Επίδειξη ισχύος από τον Βλαντιμίρ Πούτιν συνιστά η Σύνοδος των BRICS αφού φιλοξενεί μία σειρά από ηγέτες την ώρα που η Δύση προσπαθεί να τον αποκόψει από τις αγορές λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Όπως αναφέρει το BBC αυτή την εβδομάδα στην πόλη του Καζάν ο Πρόεδρος Πούτιν θα υποδεχθεί περισσότερους από 20 αρχηγούς κρατών στη σύνοδο κορυφής των αναδυόμενων οικονομιών Brics. Μεταξύ των ηγετών που έχουν προσκληθεί είναι ο κινέζος Σι Τζινπίνγκ, ο ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι και ο ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν.
Το Κρεμλίνο την έχει χαρακτηρίσει ως ένα από τα «μεγαλύτερα σε κλίμακα γεγονότα εξωτερικής πολιτικής που έχουν γίνει ποτέ» στη Ρωσία.
«Το σαφές μήνυμα είναι ότι οι προσπάθειες απομόνωσης της Ρωσίας απέτυχαν», εκτιμά ο Chris Weafer, ιδρυτικός εταίρος στην εταιρεία συμβούλων Macro-Advisory.
«Είναι ένα μεγάλο μέρος των μηνυμάτων του Κρεμλίνου ότι η Ρωσία αντέχει στις κυρώσεις. Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν σοβαρές ρωγμές κάτω από την επιφάνεια. Αλλά σε γεωπολιτικό επίπεδο η Ρωσία έχει όλους αυτούς τους φίλους και όλοι θα είναι εταίροι της».
Ποιοι είναι λοιπόν οι φίλοι της Ρωσίας;
Brics σημαίνει Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική. Ο όμιλος, που συχνά αναφέρεται ως αντίβαρο στον υπό δυτική ηγεσία κόσμο, έχει επεκταθεί και περιλαμβάνει την Αίγυπτο, την Αιθιοπία, το Ιράν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Η Σαουδική Αραβία, επίσης, έχει προσκληθεί να συμμετάσχει.
Οι χώρες των Brics αντιπροσωπεύουν το 45% του παγκόσμιου πληθυσμού. Στο οικονομικό πεδίο οι Brics αντιπροσωπεύουν το 28% της παγκόσμιας οικονομίας.
30 ακόμα χώρες στην «ουρά» για να μπουν στους BRICS
Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν δηλώσει ότι άλλες 30 χώρες θέλουν να ενταχθούν στα Brics ή να επιδιώξουν στενότερους δεσμούς με τη λέσχη. Ορισμένα από αυτά τα έθνη θα λάβουν μέρος στη σύνοδο κορυφής. Στο Καζάν αυτή την εβδομάδα αναμένεται πολλή συζήτηση για τα Brics που αντιπροσωπεύουν την «παγκόσμια πλειοψηφία».
Αλλά εκτός από το να προσφέρει στον Βλαντιμίρ Πούτιν τη στιγμή του στη γεωπολιτική σκηνή, τι είναι πιθανό να επιτύχει η εκδήλωση;
Ο ηγέτης του Κρεμλίνου, που επιθυμεί να μειώσει την πίεση από τις δυτικές κυρώσεις, θα ελπίζει να πείσει τα μέλη των Brics να υιοθετήσουν μια εναλλακτική λύση αντί του δολαρίου για τις παγκόσμιες πληρωμές.
«Πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ρωσική οικονομία συνδέονται με το διασυνοριακό εμπόριο και τις διασυνοριακές πληρωμές. Και πολλά από αυτά συνδέονται με το δολάριο ΗΠΑ», λέει ο κ. Weafer.
«Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ έχει τεράστια δύναμη και επιρροή στο παγκόσμιο εμπόριο, απλώς και μόνο επειδή το δολάριο ΗΠΑ είναι το κύριο νόμισμα για τον διακανονισμό του. Το κύριο ενδιαφέρον της Ρωσίας είναι να σπάσει την κυριαρχία του δολαρίου ΗΠΑ. Θέλει οι χώρες των Brics να δημιουργήσουν έναν εναλλακτικό εμπορικό μηχανισμό και ένα σύστημα διασυνοριακού διακανονισμού που δεν θα περιλαμβάνει το δολάριο, το ευρώ ή κάποιο από τα νομίσματα της G7, ώστε οι κυρώσεις να μην έχουν τόσο μεγάλη σημασία».
Κίνα και Ινδία δεν συμφωνούν ποτέ για τίποτα
Ωστόσο, οι επικριτές επισημαίνουν τις διαφορές στο πλαίσιο των Brics. Η λέξη «ομοϊδεάτες» δεν είναι μια λέξη που θα χρησιμοποιούσατε για να περιγράψετε τα σημερινά μέλη.
«Κατά κάποιο τρόπο είναι καλή δουλειά για τη Δύση το γεγονός ότι η Κίνα και η Ινδία δεν μπορούν ποτέ να συμφωνήσουν για τίποτα. Διότι αν αυτές οι δύο ήταν πραγματικά σοβαρές, οι Brics θα είχαν τεράστια επιρροή», σημειώνει ο Jim O’Neill, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Goldman Sachs.
«Η Κίνα και η Ινδία κάνουν ό,τι μπορούν για να αποφύγουν να θέλουν να επιτεθούν η μία στην άλλη πολλές φορές. Το να προσπαθήσουμε να τους κάνουμε να συνεργαστούν πραγματικά σε οικονομικά θέματα είναι μια ατέλειωτη πρόκληση».
Ήταν ο κ. O’Neill που, στις αρχές του αιώνα, επινόησε το ακρωνύμιο «Bric» για τέσσερις αναδυόμενες οικονομίες που πίστευε ότι έπρεπε να «μπουν στο κέντρο της παγκόσμιας πολιτικής».
«Τρελή» ιδέα ότι μπορούν να συμφωνήσουν
Αλλά τα τέσσερα γράμματα θα αποκτούσαν δική τους ζωή, αφού τα αντίστοιχα έθνη σχημάτισαν τη δική τους ομάδα Bric – αργότερα Brics, όταν προσχώρησε η Νότια Αφρική. Θα προσπαθούσαν να αμφισβητήσουν την κυριαρχία της G7: των επτά μεγαλύτερων «προηγμένων» οικονομιών του κόσμου (Καναδάς, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία, Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ).
Δεν είναι μόνο η Ινδία και η Κίνα που έχουν τις διαφορές τους. Υπάρχει ένταση μεταξύ δύο από τα νεότερα μέλη των Brics, της Αιγύπτου και της Αιθιοπίας. Και, παρά τις συζητήσεις περί αποκλιμάκωσης, το Ιράν και η Σαουδική Αραβία είναι εδώ και καιρό περιφερειακοί αντίπαλοι.
«Η ιδέα ότι όλοι θα συμφωνήσουν ουσιαστικά σε κάτι σημαντικό είναι πραγματικά τρελή», πιστεύει ο κ. O’Neill.
Και ενώ η Ρωσία, τροφοδοτούμενη από το αντιδυτικό συναίσθημα, μιλάει για τη δημιουργία μιας «νέας παγκόσμιας τάξης», άλλα μέλη των Brics, όπως η Ινδία, επιθυμούν να διατηρήσουν καλές πολιτικές και οικονομικές σχέσεις με τη Δύση.
Στο Καζάν, το καθήκον του Βλαντιμίρ Πούτιν θα είναι να παρακάμψει τις διαφορές και να δώσει μια εικόνα ενότητας, δείχνοντας παράλληλα στο ρωσικό κοινό -και στη διεθνή κοινότητα- ότι η χώρα του δεν είναι καθόλου απομονωμένη.