Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Ανησυχία για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στην υλοποίηση των συμβάσεων που έχουν ανατεθεί σε εταιρείες του Ισραήλ, λόγω της πολεμικής κινητοποιήσεως της χώρας από την κρίση στην Γάζα και τις προεκτάσεις της, επικρατεί στην Αθήνα. Με το μέτρο της ευρείας επιστρατεύσεως που κήρυξε η χώρα, δεσμεύθηκε ανθρώπινο δυναμικό από όλους τους τομείς ενώ δίνεται προτεραιότητα και στην κάλυψη των εθνικών αναγκών από την παραγωγή της αμυντικής βιομηχανίας της χώρας.
Ήδη στην Ελλάδα η πραγματικότητα αυτή έγινε αισθητή μετά την, σύμφωνα με πληροφορίες, αποχώρηση λόγω επιστρατεύσεως, του προσωπικού της Elbit στην Καλαμάτα, που υποστήριζε την σύμβαση μετασχηματισμού της 120 Πτέρυγας Εκπαίδευσης Αέρος σε Διεθνές Κέντρο Εκπαίδευσης Πιλότων. Πρόκειται για σύμβαση η οποία ανατέθηκε στις 16 Απριλίου 2021 κι έκτοτε εξελίσσεται ομαλά ενώ όπως έχει γράψει ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ, από τον Μάιο του 2024 αναμένεται η συμμετοχή των αεροσκαφών M-346B Master στο πρόγραμμα εκπαιδεύσεως των Ικάρων.
Η προμήθεια πυραύλων αέρος – εδάφους Rampage και συλλογών βομβών SPICE που εγκρίθηκε λίγες μόλις ημέρες πριν την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, είναι απίθανο ούτως ή άλλως να είχε ξεκινήσει η υλοποίησή της. Εν τούτοις, περισσότερο προχωρημένες ήταν οι διαδικασίες από τις συμβάσεις που ανατέθηκαν για συστήματα SPIKE NMT και SPIKE NLOS προς εφοδιασμό του Ελληνικού Στρατού και του Πολεμικού Ναυτικού, σε συνδυασμό με περιορισμένο εκσυγχρονισμό των ελικοπτέρων AH-64A Apache και τροποποίηση 4 κανονιοφόρων.
Οι εν λόγω συμβάσεις υπεγράφησαν στις 10 Απριλίου, δηλαδή έχει διαρρεύσει ήδη διάστημα επταμήνου και όπως είχε γράψει ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ, οι παραδόσεις επρόκειτο να ξεκινήσουν εντός διαστήματος 18 μηνών από την ενεργοποίηση των συμβάσεων. Φυσικά, ούτε συστήματα SPIKE NLOS υπήρχαν έτοιμα προς άμεση παράδοση στον Ελληνικό Στρατό, τα οποία δήθεν διεκδικούσαν και άλλοι ενδιαφερόμενοι πελάτες, ούτε υπήρχε θέμα προτεραιότητας, όπως διέρρεαν σκοπίμως κάποια ελληνικά μέσα, δημιουργώντας κλίμα πιέσεως για λήψη αποφάσεων…
Εν τούτοις, φαίνεται ότι η Κύπρος που ανέθεσε σύμβαση για αντιαρματικούς πυραύλους SPIKE LR2 στην EUROSPIKE, την γερμανοϊσραηλινή κοινοπραξία που έχει και την ευθύνη της αγοράς της Ευρώπης, δεν αντιμετωπίζει κίνδυνο καθυστερήσεων στο πρόγραμμά της ενώ η Αθήνα επέλεξε να προχωρήσει απευθείας με την ισραηλινή πλευρά. Η σύμβαση της Κυπριακής Δημοκρατίας ανατέθηκε στις αρχές του 2022, όπως έχει γράψει ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ.
Με άγνωστο τον ορίζοντα της κρίσεως στην Μέση Ανατολή, που ευτυχώς δεν έχει επεκταθεί αλλά μέχρι τώρα διατηρείται “ελεγχόμενη”, είναι εύλογη μια πρώτη ανησυχία για ενδεχόμενες μεσομακροπρόθεσμες συνέπειες στις συμβάσεις ελληνικού ενδιαφέροντος. Κανείς όμως, δεν μπορεί να είναι απολύτως βέβαιος, για τίποτα, ιδίως όταν βλέπει το Ισραήλ να καταφεύγει στην αμερικανική βοήθεια προς κάλυψη επειγουσών αναγκών σε διάφορα όπλα, επισημαίνουν κύκλοι του ΥΠΕΘΑ.
Στην περίπτωση των συμβάσεων για τα συστήματα SPIKE NMT/NLOS μια επιπλέον διάσταση σχετίζεται με τις διαπραγματεύσεις για την συμμετοχή ελληνικών εταιρειών στο πρόγραμμα υποστηρίξεως των συστημάτων. Αν και το μερίδιο που δέχθηκε η Rafael να παραχωρήσει είναι μάλλον συμβολικό σύμφωνα με πληροφορίες, ακόμη δεν έχει οριστικοποιηθεί συμφωνία. Κατά τις συμβατικές πρόνοιες, η ισραηλινή πλευρά όφειλε να έχει οριστικοποιήσει εντός 6 μηνών από την υπογραφή των συμβάσεων την συγκεκριμένη συμφωνία, για την οποία υφίστανται συζητήσεις με μικρό αριθμό ελληνικών εταιρειών. Εν τούτοις, κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί μέχρι σήμερα.