Ενώ η πρακτική της νηστείας υπάρχει εδώ και αιώνες για θρησκευτικούς σκοπούς, η διαλείπουσα νηστεία (intermittent fasting -IF) έχει αποκτήσει πολλούς οπαδούς τα τελευταία χρόνια καθώς πιστεύεται ότι συμβάλλει μεταξύ άλλων στην απώλεια βάρους, την υγιή γήρανση και την πρόληψη της άνοιας. Μπορεί να εφαρμοσθεί σε διάφορες μορφές: Κατανάλωση κανονικών γευμάτων πέντε ημέρες την εβδομάδα και στη συνέχεια μείωση της θερμιδικής πρόσληψης τους στις άλλες δύο ημέρες σε περίπου 500 θερμίδες. Ή εναλλακτικά, περιορισμός της κατανάλωσης τροφής κάθε μέρα για ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο 4, 6, ή 8 ωρών.
“Ο περιορισμός των θερμίδων έχει αποτύχει παταγωδώς σε ανθρώπινες δοκιμές επειδή είναι τόσο δύσκολο να τον τηρήσουμε», λέει ο γεροντολόγος Rafael de Cabo του Εθνικού Ινστιτούτου για τη Γήρανση στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ. Η νηστεία IF είναι ένα πρότυπο διατροφής σύμφωνα με το οποίο μπορείτε να φάτε σε κύκλους μεταξύ περιόδων φαγητού και νηστείας. Αυτό που πρέπει να προσέξετε είναι το τι ώρα θα φάτε αντί το τι είδους τρόφιμα θα καταναλώνετε. Νηστεύουμε όλοι μας, με φυσικό τρόπο, ενώ κοιμόμαστε και ο απλούστερος τρόπος για να ακολουθήσουμε αυτή τη διατροφή είναι να προσθέσουμε περισσότερες ώρες νηστείας πριν και μετά τον ύπνο. Οκτώ ώρες που μπορούμε να τρώμε και δεκαέξι ώρες νηστείας (16/8) είναι η μέθοδος που ακολουθείται συχνότερα. Ενώ μπορεί να φαίνεται δύσκολο στην αρχή, ειδικά όσον αφορά την αντιμετώπιση της πείνας, σταδιακά τα επίπεδα ενέργειας αυξάνονται και αισθάνεστε πολύ άνετα μετά από τις πρώτες ημέρες της νηστείας. Δεν θα πρέπει επίσης να καταναλώνετε θερμιδικά τρόφιμα και ποτά.
Μελέτες αλλά και προσωπικές εμπειρίες έχουν αναφέρει πολλά οφέλη για την υγεία που συνδέονται με τη νηστεία.
Οι περισσότεροι άνθρωποι ξεκινούν το πρόγραμμα IF για να χάσουν βάρος. Αφού με αυτή την μέθοδος καταναλώνουν λιγότερα γεύματα, αυτό οδηγεί αυτόματα στην πρόσληψη λιγότερων θερμίδων άρα και απώλεια βάρους, εκτός βέβαια εάν τα γεύματά τους είναι θερμιδικές βόμβες. Η περιοδική νηστεία μειώνει επίσης το επίπεδο της ινσουλίνης, ενισχύει τις δραστηριότητες της αυξητικής ορμόνης και αυξάνει την νορεπινεφρίνη, παράγοντες που με τη σειρά τους αυξάνουν τις καύσεις του σωματικού λίπους και τη χρήση ενέργειας.
Έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science Direct επισημαίνει ότι η μέθοδος αυτή μπορεί να βοηθήσει στην απώλεια βάρους 3%-8% και μείωση 4%-7% της περιμέτρου της μέσης σε διάστημα 3-24 εβδομάδων.
Η περιοδική νηστεία συμβάλλει στην εγκεφαλική και ψυχική υγεία. Μερικές από τις μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη νέων νευρικών κυττάρων και να αυξήσει τα επίπεδα μιας νευροτροφικής ορμόνης του εγκεφάλου.
Μια συγκεκριμένη έρευνα σε αρουραίους απέδειξε ότι τι η IF μπορεί πραγματικά να αποτρέψει ή να μειώσει τη σοβαρότητα της νόσου του Alzheimer.
Οι περισσότερες από τις χρόνιες παθήσεις και η πρόωρη γήρανση είναι αποτέλεσμα του οξειδωτικού στρες. Και εδώ φαίνεται να έχει θετικά αποτελέσματα η διακοπτόμενη νηστεία.
Όταν το στομάχι είναι άδειο, το σώμα αλλάζει γρήγορα τα επίπεδα ορμονών για να αποκτήσει πρόσβαση στο αποθηκευμένο λίπος στο σώμα. Ρίχνει τα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα για να διευκολύνει την καύση του λίπους, και αυξάνει τις αυξητικές ορμόνες στο αίμα σε πολύ υψηλότερο επίπεδο για να κάψει λίπος και να αναπτυχθούν οι μύες, με αποτέλεσμα να επιταχύνει την κυτταρική διαδικασία και να επιφέρει αλλαγές στα διάφορα γονίδια και μόρια που σχετίζονται με την ανοσία και την μακροβιότητα.
Μία από τις κύριες αιτίες του διαβήτη τύπου II είναι η αντίσταση στην ινσουλίνη. Τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορεί να ρυθμίζονται με την αφαίρεση ή τη μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη. Πολλές από τις μελέτες έχουν αναδείξει ως ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη της διακοπτόμενης νηστείας και την ικανότητά της να μειώνει το επίπεδο του σακχάρου κατά 3%-6% και την αντίσταση στην ινσουλίνη κατά 20%-31%.
Μερικά από τα επιστημονικά ευρήματα δείχνουν ότι και η υγεία της καρδιάς μπορεί να βελτιωθεί μέσα από ένα συστηματικό πρόγραμμα νηστείας καθώς αντιμετωπίζει πολλούς παράγοντες κινδύνου όπως τους δείκτες φλεγμονής, τα επίπεδα σακχάρου, τα τριγλυκερίδια, το επίπεδο της LDL χοληστερόλης κ.α.
Υπάρχουν επίσης πολλά θετικά αποτελέσματα ερευνών σε ζώα για τη μείωση των κινδύνων εμφάνισης καρκίνου καθώς και του περιορισμού των παρενεργειών της χημειοθεραπείας.