Το άλλοτε σχετικά φθηνό ή τουλάχιστον προσβάσιμο για τους περισσότερους λάδι, είναι πλέον προϊόν για λίγους καθώς οι τιμές έχουν πάρει την ανηφόρα και δεν φαίνεται οτι θα πέσουν σύντομα. Με σημαντική απόκλιση τιμής από τον παραγωγό στο ράφι του super market φτάνει το ελαιόλαδο στον καταναλωτή αναγκάζοντας τους τελευταίους να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη για να βάλουν στο καλάθι του το πολύτιμο αγαθό.
Η ανοδική κούρσα ξεκίνησε προς το τέλος του καλοκαιριού (2023) όταν ένα λίτρο ελαιολάδου κόστιζε λίγο παραπάνω από 8 ευρώ και μέσα σε επτά μήνες έχει φτάσει να πωλείται κοντά στα 15. Σε βάθος τετραετίας η τιμή του «πράσινου χρυσού» έχει σχεδόν τριπλασιαστεί με τους ειδικούς να προβλέπουν πως δεν θα υπάρξει άμεσα αποκλιμάκωση των τιμών.
Από τον παραγωγό στο ράφι
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαδρομή του ελαιολάδου μέχρι να φτάσει στα ράφια των super market και από εκεί στον καταναλωτή. Οι ελαιοπαραγωγοί πωλούν μία ποσότητα 5 λίτρων στην τιμή των 41,5 ευρώ (8,3 ευρώ ανά λίτρο). Έπειτα, προστίθενται 0,25 ευρώ για το φιλτράρισμα, 1,5 ευρώ για το δοχείο, 0,45 λεπτά για το καπάκι και 0,5 ευρώ για το ειδικό χαρτόνι με τις κυψέλες. Το κόστος μεταφοράς ανέρχεται στα 1,30 ευρώ, με τον μεταποιητή να έχει 3 ευρώ κέρδος. Σε αυτά προστίθενται 6,30 ευρώ ΦΠΑ και 14,4 ευρώ για το κέρδος του λιανεμπόρου.
Κάνοντας κανείς τις προσθέσεις καταλήγει πως για πέντε λίτρα ελαιολάδου τα οποία φεύγουν από τα χέρια του παραγωγού στην τιμή των 41,5 ευρώ, τοποθετούνται στο ράφι σχεδόν στην τιμή των 70 ευρώ (69,2 ευρώ), σημειώνει ρεπορτάζ καναλιού πανελλαδικής εμβέλειας.
Διαφορετικός ο τρόπος λειτουργίας των αλυσίδων στην Ευρώπη
«Εμείς κερδίζουμε 2, 3, 4 ευρώ το πολύ στην σημερινή τιμή του ελαιόλαδου, ο παραγωγός εισπράττει ανά λίτρο ελαιόλαδου από 8,3-9 ευρώ, μέσο όρο 8,6 ευρώ ανά λίτρο και ο τυποποιητής πουλάει το 5λιτρο για παράδοση στην Αθήνα 48-50 ευρώ», σχολίασε ο ελαιοπαραγωγός που φιλοξενήθηκε στο πάνελ.
Μια επιπλέον πληροφορία που έδωσε είναι ότι είναι εντελώς διαφορετικός ο τρόπος λειτουργίας των αλυσίδων στην Ευρώπη, σε σύγκριση με την Ελλάδα.
«Μία γερμανική αλυσίδα π.χ. θα στείλει τους ανθρώπους της να κάνουν έρευνα, στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία… επιλέγουν έναν τυποποιητή που κρίνουν ως σοβαρό, πάνε απευθείας σε αυτόν, συνήθως από Οκτώβριο ως Δεκέμβριο. Και λένε “για το επόμενο έτος χρειάζομαι π.χ. 2, 3, 4, 5 εκατομμύρια μπουκάλια του λίτρου, ή του μισού λίτρου”. Ο τυποποιητής που ακούει για 5 εκατομμύρια μπουκάλια “κατεβαίνει” ακόμη και στο 0,01 ευρώ κέρδος ανά μπουκάλι. Γιατί έχει μπροστά του γιγάντια εταιρεία, εγγυημένη πληρωμή, τακτές παραδόσεις, τεράστιες οικονομίες κλίμακας», ανέφερε.
Δεν θα πέσουν άμεσα οι τιμές
Με τις τιμές να βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα οι προβλέψεις το άμεσο μέλλον είναι δυσοίωνες με ειδικούς να μην βλέπουν πτώση τουλάχιστον μέχρι την επόμενη ελαιοκομική περίοδο και μέχρι τότε δεν αποκλείουν νέες ανατιμήσεις.
«Χρυσό» πληρώνουν τους τους τελευταίους μήνες το λάδι οι Έλληνες καταναλωτές. Όπως μεταδίδει τo Οpen, το ελαιόλαδο πωλούνταν στα 8,10 ευρώ το λίτρο τον Αύγουστο 2023, ενώ ύστερα από 7 μήνες η τιμή του στα ράφια έφτασε μέχρι και τα 15,06 ευρώ το λίτρο.
Ενώ εάν χρειαστεί κάποιος να πάρει λάδι 2 λίτρων θα πρέπει να πληρώσει μέχρι και 27, 04 ευρώ. Αλλά και το ελαιόλαδο ιδιωτικής ετικέτας είναι “τσιμπημένο “καθώς το 1λιτρο κοστίζει σχεδόν 10 ευρώ, συγκεκριμένα 9,40 ευρώ.
Τι λένε οι παράγοντες της αγοράς
Για το θέμα των τιμών του λαδιού μίλησαν παράγοντες της αγοράς στο OPEN. «Για να αποκλιμακωθούν οι τιμές στο λάδι θα χρειαστεί να υπάρχει επάρκεια προϊόντος. Εάν υπάρξει επάρκεια προϊόντος, τότε αυτό θα γίνει την επόμενη ελαιοκομική περίοδο. Μέχρι τότε οι τιμές θα είναι σε υψηλά επίπεδα», όπως επεσήμανε ο πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιόλαδου (ΕΔΟΕ), Μανώλης Γιάννουλης.
Ένας από τους παράγοντες της αύξησης της τιμής του ελαιόλαδου είναι και η κακή χρονιά από πλευράς καιρικών συνθηκών. «Από το 2019 έχουμε υποστεί τη λεγόμενη κλιματική αλλαγή που πλέον για τις καλλιέργειές μας είναι κλιματική κρίση. Έχουμε υποστεί τεράστια απώλεια προϊόντος και εισοδήματος, λόγω των κλιματικών συνθηκών που επικρατούν στον τόπο μας», σημείωσε από πλευράς του ο ελαιοπαραγωγός Θανάσης Χαλάτσης.
Ακόμη ένας παράγοντας είναι τα μειωμένα αποθεματικά της ελιάς που βάζουν με το σταγονόμετρο νέα παραγωγή στα ράφια. «Δεν υπάρχουν αποθεματικά φέτος στο λάδι. Η παραγωγή ήταν μικρότερη από την αναμενόμενη και οι τιμές έχουν εκτοξευθεί», υπογράμμισε ο πρόεδρος της Παναιγιαλείου Ένωσης, Θανάσης Σωτηρόπουλος.
Μάλιστα, κάποιοι παραγωγοί επιλέγουν να στοκάρουν το προϊόν τους για να το πουλήσουν αργότερα σε πιο υψηλή τιμή. «Η διακράτηση του προϊόντος από τους παραγωγούς είναι ένα φαινόμενο που το έχουμε κάθε χρόνο. Ο παραγωγός να κάνει τις προσωπικές του εκτιμήσεις και είναι απόλυτα θεμιτό να προσπαθεί να πετύχει την καλύτερη τιμή για το προϊόν του», σημείωσε ο πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιόλαδου (ΕΔΟΕ), Μανώλης Γιάννουλης.