Την παρθενική του εμφάνιση στους Δελφούς, έκανε ο Νίκος Χριστοδουλίδης ως πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Μιλώντας με τον δημοσιογράφο Νίκο Χατζηνικολάου στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών σημείωσε με έμφαση ότι η Κύπρος και η Ελλάδα είναι πυλώνες σταθερότητας στην περιοχή και αναφέρθηκε στις δυνατότητες να εισφέρει η Μεγαλόνησος στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
Αναφερόμενος στο Κυπριακό που αποτελεί όπως είπε βασική προτεραιότητα της διακυβέρνησής του σημείωσε ότι δυστυχώς από το 1976 κάθε νέος γύρος διαπραγματεύσεων είχε χειρότερα αποτελέσματα από τον πρηγούμενο, εκτός από την τελευταία φορά. Τόνισε δε ότι ήρθε η ώρα να ξεκινήσουν και πάλι οι συνομιλίες.
Τέλος, όταν του ζητήθηκε να σχολιάσει τις εκλογές στην Ελλάδα και την Τουρκία είπε πως αυτό που σίγουρα θα ήθελε είναι να προκύψουν σταθερές κυβερνήσεις γιατί η περιοχή μας χρειάζεται σταθερότητα.
Λίγο νωρίτερα, ο κ. Χριστοδουλίδης είχε απευθυνθεί από το βήμα στο πολυπληθές ακροατήριο.
Το πλήρες κείμενο της ομιλίας του
«Επιτρέψετέ μου κατ’ αρχάς να σας ευχαριστήσω θερμά για την πρόσκληση να συμμετάσχω στο Φόρουμ των Δελφών. Είναι μεγάλη η χαρά μου κάθε φορά που βρίσκομαι σε αυτό τον ιστορικό χώρο για να συμμετέχω στο Φόρουμ που έχει πλέον καταστεί θεσμός. Φέτος, η χαρά μου είναι ιδιαίτερη, καθώς συμμετέχω για πρώτη φορά υπό την ιδιότητά μου ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ανέλαβα μόλις την 1η Μαρτίου το δύσκολο έργο της διακυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας σε μια ιδιάζουσα περίοδο, τόσο σε περιφερειακό, όσο και σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Ασφαλώς, η κάθε περίοδος έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες και προκλήσεις, αλλά θεωρώ κοινά αποδεκτό ότι η παρούσα συγκυρία με τις πολλαπλές κρίσεις τις οποίες βιώνουμε: οικονομική, μεταναστευτική, υγειονομική, και με την παράνομη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία από τον Φεβρουάριο του 2022 και συνεχιζόμενη κατοχή, είναι ιδιαίτερα χαλεπή σε πολλά και διάφορα επίπεδα.
To φετινό Φόρουμ πραγματοποιείται σε μια κρίσιμη συγκυρία σε σχέση με το διεθνές περιβάλλον – ένα σταυροδρόμι ή και μεταίχμιο για το μέλλον της Ευρώπης, αλλά και ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Ένα σκηνικό που διαμορφώνεται, καθορίζεται και επηρεάζεται από πολλές παραμέτρους. Σε αυτό το διεθνές περιβάλλον οφείλουμε να εξετάσουμε πώς ακριβώς καθορίζεται ο ρόλος της μεγάλης Ευρωπαϊκής οικογένειας στην οποία ανήκουμε, της ευρύτερης μας περιοχής, αλλά και της Κύπρου σε σχέση με το μέλλον της, και της προσπάθειάς μας για τερματισμό της κατοχής και επανένωσή της, μέσω της επίλυσης του κυπριακού.
Η πρωτόγνωρη πανδημία αλλά και η καταδικαστέα διεθνώς, παράνομη ρωσική εισβολή και κατοχή στην Ουκρανία καθιστούν τη σημερινή πραγματικότητα εξαιρετικά περίπλοκη, αν όχι δυσχερή. Οι συνέπειες και οι επιπτώσεις είναι πολύ σοβαρές και οι αλλαγές που επέρχονται είναι ριζικές. Ήδη, βιώνουμε τις αλυσιδωτές επιπτώσεις σε ζωτικούς τομείς, όπως είναι η επισιτιστική ασφάλεια, η ενεργειακή επάρκεια και οι πληθωριστικές τάσεις με όλα τα επακόλουθα για τις κοινωνίες μας.
Το σταυροδρόμι στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα είναι κρίσιμο αλλά και κομβικό. Είναι η στιγμή των ιστορικών αποφάσεων που θα καθορίσουν το μέλλον του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος αλλά και του κάθε κράτους ξεχωριστά. Είμαστε αντιμέτωποι με μια ιστορική απόφαση, η οποία, ανάμεσα σε άλλα, θα καθορίσει το κατά πόσο θα επιλέξουμε την εσωστρέφεια και την απομόνωση ή θα τολμήσουμε να αναδειχτεί η χώρα μας, κράτος μέλος της ΕΕ αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου, ως πρότυπο εξωστρέφειας, ανάπτυξης και συνεργασίας.
Είχα πάντοτε την άποψη ότι σε περιόδους κρίσης, αμφισβήτησης και καχυποψίας στο διεθνές σύστημα, λύσεις και διέξοδοι από επικίνδυνες ατραπούς μπορούν να προκύψουν μόνο μέσα από την ενίσχυση της συνεργασίας, την αναζωογόνηση της πολυμέρειας και τη θεσμοθέτηση του διαλόγου. Αυτή εκτιμώ ότι είναι η οδός που πρέπει να ακολουθήσουμε και σήμερα αν θέλουμε να μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία και να πετύχουμε το άλμα προς τα εμπρός.
Δεν χρειάζεται να κοιτάξει κανείς μακριά για να διαπιστώσει του λόγου το αληθές. Η δική μας γειτονιά, η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής –που τα πλείστα κράτη, με πρωτοβουλία Ελλάδας και Κύπρου, έχουν τα τελευταία χρόνια υιοθετήσει μέσα από συγκεκριμένες ενέργειες την προσέγγιση της συνέργειας– ακόμα και σήμερα στο ασταθές διεθνές περιβάλλον, αποδεικνύουν περίτρανα ότι ο δρόμος της συνεργασίας είναι ο μόνος που μπορεί να δημιουργήσει πραγματική ελπίδα για το αύριο.
Είναι βαθιά πεποίθησή μου ότι η Κυπριακή Δημοκρατία, ως το κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη μεγαλύτερη γεωγραφική και ιστορική εγγύτητα στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, που διαθέτει, μάλιστα, το πιο ανεπτυγμένο δίκτυο σχέσεων και συνεργασίας με τις περισσότερες χώρες της περιοχής, έχει όλα τα εχέγγυα για να αντιμετωπίσει τις σημερινές προκλήσεις και να ευημερήσει τα επόμενα χρόνια, ασκώντας μια εξωστρεφή εξωτερική πολιτική με πολλαπλές θετικές επιπτώσεις και ωφέλεια.
Μια πολιτική που θα προάγει, δηλαδή, στην πράξη, συνέργειες και συνεργασίες, βοηθώντας να απελευθερωθεί και να αξιοποιηθεί η πελώρια δυναμική της περιοχής, με τρόπο που να δημιουργείται πρόσθετη αξία προς όφελος όλων των λαών της περιοχής αλλά και της ίδιας της ΕΕ, αφού η χώρα μας θεωρείται, ακριβώς λόγω των πολιτικών που ακολουθεί, ως η είσοδος και ο εκπρόσωπος των Κρατών της περιοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο ξεκάθαρος ευρωπαϊκός μας προσανατολισμός, η πολυδιάστατη εξωτερική μας πολιτική, είναι μόνο μερικοί από τους βασικούς πυλώνες που θα καθορίσουν την αξιοπιστία μας στην ευρύτερη περιοχή. Οι συνέργειες και οι συνεργασίες που έχουν αναπτυχθεί τα προηγούμενα χρόνια αποτελούν τα θεμέλια για πολλές θετικές εξελίξεις που δύναται να προκύψουν. Την ίδια στιγμή, και λαμβάνοντας υπόψη την ενεργειακή κρίση που βιώνει σήμερα η ΕΕ ως αποτέλεσμα της μεγάλης εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο, η περιοχή μας μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο.
Οι χώρες της περιοχής, παραγωγοί φυσικού αερίου, μπορούν να γίνουν μέρος της λύσης για διασφάλιση της πολυπόθητης ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ, δημιουργώντας τον «Διάδρομο Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου», με την πολιτική στήριξη, την τεχνική και οικονομική εμπλοκή της ΕΕ.
Η επόμενη μέρα του πολέμου στην Ουκρανία –γιατί κάποια στιγμή θα υπάρξει επόμενη μέρα και θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι για αυτήν– μπορεί να βρει ακόμα πιο ενισχυμένη τη σημασία της Ανατολικής Μεσογείου και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής για την Ευρώπη. Συνεπώς, αναβαθμισμένος θα είναι δυνητικά και ο ρόλος της Κύπρου ως της φυσικής και ουσιαστικής γέφυρας για προώθηση αυτής της αμοιβαία επωφελούς σχέσης αρκεί και εμείς ως κράτος να είμαστε έτοιμοι ως προς όλες τις συνιστώσες ισχύος μιας χώρας και τη διεθνή μας αξιοπιστία. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο και προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει, ως Λευκωσία αλλά και Αθήνα, να ενισχύσουμε τις προσπάθειές μας για εσωτερική ενδυνάμωση των κρατών μας και ενίσχυση της φυσικής μας συμμαχίας και της από κοινού διεθνούς μας δράσης.
Μια τέτοια εξέλιξη θα ενισχύσει αναμφίβολα και τις προσπάθειές μας για σπάσιμο του αδιεξόδου στο Κυπριακό, ύψιστη προτεραιότητα της διακυβέρνησής μου, μέσα από ένα πρωταγωνιστικό ρόλο της ΕΕ, και πάντα εντός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών. Και είναι ακριβώς για αυτόν τον λόγο που αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων μου ξεκινήσαμε μια μεγάλη διπλωματική προσπάθεια με στόχο το αμοιβαίο όφελος για όλους τους εμπλεκόμενους στο Κυπριακό μέσα από την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ευημερία. Και σε αυτή την προσπάθεια έχουμε ανάγκη δίπλα μας μια δυνατή Ελλάδα.
Ειδικότερα, στόχος μας είναι η διασύνδεση των ευρωτουρκικών σχέσεων με την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού στη βάση της συμφωνημένης μορφής λύσης με ένα περιεχόμενο ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Στόχος μας είναι η ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης συζήτησης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και, προς επίτευξη τούτου, έχουμε ήδη επεξεργαστεί σχετικό έγγραφο πολιτικής, με κομβικό σημείο την πρόταση για τον διορισμό από την Ευρωπαϊκή Ένωση μιας πολιτικής προσωπικότητας που θα αναλάβει τα ηνία προς αυτή την κατεύθυνση. Η ΕΕ έχει την κατάλληλη εργαλειοθήκη, εκείνα τα ελκυστικά κίνητρα για την Τουρκία για να μπορέσει να μας οδηγήσει σε θετικές εξελίξεις στο κυπριακό, στέλνοντας με αυτό τον τρόπο θετικά μηνύματα, και θεμελιώνοντας ταυτόχρονα τον πρωταγωνιστικό της ρόλο σε μια περιοχή ιδιαίτερης γεωστρατηγικής σημασίας, λαμβάνοντας υπόψη και τις εξελίξεις στην Ουκρανία, το διεθνές πλαίσιο δηλαδή που καλούμαστε να κινηθούμε σήμερα. Σωστή λύση του κυπριακού, που θα μετατρέπει τους Ευρωπαίους πολίτες της Κύπρου σε πολίτες πρώτης κατηγορίας και όχι δεύτερης, όπως είναι σήμερα, εφόσον εξακολουθούν να στερούνται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βασικών τους ελευθεριών στην ίδια τους την πατρίδα, βιώνοντας καθημερινά τις τραγικές συνέπειες της τουρκικής εισβολής και κατοχής.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όταν αναφερόμαστε στη συνολική επίλυση του Κυπριακού, δεν μιλάμε μόνο για την αφαίρεση του συρματοπλέγματος που διαχωρίζει το έδαφος και τον λαό, και την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων, πρωτίστως αναφερόμαστε στην αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των νόμιμα διαμενόντων στην Κύπρο, Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών, Αρμενίων και Λατίνων, που δεν έχουν το δικαίωμα ελεύθερης διακίνησης, εγκατάστασης, διαμονής, εργασίας, ιδιοκτησίας, στερούνται δηλαδή πέραν των τεσσάρων βασικών ελευθεριών που η ΕΕ προσφέρει και διασφαλίζει στο υπόλοιπο πλην της κατεχόμενης Κύπρου έδαφος της σε όλους τους πολίτες της.
Υπενθυμίζω, και καταλήγω με αυτό, ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει κατ’ επανάληψη επισημάνει την ανάγκη για αποκλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο, έχει υιοθετήσει νομικές πράξεις, έχει καταδικάσει τις μονομερείς τουρκικές ενέργειες στο Βαρώσι και έχει ζητήσει την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό, σημειώνοντας την ίδια στιγμή ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει στρατηγικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη συνεργασίας και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία, και ότι εάν η Τουρκία επιθυμεί να προωθήσει μια πραγματική εταιρική σχέση με την Ένωση και τα κράτη μέλη της, οφείλει να επιλύσει τις διαφορές μέσω του διαλόγου, και σύμφωνα πάντα με το διεθνές δίκαιο.
Συνεπώς, η επίλυση του Κυπριακού προβλήματος, μέσα από μια ουσιαστική διπλωματική πρωτοβουλία της ΕΕ μπορεί όχι μόνο να οδηγήσει σε μια αμοιβαία επωφελή κατάσταση πραγμάτων για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στο Κυπριακό, δεν θα ευνοήσει μόνο Κύπρο, Ελλάδα και Τουρκία, αλλά και θα αναδείξει τον ρόλο της ΕΕ ως διεθνή πρωταγωνιστή της ασφάλειας και σταθερότητας στην περιοχή και στον κόσμο. Μια τέτοια εξέλιξη, θα ενισχύσει και θα εξυπηρετήσει και τον στόχο για να καταστεί η ΕΕ πραγματικά γεωπολιτική δύναμη, ειδικότερα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής που κατά γενική ομολογία είναι μια περιοχή ιδιαίτερης γεωστρατηγικής σημασίας που γειτνιάζει με την ΕΕ.
HELLASJOURNAL
