Τα στοιχεία σπάνιων γαιών είναι μια ομάδα 17 μετάλλων που είναι απολύτως απαραίτητα για πολλές από τις πιο σημαντικές σύγχρονες τεχνολογίες που οδηγούν τις οικονομίες και τους στρατούς μας. Αυτά τα κρίσιμα ορυκτά χρησιμοποιούνται για την κατασκευή όλων, από smartphone, μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων και ανεμογεννήτριες έως κινητήρες μαχητικών αεροσκαφών, συστήματα καθοδήγησης πυραύλων και άλλες προηγμένες αμυντικές δυνατότητες. Ωστόσο, η Κίνα κατέχει επί του παρόντος ένα ασφυκτικό έλεγχο στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού για αυτά τα απαραίτητα στοιχεία. Ελέγχει περίπου το 60% της παραγωγής εξόρυξης, αλλά, το πιο σημαντικό, κατέχει ένα συντριπτικό μερίδιο 90% της περίπλοκης χημικής επεξεργασίας που απαιτείται για τη διύλιση των μεταλλευμάτων σπάνιων γαιών σε χρησιμοποιήσιμα μέταλλα, κράματα και μόνιμους μαγνήτες.
Αυτό το μονοπώλιο έχει προσφέρει στην Κίνα τεράστια οικονομική και γεωπολιτική μόχλευση, την οποία δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει ως διπλωματικό διαπραγματευτικό χαρτί ενάντια σε άλλα έθνη όπως η Ιαπωνία. Το 2010, η Κίνα διέκοψε τις εξαγωγές σπάνιων γαιών στην Ιαπωνία λόγω εδαφικής διαμάχης στην Ανατολική Θάλασσα της Κίνας, προκαλώντας την εκτίναξη των τιμών έως και 900%. Όπως αναφέρει ωμά ένα από τα έγγραφα, «η Κίνα έχει τοποθετήσει τις σπάνιες γαίες ως στρατηγικούς πόρους και έχει χρησιμοποιήσει το σχεδόν μονοπώλιο της ως διπλωματικό διαπραγματευτικό χαρτί». Και η Κίνα παραμένει απτόητη στο να ασκεί αυτή τη δύναμη, ανακοινώνοντας πρόσφατα ότι εξετάζει νέα όρια στις εξαγωγές σπάνιων γαιών.
Οι πιθανές παγκόσμιες συνέπειες ενός πλήρους εμπάργκο σπάνιων γαιών από την Κίνα θα ήταν απολύτως καταστροφικές για τις βιομηχανικές αλυσίδες εφοδιασμού σε κάθε τομέα. Όπως προειδοποίησε ένας ηγέτης της βιομηχανίας της Αυστραλίας, «η ικανότητα του Πεκίνου να αποσύρει την προμήθεια ζωτικών μετάλλων και μαγνητών…απαραίτητων για τις σύγχρονες ανάγκες διαβίωσης και άμυνας» ενέχει έναν απαράδεκτο κίνδυνο εθνικής ασφάλειας. Αυτή η σκληρή πραγματικότητα ώθησε επιτέλους τις ΗΠΑ, την Αυστραλία, την Ιαπωνία και την Ινδία –τα τέσσερα έθνη που αποτελούν τη συμμαχία «Τετραμερής Διάλογος για την Ασφάλεια»– να συνεργαστούν επειγόντως για να μειώσουν τη συντριπτική τους εξάρτηση από την Κίνα για προμήθειες σπάνιων γαιών.
Η Quad σχεδιάζει μια πολυεπίπεδη επίθεση επενδύσεων σε νέα έργα εξόρυξης σπάνιων γαιών σε όλες τις χώρες τους, ανάπτυξη εναλλακτικών τεχνολογιών επεξεργασίας και διύλισης για να σπάσει την λαβή της Κίνας σε αυτές τις κρίσιμες μεθόδους, συντάσσοντας νέους διεθνείς κανόνες και ελέγχους εξαγωγών και δομώντας την κατανομή της παραγωγής σε όλες τις χώρες της συμμαχίας. δυνατότητες. Ωστόσο, η οικοδόμηση μιας ανεξάρτητης αλυσίδας εφοδιασμού σπάνιων γαιών εντελώς αποσυνδεδεμένη από την Κίνα θα είναι εξαιρετικά δύσκολη και δαπανηρή. Μέρος του μακροχρόνιου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος της Κίνας προήλθε από την προθυμία της να προκαλέσει σοβαρή περιβαλλοντική ζημιά μέσω χαλαρών κανονισμών για τα επικίνδυνα απόβλητα από διυλιστήρια σπάνιων γαιών.
Όπως εξηγεί ένα έγγραφο, «Εν μέρει λόγω των χαλαρών περιβαλλοντικών περιορισμών της, η Κίνα έχει δημιουργήσει ένα πλεονέκτημα τιμής στην αγορά σπάνιων γαιών». Αυτό επέτρεψε στις εργασίες εξόρυξης και επεξεργασίας σπάνιων γαιών της Κίνας να λειτουργούν με πολύ χαμηλότερο κόστος σε σύγκριση με τις δυτικές εταιρείες που δεσμεύονται από αυστηρότερα περιβαλλοντικά πρότυπα. Πέρα από τις ανισότητες τιμών, οι περίπλοκες χημικές διεργασίες που απαιτούνται για τον αποτελεσματικό και οικονομικό διαχωρισμό και τη διύλιση των μεταλλευμάτων σπάνιων γαιών σε καθαρή χρησιμοποιήσιμη μορφή έχουν αποδειχθεί απίστευτα τεχνικά δύσκολο να αναδημιουργηθούν εκτός Κίνας.
«Ο εφησυχασμός – που επιδεινώθηκε από το δέλεαρ των φθηνών τιμών της Κίνας – σήμαινε ότι άλλες χώρες δεν είχαν καν προσπαθήσει να κυριαρχήσουν πολύπλοκες διαδικασίες χημείας και τεχνολογίας που απαιτούνταν για να μετατρέψουν τα συμπυκνώματα σε βασικά συστατικά», σύμφωνα με ένα από τα έγγραφα. Η κατάρρευση των τιμών των σπάνιων γαιών τα τελευταία δύο χρόνια μείωσε περαιτέρω την οικονομική βιωσιμότητα των προτεινόμενων έργων εξόρυξης στην Αυστραλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βραζιλία.
Παρόλα αυτά, τα δυτικά έθνη δεν έχουν άλλη επιλογή από το να οργώσουν προς τα εμπρός – ουσιαστικά αναδημιουργώντας μια ολόκληρη αλυσίδα εφοδιασμού σπάνιων γαιών από την αρχή. «Τα κεφάλαια των φορολογουμένων είναι πλέον το κοινό συστατικό για την ενίσχυση της επεξεργασίας σπάνιων γαιών», σύμφωνα με ένα από τα έγγραφα. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει χορηγήσει δισεκατομμύρια σε δάνεια, επιχορηγήσεις και φορολογικές πιστώσεις σε εταιρείες που προσπαθούν να επανεκκινήσουν τις εγχώριες δυνατότητες εξόρυξης και επεξεργασίας σπάνιων γαιών. Η Αυστραλία έχει δεσμεύσει πάνω από 2 δισεκατομμύρια δολάρια σε χρηματοδότηση χαμηλού κόστους σε παρόμοιες προσπάθειες.
Όμως, ακόμη και με τεράστιες κρατικές επιδοτήσεις για την παροχή κινήτρων για τις απαιτούμενες ιδιωτικές επενδύσεις, η επιτυχία δεν είναι εγγυημένη, δεδομένων των τεράστιων τεχνικών εμποδίων και του κόστους κεφαλαίου. Όπως σχολίασε ένας αναλυτής, «Ο ρυθμός με τον οποίο συγκεντρώνονται τα έργα σπάνιων γαιών της Βραζιλίας θα είναι μια δοκιμή για το πόσο επιτυχημένη μπορεί να είναι η Δύση στην οικοδόμηση μιας νέας προηγμένης βιομηχανίας σχεδόν από το μηδέν για να σπάσει τη λαβή της Κίνας». Το διακύβευμα, ωστόσο, δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο. Το να συνεχίσει να επιτρέπει σε έναν γεωπολιτικό αντίπαλο όπως η Κίνα να ελέγχει τη μοίρα των υλικών απολύτως ζωτικής σημασίας για σχεδόν κάθε σύγχρονη βιομηχανική αλυσίδα εφοδιασμού – από βασικά προϊόντα και υποδομές για πολιτικούς σκοπούς έως κρίσιμες αμυντικές δυνατότητες – είναι ένας υπαρξιακός κίνδυνος που θα μπορούσε να οδηγήσει σε οικονομική καταστροφή ή ακόμη και σε ανοιχτό πόλεμο.