Έρχονται οι μεγάλες αλλαγές στα τιμολόγια του ρεύματος. Τέλος οι οριζόντιες επιδοτήσεις, σε σταθερά και κυμαινόμενα θα χωρίζονται τα τιμολόγια, αναβιώνει ‘de facto” η ρήτρα αναπροσαρμογής και ενεργοποιούνται επιδοτήσεις αλλά αυτή τη φορά με κριτήρια.
Οδηγός επιβίωσης για το νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται με ερωτήσεις και απαντήσεις:
Πώς επιδοτείται σήμερα ο λογαριασμός του ηλεκτρικού ρεύματος;
Όλα τα νοικοκυριά, κύριες και δευτερεύουσες κατοικίες, επιδοτούνται με ένα ποσό ανά κιλοβατώρα το οποίο αλλάζει από μήνα σε μήνα, ανάλογα με την τιμή λιανικής του ηλεκτρικού ρεύματος. Το ποσό για τον Νοέμβριο διαμορφώνεται στα 2,5 λεπτά ανά κιλοβατώρα (για καταναλώσεις έως 600 KWh ανά μήνα) και στα 6 λεπτά για τους δικαιούχους του κοινωνικού τιμολογίου. Με αυτή την επιδότηση, ο καταναλωτής πληρώνει τελικώς 11-14 λεπτά την κιλοβατώρα είτε για το σπίτι είτε για το εξοχικό του. Στους δικαιούχους του κοινωνικού τιμολογίου, η χρέωση είναι και χαμηλότερη. Το βασικό είναι ότι αυτή την επιδότηση την λαμβάνουν όλοι χωρίς εισοδηματικά ή περιουσιακά ή άλλα κριτήρια. Και αυτή η επιδότηση είναι ο λόγος για τον οποίο ο λογαριασμός του ηλεκτρικού ρεύματος παρέμεινε πάνω-κάτω στα ίδια επίπεδα (φυσικά για ανάλογες καταναλώσεις) από τον Αύγουστο του 2022 μέχρι και σήμερα
Πότε τελειώνει αυτό το οριζόντιο σύστημα επιδοτήσεων;
Στο τέλος του χρόνου. Από τις αρχές του 2024 -και υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξει κάποια δυσμενέστατη εξέλιξη σε παγκόσμιο επίπεδο ώστε να οδηγήσει και στην αναθεώρηση της στάσης της ΕΕ που δεν θέλει οριζόντιες επιδοτήσεις στο ρεύμα- δεν θα μπορεί το κράτος να δίνει επιδότηση σε όλους.
Και πώς θα τιμολογείται η ηλεκτρική ενέργεια;
Θα έρθουμε αντιμέτωποι με τέσσερα διαφορετικά τιμολόγια τα οποία μάλιστα θα ξεχωρίζουν και από το χρώμα τους. Το βασικό που θα πρέπει να γνωρίζουν οι καταναλωτές είναι ότι θα πρέπει να διαλέξουν αν το τιμολόγιό τους θα είναι “σταθερό” ή “κυμαινόμενο”. Ποια η διαφορά;
Με το σταθερό τιμολόγιο πληρώνεις την τιμή που έχεις συμφωνήσει με τον πάροχο. Κατά κανόνα, θα είναι υψηλότερη από την αντίστοιχη του κυμαινόμενου. Με τα σημερινά δεδομένα, τουλάχιστον 16 λεπτά ανά κιλοβατώρα. Από την άλλη, θα υπάρχουν τα κυμαινόμενα τιμολόγια. Σε αυτά, η χρέωση θα εξαρτάται από το τι θα γίνεται στο χρηματιστήριο ενέργειας. Η τελική τιμή θα διαμορφώνεται από έναν μαθηματικό τύπο ο οποίος θα καθορίζεται από την εταιρεία και θα ενσωματώνεται στη σύμβαση.
Και εμείς οι καταναλωτές θα πρέπει να έχουμε “πτυχίο” για να καταλάβουμε;
Ακριβώς επειδή υπάρχει ο κίνδυνος τα νοικοκυριά να μπλέξουν πάλι με δύσκολες έννοιες τύπου “ρήτρα αναπροσαρμογής”, το υπουργείο Περιβάλλοντος σχεδιάζει να επιβάλλει ένα τιμολόγιο αναφοράς. Σε αυτό, ο τρόπος υπολογισμού της χρέωσης θα είναι κοινός και το μόνο που θα αλλάζει θα είναι το περιθώριο κέρδους της κάθε εταιρείας. Αυτό θα επιτρέψει τη σύγκριση μεταξύ των τιμολογίων με εύκολο τρόπο, καθώς το αποτέλεσμα που θα προκύπτει από αυτά τα τιμολόγια, θα αναρτάται στο διαδίκτυο και θα είναι προσβάσιμο από όλους.
Επιδοτήσεις θα υπάρχουν για το ρεύμα;
Ναι αλλά στοχευμένες. Ένα από τα σχέδια προβλέπει ότι θα επιδοτηθούν -με εισοδηματικά κριτήρια- όσοι χρησιμοποιούν το ηλεκτρικό ρεύμα για να καλύψουν τις ανάγκες θέρμανσης. Το πώς θα γίνει αυτό, θα ανακοινωθεί μέσα στην επόμενη εβδομάδα. Πάντως, θα είναι ένα μέτρο το οποίο θα ισχύσει από τις αρχές του 2024 (ακριβώς τη στιγμή που θα τελειώσουν οι οριζόντιες επιδοτήσεις) και θα τελειώσει με το τέλος της χειμερινής περιόδου.
Για τον υπολογισμό του ύψους της επιδότησης, θα χρησιμοποιηθεί ο κατάλογος των “βαθμοημερών” ο οποίος συνδέει τον ταχυδρομικό κώδικα της κάθε περιοχής με τις καιρικές συνθήκες. Με αυτό τον τρόπο, όσοι ζουν σε περιοχές που κάνει περισσότερο κρύο, θα επιδοτούνται περισσότερο σε σχέση με αυτούς που ζουν στα νησιά ή στις νότιες περιοχές της χώρας όπου ο χειμώνας είναι πιο ανώδυνος. Αυτός πάντως που θα έχει αιτηθεί και θα έχει εισπράξει επίδομα θέρμανσης για πετρέλαιο, φυσικό αέριο ή άλλο καύσιμο, δεν θα δικαιούται και το επίδομα για το ρεύμα.
Το δίλημμα σε πέντε εκατομμύρια νοικοκυριά: Σταθερό ή κυμαινόμενο τιμολόγιο ρεύματος; – Πώς να διαλέξουμε
Τελικώς μέσα στον φετινό χειμώνα θα πληρώσουμε ακριβότερα το ρεύμα ή όχι;
Εξαρτάται από την πορεία των τιμών στο χρηματιστήριο ενέργειας. Το πιο πιθανό πάντως είναι ότι ναι, ο λογαριασμός θα είναι πιο φουσκωμένος ειδικά γι’ αυτούς που δεν θα δικαιούνται κανενός είδους ενίσχυση. Ειδικά στα εξοχικά και στις δευτερεύουσες κατοικίες, δύσκολα θα αποφύγουμε τις επιβαρύνσεις. Σε σχέση με τα προ ενεργειακής κρίσης επίπεδα που η κιλοβατώρα κόστιζε 7 με 9 λεπτά, οι επιβαρύνσεις μπορεί να είναι μεγαλύτερες του 60%.
Και τι θα γίνει με τα ευάλωτα νοικοκυριά;
Σε αυτά θα πέσει όλο το βάρος για να προστατευτούν. Το “όπλο” θα είναι το κοινωνικό τιμολόγιο το οποίο αναμένεται ότι θα αναθεωρηθεί για να “χωρέσει” περισσότερα νοικοκυριά, ειδικά αυτά των πολύτεκνων. Θα εξειδικευτούν και αυτά τα μέτρα μέσα στην εβδομάδα.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες όμως, υπάρχουν και οι παραβάτες που κλέβουν ρεύμα…
Το πακέτο των ανακοινώσεων θα περιλαμβάνει μέτρα αντιμετώπισης του “ενεργειακού τουρισμού”. Είναι το φαινόμενο που ο πελάτης αφήνει χρέη σε έναν πάροχο ενέργειας και πηγαίνει στον επόμενο. Επίσης, θα ενεργοποιηθεί αυστηρότερο πλαίσιο κατά της ρευματοκλοπής που επιβαρύνει με περισσότερα από 2 δις. ευρώ του καταναλωτές, καθώς οι εταιρείες πολύ απλά μετακυλύουν το κόστος στον τελικό καταναλωτή μέσω των τιμολογίων.