Η Νίσυρος είναι ίσως το πιο ενδιαφέρον νησί των Δωδεκανήσων. Αποτελεί την κορυφή ενός υποθαλάσσιου ηφαιστείου και η μορφολογία της της έχει χαρίσει ένα μοναδικό ύφος και μια μυσταγωγική σχεδόν ατμόσφαιρα. Νιώθετε την παρουσία του ηφαιστείου σε κάθε σας βήμα.
Η ζωή στο νησί είναι στενά συνδεδεμένη με το ηφαίστειο. Μπορεί για εμάς να είναι ένα εντυπωσιακό φαινόμενο για αυτούς όμως είναι το σπίτι τους αλλά και μέσω του τουρισμού η δουλειά τους. Πρόσφατα μάλιστα ο δήμος Νισύρου κατέθεσε φάκελο υποψηφιότητας του νησιού για ένταξή του στο δίκτυο των Παγκόσμιων Γεωπάρκων της UNESCO, ο οποίος εκτός από τη Νίσυρο περιλαμβάνει και τις μικρότερες νησίδες Παχειά, Περγούσα, Κονδελιούσα και Στρογγύλη, καθώς και το θαλάσσιο χώρο που παρεμβάλλεται μεταξύ τους.
Μπορεί η Νίσυρος να είναι μικρή και να έχει μόλις τρεις- τέσσερις οικισμούς δίνει όμως τη δυνατότητα να ζήσετε μοναδικές εμπειρίες καθώς κάθε γωνιά της έχε κάτι για να ανακαλύψετε. Ιαματικά λουτρά, θερμές πηγές που αναβλύζουν μέσα στη θάλασσα, απόκοσμες παραλίες, κάστρα, ασβεστωμένα ξωκλήσια με συγκλονιστική θέα, παραδοσιακά πανηγύρια και φυσικά κρατήρες ηφαιστείου. Διαθέτει επίσης ένα ενδιαφέρον δίκτυο μονοπατιών και 23 μοναδικούς γεώτοπους ενώ δυο περιοχές στο νησί είναι ενταγμένες στο δίκτυο Natura 2000 καθώς η Νίσυρος μετρά 450 είδη χλωρίδας, 85 είδη πανίδας, 7 είδη ερπετών και τρία καταφύγια άγριας ζωής, αναγνωρισμένα σε εθνικό επίπεδο.
Μη σταθείτε μόνο στις παραλίες και τα ταβερνάκια λοιπόν, μπείτε στο αυτοκίνητο και ανακαλύψτε τις ομορφιές του.
Το ηφαίστειο
Ακόμα και αν είστε περαστικοί από το νησί και θα μείνετε ελάχιστη ώρα ή ακόμα και εάν είστε σε διπλανό νησί που έχει ακτοπλοϊκή σύνδεση με τη Νίσυρο πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθείτε το ηφαίστειο. Πόσες φορές θα έχετε την ευκαιρία να περπατήσετε πάνω σε ένα ενεργό ηφαίστειο; ελάχιστες. Ο κρατήρας Στέφανος, ένας από τους πέντε που υπάρχουν, είναι επισκέψιμος και μπορείτε πολύ εύκολα να τον προσεγγίσετε και να τον περπατήσετε. Η εμπειρία ξεκινά πριν ακόμα φτάσετε στον κρατήρα στο οροπέδιο του Λακκιού, από τη διαδρομή που διασχίζει ένα μεγάλο κομμάτι της ενδοχώρας του νησιού μέχρι την είσοδο του οροπεδίου.
Από τη μια πλευρά ορθώνονται οι υποκίτρινες πλαγιές των κρατήρων και από την άλλη η καλντέρα με τα Νικιά στην κορυφή της. Η εικόνα είναι βγαλμένη θαρρείς από ταινία επιστημονικής φαντασίας. Βγαίνοντας από το αυτοκίνητο σας έρχεται μια γερή δόση ζέστης και οσμής από τα αέρια που βγαίνουν από τις άπειρες ρωγμές. Οι γεωλογικοί σχηματισμοί χιλιετιών με τα κιτρινωπά χρώματα εντυπωσιάζουν. Όσο πλησιάζετε στον κρατήρα Στέφανο, με δική σας ευθύνη πάντα, τόσο νιώθετε τη θερμοκρασία να ανεβαίνει. Το τοπίο είναι όμορφο με έναν ιδιαίτερο ξεχωριστό τρόπο και η αίσθηση που σας δημιουργεί περίεργη, ίσως γιατί δεν περπατάτε πάνω σε απλό χώμα και πέτρες αλλά σε ένα ενεργό ηφαίστειο.
Όσο πλησιάζετε στον κρατήρα Στέφανο, με δική σας ευθύνη πάντα, τόσο νιώθετε τη θερμοκρασία να ανεβαίνει.
Ο Εμπορειός
Μικρός παραδοσιακός οικισμός στο φρύδι της καλντέρας, που βλέπει στη θάλασσα αλλά και στην ενδοχώρα του νησιού. Πέτρινα παλιά σπίτια ανακατεύονται με κατάλευκα κυκλαδίτικου ύφους οικήματα και δημιουργούν μια άκρως ενδιαφέρουσα εικόνα. Τα στενά δρομάκια, οι πέτρινες καμάρες, η θέα και η ταπεινότητα του Εμπορειού μαγεύουν. Αξίζει να περπατήσετε κάθε του καλντερίμι και να χαθείτε στα μικρά στενά του. Δεν πρέπει να παραλείψετε να ανέβετε μέχρι τα ερείπια του κάστρου Παντονίκης, η βόλτα μέχρι εκεί είναι σχεδόν μυσταγωγική, αν την κάνετε νωρίς νωρίς το πρωί που επικρατεί απόλυτη ησυχία μπορείτε να ακούσετε την ανάσα του ηφαιστείου που βρίσκεται λίγα μόλις χιλιόμετρα μακριά.
Πρόκειται για κάστρο του 14ου αι. που χτίστηκε από Ιωαννίτες ιππότες, εκεί υπάρχει και το εκκλησάκι του Αρχάγγελου Μιχαήλ με τις πολύ ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες του 13ου αιώνα. Αναζητήστε στην είσοδο του χωριού τη σπηλιά η οποία λόγω της θερμότητας από την ηφαιστειακή δραστηριότητα του νησιού, θεωρείται μία φυσική σάουνα.
Τα Νικιά
Χτισμένος ακριβώς πάνω στο χείλος της καλντέρας ο οικισμός έχει θέα στο ηφαίστειο του νησιού αλλά και στη θάλασσα. Τα σπίτια είναι κυρίως λευκά, με χρωματιστές πόρτες, κάποια έχουν επικλινείς κεραμοσκεπτές, κάποια είναι πέτρινα και μερικά θυμίζουν κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική. Άλλα είναι ταπεινά και άλλα αρχοντόσπιτα ενώ μερικά έχουν υπέροχες βοτσαλωτές αυλές. Η επίσκεψη στην πλατεία των Νικιών, την Πόρτα, με το απίθανο βοτσαλωτό δάπεδο φιλοτεχνημένο το 1923 από τον ντόπιο τεχνίτη Πασχάλη Πασχαλάκη είναι κάτι που δεν πρέπει να παραλείψετε. Εκεί βρίσκεσαι και η εκκλησία των Εισοδίων της Θεοτόκου με το εντυπωσιακό κωδωνοστάσιο με τις κορινθιακού τύπου κολώνες και τα παλαιοχριστιανικά σύμβολα.
Αν κινηθείτε στην βορειοδυτική πλευρά του νησιού μπορείτε να απολαύσετε ίσως την καλύτερη θέα στο ηφαίστειο. Τα στενά στα Νικιά μοιάζουν με λαβύρινθο, ωστόσο κρύβουν μικρές ομορφιές. Τα μικρά ξωκλήσια τριγύρω είναι ιδανικές αφορμές για μίνι περιπάτους με όμορφη θέα. Όπως εκείνο της Αγίας Τριάδας με τις όμορφες τοιχογραφίες αλλά και αυτό του Προφήτη Ηλία το οποίο βλέπει στους κρατήρες του ηφαιστείου.
Το Ηφαιστειολογικό Μουσείο
Η ιστορία του νησιού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το ηφαίστειο. Εξάλλου σε αυτό οφείλει τη δημιουργία του πριν 45.000 χρόνια. Την τελική του μορφή την πήρε πριν από 20.000 χρόνια. Τα πετρώματα λάβας και τέφρας που υπάρχουν εκεί για αιώνες έχουν ιδιαίτερο γεωλογικό ενδιαφέρον ενώ η κουλτούρα ολόκληρου του νησιού έχει διαμορφωθεί από το ηφαίστειο. Για να μάθετε από πρώτο χέρι πως ακριβώς δημιουργήθηκε το νησί θα πάτε μέχρι τα Νικιά και το Ηφαιστειολογικό Μουσείο, το βρίσκεται στο χείλος της καλντέρας, στην είσοδο του χωριού με τέλεια θέα στο οροπέδιο του Λακκιού.
Η έκθεση είναι χωρισμένη σε έξι ενότητες, Γένεση και δομή ηφαιστείων, Ηφαιστειακές διεργασίες και προϊόντα, Τα ηφαίστεια της Ελλάδας, Το Ηφαίστειο Νισύρου, Τα άλλα ενεργά ηφαίστεια της Ελλάδας και Ηφαίστεια – Περιβάλλον – Άνθρωπος ενώ μπορείτε να παρατηρήσετε με μικροσκόπια τα πετρώματα. Επίσης πειραματικές συσκευές προσομοιάζουν ηφαιστειακές εκρήξεις ενώ τρισδιάστατες κινούμενες απεικονίσεις και προσομοιώσεις σε οθόνες αποκαλύπτουν τη γεωλογική ιστορία, του νησιού αλλά και ολόκληρου του ηφαιστειακού τόξου του Αιγαίου (Τηλέφωνο 2242031400).
Ιαματικά Λουτρά
Στη Νίσυρο έχετε τη δυνατότητα να κάνετε ιαματικά λουτρά με νερό το οποίο έρχεται κατευθείαν από το ηφαίστειο. Οι πιο γνωστές πηγές του νησιού είναι αυτή των Λουτρών κοντά στο Ανδράκι και της Θερμιανής – γνωστές από τους ρωμαϊκούς χρόνους – στους Πάλους και είναι ιαματικές υδροθειούχες αλιπηγές. Στο Μαντράκι μάλιστα βρίσκονται και τα δημοτικά ιαματικά λουτρά που λειτουργούν από το 1872 με τη θερμοκρασία του νερού να ξεπερνά τους 40 ºC. Έχουν θεραπευτικές ιδιότητες και είναι ιδανικά για ρευματοπάθειες, αρθροπάθειες, δερματικές παθήσεις και παθήσεις του κυκλοφοριακού συστήματος.
Ακόμα και να μην χρειάζεστε θεραπεία είναι μια ωραία εμπειρία να τα δοκιμάσετε. Άλλη μια θερμή πηγή είναι αυτή στον όρμο του Αυλακίου κάτω από τα Νικιά ενώ κατά μήκος της ακτογραμμής του νησιού υπάρχουν πολλές ακόμα (2242031284, 2242360514).
Ηλιοβασίλεμα
Τρία είναι τα καλύτερα σημεία για να απολαύσετε το ηλιοβασίλεμα στη Νίσυρο. Το πρώτο είναι στο Μανδράκι, στην Παναγιά τη Σπηλιανή που στέκει εκεί από τον 14ο αι. Θα χρειαστεί να ανεβείτε τα πάνω από 100 σκαλοπάτια της για να αγναντέψετε το Αιγαίο και να δείτε τον ήλιο να σβήνει σιγά σιγά στα μπλε νερά βάφοντας με τα χρώματά του το Μανδράκι. Το δεύτερο σημείο είναι στο Παλαιόκαστρο, λίγο έξω από το Μανδράκι, προς τα δυτικά. Χτισμένο σε λόφο έχει απρόσκοπτη θέα στη θάλασσα. Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα σωζόμενα οχυρωματικά έργα της αρχαιότητας στο Αιγαίο το τείχος του οποίου είναι χτισμένο με μεγάλες πλίνθους από ηφαιστειογενή μαύρη πέτρα.
Το τρίτο, είναι κάπως πιο απομονωμένο. Το μοναστηριακό συγκρότημα του Σταυρού, στην καλντέρα του ηφαιστείου λίγο έξω από τα Νικιά δίνει στο ηλιοβασίλεμα άλλη αξία. Μπροστά σας απλώνεται όλη η μαγεία της φύσης με τον ήλιο να κατεβαίνει σιγά σιγά και να βάφει τα πάντα σε πορτοκαλί αποχρώσεις ενώ πίσω σας το ηφαίστειο «λαγοκοιμάται».
Βόλτα με καραβάκι
Το νησί είναι ολόκληρο ένας εντυπωσιακός γεωλογικός σχηματισμός οπότε βόλτα με καραβάκι για να δείτε τις ακτές, τα απόκρημνα βράχια και τους σχηματισμούς από λάβα είναι μια ιδιαίτερη εμπειρία. Ιδίως οι σχηματισμοί στη νότια πλευρά είναι ακόμα πιο εντυπωσιακοί όπως και το μικρό νησάκι Γυαλί ακριβώς απέναντι, το οποίο είναι σχεδόν ολόκληρο ένα ανοιχτό ορυχείο εξόρυξης ελαφρόπετρας και περλίτη.
Από τον Ιούλιο ξεκινά τα δρομολόγια τουριστικό καράβι από το Μανδράκ το οποίο κάνει το γύρο του νησιού δυο φορές την εβδομάδα ενώ ταξιδεύει και στο Γυαλί. Βάλτε το μαγιό σας γιατί θα κάνετε και μπάνιο.
Πανηγύρια
Στη Νίσυρο αγαπάνε πολύ τα πανηγύρια και το διασκεδάζουν με την ψυχή τους. Πολιούχος του νησιού είναι ο Άγιος Νικήτας ο Νισύριος. Το πανηγύρι γίνεται στο Μανδράκι στις 21 Ιουνίου. Στο πανηγύρι προσφέρεται δωρεάν φαγητό σε όλους ,ενώ φυσικά δεν λείπει ο χορός με ζωντανή μουσική. Στις 27 Ιουλίου στο μικρό εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονα κάτω από τα Νικιά γίνεται υπάρχει επίσης μεγάλο πανηγύρι. Το μεγαλύτερο όμως είναι εκείνο του Δεκαπενταύγουστου στην Παναγιά τη Σπηλιανή. Την παραμονή κατά παράδοση σερβίρονται κόκκινιστά ρεβίθια λόγω νηστείας ενώ ανήμερα κρέας κοκκινιστό με ρύζι. Στις 23 Αυγούστου γιορτάζει η Παναγιά Κυρά έξω από το Εμπορειό προς τα Νικιά ενώ τον Σεπτέμβριο υπάρχουν τρία ακόμα πανηγύρια.
Στις 7 Σεπτέμβριου για το Γενέσιο της Θεοτόκου στον Εμπορειό, στις 14 του Σταυρού, στο μικρό εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού έξω από τα Νικιά με την εκπληκτική θέα σε ηφαίστειο και θάλασσα και στις 26 το πανηγύρι για τον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο πάλι κοντά στα Νικιά στην πλαγιά της καλντέρας με συγκλονιστική θέα στο ηφαίστειο. Στα πανηγύρια μάλιστα έχουν και το έθιμο της Κούπας. Ο παπάς του χωριού κρατά μια κούπα και ο μπροστάρης του χορού ρίχνει σε αυτή χρήματα για να χορέψουν οι γυναίκες τις οικογένειας.
Πού να κολυμπήσετε
Οι Χοχλάκοι είναι η πιο κοντινή παραλία στο Μανδράκι. Το χαρακτηριστικό της είναι τα μαύρα και λεία βότσαλα που της έδωσαν και το όνομά της.
Στον οικισμό των Πάλων βρίσκεται η ομώνυμη παραλία με άμμο και αρμυρίκια. Περίπου 3 χιλιόμετρα μετά τους Πάλους, στη βορειανατολική πλευρά του νησιού, υπάρχουν οι Λύες. Η παραλία έχει μήκος πάνω από 1 χιλιόμετρο, λίγα βότσαλα, όμως το χαρακτηριστικό της είναι η σκουρόχρωμη άμμος.
Από τις Λύες ένα σχετικά δύσβατο μονοπάτι οδηγεί στην Παχιά Άμμο: η παραλία αυτή θεωρείται η ομορφότερη του νησιού. Πολύ όμορφες παραλίες υπάρχουν και στο νησάκι του Αγίου Αντώνη δίπλα στο Γυαλί, όπως και στο ίδιο το Γυαλί.
Πού να φάτε
Προφανώς όσο είστε στο νησί θα πρέπει να δοκιμάσετε τις ντόπιες γεύσεις. Η Νίσυρος μπορεί να είναι μικρή όμως η κουζίνα της διαθέτει εξαιρετικές λιχουδιές. Μετά το περπάτημα καθίστε σε ένα καφενείο και παραγγείλτε μια σουμάδα ή μια κανελλάδα για να δροσιστείτε. Η σουμάδα είναι ντόπιο αναψυκτικό, ουσιαστικά πρόκειται για σιρόπι πικραμύγδαλου που αραιώνεται με κρύο νερό, αντίστοιχα και η κανελλάδα που γίνεται από σιρόπι κανέλας. Δοκιμάστε και τον χαλουβά,. Δηλαδή χαλβά με αμύγδαλο στο φούρνο. Τα μοσχοπούλια, δηλαδή τα τηγανιτά σιροπιαστά μπακλαβαδάκια με έναν ελληνικό καφέ στο πλάι, είναι ότι καλύτερο μετά τον μεσημεριανό ύπνο. Το τυρί της τυριάς ,κατσικίσιο τυρί μέσα σε κόκκινο τυρί είναι επίσης ένας πολύ ενδιαφέρον μεζές., όπως και το ντόπιο τυρί κρέμα, η σακουλιαστή. Οι ρεβιθοκεφτέδες στην Νίσυρο είναι επίσης ένα αγαπημένο πιάτο ενώ αν πετύχετε κατσίκι καπαμά γεμιστό με ρύζι και συκωτάκια να το δοκιμάσετε οπωσδήποτε. Στην επιστροφή να πάρετε μαζί σας ντόπια κάπαρη.
ΑπόΛωλή Κόρη: Θα βρείτε από σαλάτα ρεβίθια και γεμιστά μέχρι ζυμαρικά και ψαράκια ψητά σε μια πανέμορφη αυλή, ίσως από τις πιο προσεγμένες στο νησί (Μανδράκι, 2242031024).
Ταβέρνα Το Μπαλκόνι του Εμπορείου: Ταβέρνα με θέα στο ηφαίστειο και τίμια ελληνική κουζίνα. Ντολμαδάκια, ντάκος, αρνίσια παϊδάκια με φρέσκες τηγανιτές πατάτες κομμένες στο χέρι, χταποδάκι κοκκινιστό, ρεβιθάδα κ.α. (Εμπορειός, 2242031607).
Aphrodite Grill & Seafood Restaurant: Νησιώτικο ύφος σε λευκό και γαλάζιο κοντά στο κύμα. Ολόφρεσκα ψάρια και θαλασσινά. Χταποδάκι ξυδάτο, καλαμάρι ψητό και τηγανιτό, μύδια αχνιστά, ψαρόσουπα, ρεβυθοκεφτέδες, παϊδάκια και κότσι στο φούρνο (Πάλοι, 2242031560).
Το Καφενείο του Νικόλα: Βγάζει τραπεζάκια στη βοτσαλωτή πλατεία της Πόρτας στα Νικιά και σερβίρει πεντανόστιμα μεζεδάκια. Τζατζικι και μελιτζανοσαλάτα χειροποίητα, φρέσκια χωριάτικη, μελιτζάνες με τυρί και πολλά ακόμα (Νικιά, 2242031191).