Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας στη Κύπρο, με απόφαση της δικαστού, Μαλβίνας Ναθαναήλ, έκλεισε την πόρτα έκδοσης φυγόδικων στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, λόγω της ορατής πιθανότητας παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους από τις αρχές της χώρας. Η απόφαση, θεωρείται ιδιαιτέρως σημαντική, λόγω και των πολιτικοδιπλωματικών προεκτάσεών της. Παράλληλα, κατά τη δικαστική διαδικασία καταγράφηκε η ωμή παρέμβαση της πρεσβείας της Κίνας, αλλά και η δραστηριότητα κινεζικών μυστικών υπηρεσιών σε κυπριακό έδαφος, που απείλησαν τον εκζητούμενο και την οικογένειά του. Μάλιστα οι απειλές σε μεγάλο βαθμό υλοποιήθηκαν. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει ο ζήλος με τον οποίο οι κυπριακές αρχές προώθησαν τις απαιτήσεις των κινεζικών οργάνων, που ζητούν την έκδοση του υπηκόου τους για οικονομικής φύσεως υποθέσεις, οι οποίες βεβαίως, δεν εξετάστηκαν επί της ουσίας από το κυπριακό δικαστήριο, καθώς δεν είναι αυτός ο ρόλος του. Ο εκζητούμενος αρνείται ενοχή του και αφέθηκε ελεύθερος χωρίς οποιονδήποτε όρο καθώς έχει αιτηθεί πολιτικό άσυλο στην Κύπρο. Toν Κινέζο υπήκοο εκπροσώπησε ο δικηγόρος Α. Πελεκάνος.
Μαφιόζικες απειλές
Όταν η Κίνα άρχισε να ψάχνει τον Μ.C. και διαπίστωσε ότι είχε εγκαταλείψει τη χώρα, ένας Κινέζος αστυνομικός αναζήτησε πληροφορίες για τις επικοινωνίες του. Κατάφερε να τον εντοπίσει και τον απείλησε με σύλληψη της μητέρας του, αν ο ίδιος δεν του κατέβαλλε συγκεκριμένα ποσά. Όπως κατέθεσε στο δικαστήριο, μέχρι τον Μάρτιο του 2020, έστελνε χρήματα στον Κινέζο αστυνομικό για να προστατέψει τη μητέρα του. Όταν σταμάτησε να στέλνει χρήματα τότε εκδόθηκε εναντίον του διεθνές ένταλμα σύλληψης.
Στη βάση αυτού του εντάλματος συνελήφθη στο αεροδρόμιο Λάρνακας στη Κύπρο τον Φεβρουάριο του 2021 και ξεκίνησε διαδικασία έκδοσής του στην Κίνα. Τον Οκτώβριο του 2021, ενώ η δικαστική διαδικασία βρισκόταν σε εξέλιξη στο δικαστήριο Λάρνακας, κάποιοι Κινέζοι προσέγγισαν τη σύντροφό του έξω από το δικαστήριο και την απείλησαν απαιτώντας να σταματήσει να τον βοηθά και να τον πείσει να επιστρέψει οικειοθελώς στην Κίνα. Μάλιστα της έδωσαν τελεσίγραφο τριών μηνών. Για το συμβάν ενημερώθηκε μέσω του δικηγόρου Α. Πελεκάνου ο Κύπριος γενικός εισαγγελέας Γιώργος Σαββίδης.
Εξαφάνισαν τους γονείς του
Μόλις έληξε το τελεσίγραφο στους τρεις μήνες, στην Κίνα, άρχισαν οι συλλήψεις συγγενών του ζευγαριού, ενώ η σύντροφος του M.C. δεν ξαναπήγε μαζί του στο δικαστήριο και κρύφτηκε. Συγκεκριμένα στις 28/1/22 συνελήφθη η αδελφή και ο γαμπρός της συζύγου του M.C. Στις 25/2/22 εξαφανίστηκαν οι γονείς του Μ.C. και έγινε γνωστό ότι ο πατέρας συνελήφθη από την κινεζική Αστυνομία αλλά ουδείς γνωρίζει πού βρίσκεται η μητέρα του. Στις 5 Ιουνίου του 2022 η κυπριακή Αστυνομία πήγε στο σπίτι του M.C. στη Λεμεσό με ένταλμα σύλληψης εναντίον της συζύγου του στη βάση διεθνούς εντάλματος που είχε εκδώσει η Κίνα. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, από το 2019 που είχε ξεκινήσει στην Κίνα η διερεύνηση της κατ’ ισχυρισμόν απάτης στην οποία εμπλέκεται ο M.C., ποτέ δεν υπήρξε οποιαδήποτε συσχέτιση με άτομα της οικογένειάς του. Αυτό συνέβη μόνο όταν έληξε το τελεσίγραφο των τριών μηνών που είχαν δώσει Κινέζοι (πράκτορες των μυστικών υπηρεσιών) στη σύζυγό του. Μετά από όλα αυτά ο M.C. έκανε αίτηση για άσυλο στην Κύπρο, καθώς κινδυνεύει άμεσα η ζωή του από τις κινεζικές αρχές.
«Λευκά» βασανιστήρια
Ο M.C., το 2014 είχε συλληφθεί παράνομα στην Κίνα, γιατί ήταν εγγυητής σε ένα δάνειο, το οποίο δεν αποπλήρωνε ο δανειολήπτης. Όπως περιέγραψε, τον έβαλαν σε ένα δωμάτιο και του ζητούσαν να υπογράψει ότι θα αποπληρώσει όλο το ποσό. Τον τοποθέτησαν σε μεταλλική καρέκλα δένοντας τα χέρια και τα πόδια του ώστε να μην μπορεί να κινηθεί και στη συνέχεια έστρεψαν προς το πρόσωπό του προβολείς με δυνατό φως. Στη συνέχεια, έδεσαν με χειροπέδες τον βραχίονα του χεριού του σε μεταλλική μπάρα και τον άφησαν όρθιο για ώρες αναγκάζοντάς τον ακόμα και να ουρεί εκεί που στεκόταν. Μετά από όλα αυτά αναγκάστηκε να υπογράψει ότι θα αποπληρώσει ολόκληρο το δάνειο με τους τόκους και τα έξοδα της Αστυνομίας. Τότε μόνο του επετράπη να έρθει σε επαφή με την οικογένειά του.
Τον «δίκασε» η πρεσβεία
Ακόμα και αν το αίτημα της Κίνας θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό και μόνο η παρέμβαση της πρεσβείας της Κίνας στη Λευκωσία, μεσούσης της δικαστικής διαδικασίας, δεν θα άφηνε άλλο περιθώριο στο δικαστήριο από την απόρριψη της έκδοσης. Όπως σημειώνεται στην απόφαση του δικαστηρίου οι δημόσιες δηλώσεις της πρεσβείας της Κίνας στη Λευκωσία τον περασμένο Μάιο δημιουργούν τουλάχιστον προβληματισμό ως προς την πορεία που θα λάμβανε η υπόθεση αν ο M.C. εκδιδόταν στη χώρα του. Οι δηλώσεις αυτές ανατρέπουν τις διαβεβαιώσεις του Πεκίνου ότι ο M.C. θα τύγχανε δίκαιης δίκης. Επισημαίνεται, πως οι δηλώσεις της κινεζικής πρεσβείας στη Λευκωσία, αποτελούν δείγμα του τι περίμενε τον Μ.C. αν εκδιδόταν στην Κίνα, ενώ παραβιάζουν και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η κινεζική πρεσβεία παρενέβη ουσιαστικά στη δικαστική διαδικασία στην Κύπρο χαρακτηρίζοντας τον Μ.C. «εγκληματία» κάνοντας λόγο για «εγκληματική συμμορία του Μ.C.» και υποστηρίζοντας ότι «αγνόησε τα γεγονότα των εγκλημάτων του, αποδεδειγμένα με αδιάσειστα στοιχεία και συνεπώς χρησιμοποιούσαν -(εκείνος και ο δικηγόρος του) μερικές λεγόμενες δικαιολογίες- το πολιτικό σύστημα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη θρησκεία και άλλα που δεν έχουν σχέση με την υπόθεση», με σκοπό «να μπερδέψουν το κοινό». Αξίζει να σημειωθεί πως η πρεσβεία της Κίνας χαρακτήρισε τον M.C. «εγκληματία» ενώ δεν είναι καν κατηγορούμενος και απλώς τον ζητούν για να τον ανακρίνουν. Το δικαστήριο δεν παρέλειψε να σημειώσει πως η πρεσβεία της Κίνας στις δημόσιες δηλώσεις της τον περασμένο Μάιο χαρακτήρισε την υπόθεση ως «εξαιρετικά κραυγαλέα στη φύση της έχοντας εκτεταμένο αντίκτυπο και προκαλώντας έντονη οργή στην κοινωνία της Κίνας». Αυτές οι τοποθετήσεις επιβεβαιώνουν ότι η υπόθεση έχει καταστεί «πολιτικώς ευαίσθητη» και όπως αναφέρεται στην απόφαση, οι τοποθετήσεις της κινεζικής πρεσβείας «υπονοούν ότι η μοίρα του εκζητούμενου, έχει ήδη αποφασιστεί στη χώρα του ή θα οδηγηθεί προς μία μόνο κατεύθυνση.
Δεν γλυτώνει κανείς
Είναι αξιοσημείωτο ότι όποιος θεωρηθεί ύποπτος από τις κινεζικές αρχές, είναι και ένοχος. Αυτό καταδεικνύεται από τα ποσοστά καταδικών, σύμφωνα με τα στοιχεία που αφορούν την περίοδο 2013 -2020. Τα στοιχεία καταδεικνύουν ότι από τους ανθρώπους που παρουσιάστηκαν στα κινεζικά δικαστήρια καταδικάστηκε το 99,95%. Με απλά λόγια είναι εντελώς απίθανο να δικαστεί κάποιος και να αθωωθεί. Βεβαίως πολλές καταδίκες προκύπτουν χωρίς ουσιαστική δίκη, αφού κατά το στάδιο της προανάκρισης οι κινεζικές αρχές μπορούν να κρατούν κάποιον επί 37 μέρες χωρίς να του επιτρέπουν πρόσβαση σε δικηγόρο και σύμφωνα με μαρτυρίες διεθνών οργανισμών να τον υποβάλλουν σε απίστευτα βασανιστήρια μέχρι να ομολογήσει ενοχή. Το πλέον σημαντικό είναι ότι, δεν χρειάζεται καν δικαστικό ένταλμα για τη σύλληψη ή την κράτηση, αφού αυτό το αποφασίζει ο εισαγγελέας και η Αστυνομία, που με βάση το Σύνταγμα της χώρας, οφείλουν πίστη στις αρχές του Κομμουνιστικού Κόμματος, το οποίο είναι υπεράνω όλων.
Το «όπιο του λαού»
Τα κομμουνιστικά καθεστώτα, όπως και αυτό της Κίνας, πιστά στη ρήση του Μαρξ ότι «η θρησκεία είναι το όπιο του λαού», προέβησαν και προβαίνουν σε απίστευτες αγριότητες κατά των θρησκευόμενων και ιδιαιτέρως αυτών που πιστεύουν σε δόγματα τα οποία το κόμμα θεωρεί απειλή. Ο M.C. λόγω της καταγωγής του ανήκει σε ένα θρησκευτικό δόγμα, το οποίο ονομάζεται Falun Gong (FLG) και οι κινεζικές αρχές έχουν επιστρατεύσει κάθε μέσον για διωγμό όσων το ακολουθούν. Οι πιστοί αυτού του δόγματος συνήθως κινδυνεύουν με «εξαναγκαστική εξαφάνιση» καθώς συλλαμβάνονται παρανόμως από τις κινεζικές αρχές και ουδείς γνωρίζει την τύχη τους. Η κατάσταση είχε ανησυχήσει τον ΟΗΕ αλλά η Κίνα από το 2006 δεν επιτρέπει στον ειδικό εισηγητή του ΟΗΕ της Επιτροπής κατά των Βασανιστηρίων να εισέλθει στη χώρα για να ερευνήσει το ζήτημα. Το κομμουνιστικό καθεστώς του Πεκίνου, είχε δημιουργήσει κέντρα κράτησης παρόμοια με τα «γκούλαγκ» στη Σοβιετική Ένωση. Αυτά τα κέντρα ονομάζονταν «κέντρα νόμιμης εκπαίδευσης» για να κρατούνται όσοι θεωρούντο ότι αποτελούσαν απειλή λόγω «θρησκευτικού εξτρεμισμού». Τα κέντρα αυτά δεν υφίστανται πλέον αλλά διεθνείς οργανισμοί καταγράφουν την παράνομη κράτηση πιστών του FLG για μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς δίκη και χωρίς να έχουν πρόσβαση σε δικηγόρους.
Όπως αναφέρθηκε το FLG μέχρι το 1999 ήταν περίπου νόμιμο και οι πιστοί μαζεύονταν σε πάρκα, πλατείες και σχολεία. Πρόκειται για μια μορφή άσκησης διαλογισμού με κινήσεις. Αποτελείται από πέντε διαφορετικές ασκήσεις και η κάθε μία διαρκεί 20 λεπτά. Κατά τη διάρκεια της άσκησης χρησιμοποιείται συγκεκριμένη ηχητική υπόκρουση η οποία χρησιμοποιείται διεθνώς από τους πιστούς του FLG.
Αφαιρούν τα όργανα κρατουμένων
Στην απόφαση της επαρχιακής δικαστού Λάρνακας, Μαλβίνας Ναθαναήλ, γίνεται εκτεταμένη αναφορά σε εκθέσεις διεθνών οργανισμών για την τραγική κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα, ενώ θεωρείται δεσμευτική και πρόσφατη απόφαση του ΕΔΑΔ που αφορούσε το αίτημα έκδοσης Κινέζου υπηκόου από την Πολωνία στην Κίνα. Το ΕΔΑΔ αποφάνθηκε ότι η έκδοση θα παραβίαζε την Ευρωπαϊκή Συνθήκη Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Γίνεται επίσης αναφορά σε ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα στις 22 Μαΐου 2022. Στο ψήφισμα μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι: «από τότε που ανέλαβε την εξουσία ο Xi Jinping, τον Μάρτιο του 2013, επιδεινώνεται διαρκώς η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα» και «η κινεζική κυβέρνηση γίνεται όλο και πιο εχθρική προς τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου».
Επίσης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέφρασε ανησυχία για καταγγελίες που αφορούν «επίμονη, συστηματική, απάνθρωπη και κρατικά εγκεκριμένη αφαίρεση οργάνων από φυλακισμένους στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας και δη από άτομα που ασκούν το Falun Gong (FLG) και άλλες μειονότητες όπως Ουιγούροι, Θιβετιανοί, Χριστιανοί». Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ να εξετάσει κατά προτεραιότητα «το ζήτημα της αναγκαστικής αφαίρεσης οργάνων».
Δικαιοσύνη είναι το κόμμα!
Ο Κινέζος εμπειρογνώμονας που παρουσιάστηκε ως μάρτυρας από τη Νομική Υπηρεσία της Κύπρου για να υποστηρίξει το αίτημα για έκδοση, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι στη χώρα του, «πολίτικά ευαίσθητες υποθέσεις /Politically sensitivy cases μπορεί να αποφασιστούν από ή μπορεί να γνωμοδοτήσουν επί της έκβασης των, οι γνωστές στη χώρα δικαστικές επιτροπές, οι οποίες δεν αποτελούν το εκδικάζον ‘φυσικό δικαστήριο’ που εκδίκασε την υπόθεση και οι οποίες εποπτεύονται από το Κομμουνιστικό Κόμμα». Επίσης καταγράφηκε και η θέση του προέδρου του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Κίνας στο 19ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος ότι δεσμεύεται «για την πιστή τήρηση της απόλυτης ηγεσίας του ΚΚΚ επί του δικαστικού έργου και την αποτροπή της επιρροής του ‘λανθασμένου δυτικού τρόπου σκέψης’ και των εννοιών περί ‘διαχωρισμού των εξουσιών’ και ‘ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος’».
Από τη μαρτυρία διαφάνηκε πως «η δικαστική, η εισαγγελική αρχή, αλλά και τα όργανα δημόσιας ασφάλειας της Κίνας εποπτεύονται και συντονίζονται από την Επιτροπή Πολιτικών και Νομικών Υποθέσεων, η οποία προσφέρει καθοδήγηση ως προς τον χειρισμό υποθέσεων με νομικό προηγούμενο, ούτως ώστε, σε περιπτώσεις όπου τα ζητήματα αφορούν τη ‘διατήρηση της κατάστασης σταθερότητας’ στη χώρα, υπάρχει σύμπνοια με τις επιθυμίες της ηγεσίας του κόμματος».
Ελεύθερος χωρίς όρους
Το κυπριακό δικαστήριο αφού απέρριψε το αίτημα της Κίνας για έκδοση του Μ.C., διέταξε αυτός να αφεθεί ελεύθερος χωρίς περιοριστικούς όρους και να ενημερωθεί άμεσα το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης της Κύπρου που καθηκόντως προώθησε το αίτημα των κινεζικών αρχών.
Η Κυπριακή εισαγγελία «μιλούσε» κινεζικά
Δημιουργεί πολλά ερωτηματικά το «πάθος» της εκπροσώπου της Νομικής Υπηρεσίας της Κύπρου να επιτύχει την έκδοση του M.C., στην Κίνα, φτάνοντας μέχρι του σημείου να υποστηρίξει ότι εργαλειοποίησε τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις, για να δημιουργήσει προσκόμματα στη διαδικασία! Είναι αξιοσημείωτο ότι η Νομική Υπηρεσία της Κύπρου δεν φρόντισε να παρουσιάσει καμία ανεξάρτητη μαρτυρία για το πώς λειτουργεί το πολιτικό και νομικό σύστημα στην Κίνα. Αντί αυτού, παρουσίασε ως εμπειρογνώμονα μόνο έναν Κινέζο καθηγητή. Ωστόσο η πλευρά του Μ.C. διά του του δικηγόρου Α. Πελεκάνου παρουσίασε ειδικούς ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες μεταξύ των οποίων βραβευμένους διεθνούς κύρους επιστήμονες, οι οποίοι αποκάλυψαν σε όλο το εύρος τους τις σοβαρές παραβιάσεις κάθε ανθρώπινου δικαιώματος στην Κίνα.
Πολιτική διάσταση
Η συγκεκριμένη απόφαση αν δεν εφεσιβληθεί για να ανατραπεί αποτελεί σημαντικό στοιχείο που θα επηρεάσει τις διπλωματικές σχέσεις Κύπρου – Κίνας, καθώς οι δύο χώρες υπέγραψαν το 2018 επικαιροποιημένη σύμβαση για αμοιβαία έκδοση καταζητουμένων. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει ήδη έντονος προβληματισμός για το αν θα συνεχίσουν να ισχύουν τέτοιες συμφωνίες, αφού η Κίνα παραβιάζει συστηματικά τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών της ενώ δεν τηρεί και τις δεσμεύσεις που δίνει όταν ζητάει την έκδοση κάποιου υπηκόου της. Σε πολλές περιπτώσεις άτομα που εκδόθηκαν στην Κίνα εκτελέστηκαν παρά τις περί του αντιθέτου δεσμεύσεις.