Όταν πρόκειται να εξετάσουμε τις εκκλήσεις για αλλαγή συστήματος στη χώρα, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι το είδος της διαφθοράς για το οποίο διαμαρτύρονται δεν είναι απλώς άνθρωποι που παραβιάζουν το νόμο ή βρίσκουν κενά για να αποφύγουν τον νόμο, αλλά ότι στη Σρι Λάνκα, οι ίδιοι οι κανόνες έχουν σχεδιαστεί και τροποποιηθεί για να επιτρέπουν στους λήπτες αποφάσεων να εργάζονται ενάντια στο δημόσιο συμφέρον και να παραβιάζουν την εμπιστοσύνη του κοινού με τρόπους που θεωρούνται νόμιμοι.
Επομένως, η μορφή διαφθοράς που συζητά η χώρα είναι μια συστηματική περιχαράκωση των πρακτικών που είναι ενάντια στο δημόσιο συμφέρον στη χώρα.
Αυτό τόνισε ο εκτελεστικός διευθυντής της Verité Research Dr. Nishan de Mel κατά τη διάρκεια ενός διαδικτυακού φόρουμ με τίτλο «The Lure of Chinese Loans», όπου η εφαρμογή και τα ελαττώματα του ειδικού πλαισίου που εισήχθη για τη χρηματοδότηση έργων υποδομής, ειδικά όσον αφορά τις διαδικασίες προμηθειών, έχουν είχε αρνητικές επιπτώσεις στη χώρα.
Ειδικό πλαίσιο: Γέννηση, εξέλιξη και ελαττώματα
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ο Διευθυντής Έρευνας της Verité Research Subhashini Abeysinghe έριξε φως στον τρόπο με τον οποίο δημιουργήθηκε και λειτούργησε το ειδικό πλαίσιο τα τελευταία χρόνια.
Εξηγώντας το πλαίσιο στο οποίο εισήχθη ένα ειδικό πλαίσιο, ο Abeysinghe επεσήμανε ότι η Σρι Λάνκα έδωσε προτεραιότητα σε επενδύσεις υποδομής μεγάλης κλίμακας μετά το τέλος του πολέμου, ενώ η πρόσβαση της χώρας σε και η λήψη παραδοσιακών δανείων με ευνοϊκούς όρους μειώθηκε με τη χώρα να αναβαθμίζεται σε μεσαία -χώρα εισοδήματος από χώρα χαμηλού εισοδήματος, αυξάνοντας έτσι το μερίδιο των μη ευνοϊκών ή εμπορικών δανείων. Σημειώνοντας πώς η ανάγκη της χώρας για οικονομική βοήθεια οδήγησε τη χώρα στην αναζήτηση τέτοιας βοήθειας από την Κίνα, εξήγησε ότι σε αυτό το πλαίσιο, η χώρα έπρεπε να καταλήξει σε ένα πλαίσιο για να φιλοξενήσει αυτόκλητες προτάσεις για έργα δημόσιας χρηματοδότησης.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, εξηγήθηκε περαιτέρω ότι εκείνη την εποχή, η Σρι Λάνκα διέθετε πλαίσια για διαδικασίες προμηθειών τόσο για υποδομές του δημόσιου τομέα (που εκδόθηκε το 2006) όσο και για υποδομές του ιδιωτικού τομέα (που εκδόθηκε το 1998), οι οποίες ωστόσο δεν πληρούσαν τις απαιτήσεις των παραπάνω – αναφερόμενο πλαίσιο.
«Υπήρχαν δύο βασικά σημεία συμφόρησης που αντιμετώπισε η κυβέρνηση. Το πρώτο ήταν στις κατευθυντήριες γραμμές για τις δημόσιες συμβάσεις του 2006 που διέπουν τις δημόσιες συμβάσεις, όπου δεν υπήρχε αναφορά σε αυτόκλητες προτάσεις και δεν υπήρχε καμία διαδικασία που να περιγράφει τον τρόπο διαχείρισης των αυτόκλητων προτάσεων σε σχέση με έργα του δημόσιου τομέα. Το δεύτερο σημείο συμφόρησης ήταν ότι επιτρέπονταν αποκλίσεις από την κανονική διαδικασία προμήθειας που περιγράφεται στις κατευθυντήριες γραμμές για τις δημόσιες συμβάσεις και η κυβέρνηση, το αρμόδιο Υπουργείο ή ο οργανισμός έπρεπε να αποδείξουν την ύπαρξη μιας έκτακτης περίστασης για να το πράξουν. Οι κατευθυντήριες γραμμές θα πρέπει να σκιαγραφούν τους τομείς που θα ήταν συνθήκες που θα πληρούσαν αυτές τις απαιτήσεις που σχετίζονται με έκτακτες περιστάσεις».
Πρόσθεσε ότι λόγω αυτής της κατάστασης, η Κυβέρνηση συνειδητοποίησε ότι υπήρχε ανάγκη για ένα ειδικό πλαίσιο και ότι επιπλέον, κατά την περίοδο 2005-2009, η κυβέρνηση είχε πράγματι δεχτεί αυτόκλητες προτάσεις για έργα δημόσιας χρηματοδότησης παρά την έλλειψη ρητές διατάξεις στο υφιστάμενο κανονιστικό πλαίσιο.
Ο Abeysinghe εξήγησε την προέλευση του πλαισίου: «Αυτό το πλαίσιο θεσπίστηκε μεταξύ 2010 και 2011 και τέθηκε σε ισχύ από το Υπουργικό Συμβούλιο διορίζοντας μια Μόνιμη Επιτροπή Αναθεώρησης που έχει διοριστεί από το Υπουργικό Συμβούλιο (SCARC) για την εξέταση των αυτόκλητων προτάσεων και επίσης για την καθοδήγηση των Υπουργείων. το υπουργικό συμβούλιο και τα τμήματα όσον αφορά το πώς θα προχωρήσουν σε αυτές τις αυτόκλητες προτάσεις.
Στη συνέχεια, το Υπουργείο Οικονομικών εξέδωσε εγκύκλιο με το οποίο συμβουλεύει όλα τα υπουργεία και τους κρατικούς φορείς να καταθέσουν αυτόκλητες προτάσεις στο SCARC για την αξιολόγηση και τις συστάσεις τους, αν και νωρίτερα έστειλε απευθείας αυτές τις συστάσεις για να προχωρήσουν σε αυτόκλητες προτάσεις στο Υπουργικό Συμβούλιο. Χρειάστηκε περίπου ένας χρόνος για να καταλήξουμε σε σωστές κατευθυντήριες γραμμές και τροποποιήσεις στις κατευθυντήριες γραμμές που περιγράφουν τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσουν οι φορείς και το SCARC στην αξιολόγηση των αυτόκλητων προτάσεων.
«Αυτό που είναι πολύ ενδιαφέρον ήταν ότι η κυβέρνηση στην πραγματικότητα δεν τροποποίησε τις κατευθυντήριες γραμμές για τις δημόσιες συμβάσεις. Αυτό που έκανε ήταν ότι το έφεραν ως τροποποίηση στις κατευθυντήριες γραμμές για τις υποδομές του ιδιωτικού τομέα, επειδή έκαναν αναφορές σε αυτόκλητες προτάσεις και η τροπολογία που εκδόθηκε ήταν στην πραγματικότητα μια τροποποίηση στις κατευθυντήριες γραμμές για τις υποδομές του ιδιωτικού τομέα. Αλλά, κατά ειρωνικό τρόπο, έθεσαν αυτή την τροπολογία στην αρμοδιότητα των έργων του δημόσιου τομέα».
Εξήγησε ότι η κυβέρνηση επέφερε μια δεύτερη τροπολογία, η οποία επεσήμανε την ανάγκη να καταργηθεί η πρόσθετη απαίτηση έκτακτων περιστάσεων για απόκλιση από τις συνήθεις κατευθυντήριες γραμμές για τις δημόσιες συμβάσεις.
«Μια άλλη βασική προϋπόθεση του ειδικού πλαισίου είναι ο ανάδοχος που θα επιλεγεί για το έργο να διαθέτει φήμη και τεχνογνωσία στον τομέα που σχετίζεται με το έργο. Αυτή είναι επίσης μια κατάσταση που μπορεί να αγνοηθεί εάν χρειαστεί. Όταν ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στο CMEC, αυτό δεν συμβαίνει. Υπήρχε σαφής έλλειψη εμπειρίας με το CMEC όσον αφορά την εκτέλεση έργων που σχετίζονται με το νερό τη στιγμή που ελήφθη η απόφαση να προχωρήσουμε με το CMEC, και αυτό επισημάνθηκε κατά τη διαδικασία αξιολόγησης από την Επιτροπή Αξιολόγησης και τον Οργανισμό Διαχείρισης Στρατηγικής Εμπειρογνωμοσύνης ( SEMA).» Ένα άλλο θέμα που επεσήμανε ο Arangala είναι το γεγονός ότι, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις προμήθειες του 2006, οι δραστηριότητες ετοιμότητας έργου για ένα δημόσιο έργο πρέπει να πραγματοποιούνται πριν από την πρόσκληση υποβολής προσφορών και την ανάθεση της σύμβασης. Τόνισε ότι στο εν λόγω έργο δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που αποκαλύφθηκαν κατά τη συζήτηση, η έκθεση σκοπιμότητας είχε ολοκληρωθεί τον ίδιο μήνα που υπογράφηκε η σύμβαση, η εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) είχε ολοκληρωθεί τρία χρόνια μετά την ανάθεση της σύμβασης και η έγκριση της Κεντρικής Περιβαλλοντικής Αρχής (CEA) είχε ολοκληρωθεί τρία χρόνια μετά την ανάθεση της σύμβασης και τέσσερις μήνες μετά την υπογραφή της δανειακής σύμβασης.
«Αυτό υποδηλώνει ότι εάν η έκθεση σκοπιμότητας κρίνει ότι το έργο δεν είναι εφικτό ή η ΜΠΕ απορρίφθηκε από το CEA, θα ήταν περίπλοκο να αποκηρύξει αυτό το έργο, καθώς η κυβέρνηση είχε ήδη δεσμευτεί προς τους εργολάβους και τους χρηματοδότες», είπε. τονίστηκε.
Μια άλλη βασική ανησυχία ήταν το γεγονός ότι η σύμβαση ανατέθηκε σε τιμή που ήταν 33,4% υψηλότερη από την εκτίμηση συνολικού κόστους (TCE). Η αρχική TCE, η οποία περιελάμβανε περιθώριο κέρδους 25%, ήταν 172 εκατομμύρια δολάρια, αλλά η σύμβαση ανατέθηκε για 229,5 εκατομμύρια δολάρια. Όταν αναφέρθηκε αυτό το ζήτημα από το SCARC, είπε ο Arangala, το NWSDB είχε δώσει αρκετούς λόγους ως αιτιολόγηση για αυτήν την αύξηση, συμπεριλαμβανομένης της διάθεσης 25 εκατομμυρίων δολαρίων για να ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός που προέκυψε από την καθυστέρηση στην υλοποίηση του έργου και η κατανομή σε 13 εκατομμύρια δολάρια για απρόβλεπτες εξελίξεις καθώς το έργο συνήφθη ως σύμβαση κατ’ αποκοπήν ποσού.
«Αυτό που είναι πιο ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι έγινε κατανομή για ανατίμηση 10% του γιουάν έναντι του δολαρίου ΗΠΑ. Αυτό είναι ανησυχητικό γιατί το γεγονός ότι η κυβέρνηση εξέτασε ακόμη και την πιθανή ανατίμηση του γιουάν στην αξιολόγηση των τιμών της σύμβασης σημαίνει ότι θα ήταν ένας παράγοντας μόνο εάν το έργο ανατέθηκε σε Κινέζο εργολάβο και ότι υπάρχει περιορισμός για τα αγαθά και υπηρεσίες για το έργο που προέρχονται αποκλειστικά από την Κίνα.
«Ωστόσο, καμία από αυτές τις προϋποθέσεις δεν πληρούνταν. Δεν προμηθεύτηκαν όλα τα αγαθά και οι υπηρεσίες από την Κίνα (η σύμβαση αξίας 64% εκατομμυρίων ανατέθηκε με υπεργολαβία στο NWSDB) και η κυβέρνηση δεν υπέγραψε τη σύμβαση δανείου με την China Exim Bank, αλλά την υπέγραψε με την CDB που δεν έχει αυτόν τον περιορισμό . Σε αυτό το πλαίσιο, αυτό που μπορούμε να δούμε είναι ότι το SCARC είχε όντως αποφασίσει να προχωρήσει στη δανειακή σύμβαση με την Κίνα και δεν εξέτασε καμία από τις εναλλακτικές λύσεις.
«Είναι αξιοσημείωτο ότι το γιουάν υποτιμήθηκε κατά 9,7% έναντι του δολαρίου ΗΠΑ. Αυτός είναι ένας σοβαρός λάθος υπολογισμός και αυτό είναι επίσης ένα καλό παράδειγμα για το πώς προκύπτουν κλιμακώσεις κόστους όταν δεν υπάρχει ανταγωνιστική προσφορά».
Εξέφρασε περαιτέρω ανησυχίες ότι, αν και το ειδικό πλαίσιο θεσπίστηκε με σκοπό την επίσπευση των έργων προτεραιότητας όπως αυτό το σχέδιο, η ολοκλήρωση του έργου καθυστέρησε πάνω από επτά χρόνια. Επισήμανε ότι αν και η αρχική ημερομηνία ολοκλήρωσης ήταν το 2015, από το 2022, εξακολουθεί να είναι ελλιπής. Εκφράζοντας τις ανησυχίες του ότι παρόλο που διατάχθηκε να ξεκινήσουν έρευνες για το θέμα αυτό το 2016, σημείωσε ότι δεν κατέληξαν σε απτά αποτελέσματα και ότι το έργο συνεχίστηκε με βάση διάφορες δικαιολογίες, ορισμένες από τις οποίες είπε ότι είναι παράλογες.