Τραγικές συνέπειες, με 1 νεκρό και 8 τραυματίες είχε την Κυριακή το μεσημέρι η κατάρρευση τμήματος της υπό ανακατασκευήν γέφυρας «603», στην περιοχή Μποζαΐτικα και επί της Περιμετρικής Οδού Πατρών. Πολυμελές κλιμάκιο της ΕΜΑΚ που έσπευσε αμέσως επί τόπου, διεξήγαγε έρευνα, με την επιπλέον βοήθεια εκπαιδευμένων σκύλων, για τυχόν εγκλωβισμένους επιζώντες. Υπήρχαν συγκεχυμένες πληροφορίες σχετικά με τον αριθμό των ανθρώπων που θα μπορούσαν να έχουν καταπλακωθεί από τεράστιους όγκους οπλισμένου σκυροδέματος.
Ο νεκρός και 5 τραυματίες διακομίστηκαν στο νοσοκομείο του Ρίου και οι υπόλοιποι 3 τραυματίες στο Νοσοκομείο Αγίου Ανδρέα, στην πόλη της Πάτρας.
Ήδη, ως εμπλεκόμενοι στο περιστατικό με ενδεχόμενη υπαιτιότητα, έχουν συλληφθεί 4 άτομα -ο υπεύθυνος του έργου και 3 χειριστές μηχανημάτων κατεδάφισης. Βάσει των καταθέσεων που δίνουν οι συγκεκριμένοι καθώς και άλλοι, τις επόμενες ώρες αναμένεται να υπάρξουν ακριβέστερες περιγραφές γύρω από το πώς και το γιατί συνέβη η καταστροφή.
Η γέφυρα 603 στα Μποζαΐτικα είχε τεθεί προ πολλού εκτός κυκλοφορίας. Είχε κριθεί ακατάλληλη και επικίνδυνη, εξού και είχε αποφασιστεί η ανακατασκευή της, με ελεγχόμενη τμηματική κατεδάφιση των προβληματικών σημείων, αντικατάστασή τους με καινούργια, ενισχύσεις κ.λπ.
Σύμφωνα με τις αρχικές πληροφορίες μετά από το δυστύχημα, δεν είναι απολύτως σαφές εάν και πώς η κατάρρευση της γέφυρας συσχετίζεται με νόμιμες εργασίες ή με τη συνήθη λεηλασία από τους λαθροκυνηγούς μετάλλων. Πάντως, σε εικόνες που δημοσιεύτηκαν σε τοπικά ΜΜΕ της Πάτρας και είχαν ληφθεί λίγο πριν από την πτώση μέρους της άνω πλάκας της γέφυρας 603, διακρίνονται ημιφορτηγά φορτωμένα με μάζες από παραμορφωμένες σιδερόβεργες, προφανώς προερχόμενες από τον οπλισμό της γέφυρας.
Εκ μέρους του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, μέσω Facebook, ανακοινώθηκε ότι «Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σταϊκούρας και οι Υφυπουργοί Αλεξοπούλου Χριστίνα και Νίκος Ταχιάος εκφράζουν τη βαθιά θλίψη τους και τα συλλυπητήριά τους, με αφορμή το δυστύχημα που έγινε στην Πάτρα, αλλά και τις ευχές τους για ταχεία ανάρρωση προς τους τραυματίες που νοσηλεύονται.
Από τις πρώτες στιγμές και χωρίς καθυστέρηση η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών έπραξε τα ακόλουθα:
- Η Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, αρμόδια για τις Μεταφορές, Χριστίνα Αλεξοπούλου μετέβη άμεσα στον χώρο του δυστυχήματος και συμμετείχε στη σύσκεψη που έγινε στο Κέντρο Επιχειρήσεων.
- Ο Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, αρμόδιος για τις Υποδομές, Νίκος Ταχιάος μετέβη άμεσα στην Πάτρα, όπου είχε επαφές με όλους τους συναρμόδιους φορείς.
- Η κα Αλεξοπούλου σε συνεννόηση με τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Χρήστο Σταϊκούρα, επικοινώνησε με την Εισαγγελία.
- Εκλήθη η παραχωρησιούχος εταιρεία προκειμένου εκπρόσωποί της να μεταβούν άμεσα στην Πάτρα, όπου και πραγματοποιείται σύσκεψη με την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου».
Εν τω μεταξύ, η τεχνική εταιρεία ΑΒΑΞ ΑΕ, ως άμεσα υπεύθυνη για τις εργασίες στη γέφυρα εξέδωσε χθες την ακόλουθη ανακοίνωση: «Η ΑΒΑΞ ΑΕ γνωστοποιεί ότι σήμερα Κυριακή 23/7/23 στο 206 χλμ της Εθνικής Οδού Πατρών-Πύργου εκτελούσε προγραμματισμένες εργασίες κατεδάφισης γέφυρας (φορέας κατεύθυνσης προς Πάτρα). Μετά τη διακοπή των εργασιών και παρά την απαγόρευση της κυκλοφορίας και τα μέτρα που είχαν ληφθεί, στο χώρο βρέθηκαν άτομα μη έχοντα εργασία τα οποία τραυματίστηκαν (ένα από τα οποία θανάσιμα) από τμήματα της γέφυρας που κατέρρευσαν.
H Εταιρεία από την πρώτη στιγμή συνεργάζεται στενά με τις αρχές στο πλαίσιο διερεύνησης του συμβάντος. Η ΑΒΑΞ ΑΕ εκφράζει τα βαθύτατα συλλυπητήριά της στους οικείους του θανόντα και εύχεται ταχεία ανάρρωση στους τραυματίες».
Σχεδόν όμοια ήταν και η λακωνική ανακοίνωση της κατασκευαστικής κοινοπραξίας «Άπιον Κλέος», η οποία ανέφερε ότι «η ΚΞ ΑΠΙΟΝ ΚΛΕΟΣ γνωστοποιεί ότι σήμερα Κυριακή 23/7 στο 206ο χλμ της Εθνικής Οδού Πατρών-Πύργου εκτελούνταν από την ΑΒΑΞ Α.Ε. προγραμματισμένες εργασίες κατεδάφισης γέφυρας (φορέας κατεύθυνσης προς Πάτρα).
Μετά τη διακοπή των εργασιών και παρά την απαγόρευση της κυκλοφορίας και τα μέτρα που είχαν ληφθεί, στο χώρο βρέθηκαν άτομα μη έχοντα εργασία τα οποία τραυματίστηκαν, ένα από τα οποία θανάσιμα, από τμήματα της γέφυρας που κατέρρευσαν.
Είμαστε συγκλονισμένοι από την τραγωδία και εκφράζουμε τη βαθιά μας λύπη στην οικογένεια του θύματος και τους τραυματίες. Τα αίτια του συμβάντος θα διερευνηθούν από τις αρμόδιες αρχές, στις οποίες παρέχουμε κάθε πληροφορία που διαθέτουμε και κάθε στοιχείο που θα μας ζητηθεί».
Με δεδομένο ότι η γέφυρα 603 αποτελεί μέρος του υπό κατασκευήν νέου αυτοκινητοδρόμου Πατρών-Πύργου, υπάγεται στην ευθύνη της εταιρείας «Ολυμπία Οδός». Η οποία το προηγούμενο διάστημα δημοσίευε τακτικά ενημερώσεις σχετικά με την κατάσταση της γέφυρας.
Χαρακτηριστικά, η τελευταία από αυτές τις ανακοινώσεις, με ημερομηνία 21 Ιουλίου, επισήμαινε ότι «στο πλαίσιο εργασιών ανακατασκευής/ενίσχυσης της Γέφυρας της Κάτω Διάβασης Κ603 της Περιμετρικής Πάτρας (Χιλιομετρική Θέση [ΧΘ] 206) και για τις ανάγκες κατεδάφισης τμήματος αυτής, από τις 07:00 το πρωί της Παρασκευής 21/07/2023 έως το αργότερο τις 12:00 το πρωί της Δευτέρας 24/07/2023 θα πραγματοποιηθεί προσωρινός αποκλεισμός της οδού Διοδώρου στο τμήμα της που διέρχεται κάτω από τη Γέφυρα της Περιμετρικής Πάτρας, όπου η κυκλοφορία θα εξυπηρετείται εναλλακτικά μέσω τοπικής παράκαμψης από όμορες οδούς ακολουθώντας τη σχετική σήμανση, όπως φαίνεται στο ακόλουθο Σχηματικό διάγραμμα.
Η Ολυμπία Οδός ευχαριστεί για την κατανόηση και παρακαλεί τους οδηγούς να συμμορφώνονται προς τη σχετική εργοταξιακή σήμανση και τις υποδείξεις της Τροχαίας, καθώς και να επιδείξουν αυξημένη προσοχή κατά τη διέλευσή τους από την εν λόγω περιοχή».
Περίπου δύο εβδομάδες πριν, η Ολυμπία Οδός ανακοίνωνε ότι «με την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης των εργασιών ανακατασκευής του τμήματος της Γέφυρας της Κάτω Διάβασης Κ603 στην κατεύθυνση προς Πύργο, ξεκινά η δεύτερη φάση των αντίστοιχων εργασιών που αφορά το τμήμα της Γέφυρας προς Αθήνα. Για την υλοποίηση των εργασιών, θα πραγματοποιηθεί τοπικός αποκλεισμός του κλάδου που εξυπηρετεί την κατεύθυνση κυκλοφορίας προς Αθήνα στο τμήμα από τη Χ.Θ. 206,25 έως τη Χ.Θ. 205,95.
Στο συγκεκριμένο τμήμα, η κυκλοφορία θα εξυπηρετείται από τον κλάδο προς Πύργο, ενώ στο ύψος της Χ.Θ. 205,95 ενοποιείται με την όμορη κυκλοφοριακή ρύθμιση των εργασιών ανακατασκευής της Γέφυρας Β601, όπου αντίστοιχα έως τη Χ.Θ. 204,6 η κυκλοφορία και των δύο κατευθύνσεων εξυπηρετείται από τον κλάδο προς Αθήνα.
Σημειώνεται επίσης ότι στον κόμβο Μποζαϊτίκων (Χ.Θ. 205,15) ο κλάδος εξόδου από Πύργο προς Πάτρα θα είναι προσωρινά κλειστός και η εξυπηρέτηση της κυκλοφορίας θα γίνεται μέσω του γειτονικού κόμβου του Ρίου (Χ.Θ. 203,5). Η ανωτέρω ρύθμιση θα εφαρμοστεί από τις 10.07.2023 έως την 01.06.2024».
Το ιστορικό της «603»
Την αρχική κατασκευή της γέφυρας στα Μποζαΐτικα, στην αρχή της δεκαετίας του 2000, είχε αναλάβει η εταιρεία «Κ.Ι Σαραντόπουλος». Κατόπιν όμως δεν είναι ευκρινές το ποιος συνέχισε και ολοκλήρωσε το έργο. Εξάλλου, δεν είναι τυχαίο το επίθετο «πολύπαθη» που αποδίδεται, ακόμη και από υπουργούς, γενικότερα στην οδική σύνδεση Πατρών-Πύργου.
Για λόγους και ακατανόητους βάσει κοινής λογικής, το έργο είχε κατατμηθεί σε 8 διαφορετικές εργολαβίες, με αποτέλεσμα να μην είναι πλέον σαφές, βάσει όσων έχουν καταγραφεί στο σχετικό μητρώο του υπουργείου Υποδομών, το αν το έργο ολοκληρώθηκε από την «Κ.Ι Σαραντόπουλος» ή από άλλη τεχνική εταιρεία και αφού εν τω μεταξύ είχε μεσολαβήσει «εργολαβία-σκούπα» προκειμένου να αποπερατωθεί η Περιμετρική οδός Πατρών. Σημειωτέον πάντως ότι η «Κ.Ι Σαραντόπουλος» έχει πάψει υπάρχουσα, αφού προ 15ετιας συγχωνεύτηκε με την Παντεχνική και εν συνεχεία εντάχθηκε στον όμιλο της Άκτωρ ΑΤΕ.
Στην παρουσίαση του έργου για την κατασκευή του νέου άξονα Πατρών-Πύργου, η διεύθυνση της Ολυμπίας Οδού τόνιζε το Μάρτιο του 2022 σε σχετική παρουσίαση ότι «η Πατρών Πύργου είναι ένα έργο μεγάλης σημασίας, καθώς αποκαθιστά, με καθυστέρηση πολλών δεκαετιών, τη σύνδεση της πρωτεύουσας με την Αρχαία Ολυμπία. Η ολοκλήρωσή της θα προκαλέσει μια σειρά ευεργετικών επιδράσεων στην οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική ανάπτυξη ολόκληρης της Δυτικής Πελοποννήσου.
» Ο σύγχρονος αυτοκινητόδρομος θα έρθει να δώσει στην περιοχή την ευκολία της οδικής πρόσβασης και σε ολόκληρη την περιφέρεια τη δυνατότητα να αναδιατάξει το τουριστικό και το γενικότερο αναπτυξιακό περιβάλλον της εν λόγω περιοχής με βιώσιμες δραστηριότητες οικονομικά, περιβαλλοντικά, εντέλει κοινωνικά.
Με την ένταξη του Πάτρα-Πύργος στο Έργο Παραχώρησης, η Ολυμπία Οδός γίνεται πλέον ο τρίτος μεγαλύτερος αυτοκινητόδρομος στη χώρα, με συνολικό μήκος 277 χιλιόμετρα. Τα νέα 75 χιλιόμετρα σύγχρονου αυτοκινητόδρομου θα συνδέουν την Περιμετρική Πάτρας με τη βόρεια είσοδο της πόλης του Πύργου».
Εν συνεχεία η Ολυμπία Οδός παρουσίαζε το χρονολόγιο του έργου, με ημερομηνίες- ορόσημα ως εξής:
- 2001: Το Ελληνικό Δημόσιο προκηρύσσει Διεθνή Κλειστό Διαγωνισμό για την υλοποίηση του έργου της Ολυμπίας Οδού, με τη μέθοδο της παραχώρησης με συγχρηματοδότηση.
- 2007: Ο όμιλος ΑΠΙΟΝ ΚΛΕΟΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΣ Α.Ε., στον οποίο μετέχουν μεγάλες ευρωπαϊκές και ελληνικές τεχνικές εταιρείες, ανακηρύσσεται Ανάδοχος του Έργου «Αυτοκινητόδρομος Ελευσίνα – Κόρινθος – Πάτρα – Πύργος – Τσακώνα».
- 24 Ιουλίου 2007: Υπογράφεται μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της ΑΠΙΟΝ ΚΛΕΟΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΣ Α.Ε. η Σύμβαση Παραχώρησης για τη Μελέτη, Χρηματοδότηση, Κατασκευή, Λειτουργία, Συντήρηση και Εκμετάλλευση του έργου, η οποία κυρώνεται στις 29 Νοεμβρίου 2007, από το Ελληνικό Κοινοβούλιο με μεγάλη πλειοψηφία.
- 4 Αυγούστου 2008: Υπογράφεται η έναρξη της παραχώρησης.
- Νοέμβριος 2010: Οι δανειστές αναστέλλουν τη χρηματοδότηση. Για περισσότερο από μισό χρόνο η κατασκευή συνεχίζεται με οικονομικούς πόρους των κατασκευαστικών εταιρειών.
- 2011: Αναστέλλεται η κατασκευαστική δραστηριότητα λόγω έλλειψης πόρων και ανεξόφλητων εργασιών. Οι εργασίες ασφαλείας συνεχίζουν να εκτελούνται στο έργο, όπως και η καθημερινή λειτουργία και συντήρηση, υπηρεσίες που απαιτούνται για την οδική ασφάλεια.
- 17 Δεκεμβρίου 2013: Υπογράφεται η επανεκκίνηση του έργου.
- 25 Ιουλίου 2016: Υπογράφεται η «Συμφωνία για την έγκαιρη ολοκλήρωση του έργου».
- 31 Αυγούστου 2017: Ολοκληρώνεται η κατασκευή του αυτοκινητόδρομου.
Ορόσημα της Πατρών-Πύργου
- 4 Απριλίου 2014: Το τμήμα Πάτρα-Πύργος-Τσακώνα εξαιρείται από το Έργο με Υπουργική Απόφαση.
- Σεπτέμβριος 2014: Η εταιρία Παραχώρησης και η Κατασκευαστική ΑΠΙΟΝ ΚΛΕΟΣ ολοκληρώνουν τις μελέτες του Πάτρα-Πύργος και τις παραδίδουν στο Δημόσιο.
- 2015: Κατάτμηση του τμήματος Πάτρα-Πύργος σε οκτώ (8) εργολαβίες. Δημοπράτηση δημόσιου διαγωνισμού.
- 2018: Υπογραφή τριών (από τις οκτώ) συμβάσεις. Η πρόοδος εργασιών είναι αργή (λιγότερο από 1% -3 εκατ. €- σε ένα χρόνο).
- 2ο εξάμηνο 2019: Επανεξετάζεται η επανένταξη του Πάτρα-Πύργος στο έργο Παραχώρησης.
- Ιανουάριος 2020: Υπογραφή Μνημονίου Συναντίληψης μεταξύ του Κράτους και της Ολυμπίας Οδού κ.λπ.
Οι προειδοποιήσεις
Η επισφαλής στατικότητα και επί της ουσίας η κακοτεχνία της γέφυρας 603 ήταν γνωστή στην Πάτρα. Ήδη από το Σεπτέμβριο του 2018, ο δημοτικός σύμβουλος Πατρέων, στέλεχος της αντιπολίτευσης στο συγκεκριμένο δήμο, Γιώργος Σιγαλός, είχε αποστείλει στην τότε πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου επιστολή με τον εύγλωττο τίτλο «Φόβοι για ‘καταστάσεις Γένοβας’ στη δίδυμη γέφυρα της Περιμετρικής».
Ο κ. Σιγαλός συνέκρινε την 603 με τη γέφυρα Πόντε Μοράντι της Τζένοα, στη Βόρεια Ιταλία, η οποία κατέρρευσε αιφνιδίως τον Αύγουστο του 2018, προξενώντας το θάνατο 43 ανθρώπων και εκτενείς καταστροφές.
Κατά την άποψη του κ. Σιγαλού, «στις 10 Σεπτεμβρίου 2018, σε τοπικά Μέσα Ενημέρωσης, δημοσιεύτηκε είδηση για κακοτεχνία στην δίδυμη γέφυρα που συνδέει την Ολυμπία οδό με την Περιμετρική της Πάτρας (στο ύψος του ποταμού Χαράδρου). Παρακαλώ, όπως ενημερώσετε τι Σώμα του Δημοτικού Συμβουλίου, σε τι ενέργειες έχετε προβεί, ώστε οι Υπηρεσίες που εμπλέκονται στην συντήρηση του εν λόγω δρόμου να ενεργοποιηθούν.
Μπορεί, Κυρία Πρόεδρε, να μην είναι έργο που συντηρείται από τον Δήμο, αλλά η προστασία των δημοτών μας και όχι μόνον, που διέρχονται από το σημείο αυτό, είναι πρωτίστης προτεραιότητας. Επίσης ζητώ να γίνει άμεση παρέμβαση στις αρμόδιες αρχές κατασκευής και συντήρησης του δρόμου αυτού. Αν οι πληροφορίες του δημοσιεύματος που σας επισυνάπτω, είναι αληθείς, νομίζω ότι δεν μπορεί κανένας να εφησυχάζει.
Εν συνεχεία των δημοσιευμάτων του καθηγητή κ. Τσελέντη για ζημιές που έχει υποστεί η γέφυρα της Περιμετρικής της Πάτρας (μετά το ‘Τόφαλος’) στο ύψος του ποταμού Χάραδρου, να θυμίσω ότι έχω καταθέσει σχετικό ερώτημα στις 18-09-2018 στο Δημοτικό Συμβούλιο Πατρών, για το οποίο δεν έλαβα απάντηση. Παραλλήλως να ενημερώσω, ότι σε επόμενη συνεδρίαση του Δ.Σ. παρευρέθη για άλλα κυκλοφοριακά θέματα και εκπρόσωπος της Ολυμπίας οδού, όπου σε σχετικό ερώτημά μου, απήντησε ότι ‘γίνονται κάποια έργα – για αυτό τον λόγο έχουν μπει κορύνες στην αριστερή λωρίδα, για να μην επιβαρύνεται η γέφυρα – και σε λίγους μήνες να λυθεί το θέμα’. Έκτοτε δεν έχει γίνει τίποτε. Ας ελπίσουμε οι υπεύθυνοι, να ενεργοποιηθούν πριν είναι αργά».