Γιάννης Νικήτας-defencereview.gr
Μολονότι, η κύρια είδηση της ημέρας, είναι η έγκριση του προγράμματος πρόσκτησης των μαχητικών F-35 Block 4 για τη Πολεμική Αεροπορία, εντούτοις, μια ακόμη ιδιαίτερα σημαντική είδηση, είναι η απόφαση προμήθειας των S-100 για το Πολεμικό Ναυτικό. Το S-100 δοκιμάστηκε επί του πεδίου, το καλοκαίρι του 2021, από το Πολεμικό Ναυτικό. Συγκεκριμένα, δοκιμάστηκε από τη φρεγάτα F-460 «Αιγαίον». Η δοκιμή έγινε στη Μεσόγειο, δυτικά της Κρήτης και διήρκεσε μια εβδομάδα. Οι δοκιμές αφορούσαν στην εμβέλεια, τη διάρκεια πτήσης και τις ικανότητες του συστήματος στη θαλάσσια επιτήρηση και τον εντοπισμό στόχων στη θάλασσα.
Στη διάρκεια των δοκιμών το S-100 ήταν εφοδιασμένο με τον ηλεκτροπτικό/υπέρυθρο αισθητήρα Trakka TC-300 και δέκτη AIS (Automatic Identification System). Το CamCopter S-100 έχει επιλεγεί από 14 χώρες. Ένα από τα πλέον ιδιαίτερα επιμέρους συστήματα του CamCopter S-100 είναι το Oceanwatch. Με τη χρήση του Oceanwatch το S-100 διευρύνει τον επιχειρησιακό του φάκελο αυξάνοντας παράλληλα το εμβαδόν της θαλάσσιας επιφάνειας την οποία μπορεί να επιτηρεί. Το Oceanwatch έχει τη δυνατότητα αυτόνομης ανίχνευσης μικρού μεγέθους στόχων εντός μεγάλης θαλάσσιας επιφάνειας. Ενσωματώνει ολοκληρωμένο ηλεκτροπτικό και υπέρυθρο σύστημα, καθώς και εύχρηστο μενού χρήσης. Το Oceanwatch ενδείκνυται για μια σειρά αποστολών, όπως συλλογή πληροφοριών, επιτήρησης, αναγνώρισης, έρευνας και διάσωσης, έλεγχος συνόρων, χερσαίων και θαλάσσιων κ.ά.
Όπως πληροφορούμαστε οι δοκιμές ήταν εξόχως πετυχημένες και το ΠΝ έμεινε πλήρως ευχαριστημένο από τις δυνατότητες και τις επιδόσεις του συστήματος. Άλλωστε τόσο στο πρόγραμμα απόκτησης νέων φρεγατών όσο και σε αυτό του Εκσυγχρονισμού Μέσης Ζωής (ΕΜΖ) των ΜΕΚΟ 200 ΗΝ το ΠΝ έχει ζητήσει την προμήθεια Μη Επανδρωμένων Αεροχημάτων. Επίσης το συγκεκριμένο σύστημα μπορεί να φέρει και εξοπλισμό τύπου Signal Intelligence (SIGINT) & Communication Intelligence (COMINT) και γενικά εξοπλισμό έως 34 κιλά. Έχει μέγιστη εμβέλεια πτήσης τα 200 χιλιόμετρα (6 ώρες πτήσης) και μέγιστο ύψος πτήσης τα 18000 πόδια. Μπορεί να χρησιμοποιείται για μια πλειάδα αποστολών τόσο εσωτερικής ασφάλειας όσο και ναυτικών επιχειρήσεων με κυριότερη αυτή της σύνθεσης εικόνας τακικής κατάστασης αντί της χρήσης ελικοπτέρου της φρεγάτας ή άλλου πλοίου. Αξίζει να σημειωθεί πως το CamCopter S-100 ή άλλα όπως το VSR-7000 της Airbus αποτελούν ιδανικές λύσεις και για το Λιμενικό Σώμα που μπορεί να τα αξιοποιεί από τα Περιπολικά Ανοικτής Θαλάσσης. Και μάλιστα τα συστήματα μπορούν να χρηματοδοτηθούν και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε κάθε περίπτωση προτεραιότητα συνάμα με τα παραπάνω πρέπει να αποτελεί η ανάπτυξη και απόκτηση εγχώριων συστημάτων όπως ενδεικτικά αυτών που επιδείχθηκαν στη DEFEA.
Προσφάτως (πριν από έναν χρόνο) προστέθηκαν και νέες επιχειρησιακές δυνατότητες στον τομέα των ναυτικών επιχειρήσεων από το UAS S-100 Camcopter της Schiebel. Το S-100 στα πλαίσια της νατοϊκής άσκησης REPMUS 2023 πραγματοποίησε την άφεση (πόντιση) ηχοσημαντήρων για εντοπισμό υποβρυχίων. Πρόκειται για μια σχετικά νέα δυνατότητα την οποία φέρουν τα UAV τα οποία αποτελούν οργανικό μέσο στις κύριες ναυτικές μονάδες (κορβέτες, φρεγάτες) εκτός του ελικοπτέρου. Σε κάθε περίπτωση τέτοιες ευέλικτες πλατφόρμες όπως το S-100 Camcopter της Schiebel μπορούν να απονηωθούν και από μικρότερα πλοία όπως κορβέτες και ΤΠΚ (μονάδες που δεν διαθέτουν οργανικά μέσα εντοπισμού υποβρυχίων) ή από τη ξηρά (ναυτικά παρατηρητήρια του ΠΝ) και να προσδώσουν μέσω τακτικών δικτύων τη πληροφορία για την ύπαρξη εχθρικών υποβρυχίων και σε άλλες μονάδες κρούσης του ΠΝ.
Σε κάθε περίπτωση τέτοιες ευέλικτες πλατφόρμες όπως το S-100 Camcopter της Schiebel μπορούν να απονηωθούν και από μικρότερα πλοία όπως κορβέτες και ΤΠΚ (μονάδες που δεν διαθέτουν οργανικά μέσα εντοπισμού υποβρυχίων) ή από τη ξηρά (ναυτικά παρατηρητήρια του ΠΝ) και να προσδώσουν μέσω τακτικών δικτύων τη πληροφορία για την ύπαρξη εχθρικών υποβρυχίων και σε άλλες μονάδες κρούσης του ΠΝ.
Tέλος, Η αυστριακή Schiebel παρουσίασε, στη διεθνή έκθεση «Euronaval 2022», το UAV Camcopter S-300, εξέλιξη του S-100, το οποίο έχει δοκιμαστεί και από το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ). Το S-300 έχει μεγαλύτερη εμβέλεια και αυξημένο ωφέλιμο φορτίο σε σύγκριση με τη μικρότερη έκδοσή του, το S-100. Το S-300 έχει μήκος 4,8 μέτρα, 1,9 μέτρα ύψος και 0,9 μέτρα πλάτος. Επιτυγχάνει μέγιστη ταχύτητα 222 χιλιόμετρα την ώρα και μπορεί να μεταφέρει ωφέλιμο φορτίο 340 κιλών (μέγιστο βάρος απογείωσης: 660 κιλά). Με ωφέλιμο φορτίο 50 κιλά, το S-300 μπορεί να πετάξει έως και 24 ώρες ή τέσσερις ώρες με ωφέλιμο φορτίο 250 κιλά.
Στο σημείο αυτό οφείλουμε να επισημάνουμε πως υπάρχουν και αξιόλογες ελληνικές λύσεις που επιτέλους πρέπει να παραγγελθούν από τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Ο λόγος για τον ΑΡΧΥΤΑ της ελληνικής UCANDRONE, ένα UAV, προϊόν συνεργασίας της εταιρίας, της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων και του ομίλου EFA GROUP. Δεδομένων των ελληνικών αναγκών για σύγχρονα UAV παρουσιάζουμε το Ελληνικής σχεδίασης και ανάπτυξης UAV «ΑΡΧΥΤΑΣ» της εταιρείας UCANDRONE.
Οι δυνατότητες του αυτές δοκιμάζονται από το 2019 στο πεδίο μέσω της εκτέλεσης απαιτητικών σεναρίων στα πλαίσια ασκήσεων του ΠΝ. Από το 2019 η ομάδα των Ελλήνων μηχανικών εργάζεται σιωπηλά, κάτω από τα φώτα της δημοσιότητας, εξελίσσοντας ένα σύστημα, μέρος του οποίου αποτελεί το UAV «ΑΡΧΥΤΑΣ».
Το ελληνικό UAV «ΑΡΧΥΤΑΣ» είναι αποτέλεσμα συνεργασίας της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων (ΣΝΔ), του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) και των εταιριών UCANDRONE και EFA VENTURES του Ομίλου EFA GROUP. Να σημειωθεί ότι το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2019 και υλοποιήθηκε εξολοκλήρου με χρηματοδότηση της EFA Ventures, ενώ σημαντική ήταν η συνεισφορά σε μέσα και προσωπικό από πλευράς του Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ). Το συγκεκριμένο πρόγραμμα δεν σχετίζεται με το ομώνυμο πρόγραμμα που υλοποιείται με κρατική χρηματοδότηση μέσω του Υπουργείου Ανάπτυξης, της ΕΑΒ και ακαδημαϊκών φορέων και το οποίο σύμφωνα με τις τελευταίες ανακοινώσεις θα πραγματοποιήσει την παρθενική του πτήση σε 2 χρόνια από τώρα. Το UAV «ΑΡΧΥΤΑΣ» διαθέτει σημαντικές δυνατότητες που το συγκαταλέγουν στα πλέον σύγχρονα και καινοτόμα ελληνικά Μη Επανδρωμένα Αεροχήματα. Πρόκειται για ένα υπερσύγχρονο UAV κάθετης από/προσγείωσης (VTOL) ενώ έχει τη δυνατότητα αυτόνομης πτήσης. Πρόκειται για ένα πλήρως έτοιμο, δοκιμασμένο και επιχειρησιακό σύστημα ικανό να καλύψει ευρύ φάσμα επιχειρησιακών αναγκών των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων.
Οι δυνατότητες του αυτές δοκιμάζονται από το 2019 στο πεδίο μέσω της εκτέλεσης απαιτητικών σεναρίων στα πλαίσια ασκήσεων του ΠΝ. Από το 2019 η ομάδα των Ελλήνων μηχανικών εργάζεται σιωπηλά, κάτω από τα φώτα της δημοσιότητας, εξελίσσοντας ένα σύστημα, μέρος του οποίου αποτελεί το UAV «ΑΡΧΥΤΑΣ». Η επιχειρησιακή γνώση και εμπειρία αλλά και ο επαγγελματισμός των στελεχών του ΠΝ συνδυάζονται με την υψηλή κατάρτιση των μηχανικών του προγράμματος αποδίδοντας εξαιρετικά αποτελέσματα, επωφελεία του ΠΝ. Μάλιστα το UAV «ΑΡΧΥΤΑΣ» μετά την παρθενική του δημόσια εμφάνιση στη DEFEA 2021, εκτέλεσε και δοκιμές πέρα από τα σύνορα της χώρας μας.
Τα πτητικά χαρακτηριστικά που περιλαμβάνουν μέγιστο ύψος πτήσης 18000 πόδια, μέση ταχύτητα 65 χιλιομέτρων, μέγιστη ταχύτητα 108 χιλιομέτρων ενώ η αυτονομία πτήσης είναι της τάξης των 2 ωρών.
Από τις ασκήσεις επισημάνθηκε η ωριμότητα της σχεδίασης και επιχειρησιακή αξία του UAV συστήματος «ΑΡΧΥΤΑΣ» λόγω του εξαιρετικού φακέλου πτήσης, της αξιοπιστίας αλλά και της δυνατότητας άμεσης και ταχείας ανάπτυξης και χρήσης του. Επίσης, διαπιστώθηκε η πλήρης κάλυψη των επιχειρησιακών αναγκών ημέρα και νύχτα και υπό δυσμενείς καιρικές συνθήκες καθώς και το εξαιρετικά μικρό ηλεκτρομαγνητικό ίχνος σε συνδυασμό με χαμηλή ακουστική και θερμική υπογραφή. Τα πτητικά χαρακτηριστικά που περιλαμβάνουν μέγιστο ύψος πτήσης 18000 πόδια, μέση ταχύτητα 65 χιλιομέτρων, μέγιστη ταχύτητα 108 χιλιομέτρων ενώ η αυτονομία πτήσης είναι της τάξης των 2 ωρών. Το UAV «ΑΡΧΥΤΑΣ» απο/προσγειώνεται κάθετα (Vertical Take Off and Landing – VTOL) από μικρές επιφάνειες (περιπολικό σκάφος ή και φρεγάτα) και φέρει σύγχρονο ηλεκτροπτικό συγκρότημα αισθητήρων ημέρας και νύχτας.
Η επιχειρησιακή αξιοποίηση του ελληνικού UAV «ΑΡΧΥΤΑΣ» περιλαμβάνει μια σειρά από αποστολές όπως: επιτήρηση συνόρων, έρευνα – διάσωση, συλλογή πληροφοριών, αναγνώριση, ταυτοποίηση, στοχοποίηση.
Ο χειρισμός του γίνεται από φορητό σταθμό εδάφους, ενώ διαθέτει δυνατότητα αυτόνομης πτήσης. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα χρήσης εναλλάξιμων φορτίων, γεγονός που αναδεικνύει την αρθρωτή σχεδίασή του. Τέλος, διαθέτει κρυπτασφαλισμένα στρατιωτικών προδιαγραφών συστήματα διασύνδεσης μεταξύ του σταθμού ελέγχου και του UAV. Η επιχειρησιακή αξιοποίηση του ελληνικού UAV «ΑΡΧΥΤΑΣ» περιλαμβάνει μια σειρά από αποστολές όπως: επιτήρηση συνόρων, έρευνα – διάσωση, συλλογή πληροφοριών, αναγνώριση, ταυτοποίηση, στοχοποίηση και σύνθεση τακτικής εικόνας επιφανείας για το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ). Στα πλαίσια αυτά είναι ικανό να αποτελέσει κρίσιμο πολλαπλασιαστή ισχύος και για τους τρεις κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων σε ένα μεγάλο όγκο επιχειρησιακού έργου όπως αυτού που αναφέρθηκε παραπάνω. Ταυτοχρόνως είναι ένα πολύτιμο εργαλείο και για τα Σώματα Ασφαλείας.
Η επιχειρησιακή γνώση και εμπειρία αλλά και ο επαγγελματισμός των στελεχών του ΠΝ συνδυάζονται με την υψηλή κατάρτιση των μηχανικών του προγράμματος αποδίδοντας εξαιρετικά αποτελέσματα, επωφελεία του ΠΝ.
Ενδεικτικά αναφέρεται πως μπορεί να προσδώσει βελτιωμένες ικανότητες επιτήρησης των χερσαίων και θαλασσίων συνόρων επ’ ωφέλειά του Λιμενικού Σώματος και της Ελληνικής Αστυνομίας, ενώ για το Πυροσβεστικό Σώμα θα μπορούσε να αποτελέσει πολύτιμο εργαλείο τόσο για τη πρόληψη των δασικών πυρκαγιών όσο και τον συντονισμό των χερσαίων και εναέριων δυνάμεων κατά τη φάση της κατάσβεσης μιας δασικής πυρκαγιάς. Η απόκτηση του UAV «ΑΡΧΥΤΑΣ» από τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας θα εγκαινίαζε μια νέα εποχή με πολλαπλά επιχειρησιακά οφέλη και παράλληλα θα έδινε τη δυνατότητα να αποτελέσει τη βάση ανάπτυξης UAV μεγαλύτερων δυνατοτήτων από ελληνικές εταιρείες όπως η UCANDRONE.