Με τις διπλωματικές σχέσεις Ισραήλ και Τουρκίας να έχουν διαρραγεί και ως απάντηση στις εμπρηστικές δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν υπέρ ενός ανέξαρτητου παλαιστινιακού κράτους, σημαντικοί Ισραηλινοί επιχειρηματίες του λιανικού εμπορίου, κυρίως ιδιοκτήτες αλυσίδων σούπερ μαρκετ, αποφάσισαν να διακόψουν τις εισαγωγές απο την Τουρκία.
Τη στιγμή που συνεχίζεται η στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ στη Γάζα, ονόματι «Σιδερένια Ξίφη», υπάρχουν πιέσεις κυρίως αγροτικών συνεταιρισμών για να δοθεί προτεραιότητα και να τονωθεί η ισραηλινή παραγωγή. Πάντως, η απόφαση των επιχειρηματικών κλάδων να διακόψουν τις εισαγωγές λαμβάνεται ενώ πριν από την έναρξη του πολέμου είχαν γίνει κινήσεις επαναπροσδιοδισμού των σχέσεων με την Άγκυρα με δεσμεύσεις για την υλοποίηση οικονομικών συμφωνιών.
Τα δεδομένα, ωστόσο, έχουν αλλάξει άρδην όπως επιβεβαιώνει και στο protothema.gr ο Κόμπι Μπίττον, διευθυντής του Εμπορικού Επιμελητηρίου Ισραήλ- Ελλάδος.
Οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς τροφίμων του Ισραήλ, μεταξύ αυτών οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ Shufersal, Rami Levy, Victory καί Yochananoff, αποφάσισαν να σταματήσουν να φέρνουν εμπρορεύματα από την Τουρκία, κατόπιν δηλώσεων Ερντογάν που αρνείται να κατονομάσει τη Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση και συσπειρώνει τους ηγέτες της Μέσης Ανατολής που τηρούν φιλοπαλαιστινιακή στάση.
Στον απόηχο των τεταμένων διμερών σχέσεων, ακόμη και μικρότερης εμβέλειας εισαγωγείς διέκοψαν όλες τις παραγγελίες από την Τουρκία.
H Τουρκία έχει εξελιχθεί σε μεγάλη εξαγωγική δύναμη προς το Ισραήλ τα τελευταία χρόνια, μάλιστα πέρσι έγινε ο πέμπτος μεγαλύτερος εξαγωγέας στη χώρα. Το σύνολο των εξαγωγών από την Τουρκία προς το Ισραήλ ξεπέρασαν τα 7 δισ δολάρια, μία θεαματική άνοδος σε σχέση με το 2019 όπου οι εξαγωγές απο την Τουρκία προς το Ισραήλ ήταν περίπου 4 δισ δολάρια.
Σύμφωνα με τον Κόμπι Μπίτον, η παρούσα κατάσταση αποτελεί ένα σοκ και η εκτίμησή του είναι πως θα μπει μεγάλο φρένο στις εισαγωγές από την Τουρκία προς το Ισραήλ και πως η χώρα του θα αναζητήσει άμεσες και ανταγωνιστικές εναλλακτικές λύσεις σε αγορές της ΕΕ συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.
Η ελληνική βιομηχανία έχει πολλά να προσφέρει στους Ισραηλινούς εισαγωγείς, με προϊόντα όπως τα ξηρά και τα κατεψυγμένα τρόφιμα, φρούτα και λαχανικά, ζυμαρικά, προϊόντα ψαριών, προϊόντα αρτοβιομηχανίας, μπαχαρικά κλπ. Αξίζει να τονιστεί η σημασία της πιστοποίησης κασσέρ(Kosher) καθώς χωρίς αυτή, οι εξαγωγές προς το Ισραήλ και ειδικά σε μεγάλες αλυσίδες σούπερμαρκετ είναι σχεδόν αδύνατες.
Επιπλέον πίεση προκύπτει από τους συνεταιρισμούς καλλιεργητών του Ισραήλ που απαιτούν τη σήμανση των προϊόντων με την αναγραφή της προέλευσής τους. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η εισαγωγή ντομάτας από την Τουρκία, η οποία κατά την ώρα γραφής του παρόντος έχει σταματήσει εξολοκληρου. Καθώς φαίνεται, οι έμποροι έχουν καταλάβει πως οι ντομάτες απο την Τουρκία έχουν γίνει πλέον personae non grata στα μάτια των Ισραηλινών καταναλωτών καί ως αποτέλεσμα οι περισσότεροι έχουν δηλώσει πως σταματούν τις οιεσδήποτε εισαγωγές απο Τουρκία.
Επίσης, μία απόλυτη παύση εισαγωγής τομάτας απο την Τουρκία θα δημιουργήσει έλλειψη μιας και η εγχώρια παραγωγή μπορεί να καλύψει μόνο το 50% της κατανάλωσης. Έτσι, άν οι εισαγωγές απο την Τουρκία σταματήσουν εντελώς, θα είναι απαραίτητο να γίνουν εισαγωγές απο κάποια άλλη χώρα όπως η Ελλάδα ή η Ολλανδία, όπου η τιμή ενδεχομένως να αυξηθεί.
Απο την έναρξη της κρίσης στις σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας, το Εμπορικό Επιμελητήριο Ισραήλ Ελλάδας έχει δεχτεί σωρεία αιτημάτων από διαφορετικούς κλάδους με σκοπό την εισαγωγή απο την Ελλάδα ειδών όπως λαχανικά, φρούτα, ζυμαρικά, είδη αρτοποιείου, πρώτες ύλες της βιομηχανίας τροφίμων, καθαριστικά, προϊόντα υγιεινής, σκεύη μιάς χρήσης αλλά καί πιό εξειδικευμένα προϊόντα.
Όσο ο πόλεμος συνεχίζεται και αν επεκταθεί, οι Ισραηλινοί εισαγωγείς θα στραφούν σε νέες αγορές και μη έχοντας επιλογή θα πληρώσουν κάτι παραπάνω, το οποίο θα ανεβάσει τις τιμές για τον καταναλωτή.
«Η εφευρετικότητα των Ισραηλινών επιχειρηματιών ακόμα και σε αυτή την περίπτωση θα βρει τον τρόπο να ξεπεράσει την προσωρινή δυσφορία, αλλά στην περίπτωση των σχέσεων Ισραήλ- Τουρκίας όπου φαίνεται πως η ζημιά είναι μεγάλη, πραγματική, και θα παραμείνει για πολύ καιρό. Αυτή είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για παραγωγούς και διανομείς απο την Ελλάδα να συμπληρώσουν το κενό, όχι σαν μία λύση ”χαντζαπλάστ” αλλά ως μία απάντηση σε στρατηγικό επίπεδο», καταλήγει ο πρόεδρος του επιμελητηρίου Ισραήλ- Ελλάδας.