε άμεση σύγκρουση. Το Ισραήλ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτού, αλλά δεν είναι μόνο του. Η Τουρκία συγκρούεται επίσης με ορισμένα αμερικανικά σχέδια στη Μέση Ανατολή. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η τελευταία απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία, σύμφωνα με πολλούς, ξεκίνησε από την άλλη πλευρά του ωκεανού. Οι ενέργειες της Άγκυρας δεν λαμβάνουν χώρα σε κενό αέρος, αλλά σε εδάφη που άλλες χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, θεωρούν δική τους σφαίρα επιρροής».
«Ο νούμερο 2 εχθρός του Ισραήλ μετά το Ιράν»
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε, ωστόσο, ότι η Τουρκία δεν είναι ένα πλήρως ενοποιημένο κράτος.
Η υποστήριξη προς τον Erdogan δεν είναι καθολική και υπάρχουν σημαντικά τμήματα της κοινωνίας δυσαρεστημένα με τις πολιτικές του, τα οποία θα μπορούσαν να γίνουν δυνητικοί σύμμαχοι εξωτερικών δυνάμεων.
Όσον αφορά το Ισραήλ, η Τουρκία είναι τώρα ίσως ο νούμερο δύο εχθρός του μετά το Ιράν, πρόσθεσε ο Vladimir Shapovalov:
«Η κατάρριψη του τουρκικού αεροπλάνου στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν είναι ενδεικτική από αυτή την άποψη.
Το Μπακού προσπαθεί να πατήσει σε δύο αμοιβαία αποκλειόμενες βάρκες αυτή τη στιγμή: να παραμείνει φίλος τόσο με την Τουρκία όσο και με το Ισραήλ. Ενώ αυτό ήταν δυνατό πριν από 15 χρόνια, δεν είναι πλέον. Η πιθανότητα ισραηλινού σαμποτάζ κατά της Τουρκίας είναι υψηλή από τεχνολογική, ηθική και πολιτική άποψη. Το Ισραήλ διαθέτει τους απαραίτητους πόρους και τη σχετική εμπειρία και, όπως αποδεικνύουν οι ενέργειές του, δεν δεσμεύεται από αυστηρούς ηθικούς κανόνες και αρχές έναντι των εχθρών του. Βλέπουμε ότι το Ισραήλ χρησιμοποιεί ενεργά τακτικές δολιοφθοράς και κρατικής τρομοκρατίας κατά του Ιράν και άλλων χωρών της περιοχής. Αν και δεν έχουν καταγραφεί επίσημα τέτοιες ενέργειες στην Τουρκία, δεδομένης της πρακτικής, είναι εντελώς πιθανό να κατευθυνθούν και εναντίον της Άγκυρας», επισημαίνει χαρακτηριστικά…
Oι έριδες στη Λιβύη και οι υποψίες για… δολιοφθορά εκ των έσω
Από την πλευρά του, ο Ivan Loshkarev, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Θεωρίας του MGIMO της Ρωσίας, εκφράζει μια διαφορετική άποψη – πρόκειται πιθανότατα για εσωτερική πράξη δολιοφθοράς:
«Αυτό σημαίνει ότι κάποιος τοπικός παράγοντας στη Λιβύη θα μπορούσε να έχει παρέμβει στο αεροπλάνο, καθιστώντας το μη λειτουργικό. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η κυβέρνηση στην Τρίπολη είναι μια περίπλοκη συμμαχία, ένα συνονθύλευμα τελείως ανόμοιων φυλετικών και ιδεολογικών δυνάμεων: από ισλαμιστικές έως κοσμικές.
Επιπλέον, εντός των κυβερνητικών και στρατιωτικών δομών υπάρχουν άνθρωποι ευθυγραμμισμένοι με διαφορετικά εξωτερικά κέντρα επιρροής: άλλοι με την Τουρκία, άλλοι με την Αλγερία και άλλοι με την Ιταλία. Υπάρχει ένας συνεχής αγώνας μεταξύ αυτών των παικτών».
Προφανώς, πιστεύει ο εμπειρογνώμονας, αυτό που συνέβη είναι μέρος αυτού του εσωτερικού αγώνα, όπου οι δυνάμεις που δεν επιθυμούν την υπερβολικά ενεργή παρουσία της Τουρκίας στη Λιβύη προσπαθούν να αλλάξουν την κατάσταση χρησιμοποιώντας τέτοιες μεθόδους.
Πράθυρο ευκαρίας και για τη… Ρωσία
Η εξόντωση του φιλοτουρκικού Λιβυκού Γενικού Επιτελείου αποτελεί σοβαρό πλήγμα στη στρατιωτικοπολιτική δομή που η Άγκυρα οικοδομούσε στην Τρίπολη για χρόνια.
Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανανεωμένες εσωτερικές συγκρούσεις, αποδιοργάνωση και προσωρινή εξασθένηση της τουρκικής επιρροής σε μια χώρα όπου η Ρωσία παραδοσιακά στηρίζει την άλλη πλευρά – τον Στρατάρχη Khalifa Haftar της Βεγγάζης.
Για τη Ρωσία, αυτό αποτελεί ένα τακτικό παράθυρο ευκαιρίας για την ενίσχυση της θέσης του εταίρου της.
Μόλις τον Μάιο, ο Khalifa Haftar αφίχθη στη Μόσχα με αντιπροσωπεία και συναντήθηκε με τη στρατιωτική και πολιτική ηγεσία.
Επίσημα, η συνάντηση αφορούσε τη συζήτηση για συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας.
Στα τέλη Νοεμβρίου, μια ομάδα μελών του λιβυκού κοινοβουλίου (από τη Βουλή των Αντιπροσώπων) επισκέφθηκε τη Μόσχα και είχε συνομιλίες με αξιωματούχους μας, συμπεριλαμβανομένου του Αντιπροέδρου της Κρατικής Δούμας.
Μιλώντας για αυτό το παράθυρο ευκαιρίας, ο Vladimir Shapovalov πρόσθεσε ότι η Ρωσία δεν χρησιμοποιεί ούτε αποδέχεται τρομοκρατικές μεθόδους στις δραστηριότητές της, καθώς δεν βλέπει ούτε στρατηγικό όφελος ούτε ηθική δικαίωση σε αυτές:
«Για τη Ρωσία, είναι θεμελιώδους σημασίας η Μέση Ανατολή και η Βόρεια Αφρική να κινηθούν προς την ειρήνη και τη σταθερότητα. Πάντα υποστηρίζαμε τις προσδοκίες του λιβυκού λαού για ανεξαρτησία, κυριαρχία και ειρηνική ζωή, και λυπούμαστε βαθιά που, ως αποτέλεσμα της βάρβαρης επιθετικότητας της Δύσης, η λιβυκή κρατική οντότητα καταστράφηκε και η χώρα παραμένει σε κατάσταση χάους και στρατιωτικής αντιπαράθεσης για πάνω από 14 χρόνια. Η Ρωσία αντιτίθεται σταθερά σε τέτοιες παρεμβάσεις».
Σχετικά με την Τουρκία, μια προβλέψιμη και υπεύθυνη πολιτική στις όχθες του Βοσπόρου είναι ζωτικής σημασίας για τη Ρωσία, πρόσθεσε ο αναλυτής.
«Είναι σημαντικό για εμάς να βλέπουμε την Άγκυρα ως εποικοδομητική και όχι εχθρική δύναμη», τόνισε χαρακτηριστικά.
Αυτή είναι η βάση της θέσης της Ρωσίας, η οποία διαμηνύει ότι υποστηρίζει τη νόμιμη κυβέρνηση της Τουρκίας, κάτι που επιβεβαιώθηκε, ειδικότερα, από τη βοήθειά της κατά τη διάρκεια της απόπειρας πραξικοπήματος το 2016 που -όπως λέει η ρωσική διπλωματία- ενορχηστρώθηκε από το εξωτερικό.