Η Κίνα θεωρεί την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη ως μέρος της σφαίρας επιρροής της στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Από τη σκοπιά του Πεκίνου, η θέση της περιοχής στο κατώφλι της Ευρωπαϊκής Ένωσης την καθιστά μοναδικά ελκυστική.
Ο Valerio Fabbri, γράφοντας στο Portal Plus, μια σλοβενική δημοσίευση, είπε ότι τα συμφέροντα της Κίνας στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (ΚΑΕ) στηρίζονται όλα σε τρία γενικά επίθετα και κίνητρα: προώθηση των κινεζικών εξαγωγών και επενδύσεων, άσκηση πολιτικής επιρροής στην Ευρώπη και, τέλος, ενίσχυση της θετικής εικόνας της Κίνας και των σχέσεων με την Κίνα.
Η κινεζική ώθηση στην ΚΑΕ έρχεται εν μέσω πρόσφατων γεγονότων που προκλήθηκαν από τις συνεχιζόμενες «ειδικές στρατιωτικές επιχειρήσεις» της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι ΗΠΑ που επαναξιολογούν τις σχέσεις τους με την Κίνα στο ευρύτερο πλαίσιο της παγκόσμιας πολιτικής τους.
Επιπλέον, οι Κινέζοι εκτίμησαν ότι οι σχέσεις Κίνας-ΗΠΑ έχουν περάσει από «ανταγωνισμό-συνεργασία» σε «ανταγωνισμό-σύγκρουση», είπε ο Fabbri.
Εν τω μεταξύ, η CEE συνεχίζει να απομακρύνεται από το Πεκίνο υπό τις τρέχουσες εκτιμήσεις ασφαλείας. Έχουν αρχίσει να γίνονται επιφυλακτικοί απέναντι σε ξένες δυνάμεις συμπεριλαμβανομένης της Κίνας. Αυτό οδήγησε σε επιβράδυνση της υλοποίησης των έργων της Πρωτοβουλίας Belt and Road (BRI) της Κίνας στις χώρες της ΚΑΕ, ανέφερε το Portal Plus.
Αισθανόμενη ανησυχία για τη στάση των κυβερνήσεων της ΚΑΕ, η Κίνα έστειλε δύο ειδικές αντιπροσωπείες σε 10 χώρες της ΚΑΕ. Μια αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον Ma Keqing, πρώην πρεσβευτή της Κίνας στη Φινλανδία και την Τσεχική Δημοκρατία, επισκέφθηκε την Ελλάδα και την Αλβανία, ενώ μια άλλη αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον Huo Yuzhen, ειδικό απεσταλμένο της ΛΔΚ στην ΚΑΕ, επισκέφθηκε την Τσεχία, τη Σλοβακία, την Ουγγαρία, την Κροατία και τη Σλοβενία , Εσθονία, Λετονία και Πολωνία.
Ωστόσο, αρκετές χώρες της ΚΑΕ δεν έδωσαν μεγάλη σημασία σε αυτές τις αντιπροσωπείες και αντ’ αυτού ανέθεσαν αξιωματούχους κατώτερου επιπέδου για να συζητήσουν με τους επισκέπτες.
Η πιο απογοητευτική απάντηση ήρθε από την Πολωνία, όπου η κινεζική αντιπροσωπεία δεν μπόρεσε να συναντήσει καν αξιωματούχους του Πολωνικού Υπουργείου Εξωτερικών.
Η Κίνα είχε σφυρηλατήσει την Πρωτοβουλία 17+1 για να ενισχύσει τη διείσδυσή της στην ευρωπαϊκή περιοχή, αλλά η αποτυχία της να μετατρέψει τις επενδυτικές υποσχέσεις σε πραγματικές επενδύσεις έχει επηρεάσει την πρόοδο του ομίλου, δήλωσε ο Fabbri.
Η πρωτοβουλία 17+1 είναι μια μορφή υπό την ηγεσία της Κίνας που ιδρύθηκε το 2012 στη Βουδαπέστη με στόχο την επέκταση της συνεργασίας μεταξύ του Πεκίνου και των χωρών μελών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (ΚΑΕ), με επενδύσεις και εμπόριο για την ανάπτυξη της περιοχής της ΚΑΕ.
Η πρωτοβουλία περιλαμβάνει δώδεκα κράτη μέλη της ΕΕ και πέντε βαλκανικά κράτη — Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχία, Εσθονία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Μακεδονία, Μαυροβούνιο, Πολωνία, Ρουμανία, Σερβία, Σλοβακία και Σλοβενία.
Ωστόσο, η Λιθουανία αποχώρησε από τον μηχανισμό 17+1. Η μορφή «17 συν ένα» έγινε ένα διχαστικό φόρουμ. υποτίθεται ότι θα λειτουργούσε ως η μία δυνατή φωνή της Ευρώπης.
Οι εντάσεις μεταξύ Κίνας και Λιθουανίας έχουν δημιουργηθεί για μια σειρά ζητημάτων: τους νέους δεσμούς της Λιθουανίας με την Ταϊβάν, το ψήφισμα του κοινοβουλίου της για τους Ουιγούρους και, στη συνέχεια, τις κινεζικές κυρώσεις σε Λιθουανούς και πολιτικούς της ΕΕ.
Η Κίνα αποφάσισε επίσης να επιβάλει απαγορεύσεις εισόδου και κυρώσεις σε ορισμένους Ευρωπαίους πολιτικούς και ακαδημαϊκούς, και αυτό είχε αντίκτυπο στις σχέσεις ΕΕ-Κίνας.
Φέτος σηματοδοτεί τη δέκατη επέτειο ίδρυσης της «πρωτοβουλίας 17+1», αλλά οι περισσότερες χώρες της ΚΑΕ δεν έχουν δείξει ενθουσιασμό για τον εορτασμό της χρονιάς ορόσημο. Επιπλέον, το Πεκίνο δεν μπόρεσε να βρει ούτε μια χώρα της ΚΑΕ πρόθυμη να φιλοξενήσει την ετήσια σύνοδο κορυφής.
Οι χώρες της Βαλτικής – η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία, η Τσεχική Δημοκρατία και η Πολωνία έχουν υιοθετήσει μια έντονη φιλοδυτική γραμμή. Επίσης, η ΕΕ κατέθεσε μια υπόθεση στον ΠΟΕ κατηγορώντας το Πεκίνο ότι εμπλέκεται σε πρακτικές διακρίσεων είναι ενδείξεις ότι η Κίνα ίσως χρειάζεται να τροποποιήσει τη στρατηγική της στις χώρες της ΚΑΕ.
Εκτός αυτού, ο δεξιός λαϊκισμός στις περισσότερες χώρες της ΚΑΕ έχει τροφοδοτήσει μια πιο επιθετική αντι-κινεζική πολιτική, είπε ο Fabbri.
Η αφήγηση της Κίνας προς την πρωτοβουλία 17+1 αφορά τη βελτίωση των σχέσεών της με τις ευρωπαϊκές χώρες που είναι λιγότερο ανεπτυγμένες σε σύγκριση με τα δυτικοευρωπαϊκά κράτη. Ωστόσο, η πλατφόρμα θεωρείται σε μεγάλο βαθμό ως επέκταση της ναυαρχίδας της κινεζικής πρωτοβουλίας Belt and Road.