Με έγγραφό της, η κυβέρνηση της Τρίπολης κοινοποίησε στο ΟΗΕ την απόφασή της να κηρύξει χωρικά ύδατα 12 ναυτικών μιλίων, με την επιπλέον ανακήρυξη συνορεύουσας ζώνης (contiguous zone) για ακόμη 24 ν.μ. προς βορράν.
Όπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ του Βασίλη Νέδου στην εφημερίδα Καθημερινή η Λιβύη έχει αυτό το δικαίωμα με βάση τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Με την απόφαση αυτή η κυβέρνηση του Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπέιμπα απαντά στο διάταγμα για τον καθορισμό των δυτικών ορίων της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Αιγύπτου, που αποτελούσε μια ακόμη πρωτοβουλία της κυβέρνησης του Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι προκειμένου να ακυρώσει παράπλευρα προβλήματα που δημιουργούσε το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019 στην αιγυπτιακή πλευρά.
Εκτός όμως από την διαφωνία της Λιβύης και της Αιγύπτου για την οριοθέτηση των θαλασσίων συνόρων τους η κίνηση αυτή επαναφέρει στην επικαιρότητα την ελληνική εκκρεμότητα με την ανακήρυξη των 12 μιλίων νότια της Κρήτης καθώς όλες οι προπαρασκευαστικές ενέργειες έχουν ήδη γίνει εδώ και αρκετό καιρό.
Παρότι η συνορεύουσα ζώνη των 24 ναυτικών μιλίων δεν παρέχει στο κράτος που την ανακηρύσσει κυριαρχικά δικαιώματα, δίνει δικαιώματα ελέγχου σε ζητήματα που αφορούν την εμπορική κίνηση (τελωνειακά), την ασφάλεια ή τη μετανάστευση.
Όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα όλες οι γραμμές χαράσσονται με βάση τη λιβυκή αντίληψη για τα πράγματα, ως εκ τούτου και προς ανατολάς, στα σύνορα με την Αίγυπτο.
Επ’ αυτού αναμένεται απάντηση από το Κάιρο θα απαντήσει μέσω επιστολής στα Ηνωμένα Έθνη.
Η παράμετρος της Κρήτης
Για την ελληνική πλευρά η κίνηση της κυβέρνησης της Τρίπολης δεν αλλάζει ριζικά όσα ήταν ήδη γνωστά. Όπως για παράδειγμα ότι ο κόλπος της Σύρτης είναι «κλειστός» και αποτελεί σημείο εκκίνησης για τις γραμμές βάσης που αποτελούν το εναρκτήριο σημείο μέτρησης για τα χωρικά ύδατα, θαλάσσιες ζώνες όπως η συνορεύουσα που ανακηρύχθηκε και, βεβαίως, για την ΑΟΖ.
Ασκεί, όμως, έμμεση πίεση προς την Αθήνα ως προς την εκκρεμότητα της επέκτασης των χωρικών υδάτων στα νότια της Κρήτης, τα οποία βρίσκονται απέναντι από την Κυρηναϊκή της Λιβύης, στα 12 μίλια, γεγονός το οποίο η Άγκυρα και η Τρίπολη δεν αποδέχθηκαν το 2019, καθώς στο μνημόνιο που υπέγραψαν με μια λοξή οριοθέτηση επελέγη η καινοφανής άποψη ότι Λιβύη και Τουρκία έχουν αντικείμενες ακτές.
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα προχώρησε στην επέκταση των χωρικών υδάτων σε 12 ναυτικά μίλια στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου και των Ιονίων Νήσων μέχρι το Ακρωτήριο Ταίναρο της Πελοποννήσου πριν από περίπου τρία χρόνια (προεδρικό διάταγμα Δεκέμβριος 2020 και ψήφιση από τη Βουλή Ιανουάριος 2021).
Η απόφαση αυτή, πάντως, δεν είχε συνοδευθεί από την αντίστοιχη για ανακήρυξη συνορεύουσας ζώνης των 24 ναυτικών μιλίων στο Ιόνιο. Στην επέκταση δεν είχε συμπεριληφθεί η Κρήτη, σε σημαντικό βαθμό λόγω της ερμηνείας που δίνει η Άγκυρα στο casus belli.
Το υπουργείο εξωτερικών σε συνεργασία με το υπουργείο εθνικής άμυνας έχει εκπονήσει 12 χάρτες με όλες τις πιθανές εκδοχές σχετικά με την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια νότια της Κρήτης.
Οι χάρτες αυτοί έχουν εκπονηθεί με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο, περιλαμβάνουν αναλυτικά πώς μπορεί να γίνει η επέκταση από το ακρωτήριο Ταίναρο της Πελοποννήσου και ανατολικά.
Το 2020, με το Προεδρικό Διάταγμα που εκδόθηκε σε εφαρμογή του κυρωτικού νόμου της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας, έγινε ένα πρώτο αλλά απαραίτητο βήμα για τη διαδικασία επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης της χώρας στη περιοχή, ενέργεια που αποτελούσε και συνεχίζει να αποτελεί με βάση τη Σύμβαση, αναφαίρετο δικαίωμα της χώρας.
Το Προεδρικό Διάταγμα επισήμανε ότι η Ελλάδα επιφυλάσσεται για την άσκηση και στις υπόλοιπες περιοχές της Επικράτειάς της των αντιστοίχων δικαιωμάτων της, όπως αυτά απορρέουν από τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία αποτυπώνει διεθνές εθιμικό δίκαιο.
Πάνω, λοιπόν, σε αυτή τη λογική θα γίνει η επέκταση και ανατολικότερα του Ταινάρου και νότια της Κρήτης. Η μελέτη που έχει εκπονηθεί με τους 12 χάρτες περιλαμβάνει όλα τα ενδεχόμενα, επέκταση δηλαδή στα 12 ναυτικά μίλια μέχρι την ευρύτερη περιοχή που η Εxxon Mobil διεξάγει ήδη τις έρευνες και να σταματήσει εκεί.
Με πληροφορίες από kathimerini.gr και newsbomb.gr