Η Τουρκία θα συνεχίσει να προμηθεύεται φυσικό αέριο από τη Ρωσία, ήταν το μήνυμα που έστειλε ο υπουργός Ενέργειας της χώρας, Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, ερωτηθείς σε τηλεοπτική συνέντευξη σχετικά με τη συμφωνία με τις ΗΠΑ για αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG.
Οι δηλώσεις του έρχονται στη σκιά της προτροπής του Αμερικανού προέδρου Ντόνλαντ Τραμπ προς τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να σταματήσει η Άγκυρα να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο.
Συγκεκριμένα, σε συνέντευξή του στο CNN Turk, ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας δήλωσε: «Δεν μπορούμε να πούμε στους πολίτες μας “τελείωσε το φυσικό αέριο”. Από την άποψη της εφοδιαστικής ασφάλειας μας, πρέπει να έχουμε πρόσβαση σε αυτές τις πηγές χωρίς διακρίσεις. Έχουμε συμφωνίες με τη Ρωσία. Πλησιάζει ο χειμώνας. Πρέπει να προμηθευτούμε όσο φυσικό αέριο μπορούμε από τη Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν και το Τουρκμενιστάν».
Τι αναφέρει τουρκικό ΜΜΕ
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έδωσε την περασμένη εβδομάδα σήμα σε Τούρκους αξιωματούχους ότι θα μπορούσε να άρει τις κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας εάν η Άγκυρα τερματίσει το εμπόριο πετρελαίου με τη Ρωσία, σύμφωνα με πληροφορίες του Middle East Eye.
Κατά τη διάρκεια συνάντησης στο Οβάλ Γραφείο με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ εξέφρασε την επιθυμία του η Τουρκία να τερματίσει τις αγορές ρωσικού πετρελαίου.
«Θα ήθελα να σταματήσει να αγοράζει πετρέλαιο από τη Ρωσία, ενώ η Ρωσία συνεχίζει την έξαρσή της κατά της Ουκρανίας», δήλωσε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους.
Πολλαπλές πηγές που γνωρίζουν τις συζητήσεις ΗΠΑ-Τουρκίας ανέφεραν ότι ο Τραμπ συνέδεσε κατ’ ιδίαν τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου της Τουρκίας με τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν το 2020 μετά την αγορά του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400 από την Άγκυρα.
Η Τουρκία δέχτηκε δύο κατηγορίες κυρώσεων μετά την αγορά των S-400.
Αμερικανοί αξιωματούχοι ανακοίνωσαν στην Τουρκία ότι η άρση των κυρώσεων που επιβλήθηκαν από το Κογκρέσο βάσει του Νόμου Εθνικής Άμυνας (NDAA) θα ήταν πιο δύσκολη από την άρση των άλλων κυρώσεων που επιβλήθηκαν βάσει του Νόμου για την Αντιμετώπιση των Αντιπάλων της Αμερικής μέσω Κυρώσεων (CAATSA).
Μια τροποποίηση της NDAA του 2020 περιορίζει τη μεταφορά μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία και δεν περιλαμβάνει προεδρική απαλλαγή.
Ωστόσο, ένας πρώην Αμερικανός αξιωματούχος και ο ανώτερος δυτικός αξιωματούχος που γνωρίζει τις συζητήσεις εντός της κυβέρνησης Τραμπ δήλωσαν ότι ο πρόεδρος είπε στην Τουρκία ότι θα μπορούσε να ενεργήσει πιο γρήγορα σχετικά με τις κυρώσεις CAATSA εάν η Άγκυρα σταματούσε να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο.
Εκτός από την NDAA, η Προεδρία Αμυντικών Βιομηχανιών (SSB) της Τουρκίας, η κορυφαία υπηρεσία προμηθειών, επλήγη από κυρώσεις βάσει της CAATSA. Αυτές περιελάμβαναν απαγόρευση των αμερικανικών αδειών εξαγωγής στην SSB, καθώς και δέσμευση περιουσιακών στοιχείων και περιορισμούς στις θεωρήσεις, που Τούρκοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι έχουν καταπνίξει την ευρύτερη αμυντική συνεργασία.
Η Τουρκία επιδιώκει εδώ και καιρό την άρση και των δύο σειρών κυρώσεων. Ο Τραμπ δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι θα μπορούσε να τις «άρει αμέσως» εάν η συνάντησή του με τον Ερντογάν πήγαινε καλά.
Προσπαθώντας να αξιοποιήσει
Σύμφωνα με στοιχεία της LSEG που επικαλείται το Reuters, η Τουρκία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εισαγωγέας ρωσικού αργού πετρελαίου Ουραλίων μετά την Ινδία. Ενώ η Άγκυρα δεν έχει ενταχθεί στις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, έχει συμμορφωθεί με τους διεθνείς νόμους και περιορισμούς.
Ο Τραμπ άσκησε δημόσια πιέσεις στις χώρες του ΝΑΤΟ να σταματήσουν να αγοράζουν ρωσική ενέργεια στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο. Η Τουρκία δεν είναι ο μόνος αγοραστής ρωσικής ενέργειας στη συμμαχία – τόσο η Σλοβακία όσο και η Ουγγαρία αγοράζουν επίσης σημαντικές ποσότητες.
Πρώην Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι ο Τραμπ επιδιώκει να αξιοποιήσει τις αμυντικές συζητήσεις με την Άγκυρα στην ενέργεια και ότι «δεν θα προχωρήσει σε κυρώσεις μέχρι η Τουρκία να αντιμετωπίσει τις αγορές ρωσικού πετρελαίου».
«Εάν οι απαιτήσεις των ΗΠΑ περιλαμβάνουν φυσικό αέριο, αυτό θα ήταν αδύνατο», είπε, προσθέτοντας ότι το 25% της συνολικής ενέργειας της Τουρκίας παρέχεται από ρωσικό φυσικό αέριο – με ένα «πολύ υψηλότερο ποσοστό για την ηλεκτρική ενέργεια και τα νοικοκυριά».
Ο Λευκός Οίκος πιστεύει ότι θα ήταν ευκολότερο για την Τουρκία να διακόψει τις αγορές ρωσικού πετρελαίου, σύμφωνα με το MEE.
Ιδιωτικές τουρκικές εταιρείες αγόρασαν 1,6 εκατομμύρια τόνους αργού πετρελαίου Ουραλίων τον Ιούνιο, το υψηλότερο επίπεδο από τον Μάιο του 2024, αν και οι εισαγωγές αναμένεται να μειωθούν σε περίπου 1,2 εκατομμύρια τόνους αυτόν τον μήνα, σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία.
Ερωτηθείς εάν ο Ερντογάν είχε συμφωνήσει να σταματήσει τις αγορές ρωσικού πετρελαίου μετά τη συνάντησή τους, ο Τραμπ απάντησε: «Δεν θέλω να το πω αυτό, αλλά αν το θέλω, θα το κάνει, ναι… Δεν είπα, “Εντάξει, σταμάτα εσύ”, αλλά πιστεύω ότι θα σταματήσει».
Μια διπλωματική πηγή που γνωρίζει τις συζητήσεις δήλωσε ότι ο Τραμπ μπορεί να άρει τις κυρώσεις μέσα σε λίγους μήνες εάν δει απτή πρόοδο στο θέμα.
Την περασμένη εβδομάδα, η Τουρκία υπέγραψε ενεργειακές και αεροδιαστημικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ αξίας άνω των 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αλλά ο Ερντογάν αντιμετώπισε εγχώρια κριτική επειδή δεν εξασφάλισε άμεσα αποτελέσματα από την επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο.
Ένας βασικός στόχος για την Άγκυρα
Η άρση των κυρώσεων CAATSA θεωρείται στην Άγκυρα ως βασικός στόχος, καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει την εξουσία να τις άρει υποβάλλοντας μια πιστοποίηση στο Κογκρέσο που δηλώνει ότι τα άτομα και οι οντότητες που έχουν υποστεί κυρώσεις δεν πραγματοποιούν πλέον σημαντικές συναλλαγές με τον αμυντικό τομέα της Ρωσίας.
Παρόλο που η Τουρκία αρχικά σκόπευε να αποκτήσει πολλά συστήματα S-400, τελικά αγόρασε μόνο ένα το 2020 και έκτοτε δεν έχουν γίνει πρόσθετες συμφωνίες με τη Ρωσία.
Τον Απρίλιο, ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν δήλωσε ότι οι αμυντικές βιομηχανίες και οι εταιρείες της Τουρκίας ελπίζουν να αγοράσουν ανταλλακτικά αξίας περίπου 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις Ηνωμένες Πολιτείες μόλις αρθούν οι κυρώσεις.
Ο Φιντάν σημείωσε επίσης το περασμένο Σαββατοκύριακο ότι το αίτημα της Άγκυρας να αγοράσει κινητήρες F-16 για το πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών Kaan πέμπτης γενιάς έχει μπλοκαριστεί από το Κογκρέσο.
«Ο νόμος CAATSA δημιουργεί ένα αποθαρρυντικό αποτέλεσμα σε τυχόν στρατιωτικές συναλλαγές», δήλωσε μια πηγή που γνωρίζει τις διαπραγματεύσεις.
Η Τουρκία επιδιώκει να αποκτήσει περίπου 100 κινητήρες F-16, σε μια συμφωνία αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων.