Η Ευρώπη κρούει καμπανάκι στα Σκόπια για τις συνθήκες κράτησης στις φυλακές και τις συνθήκες διαβίωσης σε ψυχιατρεία και ιδρύματα κοινωνικής φροντίδας
Σοκαριστικά είναι τα συμπεράσματα της έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πρόληψη των βασανιστηρίων και της απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας από την επίσκεψή της στα Σκόπια, τον Οκτώβριο του 2023.
Η επίσκεψη εστίασε στη μεταχείριση από την αστυνομία, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικότητας των ερευνών για καταγγελίες για κακομεταχείριση από αστυνομικούς και τις συνθήκες κράτησης σε τέσσερα σωφρονιστικά ιδρύματα και ένα εκπαιδευτικό κέντρο ανηλίκων. Εξέτασε ακόμη την θεραπεία και τις συνθήκες διαβίωσης ασθενών σε δύο ψυχιατρικά νοσοκομεία και τρόφιμων σε οίκους κοινωνικής φροντίδας.
Καμία βελτίωση στη μεταχείριση κρατουμένων
Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρξε καμία βελτίωση στη μεταχείριση των ατόμων που τέθηκαν υπό κράτηση από την αστυνομία, από την επίσκεψη της Επιτροπής το 2019. Η CPT έλαβε πολλές καταγγελίες για κακομεταχείριση από την αστυνομία σχετικά με τον χρόνο σύλληψης ή ανάκρισης σε γραφείο επιθεωρητών της αστυνομίας. Καλεί τις Αρχές να υιοθετήσουν επιτέλους μία συνεκτική στρατηγική για την καταπολέμηση αυτού του φαινομένου.
Επιπλέον το πρόσφατα συσταθέν τριμερές όργανο λογοδοσίας της αστυνομίας, δηλαδή ο Μηχανισμός Εξωτερικής Εποπτείας, πρέπει να υποστηριχθεί με την υιοθέτηση μεθοδολογίας για τη διεξαγωγή αποτελεσματικών ερευνών για τέτοιους ισχυρισμούς με βάση τις συγκεκριμένες συστάσεις της επιτροπής.
Αναφορικά με τις μακροχρόνιες ανησυχίες της Επιτροπής για την κατάσταση στις φυλακές των Σκοπίων η έκθεση διαπιστώνει κάποιες βελτιώσεις στις φυλακές του Στιπ και του Πρίλεπ, ιδίως όσον αφορά τη διασφάλιση ενός ελάχιστου επιπέδου υγιεινής και κατάστασης επισκευών στα κελιά.
Η κατάσταση στη φυλακή Ιντριζοβο παρέμενε ανησυχητική ωστόσο, με την έκθεση να επισημαίνει τη σωματική κακομεταχείριση από το προσωπικό αλλά και την παρατεταμένη απομόνωση αμφισβητούμενων κρατουμένων, τα υψηλά επίπεδα βίας μεταξύ κρατουμένων και τις ανθυγιεινές και επικίνδυνες συνθήκες.
Ο σοβαρός συνωστισμός στα τμήματα του κλειστού καθεστώτος επιδεινώνει αυτά τα προβλήματα, ενώ η διάχυτη διαφθορά αλλά και η ευνοιοκρατία του προσωπικού υπονομεύουν την εύρυθμη λειτουργία του ιδρύματος και έχουν ως αποτέλεσμα κρατούμενοι σε μειονεκτική θέση να κρατούνται στις χειρότερες συνθήκες.
Συμπερασματικά η CPT επαναλαμβάνει την άποψη ότι η στρατηγική μεταρρύθμιση του σωφρονιστικού συστήματος θα πρέπει να επικεντρωθεί στην εξάλειψη της διαφθοράς μεταξύ του προσωπιού και στον επαγγελματισμό της διοίκησης των φυλακών μέσω διαφανών, αξιοκρατικών και αποπολιτικοποιημένων διορισμών καθώς και στη διασφάλιση της ιεραρχικής υποταγής τους στη διοίκηση των φυλακών.
Ασθενείς χωρίς ιατρική επίβλεψη
Στα δύο ψυχιατρικά νοσοκομεία που επισκέφθηκε η Επιτροπή, οι ασθενεις σε γενικές γραμμές έλαβαν σωστή θεραπεία. Ωστόσο η έκθεση είναι επικριτική σε ό,τι αφορά τις άτυπες πρακτικές διαχωρισμού ασθενών που παρατηρούνται στην ιατροδικαστική πτέρυγα του ψυχιατρείου των Σκοπίων όπου ασθενείς κρατούνταν χωρίς ιατρική επίβλεψη ή τους προσφέρονταν εξατομικευμένες θεραπευτικές δραστηριότητες.
Οι συνθήκες διαβίωσης στις δύο εγκαταστάσεις διέφεραν ανάλογα την κατάσταση ανακαινισης και συντήρησης των θαλάμων, με ορισμένους να είναι ερειπωμένοι και ανθυγιεινοί. Η έκθεση επικρίνει επίσης την πρακτική που παρατηρείται στο ψυχιατρείο του Ντεμίρ Χισάρ, του περιορισμού των ασθενών σε κρεβάτι με μεταλλικές αλυσίδες και λουκέτα που μπορεί να ισοδυναμεί με απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση και πρέπει να τερματιστεί αμέσως.
Σε ό,τι αφορά την κατάσταση στο ειδικό ίδρυμα για άτομα με νοητική αναπηρία, Demir Kapija, έχει σημειωθεί πρόοδος από το 2019 με τη μεταφορά ορισμένων τροφιμων σε μονάδες στέγασης της κοινότητας. Οι Αρχές θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι όλοι οι ένοικοι επωφελούνται από ένα κατάλληλο φάσμα δραστηριοτήτων και να επανεξετάσουν ιδιαίτερα το προσωπικό
newsbomb