Αυξάνεται η πίεση στην πακιστανική κυβέρνηση να συνάψει συμφωνίες με παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, ειδικά με κινεζικές εταιρείες, για να μειώσει τον ενεργειακό της λογαριασμό που αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα κονδύλια στον προϋπολογισμό της και συνιστά συντριπτικό βάρος για τον πληθυσμό.
Ο υπουργός Οικονομικών Muhammad Aurangzeb και ο υπουργός Ενέργειας Sardar Awais Ahmad Khan Laghari βρίσκονται στο Πεκίνο μέχρι την Παρασκευή για συνομιλίες με τις κινεζικές αρχές. Τοπικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι στόχος τους είναι να καθυστερήσουν τις πληρωμές του χρέους του Πακιστάν – αξίας άνω των 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων – κατά πέντε χρόνια.
Αυτό θα εξοικονομήσει το Πακιστάν περίπου 2 δισεκατομμύρια δολάρια από το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους τα επόμενα τρία χρόνια, κάτι που θα συμβάλει οριακά στη μείωση του ενεργειακού κόστους και στην ανακούφιση της συναλλαγματικής κρίσης του.
Σύμφωνα με τα σχέδια για τον Οικονομικό Διάδρομο Κίνας-Πακιστάν (CPEC), επρόκειτο να ολοκληρωθούν 21 σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής —μερικοί από αυτούς είναι ακόμη υπό κατασκευή— συνολικής ισχύος παραγωγής ενέργειας άνω των 9.000 μεγαβάτ. Ωστόσο, η κλοπή ηλεκτρικής ενέργειας και τα προβλήματα διανομής που προκλήθηκαν από απώλειες γραμμών άφησαν την κυβέρνηση να μην έχει έσοδα, εμποδίζοντας την ικανότητά της να αποπληρώσει τους κινέζους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό με τη σειρά του οδήγησε το χρέος του σε μπαλόνι κατά 1,8 δισεκατομμύρια δολάρια, το οποίο είναι αποτέλεσμα πρόσθετου λειτουργικού κόστους και κόστους χωρητικότητας.
Ωστόσο, δύο κυβερνητικοί αξιωματούχοι που είναι εξοικειωμένοι με την κατάσταση, είπαν στην Nikkei Asia υπό τον όρο της ανωνυμίας ότι ήταν απίθανο η Κίνα να αποδεχτεί το αίτημα του Πακιστάν.
Οι αναλυτές συμφώνησαν ότι υπήρχε μικρό κίνητρο για τις κινεζικές αρχές να επαναδιαπραγματευτούν. Η Stella Hong Zhang, μεταδιδακτορική υπότροφος δημόσιας πολιτικής της Κίνας στο Ash Center της Σχολής Κένεντι του Χάρβαρντ, είπε ότι οι κινεζικές εταιρείες θα ήταν απρόθυμες να αναδιαρθρώσουν τα δάνειά τους στο Πακιστάν λόγω των δικών τους αποτελεσμάτων.
«Επίσης, δεν θα ήταν εύκολο για την κινεζική κυβέρνηση να πιέσει τις εταιρείες να αποδεχθούν τις ζημίες, εκτός εάν η κυβέρνηση μπορεί να παράσχει επιδοτήσεις για να τις καλύψει με κάποιο τρόπο», είπε.
Ο Ammar A. Malik, ανώτερος ερευνητής στο AidData, ένα ερευνητικό ινστιτούτο στο Πανεπιστήμιο William and Mary στις ΗΠΑ είπε στον Nikkei, «[η Κίνα] θα ήταν απρόθυμη να δημιουργήσει προηγούμενο και σίγουρα δεν θα ήθελε να θεωρηθεί ότι κάνει κούρεμα οποιαδήποτε έργα BRI (Belt and Road Initiative). … Οποιαδήποτε συμφωνία ή λύση και αν προσφέρουν το Πακιστάν θα μπορούσε στη συνέχεια να χρησιμοποιηθεί από άλλες χώρες υποδοχής ως προηγούμενο για να απαιτήσουν παρόμοιες παραχωρήσεις».
Σύμφωνα με τα σχέδια για τον Οικονομικό Διάδρομο Κίνας-Πακιστάν (CPEC), επρόκειτο να ολοκληρωθούν 21 σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής συνολικής ισχύος άνω των 9.000 μεγαβάτ. © Reuters
Επιπλέον, οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών έχουν επιδεινωθεί το τελευταίο διάστημα. Η Κίνα απέρριψε τον Ιούνιο την πρόταση του Πακιστάν για νέες επενδύσεις στο πλαίσιο της CPEC. Οι απειλές για την ασφάλεια στο κινεζικό προσωπικό στο Πακιστάν, πέρα από τα απλήρωτα ενεργειακά χρέη, οδήγησαν στην παγωνιά του Πεκίνου, είπαν ορισμένοι.
«Υπήρξε μια αυξανόμενη δυσπιστία μεταξύ του Πακιστάν και της Κίνας σχετικά με τις οικονομικές δεσμεύσεις, που μπορεί να περιπλέξει τις διαπραγματεύσεις για την εξουσία», δήλωσε ο Khalid Rahman, πρόεδρος του Ινστιτούτου Πολιτικών Μελετών, μιας δεξαμενής σκέψης στο Ισλαμαμπάντ.
Ενώ οι Πακιστανοί υπουργοί επικεντρώνονται στους Κινέζους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, αυξάνεται η πίεση στην κυβέρνηση να επαναδιαπραγματευτεί συμφωνίες με όλους τους τοπικούς και ξένους ανεξάρτητους παραγωγούς ενέργειας (IPP) στο Πακιστάν.
Κατά τη δημοσιονομική περίοδο 2023-2024, η κυβέρνηση πλήρωσε στις IPP 7 δισεκατομμύρια δολάρια σε αποκαλούμενες πληρωμές χωρητικότητας, οι οποίες είναι εγγυημένες αποδόσεις σε δολάρια ΗΠΑ, ακόμη και αν οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής δεν παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Οι πληρωμές δυναμικότητας εισήχθησαν για να προσελκύσουν επενδύσεις στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, προσφέροντας ένα συγκεκριμένο ποσοστό απόδοσης σε ένα κατά τα άλλα αβέβαιο επιχειρηματικό περιβάλλον. Για να το θέσουμε αυτό στην προοπτική, το Πακιστάν λαμβάνει μόνο ένα δάνειο 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για τρία χρόνια ως οικονομική βοήθεια.
Η Gohar Ejaz, πρώην υπηρεσιακή υπουργός και βιομήχανος, ηγείται της εκστρατείας. Έγραψε στο X ότι η κυβέρνηση πρέπει να κάνει «πληρωμές για αγορές ηλεκτρικής ενέργειας από τους φθηνότερους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας».
Τα στοιχεία που παρασχέθηκαν από το Ejaz έδειξαν ότι υπάρχουν 106 IPP στο Πακιστάν που επιβαρύνθηκαν με συνολικό κόστος παραγωγής ενέργειας 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων κατά το οικονομικό έτος 2024, εκ των οποίων τα 7 δισεκατομμύρια δολάρια χρεώθηκαν ως πληρωμές χωρητικότητας.
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι οι ΟΠΠ επηρεάζουν την οικονομία του Πακιστάν.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι πληρωμές χωρητικότητας, λόγω συμφωνιών IPP, είναι ένας από τους παράγοντες που συμβάλλουν στους διογκωμένους λογαριασμούς ρεύματος στο Πακιστάν και επίσης προκαλούν κοινωνική αναταραχή», δήλωσε ο Ραχμάν από το Ινστιτούτο Πολιτικών Μελετών.
Η Ομοσπονδία Εμπορικών και Βιομηχανικών Επιμελητηρίων του Πακιστάν ανακοίνωσε ότι θα αμφισβητήσει τις συμφωνίες IPP στο Ανώτατο Δικαστήριο.
Οι ειδικοί λένε ότι η επαναδιαπραγμάτευση συμφωνιών IPP θα ήταν περίπλοκη.
«Η επαναδιαπραγμάτευση των όρων στο σύνολό της είναι κακή ιδέα γιατί διαβρώνει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και την αξιοπιστία του κυρίαρχου κράτους», δήλωσε ο Ammar Habib Khan, επίκουρος καθηγητής στο Ινστιτούτο Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Καράτσι. «Ακόμη και αν προσαρμοστούμε για τις [επιστροφές] σε αυτές τις συμφωνίες, το καθαρό όφελος για τους καταναλωτές θα ήταν ελάχιστο στην καλύτερη περίπτωση».
Ο Ραχμάν πρότεινε ότι η κυβέρνηση πρέπει πρώτα να κάνει διαφανείς όλες τις συμφωνίες της με τις ΟΠΠ. «Τα IPP θα πρέπει να κατηγοριοποιηθούν σε τοπικά και ξένα και η κυβέρνηση να τα διαπραγματευτεί με ξεχωριστά πλαίσια», είπε.