Με το ενδεχόμενο ενός κυβερνητικού αδιεξόδου από τις εκλογές στη Γαλλία, τα σενάρια για την επόμενη ημέρα φουντώνουν. Καθώς πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρώπη, η ακυβερνησία θα μπορούσε να έχει τεράστιο κόστος και σημαντικές επιπτώσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οπότε ήδη εξετάζονται πιθανές εναλλακτικές.
Στο τραπέζι φαίνεται πως βρίσκεται το ενδεχόμενο σχηματισμού μιας κυβέρνησης τεχνοκρατών με επικεφαλής της Κριστίν Λαγκάρντ. Όπως γράφει το Politico, που παρουσιάζει εν είδει μυθοπλασίας τις πρώτες ημέρες της Κριστίν Λαγκάρντ ως πρωθυπουργού σε μια χαοτική και ταραχώδη μετεκλογική Γαλλία, δεν πρόκειται για ένα σενάριο φαντασίας, αλλά μια ρεαλιστική πιθανότητα.
Το σενάριο Λαγκάρντ και Τρισέ
Βάσει των δημοσκοπήσεων κανένα κόμμα δεν συγκεντρώνει την αναγκαία κυβερνητική πλειοψηφία και η πολιτική κατάσταση είναι εξαιρετικά πολωμένη για προκύψει μια κυβέρνηση συνεργασίας, είτε με πυρήνα την ακροδεξιά «Εθνική Συσπείρωση», είτε με το «Λαϊκό Μέτωπο», τον συνασπισμό Κεντροαριστεράς και Αριστεράς.
Η ακροδεξιά έχει σαφές προβάδισμα για τον πρώτο γύρο (30 Ιουνίου), αλλά το «Λαϊκό Μέτωπο» θα μπορούσε να ανατρέψει το αποτέλεσμα στο δεύτερο (7 Ιουλίου). Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για τους δύο πολιτικούς σχηματισμούς που αναμένεται να κονταροχτυπηθούν για τη νίκη στις βουλευτικές εκλογές, αφήνοντας τρίτο και καταϊδρωμένο το κόμμα «Αναγέννηση» του Εμανουέλ Μακρόν.
Ο Γάλλος Πρόεδρος, όπως αναφέρει το Politico, θα μπορούσε να στραφεί στην 68χρονη επικεφαλής της ΕΚΤ για να αναλάβει τον σχηματισμό μιας κυβέρνησης τεχνοκρατών, όπως είχε συμβεί πριν από μερικά χρόνια και στην Ιταλία με τον Μάριο Ντράγκι. Το να αποδεχτεί η Λαγκάρντ να εγκαταλείψει την προεδρία της ΕΚΤ προφανώς δεν είναι μια απλή υπόθεση, αλλά πολιτικοί κύκλοι στη Γαλλία διαβλέποντας το μετεκλογικό αδιέξοδο συζητούν ήδη το ενδεχόμενο διορισμού μιας τεχνοκρατικής κυβέρνησης.
Ο Ερίκ Λαντό, πολιτικός αναλυτής και επιστήμονας του δημοσίου δικαίου, ανέφερε στο Politico πως ο Ζαν Κλοντ Τρισέ ή Κριστίν Λαγκάρντ θα μπορούσαν να είναι πιθανοί υποψήφιοι για να ηγηθούν μιας «κυβέρνησης εμπειρογνωμόνων η οποία ίσως να αναλάβει για περίπου έναν χρόνο».
Ο Εμανουέλ Μακρόν και οι σύμμαχοί του έχουν διατυπώσει την ιδέα της οικοδόμησης ενός συνασπισμού με τη συμμετοχή των πιο μετριοπαθών βουλευτών από διαφορετικές πτέρυγες του νέου κοινοβουλίου. Ωστόσο αυτό το σενάριο φαίνεται πως «πνίγεται» στο εξαιρετικά κυματώδες «πέλαγος» της γαλλικής πολιτικής. «Η Γαλλία δεν συνηθίζει τις κυβερνήσεις συνασπισμού, εκτός εάν πρόκειται για κυβερνήσεις συνεργασίας με τη συμμετοχή κομμάτων που βρίσκονται στην ίδια πλευρά του πολιτικού φάσματος», υπογράμμισε στο ίδιο μέσο η Γαλλίδα καθηγήτρια συνταγματικού δικαίου Λορέν Φοντέν.
«Αυτό που διακυβεύεται είναι το μέλλον του έθνους… Είτε θα υπάρξει μια καθαρή πλειοψηφία, είτε διατρέχουμε το κίνδυνο μια συστημικής κρίσης», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών του Μακρόν, Μπρούνο Λεμέρ, ο οποίος πρόσφατα άφησε αιχμές για τον Γάλλο πρόεδρο και την απόφασή του να οδηγήσει βεβιασμένα τη χώρα σε πρόωρες βουλευτικές κάλπες μετά τη συντριβή τους στις ευρωεκλογές από την ακροδεξιά. «Η χώρα πάει στα σκυλιά», ανέφερε σε πρόσφατη συνέντευξή του o Λεμέρ σε μια πρόωρη παραδοχή της διαφαινόμενης νέας εκλογικής ήττας του κόμματος του Μακρόν.
Τα τρία ερωτήματα και οι στρατηγικές
Η πολιτική παράδοση στη Γαλλία θέλει τον πρόεδρο της χώρας να επιλέγει έναν πρωθυπουργό από το κόμμα ή τον συνασπισμό που κατέχει τις περισσότερες έδρες στο κοινοβούλιο. Αυτή η πολιτική παράταξη εκτιμάτα πως θα είναι η «Εθνική Συσπείρωση» της Μαρίν Λεπέν και του Ζορντάν Μπαρντελά, ο οποίος αναμένεται να είναι και ο «εκλεκτός» της ακροδεξιάς για την πρωθυπουργία.
Το πρώτο ερώτημα είναι εάν ο Μακρόν – έστω και απρόθυμα – θα παραδώσει τον πρωθυπουργικό θώκο στον Μπαρντελά. Το δεύτερο ερώτημα είναι εάν ο ίδιος ο Μπαρντελά θα αποδεχτεί να αναλάβει την πρωθυπουργία σε περίπτωση που το κόμμα του δεν έχει συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Το τρίτο ερώτημα είναι εάν μια νέα εκλογική συντριβή θα οδηγήσει τον Μακρόν σε παραίτηση.
Ο Ζαν Ιβ Καμύ, αναλυτής της ακροδεξιάς στο Ίδρυμα Ζαν Ζορές, αναφέρει στο Politico πως προφανώς θα είναι μια δύσκολη απόφαση για τον Μπαρντελά να αρνηθεί την πρωθυπουργία. «Εκατομμύρια ψηφοφόροι της Εθνικής Συσπείρωσης περίμεναν αυτή τη στιγμή με κομμένη την ανάσα… Ο Μπαρντέλα δεν μπορεί να πει απλά: “Ω, όχι, δεν έχω αρκετές έδρες”, όταν βρεθεί στο κατώφλι της ανάληψης της εξουσίας».
Αυτή είναι η μια οπτική. Στον αντίποδα, ο Μπαρντελά θα μπορούσε πράγματι να αρνηθεί να αναλάβει την κυβέρνηση χωρίς να έχει την απόλυτη πλειοψηφία, θέλοντας να αποφύγει να αμαυρωθεί πολιτικά από μια χαοτική περίοδο σε θέση διακυβέρνησης προτού η Μαρίν Λεπέν διεκδικήσει εκ νέου την προεδρία στις προγραμματισμένες εκλογές του 2027.
Χωρίς την απαραίτητη πλειοψηφία, τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα μπορούσαν να συσπειρωθούν και να ακυρώσουν εκ των πραγμάτων τον πρώτο ακροδεξιό πρωθυπουργό της Γαλλίας, φθείροντάς τον και οδηγώντας τον τελικά σε πτώση. Για αυτό η Λεπέν και ο Μπαρντελά φαίνεται πως δεν βιάζονται.
Από την άλλη πλευρά, εάν κερδίσει τις εκλογές το «Λαϊκό Μέτωπο» είναι πολύ πιθανό να μην μπορέσει ούτε αυτό να σχηματίσει κυβέρνηση πλειοψηφίας. Επιπλέον η συμμαχία των τεσσάρων κομμάτων (Σοσιαλιστές, Ανυπότακτη Γαλλία του Μελανσόν, Οικολόγοι και Κομμουνιστές) ήταν ένας εσπευσμένος πολιτικός γάμος λογικής και ρεαλισμού, αλλά όχι «έρωτα».
Επομένως πολλοί αναλυτές εκφράζουν ανησυχίες πως η συνεργασία τους είναι εξαιρετικά εύθραυστη και επιρρεπής σε εσωτερικές διαμάχες. Είναι χαρακτηριστικό πως ενώ απομένουν λίγες ημέρες μέχρι τον πρώτο γύρο των εκλογών, τα κόμματα του «Λαϊκού Μετώπου» δεν έχουν ακόμη καταφέρει να συμφωνήσουν για τον δικό τους υποψήφιο πρωθυπουργό.
Ο Ζαν Λυκ Μελανσόν, ο ηγέτης της γαλλικής Αριστεράς, δήλωσε πως επιθυμεί να αναλάβει ο ίδιος την πρωθυπουργία, υπογραμμίζοντας ωστόσο πως δεν πρόκειται να επιβάλει την υποψηφιότητά του στα υπόλοιπα κόμματα της συμμαχίας.
Και φαίνεται πως οι περισσότεροι στο Λαϊκό Μέτωπο δεν επιθυμούν να είναι ο Μελανσόν ο υποψήφιος πρωθυπουργός. Αξιωματούχος του Σοσιαλιστικού κόμματος σχολίασε πως «δεν μπορεί να είναι ο Μελανσόν ο πρωθυπουργός και πρέπει να βρούμε μέθοδο για να μη συμβεί αυτό… είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενος και ιδιαίτερα αντιδημοφιλής για πολλούς Γάλλους».
Η λύση των τεχνοκρατών
Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, το σενάριο για μια κυβέρνηση τεχνοκρατών δεν ακούγεται τόσο απίθανο και για αρκετούς στη Γαλλία ηχεί «μελωδικά». Εκτός από τους Τρισέ και Λαγκάρντ, σενάρια θέλουν ως πιθανούς υποψήφιους και τον κεντρώο βετεράνο βουλευτή της αντιπολίτευσης Σαρλ Ντε Κουρσόν, ο οποίος είναι ιδιαίτερα σεβαστός από όλες τις πτέρυγες, υπογράμμισε ο πολιτικός αναλυτής Μπενιαμίν Μορέλ στη Le Figaro.
Μια κυβέρνηση τεχνοκρατών δεν πρόκειται να διοριστεί για να προχωρήσει σε μεγάλες τομές και μεταρρυθμίσεις. Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν πως θα μπορούσε να βαδίσει στο ίδιο δρόμο με την κυβέρνηση του Μάριο Ντράγκι στην Ιταλία. Το πρόβλημα είναι πως όποιος κι αν τεθεί πρωθυπουργός θα πρέπει να υπομείνει μια θυελλώδη και συγκρουσιακή εθνοσυνέλευση για τουλάχιστον ένα έτος, καθώς ο Γάλλος Πρόεδρος δεν μπορεί να προκηρύξει νέες εκλογές εντός 12 μηνών.
Η «μπάλα» επιστρέφει στον Μακρόν
Η πολιτική αβεβαιότητα θα μπορούσε να αποδειχτεί πιο επικίνδυνη όσον αφορά τον προϋπολογισμό, ένα κρίσιμο σημείο για τις διεθνείς αγορές, δεδομένου ότι το Παρίσι βρίσκεται ήδη στο μικροσκόπιο όσον αφορά το μέγεθος του χρέους και τις τρύπες στα δημόσια οικονομικά. Τα μεγέθη έχουν φέρει τη Γαλλία ακόμη και ενώπιον πιθανών κυρώσεων από την Κομισιόν για παράβαση των ευρωπαϊκών κανονισμών.
Εάν ο προϋπολογισμός δεν συμφωνηθεί έγκαιρα, η κυβέρνηση μπορεί να τον εφαρμόσει με προεδρικό διάταγμα, χωρίς κοινοβουλευτική έγκριση, όπως συνέβη και με τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση, που προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις. Αλλά χωρίς την απαραίτητη υποστήριξη, μια τεχνοκρατική κυβέρνηση θα ήταν σχεδόν αδύνατο να εφαρμόσει τις απαιτούμενες κρίσιμες μεταρρυθμίσεις ή να κάνει περικοπές στον προϋπολογισμό.
Ο Εμανουέλ Μακρόν, εν μέσω πολιτικού χάους, μπορεί να ευελπιστεί πως θα συνεχίσει να κυβερνά τη χώρα με προεδρικά διατάγματα. Όμως η Μαρίν Λεπέν δεν φαίνεται πρόθυμη να τον αφήσει. Όπως τόνισε η επικεφαλής ακροδεξιάς ο Γάλλος Πρόεδρος εάν ηττηθεί για δεύτερη συνεχόμενη εκλογική αναμέτρηση έχει «μόνο μια επιλογή: Να παραιτηθεί». Και εκτιμάται πως οι φωνές για παραίτηση θα πληθύνουν, από όλες τις πτέρυγες, εάν η Γαλλία βυθιστεί σε μια πολιτική και θεσμική κρίση και τον Μακρόν να έχει χάσει τη πολιτική νομιμότητα.
ieidiseis.gr