Η Πελοπόννησος είναι γνωστή για τα σπήλαιά της∙ με το Σπήλαιο Διρού να είναι ίσως το πιο γνωστό. Όμως, έξω από την Τρίπολη υπάρχει το Σπήλαιο Κάψια και στη Λακωνία το Σπήλαιο Καστανιάς, ή Σπήλαιο Αγίου Ανδρέα Καστανιάς, αν θέλουμε να είμαστε πιο ακριβείς.
Το συγκεκριμένο σπήλαιο είναι ανοιχτό για το κοινό με ξεναγό που εξιστορεί την ιστορία του και σας παρουσιάζει τον πλούσιο κόσμο σχημάτων, μορφών και χρωμάτων που υπάρχει μέσα σε αυτό. Είναι πολύ εντυπωσιακό με σταλαχτίτες και σταλαγμίτες να δημιουργούν ένα επιβλητικό τοπίο και μία ποικιλία μορφών και σχημάτων. Μάλιστα, κατατάσσεται δεύτερο στο είδος του σε όλη την Ευρώπη.
Βρίσκεται στα Βάτικα του Δήμου Μονεμβασιάς στη Λακωνία. Από τη Νεάπολη Βοιών η απόσταση με το αυτοκίνητο είναι περίπου 25 λεπτά, ενώ από τη Μονεμβασιά κάτι παραπάνω από μία ώρα. Η ορεινή διαδρομή προς το σπήλαιο είναι μοναδική, με απόκρημνες πλαγιές να είναι «ντυμένες» στο πράσινο και τη θέα να κόβει την ανάσα.
Το Σπήλαιο Καστανιάς διαθέτει ένα μεγάλο, υπαίθριο πάρκινγκ, το οποίο είναι δωρεάν. Αφήνετε το αυτοκίνητο εκεί, περπατάτε τα λίγα μέτρα έως το εκδοτήριο και αφού βγάλετε το εισιτήριό σας, μπορείτε να απολαύσετε τον καφέ σας στο αναψυκτήριο που λειτουργεί στον προαύλιο χώρο του.
Η δημιουργία
Το σπήλαιο μετρά τρία εκατομμύρια χρόνια ζωής. Άλλωστε, για κάθε εκατοστό δημιουργίας χρειάζεται ένας ολόκληρος αιώνας.
Η σπηλαιογένεση ξεκίνησε μετά από μία περίοδο γεωλογικών ταραχών που την διαδέχθηκε μια δραστήρια περίοδος σταγονορροής και δημιουργίας χημικών ιζημάτων. Τα μέταλλα που «περνούν» από το έδαφος χαρίζουν τα χρώματα στους σταλαχτίτες και τους σταλαγμίτες του σπηλαίου, δημιουργώντας έτσι μία επτάχρωμη, εντυπωσιακή παλέτα.
Πώς ανακαλύφθηκε
Η ανακάλυψή του έρχεται από τη μακρινή δεκαετία του 1910 – 1920. Τότε, ο βοσκός, Κώστας Στίβακτας, είδε από μία τρύπα στον βράχο να βγαίνουν μέλισσες και υπέθεσε πως υπάρχει νερό. Έτσι, αποφάσισε να ανατινάξει το σημείο, που ουσιαστικά ήταν η κορυφή του σπηλαίου, ώστε να επαληθεύσει τη θεωρία του. Με αυτόν τον τρόπο κατάφερε να μπει στο σπήλαιο, κρατώντας μία δάδα, και αφού περπάτησε λίγα μέτρα ανακάλυψε μία μικρή γούρνα με νερό.
Όμως, καθώς αναφερόμαστε σε περίπου εκατό χρόνια πίσω, τότε δεν υπήρχε η γνώση, αλλά ούτε και τα μέσα, ώστε ο βοσκός να καταλάβει ακριβώς τι ανακάλυψε. Έτσι, έφτιαξε απλώς μία πρόχειρη είσοδο και από εκεί, αυτός και οι απόγονοί του, έπαιρναν νερό.
Στο δεύτερο μισό του αιώνα, το 1958, ο Δήμαρχος της περιοχής θέλοντας να προωθήσει την ανακάλυψη του Σπηλαίου του Διρού, έστειλε για τις γιορτές ευχετήρια κάρτα που από τη μία μεριά είχε φωτογραφία του εν λόγω σπηλαίου.
Τότε, ήταν που ο βοσκός κατάλαβε τη σημασία του μέρους απ’ όπου έπαιρνε το νερό του. Έτσι, την ίδια κιόλας χρονιά, ξεκίνησε η προσπάθεια αξιοποίησής του και το Σπήλαιο Καστανιάς έγινε ευρύτερα γνωστό.
Η έκτασή του
Η έκταση του σπηλαίου είναι 1,5 χλμ αλλά ο επισκέπτης κάνει μία διαδρομή 500μ, η οποία είναι κυκλική και χωρίζεται σε δύο επίπεδα.
Στο site του Σπηλαίου θα βρείτε πληροφορίες σχετικά με τις ώρες λειτουργίας και ξεναγήσεων, καθώς το πρόγραμμα αλλά και οι επισκέψιμες ημέρες και ώρες αλλάζουν.
Επίσης, σε κοντινή απόσταση βρίσκεται το παλιό εκκλησάκι του Αγίου Ανδρέα∙ από το οποίο πήρε το σπήλαιο το όνομά του. Το εκκλησάκι του 14ου αιώνα είναι πολύ γραφικό και έχει σωζόμενες τοιχογραφίες.