Οι συνέργειες μεταξύ της επιστημονικής και της επιχειρηματικής κοινότητας Ελλάδας και Ισραήλ για την εξεύρεση “καινοτόμων” λύσεων στα θέματα «της αγρο-τεχνολογίας, της τεχνολογίας τροφίμων και της διαχείρισης των υδάτων» ήταν ο σκοπός της επίσκεψης του υπουργού Καινοτομίας, Επιστημών και Τεχνολογίας του Ισραήλ στην Ελλάδα Οφίρ Ακούνις. Όπως τονίζει σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, με «το νέο Μνημόνιο Κατανόησης» που ετοιμάζουν οι δύο κυβερνήσεις θα ενθαρρύνουν τον ιδιωτικό τομέα για την προώθηση καινοτόμων λύσεων στους τομείς αυτούς που αποκτούν επείγοντα χαρακτήρα για όλη την περιοχή λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Αναφερόμενος στο ευρύτερο πλαίσιο των διμερών σχέσεων, ο ισραηλινός αξιωματούχος υπογραμμίζει ότι «οι σχέσεις Ελλάδας και Ισραήλ είναι στρατηγικές και πιο ισχυρές από ποτέ», προσθέτοντας ότι η συνεργασία των δύο χωρών θα είναι εξαιρετική με όποια κυβέρνηση κι αν εκλεγεί, όπως ήταν την τελευταία δεκαετία και με τις δύο κυβερνήσεις. Η επίσκεψή του στη Θεσσαλονίκη και η συμμετοχή του στην πορεία μνήμης του Ολοκαυτώματος φέρει τον συμβολισμό «ποτέ ξανά» και εκφράζει την ευγνωμοσύνη της ισραηλινής πλευράς για τη δημιουργία του Μουσείου του Ολοκαυτώματος στην πόλη.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του υπουργού Καινοτομίας, Επιστημών και Τεχνολογίας του Ισραήλ Οφίρ Ακούνις στη Νίνα Μελισόβα για το ΑΠΕ-ΜΠΕ
Ερ: Ποιο ήταν το αποτέλεσμα των συναντήσεών σας στην Ελλάδα. Συναντηθήκατε με τον υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνι Γεωργιάδη, τον υφυπουργό για την Ερευνα και την Τεχνολογία Χρίστο Δήμα, τον υφυπουργό Εξωτερικών Κώστα Φραγκογιάννη, τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Παναγιώτη Πικραμμένο και με μέλη του κοινοβουλίου.
Απ: Είναι η τρίτη επίσημη επίσκεψή μου στην Ελλάδα. Η πρώτη ήταν το 2017 με την κυβέρνηση Νετανιάχου στη Θεσσαλονίκη για την ανώτατη συνάντηση των κυβερνήσεων. Η δεύτερη όταν ήμουν υπουργός περιφερειακής συνεργασίας το 2020, και τώρα είναι η τρίτη. Ο σκοπός της πολιτικής μας είναι να ενισχύσουμε τους δεσμούς των δύο χωρών. Την προηγούμενη δεκαετία, που ήταν πρωθυπουργός ο Νετανιάχου και εγώ συμμετείχα σε μια από τις κυβερνήσεις του μεταξύ 2017-20 κάναμε πολλά και έχουμε ακόμη παρά πολλά να κάνουμε στους τομείς της καινοτομίας, της επιστήμης και της τεχνολογίας και ειδικά για την τεχνολογία του νερού, των τροφίμων και του αγροτικού τομέα. Τα θέματα του νερού και της γεωργίας δεν αφορούν μόνον το Ισραήλ, είναι περιφερειακής εμβέλειας. Η ερημοποίηση επεκτείνεται προς τον Βορρά, καθώς προχωράει η κλιματική αλλαγή στη Μεσόγειο, καθιστώντας αυτά τα θέματα υψηλής προτεραιότητας. Η καινοτομία αφορά και τα τρία αυτά πεδία, την ανάπτυξη των οποίων ασφαλώς στηρίζει η κυβέρνηση μαζί με την επιχειρηματική κοινότητα υψηλής τεχνολογίας.
Σκοπός μας είναι Έλληνες επιστήμονες και Ισραηλινοί να δουλέψουν μαζί, να φέρουν τις ιδέες τους πάνω στο τραπέζι, να αποφασίσουν και να υλοποιήσουν μαζί. Μιλήσαμε για ανταλλαγές σπουδαστών μεταξύ Πανεπιστημίων και Ινστιτούτων και είμαι πολύ αισιόδοξος γι’ αυτή την εξέλιξη στο μέλλον. Η σκέψη μας είναι να υπογράψουμε ένα νέο Μνημόνιο Συνεργασίας (MOU) και οι αρμόδιοι υπουργοί θ’ αρχίσουν να συντάσσουν το σχέδιο μνημονίου.
Στους τομείς της αγρο-τεχνολογίας, του νερού και των τροφίμων χρειάζονται περισσότερες πρωτοβουλίες. Έχουμε τις δυνατότητες και μπορούμε να τις μοιραστούμε και μιλάω σε επίπεδο κυβερνήσεων αλλά και ιδιωτικού τομέα. Θα περιμένουμε να σχηματίσει η Ελλάδα νέα κυβέρνηση για να ορίσουμε το χρονοδιάγραμμα μιας διάσκεψης μεταξύ επιχειρηματιών των δύο χωρών, αλλά και επιστημόνων. Μιλήσαμε επίσης για τη δημιουργία ενός τεχνολογικού πάρκου στη Θεσσαλονίκη. Θέλουμε να εντείνουμε την συνεργασία στην κοινή έρευνα και ανάπτυξη.
ΕΡ: Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα και το Ισραήλ έχουν ενισχύσει τις σχέσεις τους σε πολλούς τομείς, περιλαμβανομένης της πολιτικής και της άμυνας. Ποια είναι η προοπτική των σχέσεων κατά τη γνώμη σας.
ΑΠ: Ζούμε στην ίδια περιοχή και αντιμετωπίζουμε τις ίδιες προκλήσεις και μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα μαζί, περιλαμβανομένης της ασφάλειας. Την περασμένη εβδομάδα υπογράψαμε το Σχέδιο Δράσης για την στρατιωτική συνεργασία Ισραήλ-Ελλάδας για το 2023. Πραγματοποιούμε επίσης κοινή εκπαίδευση, κοινές ασκήσεις, έχουμε συνεργασία για την προμήθεια αμυντικών συστημάτων, μια πολύ προχωρημένη συνεργασία.
Η περασμένη δεκαετία ήταν η δεκαετία της αλλαγής στις σχέσεις των χωρών μας και πρέπει να πω ότι η συνεργασία με την Ελλάδα ήταν εξαιρετική με τις κυβερνήσεις και των δύο κομμάτων, οι οποίες είχαν την ίδια πολιτική ως προς τη συνεργασία με το Ισραήλ. Ο αέρας της αλλαγής ήταν πολύ δυνατός και θα είναι ακόμη δυνατότερος. Όποια κυβέρνηση κι αν εκλεγεί στην Ελλάδα, η συνεργασία θα είναι το ίδιο ισχυρή, χωρίς καμία αμφιβολία.
ΕΡ: Ποια είναι η εκτίμησή σας για το μέλλον της Αν. Μεσογείου υπό το φως των συμφωνιών μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ
ΑΠ: Η συνεργασία μεταξύ των τριών χωρών είναι μια άγκυρα σταθερότητας στην περιοχή. Συναντιόμασταν σχεδόν κάθε έξι μήνες με την ελληνική και την κυπριακή ηγεσία και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε. Συζητούμε για το ενεργειακό, για το φυσικό αέριο, προς όφελος των λαών μας και για όλη την Ευρώπη. Η Ελλάδα είναι το μονοπάτι που οδηγεί στην Ευρώπη τόσο στα θέματα ενέργειας όσο και στα θέματα ασφαλείας. Προωθούμε επίσης την ηλεκτρική διασύνδεση μέσω του interconnector, τις λύσεις FLNG (πλωτές δεξαμενές υγροποιημένου φυσικού αερίου)καθώς και τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), από τις χώρες μας προς την Ευρώπη.
Η αφαλάτωση είναι υψηλής προτεραιότητας για την κυβέρνησή μας. Έχουμε προχωρημένη τεχνογνωσία σ’ αυτό το θέμα, το οποίο γίνεται ακόμη πιο σημαντικό και επείγον λόγω της κλιματικής αλλαγής. Έχουμε 5-6 σταθμούς αφαλάτωσης και θα ανοίξουμε και άλλον στις ακτές της Μεσογείου, κάτι που μπορείτε να κάνετε κι εσείς.
ΕΡ: Τελευταία παρατηρούμε μια βελτίωση στις σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας. Μπορεί μια τέτοια εξέλιξη να είναι εις βάρος των Ελληνο-Ισραηλινών σχέσεων;
ΑΠ: Η απάντηση είναι ξεκάθαρα όχι. Η στρατηγική σχέση μεταξύ Ισραήλ και Ελλάδας είναι ισχυρότερη από ποτέ. Με τις άλλες χώρες έχουμε επίσης σχέσεις που εξελίσσονται όπως και εσείς επιδιώκετε καλές σχέσεις με άλλες χώρες και με την Τουρκία, αλλά οι σχέσεις μεταξύ των χωρών μας είναι ισχυρότερες από ποτέ.
ΕΡ: Οι Συμφωνίες του Αβραάμ άνοιξαν μια νέα εποχή για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή και για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και ορισμένων αραβικών κρατών. Ωστόσο οι εντάσεις μεταξύ Ισραήλ και Ιράν συνεχίζονται. Πώς βλέπετε το μέλλον στην περιοχή;
ΑΠ: Οι Συμφωνίες του Αβραάμ που υπογράψαμε το 2020 άλλαξαν δραματικά την περιοχή και έφεραν μαζί κράτη που θα ήθελαν να αναπτύξουν την ευημερία των πολιτών τους. Το Ισραήλ και οι εταίροι του στις Συμφωνίες του Αβραάμ εργάζονται από κοινού για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων για την περιφερειακή ευημερία, ασφάλεια και σταθερότητα. Θέλω επίσης να πω για τις συμφωνίες του Αβραάμ ότι είμαι πολύ ικανοποιημένος γιατί ανοίγεται μια μεγάλη περιοχή, με την οποία έχουμε καλές σχέσεις. Ξεκινάμε από τον Περσικό Κόλπο και μέσω της Ιορδανίας και της Αιγύπτου- με τις οποίες έχουμε υπογράψει επίσης συμφωνίες ειρήνης – προχωράμε με την Ελλάδα και την Κύπρο, με τις οποίες έχουμε πολύ καλές σχέσεις και συνεχίζουμε προς την Ευρώπη και ακόμη πιο πέρα.
Το Ιράν κυβερνάται από ένα εξτρεμιστικό καθεστώς που λειτουργεί ως αποσταθεροποιητής σε πολλά μέρη στη Μέση Ανατολή ενώ υποστηρίζει την τρομοκρατία. Οι προσδοκίες μου από τη Δύση, τα Εμιράτα και την Ανατολή είναι να σταθούν απέναντι στο Ιράν. Γιατί το Ιράν διακηρύσσει συνεχώς ότι θέλει να καταστρέψει το Ισραήλ. Το Ισραήλ είναι ο μικρός σατανάς, η Ευρώπη ο μεσαίος και οι ΗΠΑ ο μεγάλος, στα μάτια του Ιράν. Πρέπει λοιπόν να είμαστε προετοιμασμένοι να υπερασπίσουμε τους λαούς μας.
ΕΡ: Τους τελευταίους δύο μήνες βλέπουμε μεγάλες και συνεχείς διαδηλώσεις διαμαρτυρίας στο Ισραήλ εξαιτίας της απόφασης της κυβέρνησης να προχωρήσει σε μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος. Ορισμένοι αναλυτές εκφράζουν ανησυχίες για την υγεία της δημοκρατίας. Κινδυνεύει η δημοκρατία στη χώρα κατά τη γνώμη σας;
ΑΠ: Η ισραηλινή δημοκρατία είναι πολύ ισχυρή. Δεν κινδυνεύει. Η παρούσα αντιπαράθεση για τη δικαστική μεταρρύθμιση είναι μέρος της δημοκρατίας. Είναι μια αντιπαράθεση στην οποία θα βρεθεί λύση μέσα από τα αντίβαρα της διοίκησης (checks and balances). Το δικαστικό σύστημα στο Ισραήλ είναι πολύ πιο ισχυρό από την κυβέρνηση και την Κνέσετ τα τελευταία 25 χρόνια. Και τώρα θέλουμε να το αλλάξουμε. Δεν θέλουμε να διαλύσουμε το Ανώτατο Δικαστήριο. Πιστεύουμε στη δημοκρατία, είναι η μόνη δημοκρατία στη Μέση Ανατολή. Είναι μέρος της δημοκρατίας οι διαδηλώσεις. Η συζήτηση πρέπει να συνεχιστεί στην Κνέσετ όπου πρέπει να ψηφίσουμε.
Είμαι πολύ αισιόδοξος και καλώ τους Έλληνες επενδυτές να έρθουν στο Ισραήλ να επενδύσουν στην ισραηλινή οικονομία και στην υψηλή τεχνολογία. Βλέπω επίσης τους ισραηλινούς τουρίστες που επισκέπτονται την Ελλάδα και καλώ και τους Έλληνες να έρθουν στο Ισραήλ να δουν τους Αγίους Τόπους, τις Χριστιανικές εκκλησίες και άλλα μέρη.
ΕΡ: Ένας άλλος ανησυχητικός παράγοντας είναι η ένταση και η βία που παρατηρούμε στη Δυτική Όχθη, αλλά και στην Ιερουσαλήμ και τελευταία στο Τελ Αβίβ. Η ανησυχία αυτή έχει εκφραστεί τόσο από τα Ηνωμένα Έθνη όσο και από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Βλέπετε πώς μπορεί να αποκλιμακωθεί η ένταση αυτή;
ΑΠ: Καλούμε τους Παλαιστινίους επανειλημμένα να έρθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων χωρίς προϋποθέσεις. Είναι ο μόνος τρόπος να τελειώσει η σύγκρουση που κρατάει έναν αιώνα. Επιλύσαμε τη σύγκρουση με την Αίγυπτο μόνον μετά από απ’ ευθείας διαπραγματεύσεις χωρίς προϋποθέσεις το 1979, το ίδιο και με την Ιορδανία το 1994, το κάναμε και με τα Εμιράτα, αυτή είναι η φόρμουλα. Κανείς δεν μπορεί να αναγκάσει εμάς ή την άλλη πλευρά να υπογράψουμε μια συμφωνία στην οποία δεν πιστεύουμε.
Για την τρομοκρατία που βρίσκεται σε έξαρση ευθύνεται και η αδράνεια της Παλαιστινιακής Αρχής που έχει την αρμοδιότητα να την καταπολεμήσει. Και υπενθυμίζω ότι στα θύματα περιλαμβάνονται 7 άτομα που σκοτώθηκαν σε συναγωγή και δύο αδέρφια 6 και 8 ετών που σκοτώθηκαν σε μια παλαιστινιακή τρομοκρατική επίθεση στην Ιερουσαλήμ τον Φεβρουάριο. Το Ισραήλ θα κάνει ό,τι είναι απαραίτητο για να προστατεύσει τους πολίτες του.
ΕΡ: Πηγαίνετε στη Θεσσαλονίκη που είναι η γενέτειρα των παππούδων σας για την πορεία στη μνήμη του Ολοκαυτώματος και του διωγμού των Εβραίων της πόλης στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Τι σημαίνει για σας αυτή η πόλη και η πορεία στην οποία συμμετέχετε;
ΑΠ: Η έννοια της πορείας είναι «ποτέ ξανά». Οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης υπέστησαν ό,τι και στην υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά εδώ ήταν το μεγαλύτερο ποσοστό που εξοντώθηκε, το 98%. Οι παππούδες μου μετανάστευσαν στο Ισραήλ λόγω της επικίνδυνης κατάστασης το 1934 και ήταν απ’ αυτούς που οικοδόμησαν το λιμάνι του Τελ Αβίβ.
Είναι και μια μεγάλη ευκαιρία να εκτιμήσουμε τις προσπάθειες του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Παναγιώτη Πικραμένου, ο οποίος κάνει σπουδαία δουλειά για τη δημιουργία του Μουσείου του Ολοκαυτώματος, κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό από τον οποίο οι Ναζί έδιωχναν τους εβραίους για το Άουσβιτς. Σπουδαία δουλειά έκανε επίσης η δημοτική αρχή, η εβραϊκή κοινότητα και οι προηγούμενες κυβερνήσεις στην Ελλάδα. Για πρώτη φορά άκουσα την ιδέα για τη δημιουργία του Μουσείου το 2017 όταν επισκέφθηκα τη Θεσσαλονίκη. Νέοι από την Ελλάδα, το Ισραήλ, απ’ όλη την Ευρώπη, ειδικά από τη Γερμανία θα επισκεφθούν το Μουσείο και θα θυμούνται το Ολοκαύτωμα, γιατί είναι μεγάλο μάθημα όχι μόνον για τον εβραϊκό λαό, αλλά για όλη την ανθρωπότητα.
Βλέπουμε τον αντισημιτισμό να σηκώνει κεφάλι από καιρού εις καιρόν. Και πρέπει να πω ότι οι καλές σχέσεις μεταξύ των κυβερνήσεων και των λαών μας είναι η καλύτερη απάντηση στον αντισημιτισμό.