Ο τουρισμός συνεχίζει να ανακάμπτει με έντονο ρυθμό σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς οι προορισμοί υποδέχτηκαν σχεδόν τριπλάσιες διεθνείς αφίξεις το πρώτο τρίμηνο του 2022 σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι, με την Ευρώπη να ηγείται της ανάκαμψης του κλάδου.
Σύμφωνα με το τελευταίο Παγκόσμιο Βαρόμετρο Τουρισμού του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (UNWTO), ο διεθνής τουρισμός σημείωσε αύξηση 182% σε ετήσια βάση τον Ιανουάριο-Μάρτιο 2022, με τους προορισμούς παγκοσμίως να υποδέχονται περίπου 117 εκατ. διεθνείς αφίξεις σε σύγκριση με 41 εκατ. το πρώτο τρίμηνο του 2021. Από τα επιπλέον 76 εκατ., τον Μάρτιο καταγράφηκαν περίπου 47 εκατ., δείχνοντας ότι η ανάκαμψη επιταχύνεται.
Η Ευρώπη και η Αμερική οδηγούν την ανάκαμψη
Τα στοιχεία του UNWTO δείχνουν ότι κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022, η Ευρώπη υποδέχθηκε σχεδόν 4 φορές περισσότερες διεθνείς αφίξεις (+280%) σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2021, με τα αποτελέσματα να βασίζονται στην ισχυρή ενδοκοινοτική ζήτηση. Το ίδιο τρίμηνο, στην Αμερική οι αφίξεις υπερδιπλασιάστηκαν (+117%). Ωστόσο, οι αφίξεις στην Ευρώπη και την Αμερική εξακολουθούν να είναι 43% και 46% αντίστοιχα, χαμηλότερες από τα επίπεδα του 2019.
Η Μέση Ανατολή (+132%) και η Αφρική (+96%) παρουσίασαν επίσης ισχυρή ανάπτυξη το 1ο τρίμηνο του 2022 σε σύγκριση με το 2021, αλλά οι αφίξεις παρέμειναν 59% και 61% κάτω από τα επίπεδα του 2019 αντίστοιχα. Η Ασία και ο Ειρηνικός κατέγραψαν αύξηση 64% σε σχέση με το 2021, αλλά και πάλι, τα επίπεδα ήταν 93% χαμηλότερα από τα νούμερα του 2019, καθώς αρκετοί προορισμοί παρέμειναν κλειστοί για μη ουσιώδη ταξίδια.
Ανά περιοχή, Καραϊβική και Νότια Μεσόγειος συνεχίζουν να παρουσιάζουν τους ταχύτερους ρυθμούς ανάκαμψης. Και στις δύο, οι αφίξεις ανέκαμψαν σχεδόν στο 75% των επιπέδων του 2019, με ορισμένους προορισμούς να φτάνουν ή να ξεπερνούν τα προ πανδημίας επίπεδα.
Σημειώνεται ότι, η Νότια Μεσόγειος (+57%) σημείωσε τις καλύτερες επιδόσεις το 2021 σε σχέση με το 2020 μεταξύ των υποπεριφερειών ανά τον κόσμο, αν και οι αφίξεις παρέμειναν 55% κάτω από τα προ πανδημίας επίπεδα. Η Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη απολάμβαναν επίσης αύξηση 16% το 2021, αλλά τα στοιχεία εξακολουθούσαν να είναι 65% χαμηλότερα από το 2019. Αντίθετα, η Δυτική Ευρώπη (-10%) και η Βόρεια Ευρώπη (-26%) σημείωσαν μείωση στις αφίξεις το 2021 σε σχέση με το 2020. Σε σύγκριση με το 2019, αυτές οι υποπεριοχές κατέγραψαν μείωση 65% και 81% αντίστοιχα.
Το άνοιγμα των προορισμών
Παρόλο που ο διεθνής τουρισμός παραμένει 61% κάτω από τα επίπεδα του 2019, η σταδιακή ανάκαμψη αναμένεται να συνεχιστεί καθ’ όλη τη διάρκεια του 2022, καθώς περισσότεροι προορισμοί χαλαρώνουν ή αίρουν τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς και απελευθερώνεται η απελευθέρωση της ζήτησης. Από τις 2 Ιουνίου, 45 προορισμοί (εκ των οποίων οι 31 στην Ευρώπη) δεν είχαν σε ισχύ περιορισμούς που σχετίζονται με την πανδημία. Οι περισσότεροι από αυτούς τους πλήρως ανοιχτούς προορισμούς βρίσκονται στην Ευρώπη, όπως είναι μεταξύ άλλων οι Ελλάδα, Μολδαβία, Σερβία, Ελβετία, Βουλγαρία, Κροατία, Κιργιστάν, Αλβανία, Λιθουανία, Σλοβενία, Βόρεια Μακεδονία, Τσεχία, Σουηδία, Λετονία, Πολωνία, Ηνωμένο Βασίλειο, Μαυροβούνιο, Ρουμανία, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Νορβηγία, Ισλανδία και Λιχτενστάιν.
Παρά τις θετικές αυτές προοπτικές, το δύσκολο οικονομικό περιβάλλον σε συνδυασμό με τον πόλεμο στην Ουκρανία, «απειλούν» την εξακολουθητική ανάκαμψη του διεθνούς τουρισμού. Μέχρι στιγμής, η ρωσική επίθεση στην Ουκρανία φαίνεται ότι είχε περιορισμένο άμεσο αντίκτυπο στα συνολικά αποτελέσματα, αν και διακόπτει τα ταξίδια στην Ανατολική Ευρώπη. Ωστόσο, η σύγκρουση έχει σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις παγκοσμίως, επιδεινώνοντας τις ήδη υψηλές τιμές του πετρελαίου και τον συνολικό πληθωρισμό και διακόπτοντας τις διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού, γεγονός που οδηγεί σε υψηλότερο κόστος μεταφοράς και διαμονής για τον τουριστικό τομέα.
Έρχεται ισχυρότερη ανάκαμψη από την αναμενόμενη
Ο τελευταίος Δείκτης Εμπιστοσύνης του UNWTO, διαπιστώνει σημαντική άνοδο. Για πρώτη φορά από την έναρξη της πανδημίας, ο δείκτης επέστρεψε στα επίπεδα του 2019, αντανακλώντας την αυξανόμενη αισιοδοξία μεταξύ των ειδικών του τουρισμού παγκοσμίως, βασιζόμενη στην ισχυρή παγωμένη ζήτηση, ιδίως στα ενδοευρωπαϊκά ταξίδια και στις ΗΠΑ στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του UNWTO Panel of Experts, η συντριπτική πλειοψηφία των επαγγελματιών του τουρισμού (83%) βλέπει καλύτερες προοπτικές για το 2022 σε σύγκριση με το 2021, εφόσον ο ιός περιορίζεται και οι προορισμοί συνεχίζουν να χαλαρώνουν ή να αίρουν τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς. Ωστόσο, το συνεχιζόμενο κλείσιμο ορισμένων μεγάλων εξερχόμενων αγορών, κυρίως στην Ασία και τον Ειρηνικό, καθώς και η αβεβαιότητα που προέρχεται από τη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας, θα μπορούσε να καθυστερήσει την αποτελεσματική ανάκαμψη του διεθνούς τουρισμού.
Αξιολόγηση και προοπτικές τουριστικής απόδοσης
Ένας μεγάλος αριθμός ειδικών (48%) προβλέπει τώρα μια πιθανή επιστροφή των διεθνών αφίξεων στα επίπεδα του 2019 το 2023 (από 32% στην έρευνα του Ιανουαρίου), ενώ το ποσοστό που δείχνει ότι αυτό θα μπορούσε να συμβεί το 2024 ή αργότερα (44%) έχει μειωθεί σε σύγκριση στην έρευνα του Ιανουαρίου (64%). Εν τω μεταξύ, μέχρι τα τέλη Απριλίου, η διεθνής αεροπορική ικανότητα σε όλη την Αμερική, την Αφρική, την Ευρώπη, τον Β. Ατλαντικό και η Μέση Ανατολή έχουν φτάσει ή είναι κοντά στο 80% των επιπέδων πριν από την κρίση.
Ο UNWTO αναθεώρησε τις προοπτικές του για το 2022 λόγω των ισχυρότερων από τα αναμενόμενα αποτελέσματα το πρώτο τρίμηνο του 2022, της σημαντικής αύξησης στις κρατήσεις πτήσεων και των προοπτικών από τον Δείκτη Εμπιστοσύνης του UNWTO. Οι διεθνείς αφίξεις τουριστών αναμένεται τώρα να φτάσουν το 55% έως 70% των επιπέδων του 2019 το 2022, ανάλογα με διάφορες περιστάσεις, όπως ο ρυθμός με τον οποίο οι προορισμοί συνεχίζουν να αίρουν τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, την εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία, πιθανές νέες εστίες κορωνοϊού και παγκόσμια οικονομικές συνθήκες, ιδιαίτερα ο πληθωρισμός και οι τιμές της ενέργειας.