Τι αναφέρει Τούρκος αναλυτής:
”Οι τουρκο-ισραηλινές σχέσεις έχουν εισέλθει σε μια από τις πιο τεταμένες περιόδους των τελευταίων δεκαετιών, ξεπερνώντας τις επεισοδιακές διπλωματικές κρίσεις σε μια διαρκή στρατηγική αντιπαλότητα.
Κάποτε καθορισμένη από ρεαλιστική συνεργασία που διακόπτεται από πολιτικές συγκρούσεις, η σχέση αυτή τώρα είναι αναστατωμένη από ανταγωνιστικά οράματα για το μέλλον της Συρίας, την περιφερειακή αρχιτεκτονική ασφάλειας και τον έλεγχο των ενεργειακών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου.
Η πορεία αυτής της αντιπαλότητας είναι πιθανό να διαμορφώσει τη γεωπολιτική της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής την επόμενη δεκαετία, με τη Συρία και την ενέργεια να αναδεικνύονται ως τα κεντρικά ρήγματά της.
📌 Μήνυμα Νετανιάχου προς τον Ερντογάν: «Ξεχάστε τα αυτοκρατορικά όνειρα»
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου απηύθυνε ένα σαφές μήνυμα στον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής με τους ηγέτες της Ελλάδας και της Κύπρου.
Προειδοποίησε ότι όσοι «ονειρεύονται να ιδρύσουν αυτοκρατορίες και να κυριαρχήσουν στα εδάφη μας» θα πρέπει να εγκαταλείψουν τέτοιες φιλοδοξίες, τονίζοντας ότι το Ισραήλ και οι εταίροι του είναι πρόθυμοι και ικανοί να υπερασπιστούν τα στρατηγικά τους συμφέροντα.
Το σχόλιο, που απευθύνεται στον αυξανόμενο περιφερειακό ρόλο της Άγκυρας, αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη ισραηλινή ανησυχία για την πολιτική, στρατιωτική και ναυτική αυτοπεποίθηση της Τουρκίας.
📌 Η αντεπίθεση του Ερντογάν: Το Ισραήλ ως πηγή περιφερειακής αστάθειας
Ο Ερντογάν απάντησε επικρίνοντας έντονα τις ενέργειες του Ισραήλ στη Συρία ως αποσταθεροποιητικές και απειλές για την περιφερειακή ασφάλεια, προειδοποιώντας ότι κινδυνεύουν να προκαλέσουν ευρύτερη αντιπαράθεση.
Θέτοντας τη διαμάχη υπό το πρίσμα της κυριαρχίας και των ναυτικών δικαιωμάτων, δήλωσε: «Δεν θα αδικήσουμε, αλλά δεν θα παραιτηθούμε από τα δικαιώματά μας, είτε στην Ανατολική Μεσόγειο, είτε στο Αιγαίο Πέλαγος, είτε αλλού».
Αυτή η ρητορική τοποθετεί την Τουρκία ως υπερασπιστή των νόμιμων εθνικών συμφερόντων έναντι των συμμαχιών αποκλεισμού και της επέκτασης της ισραηλινής επιρροής.
📌 Η Συρία ως Στρατηγικό Σημείο Ανάφλεξης
Η Συρία έχει γίνει το κύριο πεδίο του τουρκο-ισραηλινού ανταγωνισμού.
Μετά την διάβρωση της κεντρικής εξουσίας στη Δαμασκό και την εμφάνιση νέων πολιτικών ρυθμίσεων επί τόπου, η Τουρκία έχει επεκτείνει τη στρατιωτική της παρουσία και την πολιτική της εμπλοκή στη Συρία.
Αυτό έχει ανησυχήσει το Ισραήλ, το οποίο φοβάται ότι η αυξανόμενη παρουσία της Άγκυρας, συμπεριλαμβανομένης της προοπτικής μόνιμων βάσεων και συντονισμένων τοπικών δυνάμεων, θα μπορούσε να περιορίσει την ελευθερία δράσης του Ισραήλ στο βόρειο μέτωπό του και να μεταβάλει την περιφερειακή ισορροπία ασφαλείας.
Το Ισραήλ παρουσιάζει την τουρκική οχύρωση στη Συρία όχι απλώς ως διπλωματικό ζήτημα, αλλά ως μια πιθανή μακροπρόθεσμη στρατηγική πρόκληση.
📌 Ο Παράγοντας Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου
Πέρα από τη Συρία βρίσκεται ένα άλλο αποφασιστικό θέατρο ανταγωνισμού: το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου.
Η ανακάλυψη σημαντικών υπεράκτιων κοιτασμάτων όπως το Ταμάρ, το Λεβιάθαν και το Καρίς έχει μετατρέψει την ενέργεια σε βασικό γεωπολιτικό πλεονέκτημα.
Το Ισραήλ επιδιώκει να αξιοποιήσει αυτούς τους πόρους για να γίνει βασικός προμηθευτής ενέργειας στην Ευρώπη μέσω αγωγών και υποδομών LNG, σε συντονισμό με την Κύπρο και την Ελλάδα, ενσωματώνοντας το δικό του στην μακροπρόθεσμη αρχιτεκτονική ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης.
Ωστόσο, η Τουρκία απορρίπτει ενεργειακά πλαίσια που την αποκλείουν από τη λήψη περιφερειακών αποφάσεων και τις οδούς διαμετακόμισης.
Η φιλοδοξία της Άγκυρας να τοποθετηθεί ως κεντρικός ενεργειακός διάδρομος μεταξύ Ανατολής και Δύσης αμφισβητεί άμεσα τα σχέδια του Ισραήλ και της Ελλάδας-Κύπρου, μετατρέποντας την ενέργεια από ένα πιθανό πεδίο συνεργασίας σε κινητήρια δύναμη αντιπαλότητας.
📌 Ευρύτερες επιπτώσεις: Συμμαχίες και η περιφερειακή ισορροπία
Αυτή η αντιπαλότητα αναδιαμορφώνει τη δομή των συμμαχιών της περιοχής.
Ο βαθύτερος στρατηγικός συντονισμός του Ισραήλ με την Ελλάδα και την Κύπρο σηματοδοτεί μια λογική περιορισμού που στοχεύει στην αντιστάθμιση της εμβέλειας της Τουρκίας.
Εν τω μεταξύ, η Τουρκία κατασκευάζει το δικό της δίκτυο επιρροής μέσω της συνεργασίας με την εξελισσόμενη ηγεσία της Συρίας, της εμβέλειάς της σε όλο τον Κόλπο και μιας αυξανόμενης παρουσίας στη Βόρεια Αφρική, επιδιώκοντας να εδραιώσει την ισχύ της σε ενεργειακές οδούς, στρατιωτική παρουσία και πολιτικές συνεργασίες.