«Το μεταναστευτικό πράγματι προκαλεί πολύ “θολούρα”, την οποία εκμεταλλεύονται διάφοροι και τυχοδιωκτικά», ανέφερε ο Δημήτρης Καιρίδης
Ο Δημήτρης Καιρίδης, υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου βρέθηκε καλεσμένος στην εκπομπή της ΕΡΤ «Στο Κέντρο» και μίλησε αναλυτικά για το μεταναστευτικό.
Ο Δημήτρης Καιρίδης ανέφερε: «Το μεταναστευτικό πράγματι προκαλεί πολύ “θολούρα”, την οποία εκμεταλλεύονται διάφοροι και τυχοδιωκτικά, όχι μόνο εδώ στην Ελλάδα και στην Ευρώπη και έχει γίνει ένα θέμα που απειλεί την ίδια την ευρωπαϊκή δημοκρατία αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά και αποτελεσματικά».
«Στην Ελλάδα έχουμε 680.000 νόμιμους μετανάστες»
Σχετικά με το πόσοι είναι οι μετανάστες και πόσοι οι πρόσφυγες που βρίσκονται τώρα στην Ελλάδα, ανέφερε: «Στην Ελλάδα έχουμε μετανάστες νόμιμους. Είναι περίπου 700.000 ή 680.000, με χαρτιά, επίσημα, από αυτούς οι μισοί είναι αλβανικής καταγωγής και οι άλλοι μισοί ως επί το πλείστον πολίτες ευρωπαϊκών χωρών που βρίσκονται στην Ελλάδα με νόμιμο τρόπο.
Ο αριθμός αυτός έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια, διότι είχαμε μεγάλη διαρροή τα χρόνια της κρίσης και κυρίως κατά τη διάρκεια της επιδημίας του Covid. Κυρίως μετανάστες αλβανικής καταγωγής, οι οποίοι φύγανε από την Ελλάδα και πήγαν κυρίως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ιταλία, με καλύτερους μισθούς και πιο υψηλό επίπεδο διαβίωσης γι΄αυτούς.
Από την άλλη μίλησε για τους αιτούντες άσυλο και για το πόσοι από αυτούς έχουν πάρει άσυλο και πόσοι όχι. «Καταρχάς, το ποσοστό αυτή τη στιγμή επιτυχίας των αιτήσεων ασύλου κυμαίνεται κοντά στο 50%. Οι μισοί από αυτούς που έρχονται, όπως έρχονται οι περισσότεροι με παράνομο τρόπο, είτε δια θαλάσσης στο Αιγαίο, μέσα σε αυτές τις βάρκες που βλέπετε, είτε από τον Έβρο ως επί το πλείστον από τα ανατολικά, δηλαδή από την Τουρκία, οι μισοί από αυτούς παίρνουν εν τέλει προσφυγικό καθεστώς».
«Στην Ελλάδα οι ροές κατευθύνονται κυρίως προς τη Γερμανία»
Σχετικά με το αν αυτοί που έχουν πάρει καθεστώς πρόσφυγα θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα ή να πάνε στην Ευρώπη, τόνισε: «Ως επί το πλείστον είναι να φύγουν. Για παράδειγμα, από 01/01 του 21 μέχρι σήμερα, τα τελευταία δυόμιση χρόνια δηλαδή, έχουν έρθει παράνομα στην Ελλάδα 60.000. Τα τελευταία δυόμιση χρόνια που είχαμε πολύ χαμηλές ροές, χάρη και στην πολιτική μας και βέβαια στην πανδημία, ιδίως στο 2021. Ταυτόχρονα, δίπλα σε αυτούς τους 60.000 έχουμε 92.000 εκδώσεις προσφυγικών διαβατηρίων, 92.000 προσωπικά διαβατήρια και ως επί το πλείστον, αυτός που μπαίνει στη διαδικασία να αιτηθεί διαβατήριο κάνει αίτηση για να φύγει.
Για μια σειρά από λόγους οι πρωτογενείς ροές προς την Ελλάδα εύκολα και πολύ συχνά γίνονται δευτερογενείς προς την υπόλοιπη Ευρώπη, κατ’ εξοχήν προς τη Γερμανία. Σε αντίθεση με πρωτογενείς ροές αλλού, οι ροές στην Ιταλία, στη Λαμπεντούζα, πάνε κυρίως στη Γαλλία. Προέρχονται από τη γαλλόφωνη Αφρική. Γι’ αυτό υπάρχει και η μεγάλη ένταση στη γαλλο – ιταλική μεθόριο, εκεί μεταξύ Κυανής Ακτής και Γένοβας.
Στην Ελλάδα οι ροές κατευθύνονται κυρίως προς τη Γερμανία. Έχουν εκεί δημιουργηθεί συγγενικά δίκτυα που προσελκύουν. Πάνε εκεί, γιατί πληρώνονται πολύ καλύτερα, γιατί οι παροχές είναι πολύ περισσότερες που δίνει το γερμανικό κράτος με επιδόματα στον πρόσφυγα που φτάνουν τα 1.500 ευρώ τον μήνα. Και γιατί στη Γερμανία στα πέντε χρόνια μπορούν να ζητήσουν ιθαγένεια, να πάρουν δηλαδή το πιο μεγάλο βραβείο που υπάρχει, να γίνουν πολίτες».
Πώς παίρνει ιθαγένεια ένας πρόσφυγας
Μίλησε επίσης για το πότε παίρνει στην Ελλάδα ιθαγένεια ένας πρόσφυγας παίρνει ένας πρόσφυγας. «Ιθαγένεια δεν παίρνει, για να πάρεις την ιθαγένεια την ελληνική πρέπει να συντρέχουν πάρα πολλές προϋποθέσεις. Είναι μια πολύ δύσκολη διαδικασία. Αφορά κυρίως ελληνικής καταγωγής, απόδημους ή ανθρώπους που έχουν παντρευτεί Έλληνα ή Ελληνίδα και παραμένουν στην Ελλάδα για πάρα πολύ μεγάλο διάστημα. Υπάρχουν κάποιες εξετάσεις στο Υπουργείο Εσωτερικών. Η ιθαγένεια δεν δίνεται από το Υπουργείο Μετανάστευσης. Ανήκει στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εσωτερικών».
«Δεν γίνονται επαναπροωθήσεις» – «Το σύνορο για να είναι σύνορο πρέπει να φυλάσσεται»
Σχετικά με τις επαναπροωθήσεις ανέφερε ότι: «Δεν γίνονταν και δεν γινόταν. Εδώ να το ξεκαθαρίσουμε. Αυτό που υπάρχει στο διεθνές δίκαιο είναι όρος refoulement. Στα ελληνικά, επαναπροώθηση είναι μια πολιτική ορολογία η οποία χρησιμοποιείται κατά κόρον και συχνά θα σας έλεγα εργαλειακά, κακοπροαίρετα από συγκεκριμένες πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες δεν πιστεύουν στη φύλαξη των συνόρων.
Θέλω να είμαι ξεκάθαρος σε αυτό γιατί εδώ τελειώνουν οι αφέλειες, και προς τα άκρα, δεξιά και προς την αριστερά. Δηλαδή, υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις στο Ευρωκοινοβούλιο. Το έχουμε δει αυτό και πρόσφατα, με αφορμή την τραγωδία της Πύλου, που πιστεύουν – στην αριστερά κυρίως – ότι οποιαδήποτε φύλαξη συνόρων παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και ότι ο Frontex πρέπει να διαλυθεί. Η Ευρώπη δεν έχει σύνορα ή πρέπει να έχει ανοικτά σύνορα απέναντι στο όποιο εγώ λέω ότι δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα. Ανοικτά σύνορα είναι αντίφαση. Το σύνορο για να είναι σύνορο πρέπει να φυλάσσεται.
Δεν γίνονται επαναπροωθήσεις. Αυτό που κάνει η Ελλάδα είναι μια αυστηρή αλλά δίκαιη πολιτική με πάρα πολλές διασώσεις».
«Το να ελέγχεται το ποιος μπαίνει και ποιος βγαίνει, δεν κάνει κλειστή την δομή»
Αναλύοντας περισσότερο και μιλώντας για το 50% των προσφύγων οι οποίοι μπορούν να πάρουν και ταξιδιωτικά έγγραφα και να πάνε στην Ευρώπη και το υπόλοιπο 50%, που είναι αιτούντες άσυλο, είπε: «Αυτοί είναι αιτούντες άσυλο μέχρι να τελεσιδικήσει η υπόθεσή τους. Όταν ολοκληρωθεί αυτός ο κύκλος, που μπορεί να πάρει μέχρι και δύο χρόνια, αλλά γενικά πολύ πιο γρήγορα από ότι στο παρελθόν, διότι έχουμε επιταχύνει και έχουμε μια πολύ καλή διαδικασία ασύλου. Αυτά τα δύο χρόνια είναι αιτούντες άσυλο, έχουν δικαιώματα όπως κάθε άλλος αιτών άσυλο είναι μέσα στις δομές, σιτίζεται και του παρέχονται όλα αυτά που προβλέπονται από το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς.
Δεν είναι κλειστές οι ελεγχόμενες δομές. Δηλαδή το να ελέγχεται το ποιος μπαίνει και ποιος βγαίνει. Δεν είναι κλειστή δομή. Και μάλιστα μετά τους έξι μήνες μπορούν και εργάζονται. Αυτοί είναι επιστρεπτέοι.
Όταν μετά λοιπόν από αυτά τα δύο χρόνια, μια απόφαση λέει ότι δεν είσαι πρόσφυγας τότε: «Αν συλληφθούν, πηγαίνουν κανονικά σε προαναχωρητικό κέντρο το οποίο είναι κλειστή δομή προς απέλαση».
«Η Ευρώπη έχει το κύρος να επιβάλει τη θέλησή της, μόνη της η Ελλάδα δυσκολεύεται»
Σχετικά με τις απελάσεις εξήγησε πως: «Η αλήθεια είναι ότι οι απελάσεις είναι πολύ λίγες. Υπάρχουν κάποιες εθελοντικές, δηλαδή κάποιοι άνθρωποι που καταλαβαίνουν ότι εδώ δεν έχουν τύχη και οι ίδιοι αιτούνται να γυρίσουν πίσω. Οι υποχρεωτικές επιστροφές γίνονται μόνο σε συνεργασία με τη χώρα προέλευσής τους, δηλαδή με το Πακιστάν και το Ιράν. Το οποίο γίνεται σε πολύ μικρό βαθμό και εκεί είναι που δίνουμε τη μεγάλη μάχη στην Ευρώπη. Διότι οι υποχρεωτικές επιστροφές θα γίνουν, γίνονται, μπορούν να γίνουν μόνο ευρωπαϊκά, συνολικά δηλαδή η Ευρώπη να απαιτήσει από αυτές τις χώρες να πάρουν πίσω τους πολίτες τους. Διαφορετικά θα υπάρχουν κυρώσεις και δε θα υπάρχει οικονομική βοήθεια.
Μιλώντας για την Ευρώπη και τους χειρισμούς της στο μεταναστευτικό ανέφερε μεταξύ άλλων ότι: «Η Ευρώπη έχει το κύρος να επιβάλει τη θέλησή της. Μόνη της η Ελλάδα δυσκολεύεται. Γι΄αυτό πολεμάμε τόσο για έναν κοινό μηχανισμό απελάσεων. Για να υπάρχει σεβασμός στη διεθνή σύμβαση. Στη μεγάλη Σύμβαση Προστασίας των προσφύγων της Γενεύης του 1952 θα πρέπει να υπάρχουν επιστροφές. Αν οποιοσδήποτε έρχεται στην Ευρώπη, είτε πρόσφυγας είτε παράτυπος οικονομικός μετανάστης, τελικά μένει στην Ευρώπη. Γελοιοποιείται η διαδικασία του ασύλου και εν τέλει θα οδηγηθούμε στην κατάρρευση της προστασίας. Διότι θα απαιτήσουν οι Ευρωπαίοι πολίτες στο μέλλον, ότι αφού όλοι μένουν, δεν είναι κανένας πρόσφυγας, δεν δικαιούται κανένας προστασία. Κλείνουν τα σύνορα τελείως και εκεί είναι το μεγάλο πρόβλημα. Και αυτή είναι η μεγάλη μάχη που πρέπει να δώσει το ευρωπαϊκό πολιτικό κέντρο, το οποίο κατεξοχήν κατά τη γνώμη μου εκπροσωπεί η Νέα Δημοκρατία ως το μεγαλύτερο κόμμα της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς σήμερα».
Πρόσθεσε πως δεν μπορούν θυρωροί της Ευρώπης, κλειδοκράτορες της Ευρώπης, να είναι οι διακινητές και οι εγκληματίες. Πρέπει οι ευρωπαϊκές κοινωνίες να ξαναπάρουν τα «κλειδιά».
«Στην Ελλάδα υπάρχει πρόβλημα εργατικού δυναμικού»
Αναφορικά με το δημοσίευμα στους Financial Times το οποίο έλεγε ότι χιλιάδες νομιμοποιήσεις μεταναστών μπορούν να γίνουν στην Ελλάδα, μέσω εργασίας, μέσω δηλαδή της ένταξής τους στην αγορά εργασίας και ότι αυτό γίνεται λόγω έλλειψης εργατικών χεριών, ο κ. Καιρίδης είπε τα εξής:
«Κατ’ αρχάς να πούμε ότι εγώ ουδέποτε συνομίλησα Times, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση. Είχα συνομιλήσει αμέσως μετά την Πύλο. Και κάποιες φράσεις μου μέσα σε εισαγωγικά που υπήρχαν στο δημοσίευμα ήταν από συνέντευξη που είχα δώσει τον περασμένο Ιούλιο για την Πύλο.
Από εκεί και πέρα δεν είχα, δεν έχω συνομιλήσει ποτέ και πήραν μια δικιά μου αναφορά στο συνολικό αριθμό των παράτυπων μεταναστών, τον οποίο σας είπα και εγώ τώρα, ο οποίος υπολογίζεται με μεγάλη απόκλιση διότι δεν έχουν καταγραφεί ή δεν ξέρουμε πόσοι είναι. Μπορεί να είναι 200.000, 250.000. Οι υπηρεσίες του υπουργείου εκτιμούν ότι μπορεί να φτάνουν τις τριακόσιες χιλιάδες. Αυτός είναι ένας συνολικός αριθμός που σε καμία περίπτωση δεν αφορά ελληνοποίηση ή νομιμοποίησή τους.
Στην Ελλάδα υπάρχει πρόβλημα εργατικού δυναμικού. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Αυτό οφείλεται σε δύο παράγοντες. Ο ένας καλός, ο άλλος κακός. Το καλό έχει να κάνει με την οικονομική ανάπτυξη. Μια οικονομία η οποία αναπτύσσεται και μάλιστα ραγδαία, όπως είναι η ελληνική τα τελευταία χρόνια απορροφά εργατικό δυναμικό και έχει ανάγκη για νέες προσλήψεις. Γι’ αυτό και η ανεργία πέφτει.
Από εκεί και πέρα στην Ελλάδα έχουμε ένα βασικό πρόβλημα. Η συμμετοχή των προς απασχόληση του εν δυνάμει ενεργού πληθυσμού, του πληθυσμού μεταξύ 18 και 65 ετών στην αγορά εργασίας είναι η χαμηλότερη στην Ευρώπη. Στην ελληνική οικονομία όσοι δουλεύουν ή θέλουν να δουλέψουν μόνο το 60% των εν δυνάμει εργαζομένων, ενώ στην Ευρώπη μέσος όρος είναι πάνω από 70. Σε μερικές χώρες όπως η Σουηδία, οι σκανδιναβικές είναι 75% και 78%.
Ένα πολύ μεγάλο λοιπόν κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας που θα μπορούσε να εργαστεί, δεν εργάζεται για μια σειρά από λόγους. Θα πρέπει εκεί λοιπόν να στοχεύσουμε εμείς με ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, να αυξήσουμε το ποσοστό ώστε να καλύψουμε τα κενά στην αγορά εργασίας».
Συνέχισε, εξηγώντας ότι «πρώτον πρέπει να μειώσουμε την ανεργία. Δεύτερον, πρέπει να αυξήσουμε το ποσοστό απασχόλησης στην ελληνική οικονομία, να το φέρουμε κοντά στο μέσο ευρωπαϊκό όρο. Τρίτον, να επιστρέψουν οι Έλληνες που φύγανε τα χρόνια της κρίσης και είναι πάρα πολλοί αυτοί, κοντά στο μισό εκατομμύριο. Τέταρτον, υπάρχουν δουλειές τις οποίες ό, τι και να γίνει δεν πρόκειται να κάνουν οι Έλληνες, μας λένε οι ειδικοί. Κάποιες πολύ βαριές χειρωνακτικές δουλειές, για παράδειγμα, στις οποίες δεν είναι εύκολο να προσελκύσεις ελληνικό προσωπικό. Εκεί πράγματι υπάρχει μία ανάγκη για εργασιακή κινητικότητα από το εξωτερικό, με διμερείς συμφωνίες που υπογράφουμε και μετακλήσεις εργαζομένων».
Ο κ. Καιρίδης διευκρίνισε σε σχετική ερώτηση ότι «αυτοί που είναι εδώ για πολλά χρόνια ήδη, στον ελληνικό νόμο προβλέπεται ότι στην επταετία – αν αποδείξουν ότι είναι επτά χρόνια στην Ελλάδα – μπορούν εκτάκτως να μπουν σε έναν δρόμο αδειοδότησης, διαμονής και εργασίας».
«Πολύ σημαντικό να καταγραφούν όσοι βρίσκονται στη χώρα»
«Πέρσι οι παραγωγικοί φορείς υπέβαλλαν 350.000 αιτήσεις για μετακλήσεις εργαζομένων από το εξωτερικό. Από αυτές, η κυβέρνηση δέχθηκε τις 140.000 περίπου και είναι αυτές προς υλοποίηση. Από αυτές τις 140.000 μόνο ένα κλάσμα έχει μέχρι στιγμής υλοποιηθεί και υπάρχουν τεράστια παράπονα και τεράστια πίεση. Αυτά τα 350.000 είναι τα καταγεγραμμένα αιτήματα των παραγωγικών φορέων. Αυτό είναι ένα γεγονός. Ο ίδιος ο υπουργός Εργασίας, ο κ. Γεωργιάδης μιλάει για τουλάχιστον μισό εκατομμύριο κενά στην ελληνική οικονομία. Είναι κάτι το οποίο αφορά κυρίως το υπουργείο Εργασίας, όχι το δικό μας υπουργείο, αλλά στο οποίο δεν μπορούμε να κλείνουμε τα μάτια, όπως δεν μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια, και στο ζήτημα της δημόσιας ασφάλειας. Για μένα είναι πάρα πολύ σημαντικό η δημόσια τάξη, η δημόσια ασφάλεια, να καταγραφούν όλοι όσοι είναι στη χώρα μας, να πάρουμε δακτυλικά αποτυπώματα, να πάρουμε όνομα, να μπούνε σε μία λίστα.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όταν παραλάβαμε, τέλη Ιουνίου του 2023, η Ελλάδα είχε βρεθεί στον κυκλώνα μιας αρνητικής δημοσιότητας και ο Frontex μαζί, όχι πάντα καλοπροαίρετης θα σας έλεγα, και όχι πάντοτε πολιτικά ανιδιοτελής», υπογράμμισε υπουργός Μετανάστευσης μιλώντας στον Γιώργο Κουβαρά και συνέχισε: «Η λογική ήταν η Ελλάδα (…) να μπει στο στόχαστρο για παραβιάσεις νόμων και ευρωπαϊκών αξιών και ότι ο Frontex πρέπει να διαλυθεί. Αυτό δεν το λέω εγώ, το είπα η Γερμανίδα ευρωβουλεύτρια της Linke στις Βρυξέλλες. Δυστυχώς το είπαν και το υπονόησαν και κάποιοι Έλληνες ευρωβουλευτές».
«Το θέμα Frontex και το θέμα συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, νομίζω το έκλεισε με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο η ίδια η Ευρωπαία Επίτροπος αρμόδια για τη Μετανάστευση και τις Εσωτερικές Υποθέσεις, Ίλβα Γιόχανσον. Η Γιόχανσον δεν είναι μια τυχαία προσωπικότητα. Πρώτον, είναι Σουηδή, προέρχεται δηλαδή από μια χώρα, η οποία παραδοσιακά είναι πιο ευαίσθητη στα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δεύτερον δεν προέρχεται από τη δικιά μας παράταξη, την κεντροδεξιά, προέρχεται από τη σουηδική σοσιαλδημοκρατία. (…) Στο τελευταίο συμβούλιο που ρωτήθηκε (…) για το ζήτημα της Πύλου και του Frontex και δήλωσε κατηγορηματικά ότι τέτοιο ζήτημα δεν υπάρχει για μας. Η συνεργασία μας με τον ίδιο τον κ. Καιρίδη, με την Ελλάδα είναι άψογη και πολύ στενή».
«Ναι» Καιρίδη στο αν υπάρχει νέα αρχή στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας για το μεταναστευτικό
Σχετικά με το αν υπάρχει μια νέα αρχή στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας αναφορικά με το μεταναστευτικό, ο κ. Καιρίδης είπε: «Ναι» αλλά πιο συγκεκριμένα, για την εμπιστοσύνη ανάμεσα στις δύο χώρες, ανέφερε: «Θα πάρει χρόνο για να χτιστεί αυτή η εμπιστοσύνη, η οποία διαταράχθηκε την προηγούμενη τετραετία. (…) Η Τουρκία, είναι μια χώρα ευμετάβλητη. Είναι μια μεγάλη χώρα με άλλης τάξης μεγέθους προβλήματα. Όμως βλέπω το τελευταίο διάστημα μια καλύτερη πορεία.
Η Ελλάδα έχει νέο κώδικα μετανάστευσης
«Η Ελλάδα έχει νομοσχέδιο, έχει ένα νέο κώδικα μετανάστευσης, ο οποίος θα εφαρμοστεί από 1/1/2024, έχει ψηφιστεί τον προκάτοχό μου, τον κύριο Μηταράκη» τόνισε ο υπουργός, ενώ επισήμανε ότι «οι συνθήκες έχουν αλλάξει αλλά όχι η πολιτική μας. Η πολιτική της αυστηρής προστασίας των συνόρων, αλλά και της δίκαιης ταυτόχρονα με την έννοια του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των διεθνών δεσμεύσεων, είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας».
«Στον Έβρο, (το πρόβλημα των μεταναστευτικών ροών) έχει σε μεγάλο βαθμό περιοριστεί. Ναι, έχουμε μια πολύ καλύτερη συνεργασία με την τουρκική πλευρά. Φοβάμαι για το Αιγαίο, διότι όταν κλείνει το ένα, μπορεί το άλλο να ανοίξει πιο πολύ (σύνορα). Προς το παρόν είμαστε καλά και παρακολουθούμε σε 12ωρη βάση».