Του Στέργιου Δ. Θεοφανίδη
Η Σουηδική Αεροπορία επανεξετάζει την αγορά μεταχειρισμένων C-130J. Συνεργασία Σουηδίας- Βραζιλίας στη βιομηχανία και την άμυνα υπό διεύρυνση; Σε μία περίοδο κατά την οποία υπενθυμίζεται κατά τον πλέον οδυνηρό τρόπο η ανεπάρκεια του ελληνικού κρατικού μηχανισμού και η πρακτική ανυπαρξία της Δημόσιας Διοίκησης στη χώρα μας, για πολλοστή φορά στην 200 και πλέον ετών ιστορία του νεότερου ελληνικού κράτους, η Σουηδία, μία χώρα με αντιδιαμετρικά αντίθετη φιλοσοφία και τρόπο λειτουργίας σε ό,τι αφορά στην κρατική της υπόσταση, έρχεται όχι μόνο να δείξει τι είναι αυτό που πηγαίνει διαχρονικά στραβά στην Ελλάδα, αλλά και τι σημαίνει σεβασμός απέναντι στον φορολογούμενο πολίτη και διαρκής προσπάθεια ανάπτυξης της εγχώριας βιομηχανίας.Στόχος βέβαια ήταν, είναι και θα παραμείνει η, μέσω αυτής της διαρκούς προσπάθειας, περαιτέρω ανάπτυξη της εγχώριας βιομηχανίας και κατ’ επέκταση η διατήρηση ενεργών θέσεων εργασίας, η δημιουργία νέων και η αύξηση των εξαγωγών. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά, ορμώμενοι από τις πρόσφατες εξελίξεις. Αφορμή για την ανάρτηση αυτή στάθηκε μία πρόσφατη είδηση, που μάλλον πέρασε απαρατήρητη μέσα στον ορυμαγδό των εξελίξεων στην Ελλάδα, στην Ευρώπη λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Σε συνδυασμό βέβαια και με το ότι η Ιταλία έχει καταθέσει πρόταση στην Ελλάδα για την πώληση τεσσάρων μεταφορικών αεροπλάνων τύπου C-130J. Σε πρώτη φάση.Στο προκείμενο όμως… Σύμφωνα με το αμερικανικό “Breaking Defense”, η Σουηδία φέρεται να επανεξετάζει την αγορά τεσσάρων μεταχειρισμένων μεταφορικών αεροπλάνων C-130J από την Ιταλική Αεροπορία, με την προοπτική αγοράς δύο ακόμη στο μέλλον, προς αντικατάσταση των πέντε C-130H και του ενός KC-130H που διατηρεί σε υπηρεσία η Σουηδική Αεροπορία. Η απόφαση της αγοράς μεταχειρισμένων ιταλικών C-130J από τη Σουηδία, είχε γνωστοποιηθεί τον Ιούνιο του 2022.Τότε, είχε ανακοινωθεί από τη σουηδική πλευρά η επιλογή της λύσης αυτής προς σημαντική εξοικονόμηση χρόνου, έναντι της εργοστασιακής συντήρησης και της αναβάθμισης του εξοπλισμού πτήσης και αποστολής (MLU – Mid Life Upgrade), των C/KC-130H, προκειμένου αυτά να παραμείνουν επιχειρησιακά ακόμη και μετά το 2030. Τα έξι σουηδικά αυτά αεροπλάνα είναι πλόιμα στο σύνολό τους και ο σχεδιασμός για την παράταση της ωφέλιμης ζωής στους, ή την αντικατάστασή τους, έχει εκκινήσει ως διαδικασία εδώ και αρκετό καιρό. Βασικό και απαράβατο δεδομένο για τους Σουηδούς είναι τα χρονοδιαγράμματα αλλά και το γεγονός ότι η Αεροπορία και οι ένοπλες δυνάμεις τους δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς μεταφορικά αεροπλάνα. Οι Σουηδοί δηλαδή, πολιτική και στρατιωτική ηγεσία, δεν περίμεναν να “μείνουν” από ώρες τα αεροπλάνα και να καθηλωθούν και μετά την πάροδο ολόκληρων ετών να αναζητήσουν λύσεις για να καλύψουν μία δεδομένη και πάγια επιχειρησιακή ανάγκη!
Ενήργησαν και ενεργούν εξετάζοντας όλες τις εναλλακτικές που έχουν στη διάθεσή τους, με γνώμονα καθαρά οικονομοτεχνικά κριτήρια και τις επιχειρησιακές προτεραιότητες – ανάγκες, πολύ πριν το πρόβλημα καταστεί μη αντιμετωπίσιμο. Κάτι παραπάνω από έξι μήνες από την ανακοίνωση της απόφασης αντικατάστασης των C/KC-130H από μεταχειρισμένα C-130J, το υπουργείο άμυνας της Σουηδίας στην κατάρτιση του προϋπολογισμού του για το έτος 2024, έχει συμπεριλάβει την επενεξέταση της αντικατάστασης των C-130H και την αναζήτηση περαιτέρω εναλλακτικών με εμπλοκή της βιομηχανίας, όπως χαρακτηριστικά και εμφατικά σημειώνεται στο σχετικό έγγραφο που δημοσιοποιήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου του 2023! Παρακάτω εξετάζονται αυτές οι “περαιτέρω” εναλλακτικές, με εμπλοκή της βιομηχανίας, υπό το δεδομένο ότι η Σουηδία θα αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ με βάση τη Νατοϊκή νόρμα – απαίτηση, μέχρι το έτος 2026.
Η βιομηχανική και αμυντική συνεργασία Σουηδίας – Βραζιλίας και η διεύρυνσή της
Σε ειδικό αφιέρωμά του Ιουνίου του 2021, αναφέρθηκε στο DP και αναλύθηκε σε όλες της τις διαστάσεις με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, η απόφαση της Αεροπορίας της Βραζιλίας να αποκτήσει σταδιακά 100 τουλάχιστον μαχητικά F-39. Στόχος είναι η αντικατάσταση των 43 εκσυγχρονισμένων ελαφρών μαχητικών τύπου AMX-1M και των επίσης εκσυγχρονισμένων 46 F-5EM/FM που είχαν αγοραστεί από τις ΗΠΑ στη δεκαετία του ‘70.Με δεδομένη την περικοπή του ετήσιου προϋπολογισμού της Αεροπορίας της Βραζιλίας κατά 50%, στο ήμισυ δηλαδή, η ενέργεια αυτή ως επιλογή εξασφαλίζει ομοιογένεια σε συνδυασμό με αυξημένη βιομηχανική συμμετοχή στο πρόγραμμα Gripen NG. Ταυτόχρονα για να διασφαλιστούν τα αναγκαία κονδύλια για την αγορά των 100 μαχητικών αεροπλάνων, αποφασίστηκε η περικοπή του αριθμού των μεταφορικών C-390M που σχεδίαζε να αγοράσει. Από 28 σε 19 τελικά…
Σε συνεργασία με την κατασκευάστρια του νέας γενιάς μεταφορικού αεροπλάνου, την EMBRAER, η Αεροπορία της Βραζιλίας (FAB: Força Aérea Brasileira) έχει σημαντικό ρόλο στην εμπορική προώθησή του σε παγκόσμιο επίπεδο. Συμμετέχει δηλαδή ενεργά στην εκπαίδευση πληρωμάτων και τεχνικού προσωπικού, στην τελειοποίηση των διαδικασιών συντήρησης και υποστήριξης, καθώς και στην προβολή των δυνατοτήτων του σε όλους τους ρόλους που μπορεί να αναλάβει και να καλύψει (SAR, μεταφορά προσωπικού και υλικού, εναέριος ανεφοδιασμός σε καύσιμο, αεροδιακομιδή ασθενών και τραυματιών).
Με άλλα λόγια, οι Βραζιλιάνοι, από τη μία πλευρά προσπαθούν να εκσυγχρονίσουν την Αεροπορία τους με το ήμισυ του προϋπολογισμού που παλιότερα είχαν στη διάθεσή τους (!) αποκτώντας έναν μόνο τύπο πραγματικά αξιόμαχου πολεμικού αεροσκάφους και αποσπώντας παράλληλα έσοδα μέσω μεγαλύτερου υποκατασκευαστικού έργου από τους Σουηδούς μέσω του προγράμματος F-39, όπως ονομάζουν το JAS-39E/F Gripen NG και από την άλλη επιδιώκουν να αυξήσουν το βιομηχανικό έργο (άρα και τα έσοδα τους…), μέσω των εξαγωγών του C-390!
Προφανώς εδώ βρίσκεται και η εξήγηση της “εξέτασης περισσότερων εναλλακτικών με συμμετοχή της βιομηχανίας”, από την πλευρά της Σουηδίας. Αν και τίποτα δεν έχει ανακοινωθεί ακόμη επίσημα, η λογική και τα δεδομένα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι εξετάζεται το C-390M ως ο αντικαταστάτης των C/KC-130H της Αεροπορίας της Σουηδίας, ως τμήμα της ευρύτερης διμερούς βιομηχανικής συνεργασίας Βραζιίας-Σουηδίας. Το πως ακριβώς θα εξελιχθεί η υπόθεση, μένει να το διαπιστώσουμε.
Από τη στιγμή που η Αεροπορία της Βραζιλίας χρειάζεται περί τα 65 ακόμη F-39 και η Σουηδική έξι τουλάχιστον C-390M, η πιθανότητα διεύρυνσης της βιομηχανικής και στρατιωτικής-αμυντικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών με τρόπο που θα αποσβένεται μέρος του δυσθεώρητου κόστους τέτοιων προμηθειών, δείχνει πολύ μεγάλη. Στο σημείο αυτό πρέπει να υπογραμμιστεί ότι και οι δύο χώρες επιδιώκουν με έργα και όχι με άνευ περιεχομένου διακηρύξεις, τη διατήρηση και ενίσχυση της οικονομικής και βιομηχανικής αυτονομίας και ανεξαρτησίας τους. Κατ’ επέκταση και της στρατιωτικής-αμυντικής. Η βραζιλιάνικη ΕΜΒRAER που ιδρύθηκε μόλις το 1969 έχει να επιδείξει τεράστια επιτεύγματα, ιδίως στο χώρο των εμπορικών αεροσκαφών.
Από την πλευρά της, η σουηδική SAAB, που με κρατική συνδρομή κατόρθωσε να ολοκληρώσει την ανάπτυξη του Gripen NG και εδώ και αρκετά χρόνια προσπαθεί να το προωθήσει εμπορικά παγκοσμίως, δεν έμεινε μόνο εκεί. Είναι βασικός εταίρος στο προκεχωρημένης και επιχειρησιακής εκπαίδευσης αεροσκάφος νέας γενιάς Τ-7Α Red Hawk έχοντας αποσπάσει τεράστιο κατασκευαστικό έργο και διθυραμβικά σχόλια από τους Αμερικανούς της Boeing και της USAF για την ποιότητα της δουλειάς και των υπηρεσιών τους.