Ένας μήνας, ένας χρόνος και τέσσερις δεκαετίες μεσολάβησαν από το θάνατο της Φρειδερίκης και το θάνατο του γιού της Κωνσταντίνου. Ήταν 7 Φεβρουαρίου του 1981, όταν η πρώην βασιλομήτωρ πέθανε από έμφραγμα στην Ισπανία, στα ανάκτορα της Ζαρθουέλας. Η κηδεία έγινε στην Ελλάδα, στο βασιλικό κοιμητήριο, στο Τατόι, ύστερα από ειδική άδεια που δόθηκε από την κυβέρνηση του Γεωργίου Ράλλη.
Πολλά έχουν αλλάξει μέσα στα χρόνια που πέρασαν. Τα πνεύματα έχουν, πλέον, ηρεμήσει. Παρόλα αυτά, ο αποθανών θα ταφεί «ως ιδιώτης», σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 7 του Συντάγματος. «Τίτλοι ευγενείας ή διάκρισης ούτε απονέμονται ούτε αναγνωρίζονται σε Έλληνες πολίτες», αναφέρεται σε αυτό.
Η εξόδιος ακολουθία θα τελεστεί στη Μητρόπολη στις 12:00 το μεσημέρι, κατόπιν επιθυμίας της οικογένειας. Θα χοροστατήσει ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος. Μπορεί να συμμετάσχουν και άλλα μέλη της Ιεράς Συνόδου. Πιο συγκεκριμένα, σε ανακοινωθέν της Ιεράς Συνόδου αναφέρεται πως ο Αρχιεπίσκοπος και οι συνοδικοί εξέφρασαν τα θερμά τους συλλυπητήρια προς την οικογένεια του τέως βασιλιά, «η οποία και τους προσκάλεσε στην τέλεση της Εξοδίου Ακολουθίας κατά τα προβλεπόμενα υπό της εκκλησιαστικής τάξεως και εθιμοτυπίας».
Μεγάλη συζήτηση γίνεται και για το ενδεχόμενο οι αρχιερείς που θα τελέσουν την εξόδιο ακολουθία να φορέσουν την πλήρη αρχιερατική ενδυμασία τους. Αυτό –σύμφωνα με το πρωτόκολλο– θα προσέδιδε μεγαλύτερη επισημότητα και κυρίως άλλο χαρακτήρα στην τελετή.
Επίσης, αν και τυπικά δεν προβλέπεται λαϊκό προσκύνημα, σε περίπτωση που η σορός μεταφερθεί νωρίτερα το πρωί παρεκκλήσι του Αγίου Ελευθερίου δίπλα στη Μητρόπολη, κανείς δεν θα εμποδίσει εκείνους που επιθυμούν να προσκυνήσουν.
Η ταφή θα γίνει στο πρώην βασιλικό κτήμα, στο Τατόι, όπου βρίσκεται το κοιμητήριο της τέως βασιλικής οικογένειας. Στο σημείο έχουν ξεκινήσει να εργάζονται πυρετωδώς ειδικά συνεργεία για να απομακρύνουν τους κορμούς και τα κλαδιά καμένων δέντρων που έχουν μείνει από την πυρκαγιά τον Αύγουστο του 2021. Η οικογένεια, μάλιστα, επισκέφτηκε το μέρος για να παρακολουθήσει τα έργα. Ο χώρος, όμως, δεν επιτρέπει να γίνουν και πολλά.
Την κυβέρνηση θα εκπροσωπήσει η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Η οικογένεια επέλεξε ένα ιστορικό γραφείο τελετών. Πρόκειται για το «Α. Γιαννακόπουλος» που βρίσκεται στο Κολωνάκι, στην οδό Δεινοκράτους, με έτος ίδρυσης το 1906. Είναι το ίδιο γραφείο που στο παρελθόν είχε αναλάβει την κηδεία του βασιλιά Αλέξανδρου Α’ το 1920, ο οποίος έφυγε από τη ζωή στις 12 Οκτωβρίου από θανατηφόρο δάγκωμα μαϊμούς. Μετά από 44 χρόνια, συγκεκριμένα στις 6 Μαρτίου του 1964 ανέλαβε και τα διαδικαστικά της κηδείας του βασιλιά Παύλου από «στένωση του πυλωρού, συνεπεία γαστρικού έλκους».
Πολλοί είναι οι επίσημοι που θα παρεβρεθούν στην τηλετή. Συνολικά οι καλεσμένοι δεν πρόκειται να ξεπεράσουν τα 200 άτομα για πρακτικούς λόγους. Η οικογένεια ήθελε να παρεβρεθούν όσα άτομα χωρούν καθήμενα στο εσωτερικό της Μητρόπολης, ενώ έλαβε υπόψη και την απειλή διασποράς του κορωνοϊού. Θα τηρηθεί, πάντως, ένα αυστηρό πρωτόκολλο, ανάλογα με το αξίωμα του καθενός και έτσι θα καθοριστεί και το πού θα καθίσουν.
Όπως είναι φυσικό, θα τηρηθουν οι διαδικασίες που προβλέπει το πρωτόκολλο για όσους επισήμους παραστούν στην κηδεία. Στην Αθήνα έρχονται ο βασιλιάς της Ισπανίας, Φίλιππος με τη σύζυγό του Λετίθια. Η μητέρα του βασιλιά και αδελφή του θανόντος, Σοφία, βρίσκεται από την προηγούμενη Πέμπτη εδώ. Ήρθε απευθείας από την Ιταλία, όπου είχε μεταβεί για την κηδεία του Πάπα Βενέδικτου.
Αν και μέχρι στιγμής δεν ήταν σίγουρο, το παρόν μάλλον θα δώσει και ο εξόριστος πρώην βασιλιάς της Ισπανίας Χουάν Κάρλος. Μπορεί τα τελευταία χρόνια να αποφεύγει τις δημόσιες εμφανίσεις, αλλά στο παρελθόν ήταν πολύ κοντά με τον Κωνσταντίνο. Οι δύο οικογένειες περνούσαν τα καλοκαίρια τους στο παλάτι «Marivent».
Στην Ελλάδα μεταβαίνουν και οι δύο κόρες της Σοφίας, οι πριγκίπισσες Έλενα και Κριστίνα της Ισπανίας. Στην κηδεία του τέως βασιλιά θα εκπροσωπηθεί και μέλος της βρετανικής βασιλικής οικογένειας. Ο Κάρολος αποκλείστηκε εξαρχής, εξαιτίας του πρωτοκόλλου. Αυτό υπαγορεύει ότι ο βασιλιάς της Βρετανίας παρίσταται σε κηδείες μόνο ηγετών κρατών. Λέγεται, πάντως, ότι έχει ήδη επικοινωνήσει ιδιωτικά με την οικογένεια, εκφράζοντας τα θερμά του συλληπητήριαμ ενώ στο μέλλον δεν αποκλείεται να υπάρξει ιδιωτική επίσκεψη.
Πιθανό τη βρετανική βασιλική οικογένεια να εκπροσωπήσει ο πρίγκιπας διάδόχος Ουίλιαμ. Ας σημειωθεί ότι ο Κωνσταντίνος ήταν νονός του, ενώ ο Ουίλιαμ έχει βαφτίσει έναν εγγονό του θανόντος, τον Κωνσταντίνο-Αλέξιο. Πιθανότερο, πάντως, είναι να έρθει ο πρίγκιπας Εδουάρδος, ο μικρότερος γιος της Ελισάβετ. Θα παραστούν και εκπροσώποι των βασιλικών οίκων της Δανίας, της Σουηδίας και της Νορβηγίας.
Λόγω της έλευσης μεγάλου αριθμού επισήμων, σημαντικό ζήτημα είναι τα μέτρα ασφαλείας. Αν και ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί η λίστα με τα ονόματα των επισήμων που θα έρθουν, το αρμόδιο υπουργείο επεξεργάζεται σχέδιο για να αποφευχθεί οτιδήποτε θα μπορούσε να διαταράξει την τελετή και πολύ περισσότερο να απειλήσει την ασφάλεια επισήμων.
Οι αρχές θα γνωρίζουν τον ακριβή χρόνο άφιξης και αναχώρησης κάθε επισήμου, καθώς επίσης τον τόπο παραμονής του και τις κινήσεις του. Όπως και να έχει, χιλιάδες αστυνομικοί θα βρίσκονται στο δρόμο από την Κυριακή μέχρι και τη Δευτέρα.
Ποιοι Έλληνες πολιτικοί θα βρεθούν στην κηδεία του
Την ελληνική κυβέρνηση θα εκπροσωπήσει στην κηδεία η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, όπως αποφασίστηκε στη διυπουργική σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου.
Στην κηδεία αναμένεται να βρεθούν και πολιτικοί που οι οικογένειές του είχαν σχέση με τη βασιλική οικογένεια.
Χαρακτηριστικά τα παραδείγματα των: Άννα Μισέλ Ασημακοπούλου, ευρωβουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, την οποία έχει βαφτίσει ο τέως βασιλιάς, καθώς ήταν συμμαθητές με τον πατέρα της, αλλά και ο Παύλος Γερουλάνος του ΠΑΣΟΚ, του οποίου ο πατέρας υπήρξε ιδιαίτερος γραμματέας του Βασιλιά Παύλου και μετέπειτα τελετάρχης του Κωνσταντίνου.
Αντίθετα, χωρίς να έχει κάποιον ιδιαίτερο δεσμό με τον τέως μονάρχη, αναμένεται -κατά δήλωσή του – να βρεθεί στην κηδεία ο βουλευτής Μεσσηνίας της Νέας Δημοκρατίας, Μίλτος Χρυσομάλλης, ο οποίος ερωτώμενος από τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργο Βαρεμένο με ποια ιδιότητα θα βρεθεί εκεί ανέφερε: «Δεν χρειάζεται μικροψυχία. Δικαιούται τον ρόλο του στην Ιστορία, από την οποία κρίνεται».
Αιχμές για την επιλογή της «ταφής ως ιδιώτη» άφησε και ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, χωρίς πάντως να αναφερθεί στο αν θα βρεθεί στην κηδεία. Ενώ ο Άδωνις Γεωργιάδης, σε δηλώσεις του άφησε να εννοηθεί πως διαφωνεί με την απόφαση της κυβέρνησης όμως «πειθαρχεί» ενώ στην κηδεία αναμένεται να είναι η Ευγενία Μανωλίδου. Ο ίδιος την ώρα της κηδείας θα βρίσκεται στο εξωτερικό.