Σε εγρήγορση βρίσκεται η Ελλάδα για τις προκλήσεις Ερντογάν. Μπορεί τα χαμόγελα και οι χειραψίες να περίσσεψαν στις σύντομες συναντήσεις που είχαν ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος με τον Τούρκο ομόλογό του Χουλουσί Ακάρ (στις Βρυξέλλες) και ο Νίκος Δένδιας με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου (στο Φόρουμ των Πρεσπών), ωστόσο δεν έπεισαν την Αθήνα όσον αφορά τις τουρκικές προθέσεις.
Στο υπουργείο Εξωτερικών και στο υπουργείο Άμυνας παραμένουν σε εγρήγορση για κάθε ενδεχόμενο. Αυτό δεν θα αλλάξει σύντομα.
Διπλωματικές πηγές επισημαίνουν πως οι Τούρκοι πάντα φορούν το προσωπείο της διπλωματικής αβρότητας όταν επίκειται ένα σημαντικό γεγονός και τώρα έχουν μπροστά τους τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη (29 και 30 Ιουνίου), όπου, με επίκεντρο τη Σουηδία και τη Φινλανδία, διαπραγματεύονται για όλα όσα τους «καίνε».
Άλλωστε, η επικείμενη ένταξη των δύο σκανδιναβικών χωρών στο ΝΑΤΟ ήταν το κύριο θέμα στην ατζέντα των μυστικών συζητήσεων που έγιναν στις αρχές της περασμένης εβδομάδας στο Βερολίνο ανάμεσα στον εξ απορρήτων του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν, τον σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν, τον Γερμανό ομόλογό του Γενς Πλότνερ, τον Βρετανό Στίβεν Λάβγκροβ και τον Γάλλο Φιλίπ Ερέρα.
Όπως έγινε γνωστό, στη συνάντηση συζητήθηκε και το θέμα του Αιγαίου. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο Καλίν έλαβε τα μηνύματα που οδήγησαν την Τουρκία στο συμπέρασμα ότι είναι σκόπιμο να αναδιπλωθεί προσωρινά.
Η «αποκλιμάκωση»
Πάντως, ακόμα και αν η «αποκλιμάκωση» συνεχιστεί, ακόμα και αν υπάρξει κάποια κίνηση διπλωματικής αβρότητας προς την πλευρά του Κυριάκου Μητσοτάκη από τον ίδιο τον Ερντογάν (μια χειραψία ή ακόμα και μια σύντομη συνάντηση στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ), κανείς στην ελληνική κυβέρνηση δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να επιστρέψουν πολύ σύντομα ο σουλτάνος και οι Τούρκοι αξιωματούχοι στη ρητορική της έντασης και της κλιμάκωσης.
Και αυτό διότι οι επιθέσεις στην Ελλάδα και οι προκλήσεις αποτελούν κομβικό στοιχείο στη στρατηγική που ακολουθεί ο Ερντογάν για να συσπειρώσει τους εθνικιστές ψηφοφόρους και να δείξει ότι είναι ο ηγέτης που δεν διστάζει να τα βάλει με τη Δύση. Αν, μάλιστα, οι Τούρκοι αποτύχουν με τον εκβιασμό που επιχειρούν να αποσπάσουν ανταλλάγματα από τη Σουηδία, τη Φινλανδία, την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ, τότε θεωρείται δεδομένο ότι η ρητορική της έντασης θα ξαναπάρει το πάνω χέρι.
Ωστόσο, κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν ότι ένας νέος γύρος έντασης και προκλήσεων δεν θα οδηγήσει σε ένα θερμό επεισόδιο, αφενός γιατί κάτι τέτοιο δεν συμφέρει τον Ερντογάν, αφετέρου γιατί φοβάται πως σε αυτή την περίπτωση οι Αμερικανοί (στους οποίους καταλογίζει την ευθύνη για το πραξικόπημα του 2016) θα προσπαθήσουν να τον ρίξουν.
Η Τουρκία, ωστόσο, διαθέτει μια σειρά από επιλογές, με τις οποίες θα προσπαθήσει να κάνει τη ζωή δύσκολη στην Αθήνα. Στο διπλωματικό επίπεδο, αναμένονται οι πρώτες κινήσεις, πιθανότατα με μια νέα επιστολή της Τουρκίας στον ΟΗΕ όπου θα αναπτύσσονται οι τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο.
Η ελληνική απάντηση σε σχέση με τις τουρκικές αιτιάσεις για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών αναρτήθηκε στην επίσημη ιστοσελίδα του ΟΗΕ στις 7 Ιουνίου και, πλέον, η νέα τουρκική επιστολή αναμένεται σε διάστημα από δύο έως τέσσερις εβδομάδες.
Παράλληλα, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη μια διπλωματική καμπάνια που προσπαθεί να εμφανίσει την Ελλάδα ως θύτη και την Τουρκία ως θύμα. Οι τουρκικές πρεσβείες έχουν λάβει οδηγίες να κατηγορούν την Αθήνα ότι απειλεί με μονομερή επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, ότι εξοπλίζει τα νησιά και απειλεί την Τουρκία, ότι γίνονται παραβιάσεις του τουρκικού εναέριου χώρου από τα ελληνικά μαχητικά, ότι οι βάσεις των ΗΠΑ που βρίσκονται στην Ελλάδα στρέφονται κατά της Τουρκίας, αλλά και ότι η Ελλάδα μεταχειρίζεται απάνθρωπα τους πρόσφυγες και προχωρά σε παράνομα pushbacks.
Ιδιαίτερα το μεταναστευτικό αναμένεται να βρεθεί στην πρώτη γραμμή των τουρκικών προκλήσεων, καθώς οι πρόσφυγες αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα του Ερντογάν στο εσωτερικό της Τουρκίας.