Έχοντας περάσει στην επόμενη μέρα των εκλογών στην Τουρκία, και με ορίζοντα τον β’ γύρο των προεδρικών εκλογών, εκτός από τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου που ήρθε δεύτερος, αναδεικνύεται και η ήττα των δημοσκοπήσεων.
Στις 28 Μαΐου, θα κριθεί αν ο Ερντογάν θα συνεχίσει να είναι ο ηγέτης της χώρας ή αν, όπως επιμένει ο δυτικός Τύπος και μεγάλη μερίδα αναλυτών, η Τουρκία θα κάνει δημοκρατική στροφή στις “κρισιμότερες εκλογές του 2023”.
Μέχρι τότε, οι δημοσκοπήσεις δεν είναι βέβαιο αν θα κατορθώσουν να πιάσουν τον σφιγμό της τουρκικής κοινωνίας.
Νικητής στις δημοσκοπήσεις, ηττημένος στην κάλπη
Στην Τουρκία η τελευταία εικόνα που αποτυπώθηκε ήταν αυτή της νίκης του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου με ποσοστό ελαφρώς πάνω από το 50%, κάτι που θα του εξασφάλιζε την κατάκτηση της προεδρίας από τον α’ γύρο. Κάτι τέτοιο δεν συνέβη. Το 44,95% του υποψηφίου της αντιπολίτευσης απέχει σχεδόν 7 μονάδες από την τελευταία δημοσκόπηση που έμοιαζε να προεξοφλεί την εκλογή του. Από την άλλη, το 49,42% του Ερντογάν απέχει κι αυτό 5 ολόκληρες μονάδες από το δημοσκοπικό ποσοστό του.
Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση της εταιρείας ORC, που δόθηκε στη δημοσιότητα την Παρασκευή 12 Μαΐου, οι τέσσερις υποψήφιοι εμφανίζονταν να λαμβάνουν:
- Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου: 51,7%
- Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: 44,2%
- Σινάν Ογάν: 2,8%
- Μουχαρέμ Ιντζέ: 1,3%
Η δημοσκόπηση της ORÇ Araştırma διενεργήθηκε το διάστημα 10-11 Μαΐου χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η απόσυρση Ιντζέ από τις εκλογές.
Ο Μουχαρέμ Ιντζέ οδηγήθηκε σε έξοδο από την εκλογική κούρσα εξαιτίας της απειλούμενης δημοσιοποίησης ενός ροζ βίντεο. Η ανάλυση των δημοσκοπικών ευρημάτων έλεγε ότι η σταδιακή μείωση των ποσοστών Ιντζέ και η οριστική απόσυρσή του, θα λειτουργούσαν προς όφελος του Κιλιτσντάρογλου και μάλιστα κατά πολύ. Αυτό δεν συνέβη. Μέχρι λίγες ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες ο Κιλιτσντάρογλου είχε “αέρα” νίκης. Σήμερα μπαίνει δεύτερος στην κούρσα για τον β’ γύρο στις 28 Μαΐου.
Η απόσυρση Ιντζέ ανέτρεψε όλα τα προγνωστικά
Να σημειώσουμε πάντως, ότι την επομένη της απόσυρσης Ιντζέ, υπήρχαν ΜΜΕ που τόνιζαν ότι τα όποια προγνωστικά είχαν τιναχτεί στον αέρα. “Η απόσυρση του Ιντζέ τελευταία στιγμή έχει κάνει άνω-κάτω όλα τα προγνωστικά”, υποστήριζε σε άρθρο της η Deutsche Welle. Τέτοιες αναλύσεις έβλεπαν ότι τα ποσοστά του ακροδεξιού Σινάν Ογάν αυξάνονταν και παρατηρούσαν ότι υπήρχαν δημοσκοπήσεις που τον μετρούσαν ακόμα και στο 4%. Τα πήγε ακόμα καλύτερα, έλαβε 5% και είναι πλέον, ο ρυθμιστής του β’ γύρου ενώ έχει ήδη αρχίσει να βάζει όρους.
Μία άλλη εταιρεία δημοσκοπήσεων, από τις πιο αξιόπιστες στην Τουρκία, η KONDA, παρουσίαζε, λίγες μέρες πριν τις εκλογές, το δημοσκοπικό εύρημα ότι ο Κιλιτσντάρογλου προηγείτο με ποσοστό 49,3%, ακολουθούμενος από τον Ερντογάν με 43,7%, δηλαδή πάνω από 5,5 μονάδες διαφορά. Διαψεύστηκε και αυτή.
Στον Σινάν Ογάν έδινε 4,8%. Η δημοσκόπησή της είχε διενεργηθεί στις 6 και 7 Μαΐου και δόθηκε στη δημοσιότητα στις 11 Μαΐου, την περασμένη Πέμπτη.
Στο ερώτημα ποιον θα προτιμούσαν στον β’ γύρο, οι περισσότεροι από όσους δήλωναν ότι στον α’ γύρο θα ψήφιζαν είτε τον Ιντζέ είτε τον Ογάν, δήλωναν ότι σε έναν πιθανό δεύτερο γύρο, θα προτιμούσαν τον Κιλιτσντάρογλου αντί του Ερντογάν.
Τι έγινε στις βουλευτικές εκλογές
Ο χάρτης της Τουρκίας, όπως διαμορφώθηκε από τις κάλπες των βουλευτικών εκλογών, αναδεικνύει έναν κυρίαρχο: τον κυβερνητικό συνασπισμό με κορμό το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Στον παρακάτω πίνακα βλέπουμε τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών με τον κυβερνητικό συνασπισμό να λαμβάνει 49,47% και την αντιπολίτευση 35,12%:
Σε αυτή την περίπτωση οι δημοσκοπήσεις δεν έπεσαν έξω, όπως φαίνεται και στο διάγραμμα που συνθέτει όλες τις δημοσκοπήσεις για τις βουλευτικές εκλογές το τελευταίο διάστημα.
Καθόλη την προεκλογική περίοδο ο κυβερνητικός συνασπισμός κυμαινόταν από το 41% ως το 52,3% ενώ η αντιπολίτευση από το 33,5% ως το 44,4%.
Η σημασία της επικράτησης Ερντογάν στις βουλευτικές εκλογές
Εκτός από το προβάδισμα στον α’ γύρο, ο Ερντογάν έχει στη φαρέτρα του και την εκλογική επιτυχία του κυβερνώντος συνασπισμού στις βουλευτικές εκλογές.
Σε σύνολο 600 βουλευτών, το AKP φέρεται να κερδίζει 269 έδρες (με ποσοστό ψήφων στο 35%), το MHP κερδίζει 51 βουλευτές (10,4%), ενώ το YRP λαμβάνει 5 έδρες, με καταμετρημένο το 92% των καλπών ανά τη χώρα.
Με 325 έδρες, η “Λαϊκή Συμμαχία” ελέγχει την τουρκική Εθνοσυνέλευση, κάτι που αναμένεται να δώσει μεγάλη ώθηση στον Ερντογάν στον β’ γύρο των προεδρικών εκλογών.
Ο Τούρκος πρόεδρος θα παίξει το χαρτί της πολιτικής σταθερότητας την οποία θα συνιστά η δική του νίκη και θα αντιτάξει την αδυναμία του αντιπάλου του, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, να κυβερνήσει, ακόμη και αν κερδίσει την Προεδρία της Δημοκρατίας.
Ο Γκαλίπ Νταλέι, ερευνητής στο Chatham House, σχολίασε ότι η κυβερνώσα συμμαχία του Ερντογάν θα περάσει στον δεύτερο γύρο “με αριθμητικά και ψυχολογικά