* Του Κώστα Σαρικά-onalert
Το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ κλάσης «ΥΔΡΑ» του Πολεμικού Ναυτικού, μετά από πολύμηνες διαβουλεύσεις και αλλεπάλληλες τεχνικές συσκέψεις, περνά πλέον στη φάση της υλοποίησης, με το βλέμμα στραμμένο στο 2028.
Το πρόγραμμα έχει ως «οροφή» τα 400 εκατομμύρια ευρώ και στόχο να αλλάξει ριζικά τον χαρακτήρα των τεσσάρων κύριων μονάδων επιφανείας του Στόλου. Αποκτά πλέον πιο σαφές πλαίσιο υλοποίησης, με την εμπλοκή του ναυτικού επιτελείου, της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας αλλά και της νέας «Task Force» που συγκροτείται από Έλληνες επιστήμονες για την υποστήριξη των στρατηγικών προγραμμάτων του Πολεμικού Ναυτικού.
Το χρονοδιάγραμμα που έχει παρουσιαστεί από το Ναυτικό Επιτελείο προς το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας προβλέπει την απόδοση της πρώτης φρεγάτας ΜΕΚΟ – πιθανότατα της «ΥΔΡΑ» – στα μέσα του 2028, ενώ η τέταρτη και τελευταία θα παραδοθεί στις αρχές του 2030. Αν και ο χρόνος έναρξης των εργασιών παραμένει ακόμη αδιευκρίνιστος, ο σχεδιασμός προχωρά αθόρυβα καθώς το Πολεμικό Ναυτικό επιδιώκει να εξαντλήσει κάθε δυνατότητα ώστε να εκμεταλλευτεί τον απαιτούμενο γραφειοκρατικό χρόνο – από την έγκριση του ΚΥΣΕΑ, μέχρι τις υπογραφές στη ΓΔΑΕΕ και το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Ο «άγνωστος Χ» της εξίσωσης παραμένει ο τόπος εκτέλεσης των εργασιών, ωστόσο το τελευταίο διάστημα φαίνεται ότι τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά κερδίζουν έδαφος. Πηγές με γνώση των διαδικασιών σημειώνουν ότι η πρότερη εμπλοκή των Σκαραμαγκά στις φρεγάτες ΜΕΚΟ δημιουργεί ισχυρό πλεονέκτημα, καθώς διαθέτουν την τεχνογνωσία αλλά και τις απαραίτητες υποδομές για να φιλοξενήσουν τουλάχιστον μέρος των εργασιών αναβάθμισης. Όπως σημειώνεται, η τελική απόφαση θα εξαρτηθεί από την ανάδοχο εταιρεία και το επιχειρησιακό-οικονομικό πακέτο που θα συμφωνηθεί.
Η τεχνική προσέγγιση που έχει επιλεγεί προβλέπει σταδιακή αναβάθμιση, με απόλυτη προτεραιότητα στον εκσυγχρονισμό των ηλεκτρονικών συστημάτων και αισθητήρων, αφήνοντας τις μηχανολογικές παρεμβάσεις για δεύτερη φάση. Στόχος είναι οι φρεγάτες ΜΕΚΟ να αποκτήσουν άμεσα αυξημένες δυνατότητες εντοπισμού και εμπλοκής σε ένα περιβάλλον πολλαπλών και σύνθετων απειλών, όπως το Αιγαίο.
Κρίσιμο ρόλο στο πρόγραμμα θα παίξει η Thales, η οποία μέσω πιστοποιημένης ελληνικής εταιρείας θα αναλάβει την εγκατάσταση των νέων συστημάτων. Το κορυφαίο ραντάρ NS-110 AESA τεχνολογίας 4D, με εμβέλεια 280 χιλιομέτρων στον αέρα και 80 στην επιφάνεια, θα αντικαταστήσει το απαρχαιωμένο ραντάρ των ΜΕΚΟ, το οποίο είχε περιορισμένες δυνατότητες και εμβέλεια. Η δυνατότητα ταυτόχρονης παρακολούθησης έως και 1.000 στόχων δίνει στις αναβαθμισμένες φρεγάτες χαρακτηριστικά που παραπέμπουν σε νέα γενιά πλοίων.
Μαζί με το NS-110, θα τοποθετηθούν νέα ραντάρ διεύθυνσης βολής, ικανά να κατευθύνουν πυραύλους αναχαίτισης σε στόχους υψηλής ταχύτητας, ενώ το Κέντρο Διοίκησης Μάχης TACTICOS II, εκσυγχρονισμένο σύστημα γνωστό από τις πυραυλακάτους Super Vita, θα ενσωματώσει όλα τα δεδομένα και θα καθοδηγεί τα όπλα με απόλυτη ακρίβεια.
Καθοριστικής σημασίας είναι και η τοποθέτηση του ελληνικής κατασκευής Συστήματος Ηλεκτρονικού Πολέμου «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ» σε naval διαμόρφωση, το οποίο έχει ήδη αποδείξει τις δυνατότητές του στην Ερυθρά Θάλασσα καταρρίπτοντας εχθρικά UAV των Χούθι. Παράλληλα, τα πλοία θα αποκτήσουν σύγχρονα ηλεκτρο-οπτικά συστήματα και αναβαθμισμένα συστήματα επικοινωνιών.
Σε ό,τι αφορά τον οπλισμό, η αντικατάσταση των ESSM Block I με τα νέα ESSM Block II προσθέτει ακόμη μία κρίσιμη αναβάθμιση. Με εμβέλεια άνω των 50 χιλιομέτρων, τα Block II διαθέτουν καθοδήγηση πολλαπλών τύπων και ταχύτητα που ξεπερνά τα 4 mach. Ο στόχος είναι ξεκάθαρος: να εξασφαλιστεί στις ΜΕΚΟ η δυνατότητα αποτελεσματικής εμπλοκής σε κορεσμένα περιβάλλοντα, απέναντι σε UAV, πυραύλους cruise και εχθρικά μαχητικά.Το Πολεμικό Ναυτικό σχεδιάζει, επίσης, την εγκατάσταση διπλού CIWS, με πιθανό συνδυασμό Phalanx και RAM, αλλά και την αναβάθμιση του πυροβόλου των 5 ιντσών σε ψηφιακή μορφή.
Η επανεκκίνηση των ναυπηγείων Σκαραμαγκά και η αξιοποίησή τους σε μεγάλα προγράμματα όπως οι ΜΕΚΟ δείχνει ότι σταδιακά το Πολεμικό Ναυτικό προσπαθεί να επενδύσει στην αυτάρκεια και την ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας. Την ίδια ώρα, η νέα «Task Force» που έχει συσταθεί από ειδικούς και στελέχη του Πολεμικού Ναυτικού στοχεύει να διασφαλίσει την ποιότητα, την ταχύτητα και την τεχνική ακρίβεια του προγράμματος.
Οι φρεγάτες ΜΕΚΟ παραμένουν κρίσιμο οπλικό σύστημα του Στόλου και με τις νέες δυνατότητες που θα αποκτήσουν, θα συνεχίσουν να υπηρετούν αποτελεσματικά στην πρώτη γραμμή των επιχειρήσεων. Την ίδια ώρα, η έλευση των νέων φρεγατών Belh@rra και η πιθανή ενίσχυση με τέσσερις FREMM από την Ιταλία ενισχύουν σημαντικά την ισχύ του Στόλου σε ένα εύφλεκτο γεωπολιτικό περιβάλλον.