Η κατάσταση στο μέτωπο του πολέμου είναι εξαιρετικά δύσκολη για την Ουκρανία. Ωστόσο, η Ουκρανική ηγεσία βρίσκεται αντιμέτωπη και με ένα ακόμη πρόβλημα, αυτή τη φορά στον τομέα της οικονομίας, καθώς η χώρα βρίσκεται στα πρόθυρα της πτώχευσης.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Bloomberg, «εγκλωβισμένοι» κάτοχοι ομολόγων της Ουκρανίας έχουν ξεκινήσει ήδη συνομιλίες για να σχηματίσουν μια επιτροπή ενόψει μιας διαφαινόμενης χρεοκοπίας. Η S&P δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι αναμένει η χώρα να ολοκληρώσει μια αναδιάρθρωση χρέους με ιδιώτες πιστωτές μέχρι τα μέσα του τρέχοντος έτους.
Άνθρωποι που έχουν άμεση γνώση του θέματος και οι οποίοι μίλησαν στο διεθνές οικονομικό πρακτορείο, υπογράμμισαν πως οι μεγάλοι ομολογιούχοι επιδιώκουν να επιταχύνουν τις συνομιλίες μετά την εαρινή συνεδρίαση του ΔΝΤ, η οποία έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει στις 17 Απριλίου.
Οι παρασκηνιακές κινήσεις αναμένεται να εξελιχθούν άμεσα στην πρώτη προσπάθεια επισημοποίησης των συνομιλιών για το χρέος μεταξύ των ιδιωτών και της ουκρανικής κυβέρνησης. Η πρόθεση των πιστωτών αντανακλά σε κάποιο βαθμό και την «κόπωση», η οποία έχει κάνει την εμφάνισή της στη Δύση, ενώ οι εκτιμήσεις για την εξέλιξη του πολέμου είναι δυσοίωνες.
Τελειώνει ο χρόνος – Αναζητούνται 20 δισεκατομμύρια
Η άμμος στην κλεψύδρα για το Κίεβο και τους ομολογιούχους τελειώνει καθώς το πάγωμα των αποπληρωμών των ομολόγων, που είχε αποφασιστεί σε συμφωνία με τους κατόχους χρέους το 2022 μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, λήγει τον Σεπτέμβριο.
Οι πληρωμές για τα εκκρεμή διεθνή ομόλογα υπολογίζονται σε 20 δισεκατομμύρια δολάρια, ωστόσο τα ταμεία του Κιέβου έχουν αδειάσει και η οικονομική βοήθεια από τη Δύση έχει περιοριστεί.
Το τελευταίο οικονομικό πακέτο από τις ΗΠΑ, ύψους 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων, έχει βαλτώσει στο Κογκρέσο και παρά τις εκκλήσεις της ουκρανικής ηγεσίας για παροχή κεφαλαίων η ανταπόκριση δεν είναι η προσδοκώμενη. Το Κίεβο υπολόγιζε να αξιοποιήσει περίπου 8 δισεκατομμύρια δολάρια από την αμερικανική βοήθεια για άμεση δημοσιονομική στήριξη.
Δεδομένη η αναδιάρθρωση, αβέβαιο το σχήμα
Προφανώς για μια χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο η αθέτηση χρέους δεν είναι το πρώτο πράγμα που την απασχολεί, με δεδομένο πως δεν αντλεί κεφάλαια από τις αγορές. Ωστόσο η ουκρανική κυβέρνηση, όπως αναφέρει το Bloomberg, επιθυμεί να διατηρήσει καλές σχέσεις με τους διεθνείς επενδυτές, εν μέρει επειδή ελπίζει να βασιστεί σε αυτούς για τη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης της χώρας όταν τελειώσει ο πόλεμος.
Ο επικεφαλής χρέους της Ουκρανίας Γιούρι Μπούτσα είχε δηλώσει τον Ιανουάριο ότι χρειάζονται περισσότερα βήματα για να διαμορφωθεί η βάση της συζήτησης με τους κατόχους ευρωομολόγων, εκφράζοντας την ελπίδα ότι θα επιτευχθεί μια συμφωνία μέχρι τον Σεπτέμβριο, όταν και λήγει η προθεσμία. Πηγές είπαν στο Reuters πως το γραφείο διαχείρισης χρέους της Ουκρανίας έχει επικοινωνήσει ήδη με ορισμένους επενδυτές σε μια προσπάθεια να τους οργανώσει ως ομάδα πιστωτών.
Το πώς θα μπορούσε να μοιάζει μια αναδιάρθρωση χρέους δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί, καθώς πρόκειται για μια εμπόλεμη χώρα, της οποίας οι προοπτικές, η δημοσιονομική θέση και η ικανότητα αποπληρωμής του χρέους παραμένουν εξαιρετικά αβέβαιες.
Ορισμένοι κάτοχοι ομολόγων ελπίζουν να βγουν από μια αναδιάρθρωση του χρέους με νέα ομόλογα που θα αποδίδουν πληρωμές τόκων από την αρχή της αγοράς, σύμφωνα με δύο από τις πηγές. Ωστόσο, μια τέτοια εξέλιξη ενδεχομένως να μην ικανοποιεί την ουκρανική κυβέρνηση, που παλεύει να κρατήσει τη χώρα όρθια.
Μια άλλη λύση θα ήταν η Ουκρανία να αντλήσει μια νέα χρηματοδότηση, προσφέροντας ομόλογα με εγγυητές του δυτικούς συμμάχους της. Πρόκειται για μια κίνηση παρόμοια με αυτήν που είχε γίνει στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, στα τέλη της δεκαετίας του 1980, με την υποστήριξη από τις ΗΠΑ.
Τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία
Ένα ακόμη σενάριο που βρίσκεται στο τραπέζι για την αποπληρωμή του ουκρανικού χρέους είναι η δήμευση και η αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, η αξία των οποίων εκτιμάται στα έως και 350 δισεκατομμύρια δολάρια. Το Κίεβο υποστηρίζει σθεναρά αυτό το σενάριο, έχοντας και την υποστήριξη ορισμένων δυτικών αξιωματούχων. Ωστόσο μέχρι σήμερα οι περισσότεροι εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες και επιφυλάξεις για μια τέτοια κίνηση, ενώ η Μόσχα προειδοποιεί με ανάλογα αντίποινα.
Ευρωπαίοι διπλωμάτες παρασκηνιακά υπογραμμίζουν πως πρόκειται για μια εξαιρετικά ριψοκίνδυνη απόφαση με πολλές νομικές δυσκολίες. Η κύρια ανησυχία των ευρωπαίων είναι πως τα διεθνή δικαστήρια θα μπορούσαν να διατάξουν την επιστροφή των χρημάτων στους Ρώσους, καταστρέφοντας τη φήμη της Ευρώπης ως ενός ασφαλούς καταφυγίου για τους επενδυτές. Διπλωμάτες υπογραμμίζουν πως πρόκειται για μια περίπλοκη διαδικασία, που δεν έχει ξαναγίνε. Ενέχει χρηματοοικονομικούς κινδύνους και οι κάθε είδους επιπτώσεις όσον αφορά τις νομικές – και δυνητικά συστημικές- προεκτάσεις, είναι άγνωστες.