Η κρατική επίσκεψη του Προέδρου των Φιλιππίνων Ferdinand Marcos Jr. στην Κίνα από τις 3 έως τις 6 Ιανουαρίου είναι πιθανό να αμαυρωθεί από την απειλή από τις κινεζικές δραστηριότητες στα νησιά Spratly. Η κυβέρνηση των Φιλιππίνων διέταξε τον στρατό της να ενισχύσει την παρουσία της στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, επικαλούμενη μια «απειλή» από τις κινεζικές «δραστηριότητες» στα νησιά Spratly. Η εντολή ήρθε δύο ημέρες αφότου εμφανίστηκαν δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης ότι η Κίνα διεκδικεί περισσότερη γη στο μεγάλο αρχιπέλαγος στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Οι Φιλιππίνες είναι εκνευρισμένες από τις συνεχείς προσπάθειες της Κίνας να ανακτήσει πολλά μη κατεχόμενα εδάφη στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας μετά την εμφάνιση δορυφορικών εικόνων στα μέσα ενημέρωσης σχετικά με τις παράνομες προσπάθειες επέκτασης της Κίνας στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Για τις Φιλιππίνες, ήταν μια σημαντική οπισθοδρόμηση, ωστόσο, άρχισε να παρακολουθεί στενά την αυξανόμενη δραστηριότητα της Κίνας στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Η Κίνα και οι Φιλιππίνες είχαν τσακωθεί στο παρελθόν μετά από πιέσεις για αποκατάσταση ενός τμήματος της θάλασσας. Αλλά αυτή τη φορά, οι Φιλιππίνες δήλωσαν ότι «ανησυχούν σοβαρά» σχετικά με μια αναφορά ότι η Κίνα έχει αρχίσει να ανακτά πολλά μη κατεχόμενα εδάφη στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Ένα διεθνές πρακτορείο ειδήσεων επικαλέστηκε δορυφορικές εικόνες από Αμερικανούς αξιωματούχους, ότι νέοι σχηματισμοί ξηράς έχουν φωτογραφηθεί στα νησιά Spratly (νησιά Nansha), τα οποία ισχυρίζεται η Ταϊβάν, όπου ένα κινεζικό σκάφος με υδραυλικό εκσκαφέα έχει δει να λειτουργεί. Το υπουργείο Εξωτερικών των Φιλιππίνων καταδίκασε την εισβολή δηλώνοντας ότι τέτοιες δραστηριότητες αντιβαίνουν στη Δήλωση Συμπεριφοράς στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας για αυτοσυγκράτηση και στη Διαιτητική Απόφαση του 2016.
Η δορυφορική εικόνα που τραβήχτηκε πρόσφατα από την Maxar Technologies δείχνει ότι ένας σχηματισμός ξηράς στον ύφαλο Anda (Eldad Reef) στα νησιά Spratly, που ισχυρίζεται η Ταϊβάν, βρίσκεται στην αμφισβητούμενη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Ωστόσο, το υπουργείο ζήτησε από άλλες υπηρεσίες να διερευνήσουν την έκθεση. Στο παρελθόν, η Κίνα είχε κατηγορηθεί για την κατασκευή τεχνητών νησιών σε υφάλους στα αμφισβητούμενα ύδατα. Έχει επίσης κατασκευάσει στρατιωτικές εγκαταστάσεις και αεροδιάδρομους.
Οι διαθέσιμες αναφορές έδειξαν ότι το Πεκίνο είχε αρχίσει να κατασκευάζει σχηματισμούς γης στο μη κατειλημμένο βόρειο τμήμα του Spratlys, πάνω από τον ύφαλο Eldad (ύφαλος Malvar), επικαλούμενοι δυτικούς αξιωματούχους που δεν κατονομάζονται. Η Κίνα είχε εμπλακεί σε δραστηριότητες αποκατάστασης στην περιοχή στο παρελθόν. Παρόμοιες κατασκευαστικές δραστηριότητες πραγματοποιήθηκαν στο Lankiam Cay (Νήσος Πανάτα), στο Whitsun Reef (Julian Felipe Reef) και στο Sandy Cay.
Τα νησιά Spratly ήταν το μήλο της έριδος μεταξύ Κίνας και Φιλιππίνων. Ενώ οι Φιλιππίνες έχουν διεκδικήσει τμήματα των νησιών Spratly. Η απόφαση της Χάγης του 2016 σημείωσε επίσης ότι το Πεκίνο παραβίασε ρήτρες της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας για τις ναυπηγικές δραστηριότητές του και αφού το κράτος απέτυχε να προειδοποιήσει τα κινεζικά πλοία για δραστηριότητες στα νησιά.
Η εξέλιξη είναι πιθανό να ρίξει σκιά στην κρατική επίσκεψη του Μάρκος Τζούνιορ στην Κίνα τον Ιανουάριο. Οι αναλυτές είπαν ότι ο διευθύνων σύμβουλος θα πρέπει να θέσει το θέμα στον ομόλογό του, Κινέζο Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ. «Η συνεχιζόμενη παρουσία της κινεζικής θαλάσσιας πολιτοφυλακής, η συχνότητα των συντριμμιών από δορυφόρους και η έκθεση του Bloomberg για νέες δραστηριότητες αποκατάστασης θα πρέπει να κάνουν την κυβέρνηση να σκεφτεί ποιο μήνυμα πρέπει να έχει ο πρόεδρος
πάει στον Xi Jinping όταν επισκέπτεται το Πεκίνο», είπε ο Amador. «Προφανώς, πρέπει να εκφράσει την απογοήτευσή του που η Κίνα συνεχίζει να ενεργεί με εχθρικό τρόπο».
Οι ειδικοί παρακολουθούν προσεκτικά την εξέλιξη. Ο Amador ανέφερε ότι η Κίνα, σε αντάλλαγμα, θα μπορούσε να αξιοποιήσει τις οικονομικές της προτάσεις για τη Μανίλα εάν ο Μάρκος θέσει το θέμα. Ωστόσο, ο Διευθυντής Κυβερνοασφάλειας και Κρίσιμων Τεχνολογιών του Διεθνούς Φόρουμ Ειρηνικού, Μαρκ Μαναντάν, δήλωσε ότι ο πρόεδρος πρέπει να καταστήσει σαφείς τις «κόκκινες γραμμές» της χώρας στην εξωτερική της πολιτική με την Κίνα, ειδικά όταν πρόκειται για τη Θάλασσα των Δυτικών Φιλιππίνων.
Ο Manantan είπε ότι εάν οι Φιλιππίνες αποτύχουν να διεκδικήσουν τη διαιτητική απόφαση κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του Marcos στην Κίνα, θα «[υπονόμευε] την τρέχουσα δυναμική της συμμαχίας ΗΠΑ-Φιλιππινέζων», σημειώνοντας τις πρόσφατες επισκέψεις υψηλού επιπέδου της Ουάσιγκτον στη Μανίλα, πέρα από το πώς η Μανίλα λαμβάνει περισσότερη υποστήριξη από άλλα έθνη για την επιβολή της ιστορικής απόφασης.
Οι Φιλιππίνες έχουν κατηγορήσει επανειλημμένα την κινεζική ακτοφυλακή και τη ναυτική πολιτοφυλακή ότι παρενοχλούν και επιτίθενται σε αλιευτικά σκάφη και άλλα σκάφη.Στο Spratlys, η Κίνα έχει καταλάβει τουλάχιστον επτά νησιά και βράχους, στρατιωτικοποιώντας τα με διαδρόμους, λιμάνια και συστήματα ραντάρ. Έγιναν νέες ανακτήσεις Anda Reef Eldad Reef, Whitsun Reef , “Sandy Cay” και Lankiam Cay Yangsin Sand. Ο τελευταίος βρίσκεται 13 χλμ βορειοανατολικά του κατεχόμενου από τις Φιλιππίνες νησί Loaita (Νήσος Nanyao,) και 53,3 χλμ από τον ύφαλο Subi που ελέγχεται από την Κίνα (περίπου 450km, Ύφαλος Jhubi, ανατολικά του Lankiam Cay είναι το νησί των Φιλιππίνων Palawan, η πλησιέστερη μεγάλη ξηρά.