Ο Ζαχέρ Τζαμπαρίν αποτελεί τον βασικό χρηματοδότη και CEO της Χαμάς με την Wall Street Journal να αποκαλύπτει ένα μεγάλο δίκτυο ξεπλύματος χρήματος που έχει βάση την Κωνσταντινούπολη.
Η επιρροή του στα οικονομικά της Χαμάς είναι τόσο σημαντική, που νυν και πρώην αξιωματούχοι ασφαλείας των ΗΠΑ και του Ισραήλ πιστεύουν ότι έδωσε τη δυνατότητα στην ομάδα να πληρώσει για όπλα και μισθούς μαχητών για να πραγματοποιήσει τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου. Επαιξε τεράστιο ρόλο γιατί διαχειρίζεται όλα τα οικονομικά της Χαμάς εκτός Γάζας», είπε ο Ούζι Σάγια, πρώην αξιωματούχος της ισραηλινής υπηρεσίας ασφαλείας που έχει ερευνήσει την παράνομη χρηματοδότηση. «Ο Τζαμπαρίν είναι ο διευθύνων σύμβουλος της Χαμάς», είπε.
Ηταν κοντά στον Σαλέχ αλ-Αρούρι, τον αξιωματούχο της Χαμάς που σκοτώθηκε την Τρίτη σε έκρηξη που αποδόθηκε στο Ισραήλ. Οι δυο τους βοήθησαν στην ίδρυση της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς στη Δυτική Όχθη και θεωρήθηκαν και οι δύο κοντά στο Ιράν. Το Ισραήλ φοβάται ότι ακόμη και αν καταστρέψει τον στρατό της Χαμάς στη Γάζα, η οικονομική αυτοκρατορία της ομάδας θα παραμείνει.
Ο Τζαμπαρίν για χρόνια αψήφησε διάφορα επίπεδα δυτικών κυρώσεων για να χρησιμοποιήσει χρηματοπιστωτικά συστήματα στη Σαουδική Αραβία, τον Λίβανο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Σουδάν και πρόσφατα την Τουρκία, για να ιδρύσει εταιρείες και να μεταφέρει χρήματα στη Γάζα, σύμφωνα με νυν και πρώην αξιωματούχους ασφαλείας των ΗΠΑ και του Ισραήλ, καθώς και νυν και πρώην Παλαιστίνιους οικονομικούς αξιωματούχους.
Οι διαρκείς χρηματοοικονομικές ροές δείχνουν τη δυσκολία που αντιμετώπισαν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ στη διακοπή της χρηματοδότησης προς τη Χαμάς. Οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει κυρώσεις σε αξιωματούχους της Χαμάς και συνδεδεμένες εταιρείες για περισσότερες από δύο δεκαετίες, αλλά αγωνίζονται να διακόψουν την ικανότητά της να συγκεντρώνει μετρητά.
Υπό την δική του διοίκηση το οικονομικό γραφείο της Χαμάς εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη, όπου κατέχει μερίδια σε εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων μετοχών σε εταιρεία ακινήτων εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Τουρκίας, σύμφωνα με τις κυρώσεις των ΗΠΑ κατά αξιωματούχων της Χαμάς και σχετικών εταιρειών. Είναι «τιμή να αποκτάς πόρους για τη Χαμάς», είπε σε συνέντευξή του. Αλλά αρνείται τη δική του συμμετοχή στη συγκέντρωση χρημάτων.
Εχει, σύμφωνα με την WSJ, καλλιεργήσει σχέσεις με ανθρώπους κοντά στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που ισραηλινοί αξιωματούχοι ασφαλείας λένε ότι βοήθησαν τη Χαμάς να προμηθευτεί όπλα και χρηματοδότηση. Ο Τζαμπαρίν βοήθησε στη διατήρηση της σχέσης της Χαμάς στον Λίβανο με την Χεζμπολάχ, συνεργαζόμενος με ανταλλακτήρια χρημάτων εκεί, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους που παρακολούθησαν τις χρηματοοικονομικές ροές.
Η βάση της Χαμάς στην Τουρκία και ο Ερντογάν
Η Χαμάς είχε δημιουργήσει ένα δίκτυο εταιρειών που παρείχαν στον όμιλο εισόδημα και χρησιμοποιείτο για το ξέπλυμα χρημάτων, ώστε τα μετρητά να μην συνδέονται με τον όμιλο, σύμφωνα με τους πρώην αξιωματούχους των ΗΠΑ και του Ισραήλ. Η βάση αυτής της επιχείρησης, σύμφωνα με τις ΗΠΑ, ήταν αρχικά η Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, όπου η Χαμάς μετέφερε δεκάδες εκατομμύρια δολάρια από το Ιράν στη στρατιωτική της πτέρυγα και στις επιχειρήσεις της στη Γάζα.
Η Χαμάς διέθετε μια κατασκευαστική και κτηματομεσιτική επιχείρηση εκεί, καθώς και μια παρόμοια εταιρεία στο Σουδάν, που εκείνη την εποχή είχε μια ισλαμιστική δικτατορία, υπό την ηγεσία του Omar al-Bashir, η οποία συμπαθούσε τη Χαμάς. Στη συνέχεια, το Σουδάν άλλαξε και δημιούργησε διπλωματικούς δεσμούς με το Ισραήλ.
Υπό την πίεση των κυρώσεων από τις ΗΠΑ, η Σαουδική Αραβία ανάγκασε τους οικονομικούς αξιωματούχους της Χαμάς να φύγουν από την Τζέντα, σύμφωνα με τους νυν και πρώην αξιωματούχους των ΗΠΑ και του Ισραήλ. Έτσι, ο Τζαμπαρίν βρήκε μία νέα βάση για την επιχειρηματική αυτοκρατορία στην Τουρκία.
Ο οικονομικός επικεφαλής της Χαμάς έλαβε βοήθεια από έναν Τούρκο συνεργάτη για την αγορά και ενοικίαση εμπορικών και οικιστικών ακινήτων και την αγορά πολυτελών οχημάτων, σύμφωνα με έρευνα του 2018 από τις εγχώριες υπηρεσίες ασφαλείας του Ισραήλ, που αφορούσαν τη σύλληψη ενός Τούρκου ακαδημαϊκού που κατηγορείται ότι συνεργάζεται με τη Χαμάς.
Το 2018, η ισραηλινή υπηρεσία συνέλαβε έναν Άραβα πολίτη του Ισραήλ που είχε πάρει εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ σε μετρητά για τους πράκτορες της al-Qassam στη Δυτική Όχθη, χρήματα που είχαν παρασχεθεί από τον Τζαμπαρίν στην Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με την υπηρεσία ασφαλείας του Ισραήλ.
Ο ίδιος ήταν σε στενή συνεργασία με άλλους αξιωματούχους της Χαμάς, ανέπτυξε ένα χαρτοφυλάκιο ακινήτων στη χώρα, το οποίο αποτελούσε το μεγαλύτερο μέρος των περιουσιακών στοιχείων της, αξίας 500 εκατομμυρίων δολαρίων παγκοσμίως, δήλωσαν οι ΗΠΑ λίγα χρόνια αργότερα. Περιλάμβανε μερίδια σε εταιρείες με έδρα την Αλγερία και τα ΗΑΕ, οι οποίες δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό.
Το περιουσιακό στοιχείο με το υψηλότερο προφίλ ήταν η εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων Trend GYO. Εισηγμένη στο τουρκικό χρηματιστήριο, ανήκε κατά 75% σε στελέχη της Χαμάς, σύμφωνα με τις ΗΠΑ, οι οποίες επέβαλαν κυρώσεις στην εταιρεία τον Μάιο του 2022.
Η τουρκική κυβέρνηση χορήγησε σε έναν από τους ιδρυτές της Trend υπηκοότητα και νέο όνομα, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους. «Αξιωματούχοι της Χαμάς με έδρα την Τουρκία άνοιξαν τουρκικούς τραπεζικούς λογαριασμούς, για να μετακινήσουν μετρητά και να τα μεταφέρουν σε στελέχη της Δυτικής Όχθης», είπαν
Hamas Militant-turned-CEO Zaher Jabarin Handles Iranian Funds; On Israel’s Radar After Al-Arouri?
Ποιος είναι ο Τζαμπαρίν
Γεννημένος το 1968, ο Τζαμπαρίν μεγάλωσε στο Σαλφίτ, μια πόλη στη βόρεια Δυτική Όχθη. Θρησκευόμενος από μικρός, πήγαινε στο τοπικό τζαμί και διάβαζε έργα του Χασάν αλ – Μπάνα, του ιδρυτή της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, ενός ισλαμιστικού πολιτικού κινήματος του οποίου η Χαμάς είναι παρακλάδι, σύμφωνα με ένα βιβλίο που δημοσίευσε ο Τζαμπαρίν.
Στα τέλη της εφηβείας του, ήταν επικεφαλής μιας συμμορίας νέων με την ονομασία «Οι σκοπευτές» που συμμετείχαν στην εξέγερση κατά του Ισραήλ το 1987, γνωστή ως πρώτη Ιντιφάντα, σύμφωνα με συνέντευξή του στην εφημερίδα Felesteen με έδρα τη Γάζα. Μια από τις πρώτες πράξεις αντίστασης του Τζαμπαρίν, όπως είπε στη Felesteen, ήταν να γράφει γκράφιτι κατά της κατοχής γύρω από το Σαλφίτ.
Για να αγοράσει όπλα, ένα μέλος της ομάδας του Τζαμπαρίν πούλησε το αυτοκίνητό του και ένα άλλο τα κοσμήματα της γυναίκας του, είπε ο ίδιος στη συνέντευξη. Ο ίδιος ο Τζαμπαρίν ζήτησε να δανειστεί χρήματα από τη μητέρα του, σύμφωνα με το προφίλ του στην ιστοσελίδα του Παλαιστινιακού Κέντρου Πληροφοριών, το οποίο Ισραηλινοί ερευνητές λένε ότι συνδέεται με τη Χαμάς.
Μετά από χρόνια οι Ισραηλινοί συνέλαβαν τον Τζαμπαρίν για τη δολοφονία ενός στρατιώτη και ένα δικαστήριο τον καταδίκασε σε ισόβια κάθειρξη. Στη φυλακή, έμαθε εβραϊκά, σπούδασε και πήρε πτυχίο και ήταν ένα από τα πλέον δραστήρια μέλη της Χαμάς. Άρχισε να γράφει το βιβλίο του, το οποίο εκδόθηκε ένα χρόνο μετά την αποφυλάκισή του το 2011. Κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του, η Χαμάς εξελίχθηκε από ένα περιθωριακό παλαιστινιακό κίνημα στην πιο δημοφιλή παράταξη στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα.
Ο Τζαμπαρίν αποφυλακίστηκε το 2011 στο πλαίσιο μιας συμφωνίας για την απελευθέρωση περισσότερων από 1.000 Παλαιστίνιων κρατουμένων για έναν Ισραηλινό στρατιώτη. Ανέβηκε στην κλίμακα της ιεραρχίας σχετικά με τις δράσεις της οργάνωσης εκτός των παλαιστινιακών εδαφών.
Εντός της Χαμάς, ο Τζαμπαρίν είναι επίσης υπεύθυνος για τους κρατούμενους και ήταν ανάμεσα στην αντιπροσωπεία που διαπραγματεύτηκε τη συμφωνία για την οποία μεσολάβησα το Κατάρ και η Αίγυπτο για την απελευθέρωση ισραηλινών ομήρων.
«Δεν βγαίνεις από τη φυλακή και δεν παίρνεις αυτό το χαρτοφυλάκιο αν είσαι αρχάριος ή κάποιος μεσαίου επιπέδου», δήλωσε ο Μάθιου Λιούιτ, πρώην αξιωματούχος του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών που τώρα εργάζεται στο Ινστιτούτο Πολιτικής της Ουάσινγκτον για την Εγγύς Ανατολή, σχετικά με τον ρόλο του Τζαμπαρίν ως ανεπίσημου επικεφαλής των οικονομικών της Χαμάς. «Πρόκειται για μια θέση εμπιστοσύνης και εξουσίας», ανέφερε.
Μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει τέσσερις γύρους κυρώσεων με στόχο αξιωματούχους της Χαμάς, εταιρείες και επιχειρηματίες που συνδέονται με την οργάνωση. Ωστόσο, η χρηματοδότηση από το Ιράν και άλλους ιδιώτες συνεχίζεται από την αρχή του πολέμου, σύμφωνα με δυτικούς. Οι διαδικτυακές δωρεές έχουν αυξηθεί κατακόρυφα σε φιλανθρωπικές οργανώσεις στην Ευρώπη, την Ασία και τον Περσικό Κόλπο που κατηγορούνται για διασυνδέσεις με τη Χαμάς από τις ΗΠΑ, το Ισραήλ ή την Αυστραλία.