Είναι μικρά κόμματα, αλλά μπορούν να γείρουν την πλάστιγγα στην εκλογική κούρσα στην Τουρκία. Τα αποσχισμένα ισλαμικά κόμματα συνειδητοποιούν τη σημασία τους ενόψει της ψηφοφορίας της 14ης Μαΐου και προσπαθούν να επωφεληθούν από αυτήν.
Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, το Κόμμα Ευημερίας και το HUDA-PAR έχουν συνολικό εκλογικό μερίδιο περίπου δύο τοις εκατό. Οι δύο σχηματισμοί προσέφεραν την υποστήριξή τους στον συνασπισμό του Ερντογάν – με την προϋπόθεση να καταργηθεί ο νόμος 6284, ο οποίος προστατεύει τις γυναίκες από τη βία και μπορεί να τους εγγυηθεί την ανωνυμία αν χρειαστεί.
Αυτό προκάλεσε βαθιά αγανάκτηση στην Τουρκία. Μόνο το 2022, τουλάχιστον 234 γυναίκες έπεσαν θύματα δολοφονίας. Η πλατφόρμα «Θα σταματήσουμε τη Γυναικοκτονία» προσθέτει άλλες 245 πιθανές περιπτώσεις σε αυτό το στατιστικό στοιχείο. Η βία κατά των γυναικών είναι ένα εξαιρετικά σοβαρό πρόβλημα στη χώρα.
Υποστήριξη υψηλού κόστους
Οι νόμοι για την προστασία των γυναικών αποτελούν εδώ και καιρό ένα αγκάθι στο μάτι πολλών ισλαμιστικών κομμάτων και κοινοτήτων. Υποστηρίζουν ότι μια τέτοια νομοθεσία οδηγεί σε αύξηση του αριθμού των διαζυγίων. Σύμφωνα με αυτούς, αποτελεί και έκφραση δυτικής παρέμβασης στις μουσουλμανοτουρκικές οικογενειακές δομές.
Οι ισλαμιστές αγωνίζονται εδώ και χρόνια κατά, για παράδειγμα, της καταβολής διατροφής στις γυναίκες. Με κάθε ευκαιρία, αυξάνουν την πίεσή τους στην κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) να καταργήσει τους ισχύοντες νόμους που προστατεύουν τις γυναίκες.
Σε απάντηση στις πιέσεις τους πριν από δύο χρόνια, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ακύρωσε τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.
Λίγο πριν τις εκλογές, οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι η κυβερνώσα συμμαχία έχανε την υποστήριξη. Σύμφωνα με τους κοινωνιολόγους, ο Ερντογάν υστερεί επίσης σε σχέση με τον αντίπαλό του για την προεδρία.
Αυτή τη στιγμή προσπαθεί να κερδίσει νέους συμμάχους. Αλλά η δυσαρέσκεια μεταξύ πολλών από τις γυναίκες που είναι μέλη του AKP είναι τόσο σοβαρή που δεν υπάρχει ακόμη συμφωνία.
Ποιοι είναι οι σύμμαχοι του Ερντογάν;
Η προεκλογική συμμαχία του Ερντογάν μέχρι στιγμής περιλαμβάνει, μαζί με το ισλαμικό-συντηρητικό ΑΚΡ, το υπερεθνικιστικό Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης και το Κόμμα Μεγάλης Ένωσης. Και οι δύο προέρχονται από το ακροδεξιό κίνημα «Γκρίζοι Λύκοι».
Το Ομοσπονδιακό Γραφείο Προστασίας του Συντάγματος κατατάσσει τους «Γκρίζους Λύκους» ως ακραίο εθνικιστικό, αντισημιτικό και ρατσιστικό κίνημα.
Εχθροί τους είναι κυρίως Κούρδοι, Εβραίοι, Αρμένιοι και Χριστιανοί. Είναι ακράδαντα πεπεισμένοι για την ανωτερότητα του τουρκικού έθνους και, σύμφωνα με τις γερμανικές αρχές, αγωνίζονται για τη δημιουργία ενός ομοιογενούς κράτους όλων των τουρκικών λαών από τα Βαλκάνια μέχρι τη Δυτική Κίνα.
Η γερμανική αντικατασκοπεία πιστεύει ότι το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης, που είναι ο μεγαλύτερος εταίρος του Ερντογάν, είναι η οργάνωση από την οποία προήλθαν οι «Γκρίζοι Λύκοι».
Οι εκπρόσωποί της στη Γερμανία παρακολουθούνται από τις αρχές εδώ και χρόνια.
Και ο άλλος εταίρος του Ερντογάν, το Κόμμα Μεγάλης Ένωσης, προέρχεται από την ιδεολογία των «Γκρίζων Λύκων».
Για αυτήν, το Ισλάμ είναι ένα σημαντικό στοιχείο της τουρκικής ταυτότητας. Πολλές πολιτικές δολοφονίες στην Τουρκία έχουν αποδοθεί στο Κόμμα της Μεγάλης Ένωσης. Μέλη του λέγεται ότι συμμετείχαν και στη δολοφονία του Αρμένιου δημοσιογράφου Χραντ Ντινκ.
Για τις προεδρικές εκλογές, αλλά όχι ακόμη για τις βουλευτικές, ο Ερντογάν υποστηρίχθηκε επίσης από το ισλαμιστικό HUDA-PAR, το οποίο η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία λέει ότι είναι κοντά στην τουρκική Χεζμπολάχ.
Η τουρκική Χεζμπολάχ έχει σφαγιάσει πολλούς ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επιχειρηματίες και πολιτικούς στην Ανατολία, ειδικά τη δεκαετία του 1990.
Η νέα ελίτ της Τουρκίας
Οι τρέχουσες δημοσκοπήσεις προβλέπουν μια αμφισβητούμενη κούρσα μεταξύ της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης για την ψήφο. Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του, ο Ερντογάν κατάφερε να δημιουργήσει ένα μεγάλο μηχανισμό εξουσίας στη χώρα. Δημιούργησε επίσης τη δική του ελίτ μέσω των κρατικών προμηθειών, του νεποτισμού και της διαφθοράς.
Επίσης, παραχώρησε πολλά προνόμια στα μουσουλμανικά τάγματα.
Μια ήττα στις επερχόμενες εκλογές θα σήμαινε για αυτούς απώλεια επιρροής και πλούτου. Το Menzil, το ορθόδοξο τάγμα των Σούφι με τον μεγαλύτερο αριθμό μελών στην Τουρκία, ανακοίνωσε πρόσφατα την υποστήριξή του στον συνασπισμό του Τούρκου προέδρου.
Για τον πολιτικό επιστήμονα Τόμας Σμίντινγκερ, με έδρα τη Βιέννη, ειδικό στις τουρκικές υποθέσεις, αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς η προεκλογική συμμαχία του Ερντογάν αντιπροσωπεύει έναν συνδυασμό πολιτικού Ισλάμ και υπερεθνικισμού.
«Το Μενζίλ έχει ήδη αντικαταστήσει το κίνημα Γκιουλέν ως ένα από τα πιο σημαντικά θρησκευτικά δίκτυα του AKP μετά την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016», εξηγεί.
Έρχεται το τέλος της «εποχής Ερντογάν»;
Ο Σμίντινγκερ είναι της άποψης ότι προς το παρόν μια εκλογική νίκη της κυβερνητικής συμμαχίας είναι απίθανη – λόγω της αποτυχίας στην οικονομική πολιτική και της κακής διαχείρισης της κρίσης μετά τους σεισμούς του Φεβρουαρίου.
«Και ακόμη και στην Τουρκία, οι εκλογές μπορούν να παραποιηθούν μόνο σε ένα βαθμό», προσθέτει, υπενθυμίζοντας κατηγορίες για χειραγώγηση από τα προηγούμενα χρόνια.
Εάν ηττηθεί, ο Ερντογάν θα παραχωρούσε οικειοθελώς την έδρα του; Σύμφωνα με την Deutsche Welle, o Σμίντινγκερ αμφιβάλλει.
Επισημαίνει ότι το τουρκικό κράτος ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από φίλους του προέδρου. Επιπλέον, μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, υπάρχουν πολλά όπλα στα χέρια των υποστηρικτών του, τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πιθανές ένοπλες συγκρούσεις.
Ο πολιτικός επιστήμονας προβλέπει ότι η αλλαγή καθεστώτος δεν θα κυλήσει εντελώς ομαλά ακόμη και αν ο Ερντογάν χάσει τις εκλογές.