Η άνοδος του αφρικανικού χρέους λόγω του κινεζικού δανεισμού ωχριά σε σύγκριση με το χρέος που δημιούργησαν οι ιδιώτες πιστωτές την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με μια νέα έκθεση που στοχεύει στις κατηγορίες ότι το Πεκίνο εμπλέκεται σε «διπλωματία της παγίδας του χρέους» στην ήπειρο.
Η μελέτη -του Harry Verhoeven από το Κέντρο Παγκόσμιας Ενεργειακής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Columbia και του Nicolas Lippolis από το τμήμα πολιτικής και διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης- λέει ότι η αφήγηση της παγίδας του χρέους είναι συνάρτηση της στρατηγικής και ιδεολογικής Κίνας-ΗΠΑ. αντιπαλότητα παρά μια αντανάκλαση της αφρικανικής πραγματικότητας ή προοπτικών.
«Αυτό που κρατά τους Αφρικανούς ηγέτες ξύπνιους τη νύχτα δεν είναι οι κινεζικές παγίδες χρέους. Είναι οι ιδιοτροπίες της αγοράς ομολόγων», αναφέρει η έκθεση.
Έχετε ερωτήσεις σχετικά με τα μεγαλύτερα θέματα και τάσεις από όλο τον κόσμο; Λάβετε τις απαντήσεις με το SCMP Knowledge, τη νέα μας πλατφόρμα επιμελημένου περιεχομένου με επεξηγήσεις, συχνές ερωτήσεις, αναλύσεις και γραφήματα που σας προσφέρει η βραβευμένη ομάδα μας.
Η διπλωματία της παγίδας του χρέους περιλαμβάνει την επέκταση δανείων σε χώρες και τον έλεγχο βασικών περιουσιακών στοιχείων εάν ο οφειλέτης αθετήσει τις αποπληρωμές του.
Ενώ η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος διμερής πιστωτής της ηπείρου, το μεγαλύτερο μέρος του χρέους οφείλεται σε ιδιώτες δυτικούς κατόχους αφρικανικού χρέους, σύμφωνα με τους ερευνητές. Έτσι, τα κεφάλαια, με τη μορφή αποπληρωμών χρέους, συνέχισαν να ρέουν από την Αφρική προς την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, αναφέρει η μελέτη.
Ο Verhoeven είπε ότι το ποσοστό του αφρικανικού χρέους που οφείλονταν στην Κίνα ήταν μικρότερο σε σύγκριση με αυτό που δανείστηκε από ιδιώτες πιστωτές.
«[Το κινεζικό χρέος] δεν είναι το πιο ταχέως αναπτυσσόμενο τμήμα του χρέους. Άλλα πιστωτικά όρια έχουν αυξηθεί πολύ περισσότερο τα τελευταία χρόνια, ειδικά αυτά προς τους εμπορικούς πιστωτές», δήλωσε ο Verhoeven, συν-συγγραφέας της έκθεσης «Πολιτική από προεπιλογή: Κίνα και η παγκόσμια διακυβέρνηση του αφρικανικού χρέους».
«Πρόκειται για ομολογιούχους, ανθρώπους από το Λονδίνο, τη Φρανκφούρτη και τη Νέα Υόρκη που αγοράζουν αφρικανικό χρέος. Αυτό το τμήμα τα τελευταία δύο χρόνια έχει αυξηθεί πολύ πιο γρήγορα από ό,τι τυχόν υποχρεώσεις που οφείλουν τα αφρικανικά κράτη σε άλλους πιστωτές».
Η έκθεση ανέφερε εμπιστευτικές εκτιμήσεις διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων (IFI) που έδειξαν ότι τα κρατικά χρέη της υποσαχάριας Αφρικής προς κινεζικές οντότητες στα τέλη του 2019 ανήλθαν συνολικά σε περίπου 78 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Αυτό ήταν περίπου το 8 τοις εκατό του συνολικού χρέους της περιοχής ύψους 954 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ και το 18 τοις εκατό του εξωτερικού χρέους της Αφρικής.
Οι ερευνητές είπαν ότι περίπου το ήμισυ του δημόσιου χρέους της Αφρικής εκδόθηκε εγχώρια και το άλλο μισό οφείλονταν σε εξωτερικούς παράγοντες. Από τα τελευταία, το ένα τρίτο οφειλόταν σε διμερείς επίσημους εταίρους, το ένα τρίτο σε διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και το ένα τρίτο με τη μορφή ευρωομολόγων που εκφράζονται σε νόμισμα διαφορετικό από αυτό του κράτους έκδοσης. Από το διμερές χρέος, τα ΔΧΟ υπολόγισαν ότι περίπου το ήμισυ οφείλονταν στην Κίνα, ανέφεραν οι ερευνητές.
Αυτό υποστηρίζεται ευρέως από τις δημόσια διαθέσιμες στατιστικές διεθνούς χρέους της Παγκόσμιας Τράπεζας, οι οποίες δείχνουν ότι η ήπειρος έχει περίπου 427 δισεκατομμύρια δολάρια σε εξωτερικό χρέος.
Επιπλέον, τα δημόσια διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι το χρέος που κατέχεται από την Κίνα αποτελεί περίπου το ήμισυ του διμερούς χρέους, και πάλι σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του IFI.
Το Κέντρο Παγκόσμιας Πολιτικής Ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης και η Ερευνητική Πρωτοβουλία Κίνας Αφρικής στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins εκτιμούν ότι το Πεκίνο έχει δανείσει περίπου 150 δισεκατομμύρια δολάρια σε αφρικανικές χώρες από το 2000, κυρίως μέσω της China Eximbank (60%) και της China Development Bank (25). τοις εκατό), υποδηλώνοντας ότι έχουν ήδη εξοφληθεί περίπου 75 δισεκατομμύρια δολάρια.
“Αυτό είναι ένα σημαντικό ποσό, αλλά όχι αρκετά μεγάλο ώστε να είναι ο κύριος μοχλός της συσσώρευσης χρέους από το 2004-05”, ανέφερε η μελέτη.
Επιπλέον, ανέφερε ότι τα στοιχεία αποκάλυψαν ότι ο κινεζικός δανεισμός, αντί να οδηγεί σε επέκταση του χρέους σε ολόκληρη την ήπειρο, συγκεντρώθηκε σε μεγάλο βαθμό σε πέντε χώρες: Αγκόλα, Αιθιοπία, Κένυα, Νιγηρία και Ζάμπια.
«Η ιδέα ότι οι κινεζικές παγίδες χρέους θέτουν σε κίνδυνο ολόκληρη την ήπειρο είναι υπερβολική», ανέφερε η μελέτη.
Είναι επίσης ένας ισχυρισμός που η Κίνα έχει επανειλημμένα απορρίψει.
Στο Ναϊρόμπι τον Ιανουάριο, ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Wang Yi είπε ότι οι αξιώσεις για την παγίδα του χρέους ήταν μια «παγίδα εκφώνησης» που δημιουργήθηκε από εκείνες τις δυνάμεις που δεν θέλουν να δουν την Αφρική να επιταχύνει την ανάπτυξη.
«Η Κίνα δεν έχει συνδέσει ποτέ πολιτικούς δεσμούς ούτε επέβαλε κάτι σε άλλους», είπε ο Wang.
Ορισμένοι Αφρικανοί ηγέτες απέρριψαν επίσης τους ισχυρισμούς για παγίδα χρέους, λέγοντας ότι τα κινεζικά χρήματα βοήθησαν στην κατασκευή υποδομών στην ήπειρο που η Δύση είχε αποφύγει.
Μεταξύ αυτών είναι ο Πρόεδρος της Ζιμπάμπουε Έμερσον Μνανγκάγκουα, ο οποίος είπε τον περασμένο μήνα: «Έχουμε δει κινεζικά κεφάλαια να υποστηρίζουν ορόσημα και εμβληματικά έργα υποδομής σε όλη την αφρικανική ήπειρο.
«Εδώ στη Ζιμπάμπουε, η Κίνα έχει βοηθήσει στη χρηματοδότηση και υλοποίηση πολλών έργων στους τομείς της ενέργειας, των αεροπορικών μεταφορών, του νερού, της ακίνητης περιουσίας, της προσθήκης βιομηχανικής αξίας, της εξόρυξης και της άμυνας».