Οι εξαγωγές της Τουρκίας μειώθηκαν κατά 10,5% στα 20,9 δισ. δολάρια τον Ιούνιο σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα πέρυσι, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το τουρκικό υπουργείο Εμπορίου τη Δευτέρα.
Οι εισαγωγές έφτασαν επίσης τον Ιούνιο στο χαμηλότερο επίπεδο τους τελευταίους 20 μήνες.
Ωστόσο, το εμπόριο με τη Ρωσία ακολούθησε διαφορετική τροχιά σε σύγκριση με άλλες χώρες. Οι εξαγωγές της Τουρκίας στη Ρωσία τον Ιούνιο αυξήθηκαν κατά 23,9% και παρουσιάζουν αύξηση 88,6% από την αρχή του έτους, σε σύγκριση με τα στοιχεία του περασμένου έτους.
Όπως γράφει στον ιστότοπο Nordic Monitor ο Λεβέντ Κένεθ από τη Στοκχόλμη
Τον Ιούνιο του προηγούμενου έτους, οι εξαγωγές της Τουρκίας στη Ρωσία ανήλθαν σε 684,9 εκατομμύρια δολάρια. Ωστόσο, τον Ιούνιο του 2023, ο αριθμός αυτός αυξήθηκε στα 848,4 εκατομμύρια δολάρια, αντικατοπτρίζοντας μια σημαντική αύξηση.
Κατά την περίοδο από 1 Ιανουαρίου έως 30 Ιουνίου, οι εξαγωγές της Τουρκίας στη Ρωσία παρουσίασαν αξιοσημείωτη αύξηση. Οι περσινές εξαγωγές, αξίας 2,6 δισ. δολαρίων, υπερδιπλασιάστηκαν φέτος, φτάνοντας τα 4,9 δισ. δολάρια.
Παρά τη μείωση των εισαγωγών, η Ρωσία έχει διατηρήσει τη θέση της ως ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας όσον αφορά τα αγαθά που αγοράζονται. Μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουνίου, η Τουρκία εισήγαγε συνολικά 27,7 δισεκατομμύρια δολάρια σε αγαθά από τη Ρωσία. Η Ρωσία αντιπροσωπεύει σημαντικό μερίδιο των συνολικών εισαγωγών της Τουρκίας, που αντιπροσωπεύει το 13,4%. Ακολουθεί στενά η Ρωσία, με 20,84 δισ. δολάρια και μερίδιο 12,1%.
Τον Ιούνιο οι εισαγωγές από τη Ρωσία μειώθηκαν από 5,09 δισεκατομμύρια δολάρια σε 2,98 δισεκατομμύρια δολάρια σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Η μείωση αυτή μπορεί να αποδοθεί στη μείωση των εισαγωγών φθηνού πετρελαίου της Τουρκίας από τη Ρωσία.
Δεδομένου ότι η Τουρκία δεν είναι μέρος του δυτικού μπλοκ εναντίον της Ρωσίας όσον αφορά την επιβολή κυρώσεων, επιβραβεύτηκε από τη Μόσχα. Η Τουρκία έκανε οικονομία στις δαπάνες πετρελαίου και κέρδισε κάποια χρήματα από το φθηνό ρωσικό πετρέλαιο κατά τη διάρκεια μιας νομισματικής κρίσης λόγω της επιδείνωσης της οικονομίας, καθώς η τουρκική λίρα υποτιμήθηκε γρήγορα έναντι του δολαρίου.
Η εύνοια του Ρώσου ηγέτη Βλαντιμίρ Πούτιν προς τον Τούρκο ομόλογό του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επειδή αρνήθηκε να συμμετάσχει στις δυτικές κυρώσεις δεν περιοριζόταν στο πετρέλαιο. Η Ρωσία ανέβαλε ένα χρέος περίπου 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων φυσικού αερίου που είχε αναλάβει η τουρκική δημόσια εταιρεία BOTAŞ για μετά το 2023.
Ο Πούτιν είπε στον Ερντογάν ότι η Τουρκία έχει γίνει η πιο αξιόπιστη οδός για τις αποστολές φυσικού αερίου στην Ευρώπη και προσφέρθηκε να δημιουργήσει έναν ευρωπαϊκό κόμβο φυσικού αερίου στην Τουρκία κατά τη διάρκεια συνάντησης τον Οκτώβριο στο περιθώριο της έκτης συνόδου κορυφής της Διάσκεψης για την αλληλεπίδραση και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης στην Ασία (CICA) στην πρωτεύουσα του Καζακστάν, Αστάνα. Ο Ερντογάν πρότεινε να προχωρήσει ο δεύτερος πυρηνικός σταθμός της Τουρκίας, η κατασκευή του οποίου σχεδιάζεται για τη Σινώπη στη νότια ακτή της Μαύρης Θάλασσας.
Η Τουρκία συμφώνησε με τις πιέσεις της G7 και συμφώνησε να σταματήσει τη διαμετακόμιση δυτικών εμπορευμάτων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία. Ο Τζέιμς Ο’ Μπράιεν, επικεφαλής του Γραφείου Συντονισμού Κυρώσεων του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, δήλωσε στις 7 Απριλίου ότι Τούρκοι αξιωματούχοι κατέστησαν σαφές ότι είχαν εφαρμόσει απαγόρευση επανεξαγωγής προϊόντων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία, κοινοποιώντας αυτή την απόφαση σε διάφορες κυβερνήσεις και υπηρεσίες.
Ωστόσο, ο αντίκτυπος αυτής της αλλαγής δεν έχει ακόμη παρατηρηθεί από την Ουάσιγκτον. Ο O’Brien ανέφερε ότι θα χρειαστεί κάποιος χρόνος για να αξιολογηθεί η κατάσταση, αλλά εξέφρασε προσδοκίες για σημαντική πτώση του εμπορίου, όπως αντικατοπτρίζεται στα εμπορικά στοιχεία του Μαρτίου και του Απριλίου. Ωστόσο, φαίνεται ότι οι εξαγωγές της Τουρκίας στη Ρωσία δεν παρουσιάζουν πτωτική τάση, δεδομένων των επίσημων εμπορικών στοιχείων για τον Μάιο και τον Ιούνιο.
Τον Μάρτιο η τουρκική κυβέρνηση παρείχε στις εταιρείες έναν κατάλογο με απαγορευμένα ξένα προϊόντα και τους έδωσε εντολή να μην μεταφέρουν αυτά τα είδη στη Ρωσία. Η υιοθέτηση τέτοιων μέτρων ακολουθεί τις προσπάθειες των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλων χωρών-μελών της G7 να πείσουν τρίτες χώρες να περιορίσουν την πώληση ειδών που η Ρωσία θα μπορούσε ενδεχομένως να χρησιμοποιήσει σε στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Το Nordic Monitor ανέφερε προηγουμένως ότι τον Μάρτιο του 2022, ο Πρόεδρος Ερντογάν έκανε μια αμφιλεγόμενη δήλωση σχετικά με Ρώσους ολιγάρχες σε φιλοκυβερνητικούς δημοσιογράφους στο δρόμο της επιστροφής από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, λέγοντας: «… εάν υπάρχουν ορισμένες ομάδες κεφαλαίων που θέλουν να έρθουν στο δικό μας χώρα και «παρκάρουν» τις εγκαταστάσεις τους μαζί μας, φυσικά, δεν θα τους κρατήσουμε κλειστές τις πόρτες μας. Η πόρτα μας είναι ανοιχτή και σε αυτούς».
Το κάλεσμα του Ερντογάν πρέπει να εισακούστηκε από τους Ρώσους επιχειρηματίες, αφού οι Ρώσοι κατέλαβαν την πρώτη θέση ανά χώρα στον αριθμό των ξένων κοινοπραξιών που ιδρύθηκαν στην Τουρκία το 2022, με 1.363 εταιρείες που ιδρύθηκαν με Ρώσους εταίρους. Από αυτές, οι 140 ήταν ανώνυμες εταιρείες και οι 1.223 ήταν εταιρείες περιορισμένης ευθύνης. Το 2021 ιδρύθηκαν μόνο 177 εταιρείες με ρωσικά κεφάλαια. Οι Ρώσοι επένδυσαν κυρίως σε εταιρείες παροχής συμβουλών σε ακίνητα και επενδύσεις.
Ο αριθμός των ρωσικών φορτηγών που μετέφεραν εμπορεύματα στη Ρωσία είχε αυξηθεί σε 10.956 στις 30 Νοεμβρίου 2022, σε αντίθεση με έναν μέσο όρο 2-3.000 τα προηγούμενα χρόνια. Από την 1η Ιανουαρίου έως τις 30 Νοεμβρίου 2022, 18.804 τουρκικά φορτηγά πραγματοποίησαν ταξίδια στη Ρωσία, μεταφέροντας διάφορα εξαγόμενα εμπορεύματα.
Ομοίως, 13.648 τουρκικά φορτηγά μετέφεραν εισαγόμενα εμπορεύματα στην Τουρκία από τη Ρωσία, ενώ ο αριθμός των ρωσικών φορτηγών σε αυτό το δρομολόγιο ήταν 7.445 την ίδια περίοδο.
Η αύξηση του αριθμού των ρωσικών και τουρκικών φορτηγών που μετέφεραν εμπορεύματα από και προς τη Ρωσία ήρθε μετά από ένα πρωτόκολλο που υπογράφηκε μεταξύ τουρκικών και ρωσικών αντιπροσωπειών στις 16 Μαΐου 2022, λιγότερο από δύο μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στα ουκρανικά εδάφη.
Η συνάντηση, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Μικτής Επιτροπής για τις χερσαίες μεταφορές, είδε μια απότομη αλλαγή στη θέση της Ρωσίας σχετικά με τις μέγιστες ποσοστώσεις διέλευσης που χορηγούνται στους Τούρκους φορτηγατζήδες. Οι Ρώσοι εκπρόσωποι συμφώνησαν να αυξήσουν την ετήσια ποσόστωση φορτηγών για την τουρκική πλευρά από 8.000 σε 20.000 για μεταφορές που προορίζονται να τερματίσουν στη Ρωσία και από 6.000 σε 35.000 για διαμετακομίσεις σε τρίτες χώρες μέσω Ρωσίας.
Ο Ερντογάν έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι τα ρωσικά σιτηρά και λιπάσματα μπορούν να παραδοθούν σε τρίτες χώρες μέσω Τουρκίας και ότι είναι ανοιχτά σε κάθε είδους συνεργασία, συμπεριλαμβανομένης της εξαγωγής ρωσικών σιτηρών σε φτωχές χώρες.
Εν τω μεταξύ, κατά τη διάρκεια της ένοπλης εξέγερσης από τη μισθοφορική ομάδα Wagner στη Ρωσία στα τέλη Ιουνίου, ο Ερντογάν τηλεφώνησε στον Ρώσο ηγέτη Βλαντιμίρ Πούτιν για να του εκφράσει την υποστήριξή του. Σε ανακοίνωση του γραφείου του Ερντογάν τονίζεται ότι τόνισε τη σημασία της μη εκμετάλλευσης των γεγονότων στη Ρωσία και εξέφρασε την ετοιμότητα της Τουρκίας να συνεισφέρει.
Ο Ερντογάν, μετά από συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου τη Δευτέρα, υποστήριξε ότι η ισορροπημένη πολιτική της Τουρκίας έναντι της Ρωσίας έχει κάνει το πολεμικό λόμπι να νιώθει άβολα και υποστήριξε ότι τα τοπικά κόμματα της αντιπολίτευσης χρησιμοποιούνται ως εργαλείο πίεσης εναντίον τους.
Κατηγόρησε επίσης τον ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης Kemal Kılıçdaroğlu, ο οποίος ήταν ο αντίπαλός του στις προεδρικές εκλογές του Μαΐου, ότι ήταν μέρος ενός σεναρίου με στόχο τη δημιουργία κρίσης μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας.
πηγή Nordic Monitor-hellasjournal.com