Γαλάζια Πατρίδα διά πυρός και σιδήρου
Γράφει ο Γιάννος Χαραλαμπίδης*
Γαλάζια Πατρίδα διά πυρός και σιδήρου: Θέτουν την Κύπρο σε απομόνωση και την αποκόπτουν από την Ελλάδα, κλείνοντας τις οδούς ανεφοδιασμού
Έχουν ή όχι επιλογές η Κύπρος και η Ελλάδα μέσω ΝΑΤΟ και ΕΕ;
Η ξεχασμένη «Στρατηγική Πυξίδα» και οι θαλάσσιες οδοί από το Σουέζ
Ενώ η Αθήνα απολαμβάνει έναν νέο μήνα του μέλιτος με την Τουρκία και η Λευκωσία αναμένει εναγωνίως την ειδική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ στο Κυπριακό, ο τουρκικός στρατός βρίσκεται στο πόδι, καθότι είναι σε εξέλιξη η διακλαδική άσκηση «Θαλασσόλυκος 2024», που καλύπτει όλη την περιοχή την οποία η Άγκυρα ονομάζει ως Γαλάζια Πατρίδα. Από τη Μαύρη Θάλασσα, ώς την Ανατολική Μεσόγειο και την Κύπρο, μέσω του Αιγαίου.
Τουρκικές προθέσεις
Από τα σενάρια της άσκησης είναι πρόδηλη η επιδίωξη της Τουρκίας να κυριαρχήσει στον αέρα και στη θάλασσα αποκόπτοντας την Κύπρο από την Ελλάδα σε περίπτωση επιχειρήσεων. Στόχος είναι η αποκοπή των θαλάσσιων διαύλων ανεφοδιασμού και ο αποκλεισμός της Κύπρου, που προϋποθέτει πλήρη υπεροχή στον αέρα και στη θάλασσα, γεγονός που υποβοηθείται από την απουσία ελληνικών ναυτικών και αεροπορικών δυνάμεων στην Κύπρο. Η παρουσία ελληνικών δυνάμεων, των οποίων τα έξοδα θα ήταν δυνατό να αναλάβει η Κυπριακή Δημοκρατία, μπορεί να τεκμηριωθεί νομικά μέσω των εγγυητικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, λόγω της τουρκικής κατοχής. Ούτε καν νέα διακρατική συμφωνία χρειάζεται. Αλλά και αν ισχυριστεί κάποιος ότι χρειάζεται, πού είναι το πρόβλημα; Εντοπίζεται, προφανώς, στην πολιτική πρόθεση, η οποία δεν υπάρχει. Διότι, εάν υπήρχε, θα ήταν δυνατό να προχωρήσουν από κοινού Αθήνα και Λευκωσία στην ανάληψη της υλοποίησης της «Στρατηγικής Πυξίδας» της ΕΕ στην περιοχή μας, η οποία, εκτός των άλλων, είναι συνδεμένη με το ΝΑΤΟ.
Κυριαρχία σε θάλασσα και αέρα
Με την άσκηση «Θαλασσόλυκος», η Τουρκία:
- Δείχνει στην πράξη ότι διά της ισχύος της μπορεί να επιβάλει τη Γαλάζια Πατρίδα.
- Επιβεβαιώνει ότι συνεχίζει να αξιώνει τη διχοτόμηση του Αιγαίου στον 25ο Μεσημβρινό και ότι οι νέες «αγάπες» με την Αθήνα είναι για τα μάτια των ΗΠΑ και ένα άλλοθι για να αυξήσει τις πιθανότητες της παραλαβής νέων F-16.
- Καθιστά σαφές ότι: Α) Θέλει να ελέγξει τις εισόδους και εξόδους του Αιγαίου τόσο στα βόρεια, δηλαδή στα Δαρδανέλλια, όσο και στον νότο, μεταξύ Κρήτης – Καρπάθου και Καρπάθου – Ρόδου. Β) Η Κύπρος είναι: i) αναπόσπαστο τμήμα της Γαλάζιας Πατρίδας και τμήμα του τουρκικού συστήματος ασφάλειας είτε επιλυθεί είτε όχι το Κυπριακό. ii) Η στρατηγική πλατφόρμα της τουρκικής δράσης στην Ανατολική Μεσόγειο για να ελέγχει τους θαλάσσιους άξονες από το Σουέζ προς: α) Αλεξανδρέττα, β) προς Αιγαίο και από εκεί προς Μαύρη Θάλασσα, γ) προς Γιβραλτάρ, εξ ου και ο σημαντικός χαρακτήρας που προσδίδει στη Λιβύη.
Ενίσχυση υποδομών και απειλής
Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής διενεργείται μια συνεχής αναβάθμιση των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, που παρανόμως εδρεύουν στην Κύπρο, με οπλικά συστήματα και υποδομές. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται: α) Η αναβάθμιση του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου, το οποίο είναι χρήσιμο κυρίως πριν από τις επιχειρήσεις. β) Του αεροδρομίου στο Λευκόνοικο ως βάσης των drones και των λιμανιών Κερύνειας και κυρίως της Αμμοχώστου. Το τελευταίο έχει ήδη αναβαθμιστεί από το 2016. Σε αυτό μπορούν να ναυλοχούν πάσης φύσεως πολεμικά πλοία και υποβρύχια και συνιστά το μακρύ τουρκικό χέρι στην Ανατολική Μεσόγειο. Το ερώτημα είναι το εξής: Υπό αυτές τις συνθήκες και χωρίς η Τουρκία να έχει κόστος, πώς θα υποχωρήσει στο θέμα της Αμμοχώστου, επιστρέφοντας την πόλη κάτω από το καθεστώς του ΟΗΕ και το λιμάνι κάτω από τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής; Όσο δε για το λιμάνι στης Κερύνειας, μπορεί να φιλοξενεί μικρά σκάφη από τορπιλακάτους, ως και οχηματαγωγά. Κατά τις επετείους της εισβολής είχε επισκεφθεί το λιμάνι και τουρκικό υποβρύχιο.
Συνεπώς, στην Κύπρο έχουμε αναβάθμιση και ενίσχυση χερσαίων δυνάμεων πλησίον της «νεκρής ζώνης» και προκλήσεις εντός αυτής και των υποδομών. Οι πρακτικές αυτές μαρτυρούν:
- Ενίσχυση της απειλής για να αποδείξει η τουρκική πλευρά ότι υπάρχει μεν κράτος στο βορρά, το οποίο όμως τελεί υπό την προστασία της Άγκυρας και θα συνεχίσει να είναι, όπως και ολόκληρη η Κύπρος, καθότι συνιστά αναπόσπαστο τμήμα της Γαλάζιας Πατρίδας. Και ο βορράς και ο νότος.
- Τη μεταφορά της απειλής και της ισχύος στο τραπέζι των συνομιλιών. Ως εκ τούτου, ο όποιος διάλογος γίνεται με το πιστόλι στον κρόταφο.
- Την αύξηση της τουρκικής απειλής, διότι δεν ενισχύονται μόνο οι ναυτικές υποδομές στην Κύπρο, αλλά και εκείνες που βρίσκονται στα τουρκικά παράλια από τη Μερσίνα ώς τον Εύξεινο Πόντο.
ΝΑΤΟ, ΕΕ και Κ. Δημοκρατία
Το ερώτημα είναι εάν και πώς μπορεί ν’ αλλάξει η κατάσταση, η οποία είναι αποτέλεσμα του εξευμενισμού, ο οποίος υιοθετείται από την Αθήνα και τη Λευκωσία. Και ειδικώς στο Κυπριακό κατά γενική παραδοχή δεν αφήνει πεδίο αισιοδοξίας, διότι κάτι τέτοιο θα έπρεπε να συνοδευτεί με αλλαγή της τουρκικής πολιτικής, από τη Γαλάζια Πατρίδα ώς τη λύση των δύο κρατών και της ισότιμης κυριαρχίας. Επί τούτου θα ήταν δυνατές οι εξής επιλογές:
- Κατάθεση όλων των στοιχείων που αφορούν στις τουρκικές επιθετικές δράσεις στον ΟΗΕ και στην ΕΕ και δη προς τη νέα ειδική απεσταλμένη των Ην. Εθνών, για να γίνει εκτός των άλλων αντιληπτό ότι το πρόβλημα δεν είναι δικοινοτικό μόνο, αλλά εισβολής και κατοχής. Επί τούτου θα πρέπει να επισημανθεί το εξής: Η λύση που προτείνει η τουρκική πλευρά δεν τερματίζει την κατοχή, αλλά νομιμοποιεί τα διχοτομικά της τετελεσμένα.
- Σεβασμό από την Τουρκία των όσων το κεκτημένο της ΕΕ προνοεί, εφόσον ο Πρόεδρος συνδέει την ενταξιακή πορεία της Άγκυρας με το Κυπριακό. Βασική, συνεπώς, υποχρέωση της Τουρκίας είναι, όπως καθορίζεται από την Αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005, η αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Άγκυρα ως ενιαίου κράτους. Διότι, ως τέτοιο έχει ενταχθεί στην ΕΕ με αναστολή του κεκτημένου στον βορρά λόγω κατοχής. Η εφαρμογή του κεκτημένου μπορεί να εφαρμοστεί ομόφωνα, δηλαδή τίποτε δεν μπορεί να γίνει, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Άρα, η εφαρμογή του κεκτημένου στον βορρά δεν μπορεί να επέλθει με την αναγνώριση του ψευδοκράτους, αλλά με την αναγνώριση από την Τουρκία της Κυπριακής Δημοκρατίας, της οποίας οι ευρωπαϊκοί νόμοι θα πρέπει να εφαρμοστούν σε όλη την επικράτεια. Υπό αυτές τις συνθήκες η λύση πρέπει να είναι συμβατή με το κεκτημένο, τμήμα του οποίου είναι το Πρωτόκολλο 10, που αναφέρεται στην Κυπριακή Δημοκρατία, και όχι στη διάλυσή της και στη δημιουργία παρθενογένεσης.
- Επίλυση του συστήματος ασφάλειας, που σημαίνει την κατάργηση του υφιστάμενου συστήματος εγγυήσεων, την πλήρη αποχώρηση του τουρκικού στρατού και την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στο ΝΑΤΟ. Σε αυτό άλλωστε ανήκουν οι σημερινές τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, Ελλάδα, Τουρκία και Ην. Βασίλειο. Έτσι δημιουργείται ένα νέο σύστημα ασφάλειας, με συμμαχικό χαρακτήρα, επί τη βάσει του οποίου κανένας λόγος παραμονής ξένων στρατευμάτων, και δη τουρκικών, δεν επιβάλλεται να υπάρχει στην Κύπρο.
Η σημαία των ευρωπαϊκών πολιτικών και τα συρτάρια του Προέδρου
Εάν η Τουρκία απορρίψει τις προτάσεις αυτές, αποδεικνύεται πέραν πάσης αμφιβολίας ότι δεν επιθυμεί λύση, αλλά εκείνο το οποίο επιδιώκει είναι η πολιτειακή διχοτόμηση μέσω μιας ομοσπονδίας ή συνομοσπονδίας, για να ελέγχει πέραν του βορρά και τον νότο, μέσω των θεσμών και της ισχύος της. Επί τη βάσει αυτής της φόρμουλας λύσης θα γεννηθεί ένας νέος μπελάς για την ΕΕ. Ήδη, ακμάζουν τα «μουσουλμανικά ιερατεία» του Ερντογάν. Και ο νοών νοείτω. Γεωπολιτικά δε, δεν θα είναι μόνο η Κύπρος όμηρος στην Τουρκία, αλλά και η ίδια τη ΕΕ και τα συμφέροντά της, αφού η Άγκυρα θα ελέγχει τις θαλάσσιες εμπορικές και ενεργειακές οδούς και δη την ασφάλειά τους στην πρακτική της Νέας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Συνεπώς, οι τουρκικές επιλογές στην Κύπρο δεν συνιστούν win-win situation ούτε για μας ούτε για την ΕΕ. Μάλλον είναι «lose-lose situation» και για τους δυο και μεγάλου οφέλους για την Τουρκία. Μπορεί ή όχι ο Πρόεδρος να βάλει αυτές τις πολιτικές επιλογές σε τάξη και να τις προωθήσει ή όχι; Γιατί θέτουμε το ερώτημα αυτό; Διότι συνιστούν πολιτικές ευρωπαϊκού χαρακτήρα και ως Ευρωπαϊστής, που δηλώνει πως είναι, θα έπρεπε να τις είχε ως σημαία και όχι κλειδωμένες στα συρτάρια του γραφείου του.
Δορυφορικές φωτογραφίες από τις μεγαλύτερες ναυτικές βάσεις της Τουρκίας απέναντι από την Κύπρο. Οι φωτογραφίες στα δεξιά αποτυπώνουν πολεμικά πλοία τόσο στο λιμάνι της Κερύνειας όσο και της Αμμοχώστου, που αποτελεί το μακρύ χέρι της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο χάρτης αυτός απεικονίζει τα πολεμικά λιμάνια της Γαλάζιας Πατρίδας από τη Μαύρη Θάλασσα ώς την Αλεξανδρέττα και την Αμμόχωστο. Είναι, δε, εμφανής η Διοίκηση του Στόλου στη Νικομήδεια, καθώς και οι διοικήσει της Νότιας και της Βόρειας Θάλασσας. Από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα σχηματίζεται μια τουρκική κλειστή λίμνη στο πλαίσιο της Γαλάζιας Πατρίδας.
*Δρ των Διεθνών Σχέσεων
ΠΗΓΗ: Σημερινή