Όλες οι αλλαγές της ρυθμιστικής αρχής για την διαφάνεια και την προστασία των καταναλωτών –Προς κατάργηση η ρήτρα πρόωρης αποχώρησης για τα κυμαινόμενα τιμολόγια
Το κίνητρο της θετικής δημοσίευσης προκειμένου να εξασφαλίσει την καθολική συμμετοχή της αγοράς, δίνει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας για να εφαρμοστούν από την αγορά τα νέα πρότυπα για λογαριασμούς και συμβάσεις παροχής ηλεκτρικής ενέργειας.
Χθες η ΡΑΕ έδωσε στη δημοσιότητα τις κατευθυντήριες οδηγίες για την εφαρμογή των νέων ενιαίων εντύπων, θέτοντας προθεσμία μέχρι τις 30 Ιουνίου για την εφαρμογή από τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας του πρότυπου σύμβασης και μέχρι τις 31 Ιουλίου για την εφαρμογή του πρότυπου λογαριασμού. Οι αλλαγές που δρομολογεί η ΡΑΕ έρχονται σε μια περίοδο που ο κλάδος της προμήθειας βρίσκεται σε μεγάλο αναβρασμό, ειδικά μετά τα μέτωπα που έχει ανοίξει στην αγορά η ρήτρα αναπροσαρμογής αλλά και η εφαρμογή του νέου μηχανισμού που προωθεί η κυβέρνηση για να ρίξει την τιμή της χονδρεμπορικής.
Οι πρότυπες συμβάσεις και τα πρότυπα τιμολόγια
Στη νέα απόφαση, η Ολομέλεια της ΡΑΕ προχώρησε σε αλλαγές όσον αφορά την κατηγοριοποίηση των συμβάσεων και των τιμολογίων που θα προσφέρουν οι προμηθευτές, παραλείποντας τις κατηγορίες «υψηλού» ή «χαμηλού» κινδύνου, για τις οποίες υπήρχαν αντιδράσεις από πλευράς των εταιρειών.
Στην απόφασή της Αρχής, ξεκαθαρίζεται πως θα εισηγηθεί στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) την κατάργηση των ρητρών πρόωρης αποχώρησης για τους καταναλωτές που έχουν κυμαινόμενα τιμολόγια και τη διατήρησή τους μόνο για όσους έχουν σταθερά τιμολόγια ορισμένου χρόνου.
Διατηρείται ωστόσο το μηνιαίο πάγιο το οποίο, όμως, πρέπει να συνυπολογίζεται κατά τον τελικό συνολικό υπολογισμό της Χρέωσης Προμήθειας (με στάθμιση σε €/ΜWh και, μεταβατικά, σε €/ΚWh) ώστε να είναι πιο εύκολη η σύγκριση για τους καταναλωτές.
Η ΡΑΕ προτείνει τελικά την κατηγοριοποίηση των κυμαινόμενων τιμολογίων, με περαιτέρω διάκριση δύο υποκατηγοριών, δηλαδή «με αυξομείωση εντός ορίων» και «αυξομείωση χωρίς όριο». Έτσι στο εξής τα τιμολόγια θα διακρίνονται σε «σταθερά» και «κυμαινόμενα».
Τα κυμαινόμενα τιμολόγια διακρίνονται περαιτέρω, βάσει της συμπερίληψης ή μη ορίου διακύμανσης της τιμής, σε: (α) τιμολόγια Κυμαινόμενης Χρέωσης χωρίς όριο διακύμανσης και (β) τιμολόγια Κυμαινόμενης Χρέωσης με όριο διακύμανσης.
Στα τιμολόγια Κυμαινόμενης Χρέωσης χωρίς όριο διακύμανσης, η Χρέωση Προμήθειας παρακολουθεί ευθέως τη διακύμανση των τιμών στις ενεργειακές αγορές και ο πελάτης εκτίθεται πλήρως στον συνολικό κίνδυνο τιμών που ενσωματώνει ο κυμαινόμενος δείκτης. Έτσι δεν υπάρχει κανένα ανώτατο ή κατώτατο όριο διαμόρφωσης της Χρέωσης Προμήθειας.
Στα τιμολόγια Κυμαινόμενης Χρέωσης με όριο διακύμανσης, η Χρέωση Προμήθειας παρακολουθεί τη διακύμανση των τιμών στις ενεργειακές αγορές μέχρι ενός ποσού ή ποσοστού. Το εν λόγω ποσό ή ποσοστό προσδιορίζεται στη σύμβαση ως ανώτατο όριο επιβάρυνσης του καταναλωτή.
Επιπλέον, ως διακριτές περιπτώσεις των δύο αυτών τύπων κυμαινόμενων τιμολογίων, αναγνωρίζονται τα κυμαινόμενα τιμολόγια με ρήτρα αναπροσαρμογής και τα κυμαινόμενα τιμολόγια χωρίς ρήτρα αναπροσαρμογής. Τα «κυμαινόμενα τιμολόγια χωρίς Ρήτρα Αναπροσαρμογής», ανεξάρτητα από το αν περιέχουν ή όχι όριο διακύμανσης, διαμορφώνονται απευθείας και κατά κύριο λόγο βάσει ενός μεγέθους της χονδρεμπορικής αγοράς.
Τα «κυμαινόμενα τιμολόγια με Ρήτρα Αναπροσαρμογής», αδιαφόρως αν περιέχουν ή όχι όριο διακύμανσης, περιλαμβάνουν μία χρέωση βάσης («Σταθερή Χρέωση Προμήθειας») και μία επιπρόσθετη χρέωση, η οποία ενεργοποιείται όταν το μέγεθος που διέπει τη ρήτρα αναπροσαρμογής διαμορφώνεται πέραν του καθορισμένου επιπέδου τιμών της περιοχής ασφαλείας».
Για το παροχή άλλων προϊόντων ή υπηρεσιών με την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας (π.χ. φορτιστής ηλεκτροκίνησης, λύσεις εξοικονόμησης, κ.α.), η ΡΑΕ αναφέρει πως αν ο καταναλωτής δεν πληρώσει για τις πρόσθετες αυτές υπηρεσίες, ο προμηθευτές δεν μπορεί να του κόψει την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος. Αναφέρεται επίσης πως «δεν νοείται να συνδυάζεται η προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, που συνιστά ταυτόχρονα αναντικατάστατο αγαθό κοινής ωφέλειας και υπηρεσία γενικού οικονομικού συμφέροντος, με αμιγώς εμπορικά είδη, ευχερώς εναλλάξιμα (π.χ. κουπόνια σούπερ μάρκετ)».
Πώς θα γίνονται οι αλλαγές από σταθερά σε κυμαινόμενα
Η ΡΑΕ προβλέπει την ατομική ειδοποίηση του καταναλωτή, με επιστολή, στην περίπτωση σοβαρών αλλαγών στη σύμβαση προμήθειας. Μάλιστα οι προμηθευτές «οφείλουν να αποδείξουν ότι, ειδικά ως προς την τροποποίηση της σύμβασης, ο συγκεκριμένος πληττόμενος πελάτης αποδέχθηκε εναλλακτικούς τρόπους ειδοποίησής του». Η αναφορά συνδέεται με τις καταγγελίες για μονομερείς αλλαγές συμβάσεων σταθερών τιμολογίων σε κυμαινόμενα που οδήγησαν σε μεγάλη επιβάρυνση χιλιάδων καταναλωτών μέσω της επιβολής ρήτρας αναπροσαρμογής.
Σε αντίθετη περίπτωση θεωρείται ότι ο προμηθευτής παραβιάζει τον Κώδικα, εκτός και αν μπορεί να αποδείξει ότι ο πελάτης έχει συναινέσει σε άλλο τρόπο ειδοποίησης. Σε κάθε περίπτωση ο καταναλωτής πρέπει να ειδοποιείται 60 ημέρες πριν την τροποποίηση της σύμβασης.
Η ΡΑΕ επισημαίνει ότι ανακριβής ενημέρωση και παραπλάνηση των καταναλωτών επιτείνεται από καταχρηστικές πρακτικές προμηθευτών, οι οποίοι δεν εμφανίζουν το κόστος από τη ρήτρα ενεργοποίησης στο πεδίο των «Ανταγωνιστικών Χρεώσεων» των Λογαριασμών Κατανάλωσης.
Ωστόσο οι προμηθευτές υποκρύπτουν το σχετικό κόστος εντάσσοντάς το σε άλλες κατηγορίες χρεώσεων που επινοούν, κατά παράβαση της αυστηρής κατάταξης των ενεργειακών χρεώσεων σε δύο κατηγορίες «Ανταγωνιστικές Χρεώσεις / Χρεώσεις Προμήθειας» και «Ρυθμιζόμενες Χρεώσεις».
Η Ολομέλεια της ΡΑΕ αφήνει και αιχμές για συγκεκριμένους προμηθευτές οι διοικήσεις των οποίων αποδίδουν στη ρυθμιστική αρχή την επιβολή ρήτρας αναπροσαρμογής. Όπως αναφέρει αν και Προμηθευτές έλαβαν τις σχετικές αποφάσεις στη βάση αποκλειστικά και μόνον της εταιρικής αξιολόγησης του προσδοκώμενου επιχειρηματικού οφέλους, αναληθώς επιχειρούν να τις παρουσιάσουν στους καταναλωτές δήθεν ως «συμμόρφωση σε κατευθύνσεις της ΡΑΕ» ή ως «υιοθέτηση υποδείξεων της ΡΑΕ».