Παρά τις πληροφορίες περί του αντιθέτου που πρόσφατα είδαν το φως της δημοσιότητας, η σύμβαση 014Β/2021 μεταξύ της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ) του υπουργείου Εθνικής Άμυνας και της γερμανικής κατασκευάστριας εταιρείας ATLAS ELEKTRONIK GmbH για την προμήθεια σαράντα τεσσάρων (44) τορπιλών μάχης τύπου «SeaHake mod 4 Heavyweight», την εν συνεχεία υποστήριξη (ΕΣΥ) και την προμήθεια συναφών ειδών και υπηρεσιών, υπεγράφη στις 31 Μαρτίου 2022. Αυτό προκύπτει και από τη σχετική ανακοίνωση της ΓΔΑΕΕ στις 31 Μαρτίου 2022.«Υπογραφή Σύμβασης υπ’ αριθ. 014Β/21 μεταξύ ΥΠΕΘΑ/ΓΔΑΕΕ και Εταιρείας «ATLAS ELEKTRONIK GmbH».Την 31 Μαρτίου 2022 υπογράφηκε η Σύμβαση υπ’ αριθ. 014Β/21, η οποία αφορά στην «Αναβάθμιση Τορπιλικού Δυναμικού του ΠΝ – Προμήθεια και εν Συνεχεία Υποστήριξη Τορπιλών Ελληνικών Υποβρυχίων».Περίπου 40 ημέρες νωρίτερα, είχε προηγηθεί η ψήφιση από τη Βουλή του Νόμου 4891 «Για την ενίσχυση της αμυντικής θωράκισης της Χώρας» (ΦΕΚ 27A΄ της 18 Φεβρουαρίου 2022), στο Κεφάλαιο Β΄, Άρθρο 5 του οποίου περιέχεται η έγκριση του σχεδίου σύμβασης. Επισημαίνεται, ότι την εκτέλεση της σύμβασης παρακολουθεί επιτροπή του συνέστησε το ΓΕΝ (Γενικό Επιτελείο Ναυτικού), μετά την υπογραφή της. Επιπροσθέτως, με βάση αξιόπιστες πληροφορίες, είναι πιθανό εντός του τρέχοντος μηνός να παραδοθεί μικρός αριθμός τορπιλών, περίπου δύο μήνες νωρίτερα από το προβλεπόμενο από τη σύμβαση.Το Φύλλο Εφημερίδας της Κυβέρνησης (ΦΕΚ), η αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου και η έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου (τα δύο κατατέθηκαν μαζί με το σχέδιο νόμου στη Βουλή και αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο), αποτελούν ανοικτές πηγές πληροφοριών για τους όρους της σύμβασης. Σύμφωνα με τις προαναφερθείσες πηγές:
- «Το συνολικό τίμημα για τα Εκπληρωτέα Αντικείμενα σύμφωνα με τη Σύμβαση, συμπεριλαμβανομένων όλων των υφιστάμενων ή μελλοντικών φόρων, τελών και κρατήσεων, ανέρχεται στο ποσό των εκατόν έντεκα εκατομμυρίων εννιακοσίων ογδόντα ένα χιλιάδων εννιακοσίων είκοσι ευρώ (111.981.920,00 € – “Συνολικό Τίμημα Σύμβασης»). Όμως «ορίζεται ρητά ότι το καθαρό τίμημα που είναι πληρωτέο στον ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΗ σύμφωνα με τη Σύμβαση ανέρχεται στο ποσό των εκατόν πέντε εκατομμυρίων πεντακοσίων χιλιάδων ευρώ (105.500.000,00 € – «Συνολικό Πληρωτέο Τίμημα“)». Επίσης, αναφέρεται ότι όλες οι πληρωμές «θα πραγματοποιούνται δίχως οποιαδήποτε παρακράτηση ή επιβάρυνση λόγω υφιστάμενων ή μελλοντικών φόρων, τελών, κρατήσεων, βαρών ή άλλων επιβαρύνσεων οποιουδήποτε είδους, ανεξάρτητα από το νομικό χαρακτηρισμό αυτών στο παρόν ή στο μέλλον» και ότι:
«…κάθε παρούσα ή μελλοντική εισφορά υπέρ του Ελληνικού Μετοχικού Ταμείου Ναυτικού, η οποία τώρα ανέρχεται στο 6,144% [ήτοι: 4% υπέρ του Μετοχικού Ταμείου Ναυτικού, 2% υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού Αλληλοβοήθειας Ναυτικού, 0,12% τέλος χαρτοσήμου (2% επί των συνολικών συνεισφορών σύμφωνα με το άρθρ. 7 Ν. 1884/1990), 0,024% υπέρ Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (20% του τέλους χαρτοσήμου σύμφωνα με το άρθρ. 7 Ν. 1884/1990)], συνολικά: έξι εκατομμύρια τετρακόσιες ογδόντα μία χιλιάδες εννιακόσια είκοσι ευρώ (6.481.920 €), ή οποιαδήποτε άλλο τροποποιηθέν ποσοστό ή αξία ήθελε τεθεί σε ισχύ κατά τη διάρκεια ισχύος της Σύμβασης δεν θα συμπεριλαμβάνεται και δεν θα προστίθεται σε οποιοδήποτε τιμολόγιο εκδοθεί στον ΑΓΟΡΑΣΤΗ σύμφωνα με το Άρθρο 3.2. Η πληρωμή των ανωτέρω εισφορών στο και υπέρ του Ελληνικού Μετοχικού Ταμείου Ναυτικού ή/και οποιουδήποτε άλλου Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου του Ελληνικού Δικαίου θα λαμβάνει χώρα απευθείας από τον ΑΓΟΡΑΣΤΗ».
- Οι πρώτες τορπίλες θα έχουν παραδοθεί 15 μήνες μετά την υπογραφή της σύμβασης και θα είναι πλήρως επιχειρησιακές στο σύνολο των πέντε υποβρυχίων (Υ/Β), τα τέσσερα Type 214 – «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» και το «ΩΚΕΑΝΟΣ», σε λιγότερο από δύο χρόνια.
- Η σύμβαση περιλαμβάνει την παροχή ολοκληρωμένης υποστήριξης, που περιέχει επιχειρησιακή και τεχνική εκπαίδευσης, πλήρες συνεργείο τεχνικής υποστήριξης, επαρκή αριθμό αμοιβών/αναλωσίμων και τορπιλών γυμνασίων. Το συνολικό κόστος των ανωτέρω ανέρχεται σε περίπου 22 εκατ. ευρώ και εμπεριέχεται στο «Συνολικό Τίμημα Σύμβασης».4. Σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, το χρονοδιάγραμμα πληρωμών και ετήσιας επιβάρυνσης του κρατικού προϋπολογισμού είναι το ακόλουθο:
Έτος 2022, καταβολή 33.600.000 ευρώ
Έτος 2023, καταβολή 0 ευρώ
Έτος 2024, καταβολή 29.200.000 ευρώ
Έτος 2025, καταβολή 34.300.000 ευρώ
Έτος 2026, καταβολή 14.900.000 ευρώ - Η αιτιολογική έκθεση παρουσιάζει και ιστορικό ενδιαφέρον, καθότι με την επιχειρηματολογία που χρησιμοποιεί για να υποστηρίξει την επιλογή της γερμανικής τορπίλης υιοθετεί αντιδιαμετρικό σκεπτικό με την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας που τις αρχές της δεκαετίας του 2000 είχαν αποφασίσει την προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού (που τελικά κατέστη άγονος).
Ειδικότερα η επιλογή παρουσιάζεται ως νομοτελειακή «καθότι η κατασκευάστρια εταιρεία «ATLAS ELEKTRONIK GmbH», αφενός αποτελεί τον αυθεντικό κατασκευαστή (Original Equipment Manufacturer – OEM) του οπλικού συστήματος διευθύνσεως βολής Τ/Λ ISUS 90 των νέων Υ/Β τ .214 και του Υ/Β ΩΚΕΑΝΟΣ, αφετέρου έχει τα αποκλειστικά δικαιώματα επί του λογισμικού του οπλικού συστήματος, το οποίο απαιτείται για τη συνεργασία οποιασδήποτε Τ/Λ με το οπλικό σύστημα, και είναι η μοναδική εταιρεία που μπορεί να εκτελέσει την πλήρη ολοκλήρωση (integration) των εν λόγω Τ/Λ και να εγγυηθεί την ασφαλή και πλήρη εκμετάλλευση του συνόλου των δυνατοτήτων τους και των δυνατοτήτων του οπλικού συστήματος».
- Σε ό,τι αφορά τον αριθμό των τορπιλών, στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται ότι «ο αριθμός των 44 Τ/Λ είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικός, καθότι καλύπτεται έτσι, σε ένα ποσοστό περί το εξήντα έξι τοις εκατό (66%), ο ελάχιστα απαιτούμενος φόρτος των 68 Τ/Λ και για τα πέντε Υ/Β. Ο πλήρης απαιτούμενος φόρτος Τ/Λ είναι 82, συνεκτιμώντας έναν συντελεστή ένα κόμμα δύο (1,2) ώστε να υφίσταται φόρτος βάσης».
Από τα αναφερόμενα προκύπτει το συμπέρασμα ότι αντίθετα με ό,τι γενικά ίσχυε στο παρελθόν, επιλέχθηκε η μερική ικανοποίηση της απαίτησης ώστε οι προμήθειες να κλιμακωθούν σε βάθος χρόνου και να αποτραπεί το φαινόμενο μαζικής λήξης του ορίου ζωής. Επιπρόσθετα η κλιμάκωση σε βάθος χρόνου θα επιτρέψει και την ενσωμάτωση βελτιώσεων που στο πλαίσιο προγραμματισμένων συντηρήσεων πιθανά θα μπορούσαν να ενσωματωθούν και στα όπλα της αρχικής προμήθειας επιτυγχάνοντας τον εκσυγχρονισμό τους.
- Επίσης στην αιτιολογική έκθεση εμπεριέχεται αναφορά και για την τιμή μονάδας. «Η τιμή κρίνεται ως συμφέρουσα, καθότι επιτεύχθηκε έκπτωση της τάξης του 10%). Συγκεκριμένα η τιμή μονάδος (μία Τ/Λ) που επετεύχθη, είναι περί το 1,9 εκ. ευρώ, έναντι της διεθνώς αναμενόμενης για βαρέος τύπου Τ/Λ τιμής ύψους 2,1 – 2,6 εκ. ευρώ (τιμές 2017)».
- Γίνεται συγκεκριμένη μνεία στην εμπλοκή της εγχώριας βιομηχανικής βάσης. «Στο κατασκευαστικό έργο περιλαμβάνεται επαρκής συμμετοχή της ελληνικής βιομηχανίας, μέσω των εταιρειών SUNLGHT, ALSE, AKMON, TECHNOFORM, οι οποίες θα συμμετέχουν και σε μελλοντικά προγράμματα της εταιρείας ATLAS ELEKTRONIK GmbH».
- Αξιοπερίεργο είναι το άρθρο 7 του σχεδίου σύμβασης, περί διασφάλισης ποιότητας και διαδικασίας αποδοχής, όπου υπάρχει η ακόλουθη αναφορά: «προβλέπεται δυνατότητα συμμετοχής ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα κοινής αποδοχής σε περίπτωση που προκύψει διαφωνία στις δοκιμές αποδοχής (Factory/Harbour/Sea Acceptance Tests), με συμβουλευτικό ρόλο χωρίς δυνατότητα υπογραφής στην θέση του αγοραστή». Γιατί άραγε δεν επιλέχθηκε η παρέμβαση κρατικής αρχής όπως είναι η συνήθης πρακτική; Δεν έχουν καθοριστεί επακριβώς τόσο το περιεχόμενο των δοκιμών αποδοχής, όσο και οι επιδόσεις που πρέπει να επιτευχθούν; Μήπως υπάρχει ενδεχόμενο διαφορετικών ερμηνειών από τα συμβαλλόμενα μέρη;