Η Ειρηνευτική Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών φαίνεται να λειτουργεί κατευναστικά προς την τουρκική πλευρά ενόψει των απειλών που εκτοξεύει το κατοχικό καθεστώς για εκδίωξη της ΟΥΝΦΙΚΥΠ από τα κατεχόμενα σε περίπτωση που δεν υπογραφεί χωριστή συμφωνία του ψευδοκράτους και του Διεθνούς Οργανισμού. Για αυτό και κάνει… χατίρια στο κατοχικό καθεστώς και δείχνει ανοχή στη συμπεριφορά του. Η απάντηση των Δυνάμεων των Ηνωμένων Εθνών στο γεγονός ότι η τουρκική πλευρά τούς «ψήνει το ψάρι στα χείλι» και σκλήρυνε τη στάση της στη νεκρή ζώνη, είναι ο κατευνασμός.
Τα όσα παρακολουθούμε επί του εδάφους, αλλά και στη θάλασσα δεν μπορούμε παρά να τα εντάξουμε στους ευρύτερους σχεδιασμούς της κατοχικής δύναμης, που αφορούν την περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου, την κατάληψη μέρους της ΑΟΖ και το, στόχο της αναγνώρισης του ψευδοκράτους. Όλα αυτά τα εποπτεύει προσωπικώς ο ίδιος ο Ερντογάν.
Νεκρή ζώνη και «ταξίμ»
Η κρίση που προκλήθηκε με το γήπεδο «ταξίμ» (διχοτόμηση), στη νεκρή ζώνη παρά το Λήδρα Πάλας και την προσπάθεια να γίνουν έργα για να χρησιμοποιείται από την Τσετίνκαγια, είναι αποτέλεσμα των χειρισμών της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, η οποία βολοδοσκόπησε μεν τη Λευκωσία για το ενδεχόμενο αυτό, αλλά δεν πήρε τη συγκατάθεσή της, παρά τα όσα περί του αντιθέτου ισχυρίζεται. Στις 17 Οκτωβρίου, η ΟΥΝΦΙΚΥΠ διά του ανώτερου συμβούλου Aderemi Adekoya, ενημέρωσε την κυπριακή κυβέρνηση για την έναρξη αυθημερόν των εργασιών. Σε επιστολή ενημέρωνε πως η ΟΥΝΦΙΚΥΠ συμφώνησε να ξεκινήσουν οι εργασίες για την τοποθέτηση συνθετικού χορτοτάπητα του ποδοσφαιρικού γηπέδου για την προπόνηση της ποδοσφαιρικής ομάδας Τσετίνκαγια. Η τοποθεσία -σημειώνεται στην επιστολή- θα βρίσκεται, όπως είχε συμφωνηθεί προηγουμένως, στην περιοχή Τσετίνκαγια του Τομέα 2 εντός της νεκρής ζώνης. Ο ανάδοχος, αναφέρεται, θα εισέλθει στον χώρο στις 17 Οκτωβρίου 2022, θα συναντηθεί και θα συνοδεύεται από προσωπικό της ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Στην επιστολή, η Ειρηνευτική Δύναμη ενημέρωσε περαιτέρω πως όλα τα μέρη συμφωνούν ότι ολόκληρη η περιοχή βρίσκεται στη ζώνη ασφαλείας και, ως εκ τούτου, τα πρωτόκολλα θα τηρηθούν.
Μετά, που εισήλθαν οι μπουλντόζες στη νεκρή ζώνη, αντέδρασε ως γνωστόν η Λευκωσία. Υπήρξαν επικοινωνίες με την Ειρηνευτική Δύναμη, στάλθηκε από τον γενικό διευθυντή του υπουργείου Εξωτερικών, Κορνήλιο Κορνηλίου, επιστολή με την οποία ζητήθηκε ο τερματισμός αμέσως των εργασιών. Στη συνέχεια υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία του υπουργού Εξωτερικών, Γιαννάκη Κασουλίδη, με τον ειδικό αντιπρόσωπο του ΟΗΕ, Κόλιν Στιούαρτ. Στην τηλεφωνική επικοινωνία από κυπριακής πλευράς τέθηκε ευρύτερα θέμα συμπεριφοράς της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, με αναφορές στην περίπτωση της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου. Ο αξιωματούχος του ΟΗΕ φέρεται να ήταν καθησυχαστικός, επιχειρώντας να διασκεδάσει τις ανησυχίες της Λευκωσίας.
Σκλήρυνση στάσης
Είναι σαφές πως η κατοχική δύναμη έχει σκληρύνει τη στάση της στη νεκρή ζώνη. Στόχος της είναι διά της αμφισβήτησης του καθεστώτος, της προέλασης, να αλώσει τις περιοχές αυτές. Ο τουρκικός σχεδιασμός είναι πρόδηλος: Βήμα με βήμα κατάληψη εδάφους, αμφισβητώντας πρώτα το καθεστώς. Δείγματα γραφής δίνει συνεχώς στις περιοχές Δένειας, Μάμμαρι, Πύλας, Άγιος Δομέτιος (αγγλικό κοιμητήριο), Οδός Λήδρας, Λήδρα Πάλας, Στροβίλια κ.ά.
Είναι σαφές πως η ΟΥΝΦΙΚΥΠ επιχειρεί να κατευνάσει τις τουρκικές αντιδράσεις και τις απειλές πως εάν η Ειρηνευτική Δύναμη δεν συνάψει χωριστή συμφωνία με το ψευδοκράτος, για τη συνέχιση της παρουσίας της, τότε θα την αναγκάσουν να αποχωρήσει. Σημειώνεται πως έχει γίνει ήδη κατάθεση προσχεδίου για «Συμφωνία για το Καθεστώς Δυνάμεων» (SOFA) σε σχέση με τη λειτουργία της Ειρηνευτικής Δύναμης του ΟΗΕ στην Κύπρο. Για να γίνει τούτο, βέβαια, θα πρέπει να υπάρξει απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, κάτι που φαντάζει μεν σήμερα απομακρυσμένο, αλλά κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει οτιδήποτε. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο, που ήδη από τα Ηνωμένα Έθνη, όπως και από διάφορα κράτη, αναζητούνται φόρμουλες, που να ικανοποιούν την τουρκική πλευρά. Να της προσφέρεται ένα καθεστώς συνομιλητή με τον ΟΗΕ, αλλά θα αποφεύγεται η υπογραφή χωριστής συμφωνίας.
Οι πληροφορίες φέρουν τον Διεθνή Οργανισμό σε συνεννόηση με άλλους διεθνείς παίκτες, τους «συνήθεις υπόπτους», να επεξεργάζονται ιδέες. Βέβαια είναι σαφές πως τέτοιες κινήσεις ενισχύουν τις προσπάθειες της τουρκικής πλευράς για αναβάθμιση του ψευδοκράτους. Γιατί τι άλλο είναι, για παράδειγμα, η ανταλλαγή επιστολής ή η διαμόρφωση Μνημονίου Συναντίληψης;
Η τουρκική πλευρά στοχεύει, λοιπόν, στην αναβάθμιση του ψευδοκράτους ως χωριστής οντότητας. Επιχειρείται να καταστεί το κατοχικό καθεστώς επίσημος συνομιλητής διεθνών οργανισμών, όπως είναι ο ΟΗΕ. Κι αυτό μπορεί, θεωρούν, να γίνει και μέσω της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, εάν η τουρκοκυπριακή πλευρά, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, δίνει τη συγκατάθεσή της για την ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Σε αυτή την προσπάθεια, η ΟΥΝΦΙΚΥΠ όχι μόνο δεν αντιδρά αλλά διευκολύνει χειρισμούς της Άγκυρας.
Πιέζουν ΟΗΕ να εγκαταλείψει στρατόπεδα
Εδώ και καιρό η τουρκική πλευρά πιέζει την ΟΥΝΦΙΚΥΠ για να εγκαταλείψει το στρατόπεδο «Στεφανίκ» στον Καράολο, στην περιοχή της Αμμοχώστου, για να αξιοποιηθεί η γη για «σκοπούς ανάπτυξης». Το στρατόπεδο αυτό χρησιμοποιείται από το σλοβακικό απόσπασμα. Περαιτέρω, πιέζουν τη Δύναμη να εγκαταλειφθεί το στρατόπεδο στη Λεύκα, το οποίο χρησιμοποιείται από το απόσπασμα των Αργεντινών. Πιέζουν να εγκαταλειφθούν από την Ειρηνευτική Δύναμη παρατηρητήρια στα κατεχόμενα. Οι Τούρκοι θεωρούν πως η πίεση αυτή θα φέρει αποτελέσματα.
«Η ΟΥΝΦΙΚΥΠ δεν κυβερνά, δεν διοικεί τη νεκρή ζώνη»
Η Ειρηνευτική Δύναμη στην Κύπρο δεν κυβερνά τη νεκρή ζώνη, ούτε και τη διοικεί, δηλώνει ο πρέσβης Τάσος Τζιωνής, ο οποίος για χρόνια χειρίστηκε θέματα, που αφορούν και τον ρόλο της ΟΥΝΦΙΚΥΠ στο νησί. Σε δηλώσεις του στον «Φ», ο κ. Τζιωνής σημειώνει αρχικά ότι η νεκρή ζώνη είναι περιοχή του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία ορίζεται από τις δυο γραμμές καταπαύσεως του πυρός, όπως αυτές αποτυπώθηκαν σε χάρτη από την ΟΥΝΦΙΚΥΠ το 1974, κατά το τέλος των εχθροπραξιών της τουρκικής εισβολής.
Είναι κατά βάση μια περιοχή, σημειώνει, στην οποία δεν μπορούν να εισέρχονται και να δραστηριοποιούνται στρατιωτικές δυνάμεις, πέραν εκείνων της ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Η νεκρή ζώνη, συνέχισε, δεν παραχωρήθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ, ούτε σε κανέναν άλλο. Ο ρόλος και οι λειτουργίες της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, τονίζει, ορίζονται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, ιδίως εκείνο του 186 (1964). Όπως συναφώς αναφέρει ο πρέσβης Τάσος Τζιωνής, κύρια αποστολή της ΟΥΝΦΙΚΥΠ είναι η παρεμπόδιση της επανάληψης των εχθροπραξιών. Κατά τα άλλα, προσθέτει, η ΟΥΝΦΙΚΥΠ έχει την υποχρέωση να συνεισφέρει στην τήρηση του νόμου και της τάξεως και να μεριμνά για την επαναφορά ομαλών συνθηκών στη νεκρή ζώνη, πάντα σεβόμενη τα δικαιώματα των κατοίκων και των ιδιοκτητών περιουσιών. Αυτό έκανε, είπε, από το 1974 και έκανε γενικά καλή δουλειά. Με βάση αυτή την αποστολή της, είπε ο κ. Τζιωνής, υποβοήθησε πληθυσμούς χωριών -τα οποία βρίσκονται στη νεκρή ζώνη- να επανεγκατασταθούν ή να παραμείνουν σε αυτά, όπως είναι η Δένεια, το Μάμμαρι, οι Τρούλλοι, η Πύλα.
Περαιτέρω, υποβοήθησε πολλούς πολίτες να κτίσουν σπίτια ή να καλλιεργήσουν τα χωράφια τους κ.ά. Συνεπώς, σημειώνει, η ΟΥΝΦΙΚΥΠ δεν κυβερνά, δεν διοικεί τη νεκρή ζώνη, έχει απλώς κάποιες λειτουργίες, τις οποίες ασκεί με τη συγκατάθεση της κυπριακής κυβέρνησης που δίνεται κάθε έξι μήνες για ανανέωση της θητείας της Ειρηνευτικής Δύναμης. Όπως υπέδειξε, ανανεώνεται η θητεία της για να ασκεί αυτές τις λειτουργίες και μόνο αυτές, χωρίς να αυθαιρετεί -όπως έκανε στην περίπτωση του γηπέδου της Τσιεντίνκαγια. Αποτελεί υποχρέωση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ να εφαρμόζει πιστά τους περιορισμένους όρους εντολής της και να σέβεται τον νόμο και την τάξη της Κυπριακής Δημοκρατίας που τη φιλοξενεί, κατέληξε ο Τάσος Τζιωνής.