Οι εικόνες καταστροφής από τη ρωσική επίθεση στο Κίεβο αλλά και η διασπορά της με δεκάδες ξεχωριστά πλήγματα και άλλες τόσες αναχαιτίσεις drones από την ουκρανική αεράμυνα, αποκάλυψαν τον πρωτοφανή αριθμό (σχεδόν 600) μικρών ιπτάμενων μέσων -εκτός των πυραύλων- τα οποία χρησιμοποίησε το ρωσικό επιτελείο.
Το γεγονός αυτό δείχνει τη μεγάλη διαφοροποίηση στην τακτική των επιθέσεων της Ρωσίας σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα.
Όπως αναφέρει το Foreign Policy, η βασική ιδέα πίσω από τον τρόπο που δρουν τώρα οι ρωσικές δυνάμεις είναι απλή: χρησιμοποιούν μαζικά, σχετικά φθηνά μέσα για να κουράσουν, να φθείρουν και να «τρυπήσουν» τις άμυνες του αντιπάλου.
Όπως δείχνουν τα στοιχεία, οι επιθέσεις συνδυάζουν μικρά τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη, ειδικές κατευθυνόμενες βόμβες διασποράς και συμβατικούς πυραύλους, ώστε να χτυπούν ταυτόχρονα πολλά διαφορετικά σημεία.
Γιατί είναι αποτελεσματική τακτική
Οι μαζικές εκτοξεύσεις αναγκάζουν την αεράμυνα να σπαταλά πόρους: κάθε μικρό drone ή «φτηνό» βλήμα που χρησιμοποιείται, είτε απαιτεί δαπανηρή αναχαίτιση είτε περνάει μέσα από τα κενά και φτάνει στον στόχο. Επιπλέον, η χρήση μεγάλου αριθμού μέσων κατά κύματα, μπερδεύει τα αντιαεροπορικά συστήματα, δημιουργεί ψευδείς στόχους και αυξάνει τις πιθανότητες κάποια από αυτά να ευστοχήσουν.
Συνδυασμός όπλων, όχι μόνο drones
Τα μη επανδρωμένα πτητικά όπλα δεν λειτουργούν μόνα τους: δουλεύουν σε «πακέτο» με κατευθυνόμενες βομβίδες που έχουν κιτ καθοδήγησης, με πυροβολικό και με πυραύλους. Φθηνός εξοπλισμός που μετατρέπει απλές βόμβες σε κατευθυνόμενες επιτρέπει να χτυπήσουν από μεγαλύτερη απόσταση, μακριά από σημεία που ελέγχονται από την ουκρανική αντιαεροπορική άμυνα. Αυτό πολλαπλασιάζει την αποτελεσματικότητα των επιθέσεων, σύμφωνα με τον εξειδικευμένο στρατιωτικό ιστότοπο armyupress.army.mil.
Τεχνικές βελτιώσεις και παραγωγή μεγάλου όγκου
Η Ρωσία έχει επενδύσει σε γρήγορη, μεγάλης κλίμακας παραγωγή τέτοιων μικρών επιθετικών μηχανών και εξαρτημάτων: φθηνά κιτ, μαζικές σειρές FPV μικρών drones, και νέες εκδόσεις βλημάτων με καλύτερη καθοδήγηση.
Το αποτέλεσμα είναι ότι μπορεί να στέλνει στο πεδίο χιλιάδες τέτοια μέσα μέσα σε σύντομο διάστημα και αυτό φέρνει συχνές, επαναλαμβανόμενες επιθέσεις που φθείρουν.
Μέρος της τακτικής είναι και η χρήση παρεμβολών στο σήμα (διακοπή δορυφορικού εντοπισμού, παρεμβολές τηλεχειρισμού). Η Ρωσία δοκιμάζει και επεκτείνει τέτοιες ικανότητες, όχι μόνο κοντά στη γραμμή μάχης αλλά και στην ευρύτερη περιοχή (π.χ. στη Βαλτική), για να μειώσει την ικανότητα αντίδρασης και να προκαλέσει σύγχυση. Αυτές οι παρεμβολές είναι τμήμα μιας ευρύτερης «γκρίζας» στρατηγικής.
Στο πεδίο, ο συνδυασμός μικρών μηχανών, καθοδηγούμενων βομβών και παρεμβολών φθείρει τις γραμμές ανεφοδιασμού, τα σημεία συγκέντρωσης και τα συστήματα διοίκησης. Αυτό δυσχεραίνει την προώθηση ή την οργάνωση μεγάλων αντεπιθέσεων από την πλευρά που δέχεται τις επιθέσεις.
«Υβριδική κλιμάκωση»
Η τακτική δεν είναι μόνο στρατιωτική: περιλαμβάνει προσπάθειες να επηρεαστεί η διεθνής κοινή γνώμη, να δημιουργηθούν τριβές στο εσωτερικό των συμμάχων και να «δοκιμαστούν» όρια ασφάλειας κοντά στα σύνορα άλλων κρατών. Οι παρεμβολές σε δορυφορικά σήματα και οι πτήσεις μη επανδρωμένων κοντά σε σύνορα έχουν διπλωματικό κόστος και έχουν ήδη προκαλέσει ανησυχία στην Ευρώπη.
Η Ουκρανία προσπαθεί να προσαρμοστεί σε δύο άξονες: να βελτιώσει την άμυνα (περισσότερα και φθηνότερα μέσα αναχαίτισης, καλύτερο ηλεκτρονικό πόλεμο, τοπικά συστήματα κατά των μηχανημάτων) και να αυξήσει τη δική της παραγωγή μη επανδρωμένων ώστε να απαντά και να εξισορροπεί το κόστος. Παράλληλα ζητά επιπλέον διεθνή βοήθεια, κυρίως για συστήματα αεράμυνας και τεχνογνωσία.
Αν δεν επιταχυνθεί η παροχή σύγχρονων μέσων άμυνας, η τακτική της μαζικής χρήσης φθηνών όπλων μπορεί να συνεχίσει να προκαλεί μεγάλες ζημιές και κόπωση. Από την άλλη, η κλιμάκωση φέρνει και ρίσκα για τη Ρωσία -διπλωματικά και υλικοτεχνικά- αφού οι σύμμαχοι μπορούν να απαντήσουν με αυστηρότερες κυρώσεις, μεγαλύτερη υποστήριξη και ενίσχυση επιτήρησης. Το επόμενο διάστημα θα δείξει αν η «στρατηγική όγκου» θα φέρει μόνιμο πλεονέκτημα ή αν η αντίδραση θα εξουδετερώσει την αποτελεσματικότητά της.